Баталар

Бата, бата беру — адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі. Дастарқан басында, түрлі жиын-тойларда, т.б. адам өмірінде кездесер ірілі-ұсақты қуаныштар кезінде той, қуаныш иесіне арнап қол жайып, бата береді. Сондай-ақ, қиын сапар, алыс жолға аттанған азаматына ақ жол тілейтін халқымыздың ежелден келе жатқан, кең таралған дәстүрлерінің бірі. Бата беретіндер, көбіне, көпті көрген ақсақалдар мен кемеңгер де дуалы ауызды билер болып келеді. Бата қысылғанда — қуат, қиналғанда—медет беріп, әрбір іс-әрекетіңе даңғыл жол ашып, бәле-жаладан қорғайды деп есептелген. Бата көзі тірілерге ғана емес, аруақтарға да жасалған. Батасыз, тілексіз өмір болмайды. “Батамен ер көгереді, жаңбырмен жер көгереді” деп халқымыз текке айтпаған. Батаның да қисыны, айтылатын, айтылмайтын жері болады, қуаныш пен тойдың ретіне қарай, соған лайық Бата тілегі болады.

Бата қазақ фольклорының дербес, шағын жанры ретінде қарастырылады. Ұйқасты, ырғақты болып келетін, тұрақты образдарға негізделетін бата халқымыздың жақсылық пен жамандык, адалдық пен арамдық, обал-сауап турасындағы моральдық-этикалық түсініктерінің айғағы іспетті.

Мағыналық тұрғыда екі түрге бөлінеді: ақ (оң) бата (алғыс), теріс бата (қарғыс). Қазақ халқының бата сөз үлгілеріне В.Радлов, Ш.Уәлиханов, А. Васильев, Г. Потанин, т.б. зерттеушілер назар аударып, жинап жариялаған.

Кейін батаға Ислам дінінің әсері тиген. Осы күнгі бата отбасына амандық, молшылық, жастарға өмір, бақыт, білім тілеу мазмұнында болып келеді.

Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Это важно!

Бата – қазақтың ертеден келе жатқан ұлттық дәстүрлерінің бірі. Бата, тілек ақ дастархан басында, түрлі тойларда, жақсылықтарда айтылады. Сіздерге тәрбиелік мәні  жоғары халқмыздың асыл қазынасының бірі бата туралы мәлімет беріп, үздік баталар топтамасын ұсынады.



Мазмұны

  1. Дастарханға қысқаша бата
  2. Төле би бабамыздың Қойгелді батырға берген батасы
  3. Райымбек батырдың төртінші ұрпағы Ақбиев Досжан ақсақалдың батасы
  4. Жас түскен келінге бата беру
  5. Дастарханға бата беру
  6. Ахмет Байтұрсыновтың берген батасы
  7. Соқыр Абыздың батасы
  8. Бүркітші Омар қарттың батасы
  9. Қанжығалы Асаубайдың батасы
  10. Бекентай пірәдардың батасы
  11. Жас келінге бата
  12. Қыз балаға бата (Фариза Оңғарсынова)
  13. Жас жұбайларға, үйлену тойда бата беру
  14. Ұл балаға берілетін бата
  15. Дәмге бата
  16. Сақтық батасы
  17. Тойға бата
  18. Келін той батасы
  19. Той жасаған үй иесіне берілетін бата
  20. Жас бөбекке берілетін бата
  21. Шілдехана тойында берілетін бата
  22. Сүндет тойы
Баталар
Толық

22 наурыз мейрамы: бата, бата беру

Құрметті оқырмандар! Наурыз мейрамы құтты болсын! Қазақ халқының кез келген мейрамы ақ тілек пен батасыз өтпейді.

Наурыз мейрамында Наурыз батасының орны ерекше. Бұл күні жасы кішілер үлкендерге сәлем бере барып, ақсақалдардың батасын алады.

Баталар
Толық

Балаларға арналған дастархан батасы

Дастарханың тоқ болсын,
Уайым-қайғы жоқ болсын!
Жарды болсаң жасыма,
Бай болсаң, тасыма!
Бақ-дәулет берсін басыңа,
Ғұмыр берсін жасыңа.
Бәле-жала, жын-шайтан,
Жоламасын қасыңа!
Иманның байлығын берсін,
Құт-берекенің бәрі келсін!

Баталар
Толық