Ішкі секреция бездері. Биология, 8 сынып, дидактикалық материал.

1- қосымша

 Ішкі секреция бездері немесе эндокриндік аппарат (грекше «endon» – ішкі, «crіno» – бөлемін) биологиялық белсенді (активті) заттар бөлетін мүшелерге жатады. Ішкі секреция бездерінің жасушаларын ұсақ қантамырлар мен лимфа капиллярлары торлайды. Бұл бездерде бөлінетін сұйықтықты шығаратын өзек болмағандықтан сұйықтық бірден қанға өтеді. Сондықтан мұндай бездерді ішкі секреция бездері деп атайды.

 Ішкі секреция бездеріне жататындар: гипофиз, қалқанша без, қалқанша маңы безі, айырша без (тимус), эпифиз, бүйрекүсті бездері және т.б. Ұйқы безі мен жыныс бездері – аралас бездер. Олар әрі ішкі, әрі сыртқы секрециялық қызмет атқарады. Бұл бездерден бөлінетін заттар қанға да және басқа мүшелерге де өтеді. Ішкі секреция бездерінен бөлінетін сұйықтықты гормондар дейді. Гормондар қанға бөлінетіндіктен олардың көмегімен жүретін реттелу түрін гуморалдық реттелу деп атайды. Гормондар ағзадағы жасушалардың жұмысын тікелей реттейтін химиялық мессенджерлер болып табылады.

2-қосымша

3- қосымша

1-тапсырма. Бездердің үш түрін салыстырыңыз

2-тапсырма. Әр бездің тұсына бөлетін гормонын атап жазыңыз

4- қосымша

Сызбадағы ақпаратты пайдаланып бездер туралы шағын сөйлемдер немесе сөзтіркестерін құрыңыз