Кәсіби оқыту | Теріден көркем бұйым жасау технологиясы және оқыту әдістемесі
Мазмұны
КІРІСПЕ. 1
Диплом жұмысын зерттеудің негізгі бағыт-бағдары 3
1. КӘСІПТІК БІЛІМГЕ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ
1.1 Кәсіптік оқытудың мақсаты мен міндеттері ----------------------------- 5
1.2 Кәсіптік оқытудың негізгі ұйымдастыру формалары -------------------- 6
1.3 Оқушыларды кәсіпке оқыту әдістемесі ------------------------------------ 10
1.4 Ою-өрнектің қазақ қолөнеріндегі маңызы --------------------------------- 13
2. ЖОБАЛАУ ОБЪЕКТІСІН ТАҢДАУ ЖӘНЕ НЕГІЗДЕУ
2.1 Шығармашылық негіздерді талдау. ----------------------------------------- 28
2.2 Эстетикалық тәрбиенің мәні мен міндеттері -------------------------------- 32
2.3 Көркемдік безендіру туралы негізгі мағлұматтар --- ----------------------35
2.4 Мал терілерін өңдеудің дәстүрлі әдіс-тәсілдерінің технологиялары мен
теріден бұйым жасауға қойылатын талаптар -------------------------------- 36
2.4.1 Негіздеу және материалдарды таңдау. Қайыстарды даярлау,қайыс өру
өнері -------------------------------------------------------------------------------- 39
2.4.2 Былғары өңдеу технологиясы ----------------------------------------------- 42
2.4.3 «Ұлттық мемлекеттік нышаны» моделінің модификациясын
Құрастыру -------------------------------------------------------------------------- 49
2.4.4 Конфекциондық карта-------------------------------------------------------------50
3. ӨҢДЕУ ТӘСІЛДЕРІН ЖӘНЕ ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ТАҢДАУ
3.1 Қондырғыны таңдау және сипаттау -------------------------------------------
3.2 ҚОРЫТЫНДЫ -------------------------------------------------------------------------------------51
Қолданылған әдебиеттер тізімі ------------------------------------------------52
Қосымшалар -----------------------------------------------------------------53-63б
Қазақстан Республикасының 2005-2010ж білім беруді жетілдірудің Мемлекеттік бағдарламасында көрсетілгендей, кәсіптік оқыту мен политехникалық білім беруге көп көңіл бөлініп жатқаны жайлы баяндалған.
Жас ұрпақты тәрбиелеудегі,олардың қоғамдық танымының дұрыс қалып-тасуына талғымдық педагогикалық тәрбиенің мәні аса зор. Олардың қоршаған ортасын сыйлауына, адамдарға мейіріммен қарауына, адамгершілік қасиеттерді бойларына жинақтауына үлкен тәрбие береді. Туған елімізде жүзеге асырылып жатқан игілікті іс-шаралардың басты ұстанымдарының бірі жаңа заманның болашақ жастарын ұлттық негізде,қадір қасиетін түсінген бабалар мұрасына ыждағаттықпен қарап саналы ұрпақ негізінде тәрбиелеу басты жоба,өзекті мәселе ретінде қаралуда. [1]
Тәуелсіз еліміздің әлеуметтік даму жолы,бабалар салған даңғыл жол арқылы өрбіп,өрістеуде және де жаңаша айшықтарға толы. Осындай даму жолында әр ұлт өзінің тарихын,тағылымын,өнер,білім мен әдебиетін бір сөзбен айтсақ мәдениеттің рухани және материалдық жетістіктерін зерделеп,дәстүрлеуде, Бұл жерде өнердің алатын орны айрықша. Себебі,біз өнер бұлағынан сусындаған ата-бабаларымыздың ,өнер әлемінде ғасырлар бойы жинаған асыл қазыналарын жоғалтпай оны одан әрі заманға сай құндылықтармен толтыруға міндеттіміз.
Еліміздің орта мектептерінде оқушыларға іргелі негізгі ғылымдарды оқытумен қатар, еңбек технологияларын, политехникалық дайындықтарын арттырып, еңбекке баулу арқылы тәрбиелеу жоспарланған. Алғашқы кәсіптік даярлық пен кәсіпке бейімдеу арқылы олардың еңбекке көзқарастарын арттыру мен келешек жастарды кәсіптік мамандықтармен қамту қазіргі кездің өзекті мәселелерінің бірі болып отыр Кәсіпке оқытудың әдіс-тәсілдері, техникалық бөлімі оқытылған барлық пәндер арқылы қалыптасып , кәсіптік біліктілігі , жұмыстың әдіс-тәсілдері, машықтану практикалық, техникалық шығармашылық сабақтары кезінде меңгереді. Қазіргі кезде мектептерде
ұлттық этнопедагогикалық тәрбие жүйесінің негізі де осындай ата-баба дәстүрілері мен қолөнеріне негізделгенін, тәрбиенің негізгі көзіне көңіл бөлініуі, оқушылар мен жастарға ұлттық салт-сананы қалыптастырып, шеберлік пен біліктіліктің қайнар көзіне айналуда. [1]
Менің орындаған көркем бұйымым:«Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған: әр түрлі материалдармен орындалған:«Ұлттық мемле-кеттік нышандық композиция» Теріден көркем бұйым жасау технологиясы және оқыту әдістемесі »тақырыбында.
Алға қойған негізгі мақсатым: «Тері өңдеу мен көркем бұйым жасаудың дәстүрлі технологиясын зерттеп одан бұйым жасауды меңгеру» Бұл бұйымды жобалап жасау барысында тері өңдеу мен бұйым жасау технологиясынан білімімді арттырып және оны өңдеудің жұмыс тәсілдерін машықтандым. Былғары және тері өңдеу технологиясының дәстүрлі және қазіргі әдістерімен танысып,көркем бұйым жасауға машықтандым, жұмыс тәсілдерін, техника-лық қауіпсіздік шараларымен толық таныстым. Шығармашылық жұмысым алдында жоспарланған реттілікпен орындалды, және оның сапалы болуына көп көңіл бөлінді. Келешекте алған білімімді, шеберлігім-ді жетілдіріп, келешек жастарға үйретемін деген ойдамын.
Ұлттық үлгідегі теріден жасалған бұйым: ізденіспен жобаланып,алдыма қойған мақсатыма жетуге ниеттендім. Теріден бұйым жасауда алғашқы жасалған болғандықтан біршама қиындықтар кездесті.
Жалпы адамзат дамуы қол еңбегінен басталып, бүгінгі еңбек жетістіктеріне жеткен техникалық прогресстің дамуы, адамзат қиялы мен жасалатын еңбегінің шегі жоқ екенін дәлелдейді. Халық шеберлері ұлттық бұйым жасаудың технологияларын жетілдіре отырып, жасаған бұйым сапасын,көркемдік эстетикалық әсер беруін басты назарда ұстады.
Мектепте технология пәнін оқыту бағдарламасында тері өңдеу технологиясы енгізілген Аңдар мен малдардың терісін өңдеу дәстүрі қазақтарда ертеден қалыптасқан. Тері өңдеу технологиясы өте күрделі жұмыстардың бірі сондық-тан мектеп оқушыларына тек өңдеу және бұйым жасау технологияларын теория жүзінде таныстырып,эстетикалық танымдық көзқарастарын артыру көзделген.
Бұл дипломдық жұмысты орындау барысында практикалық іскерлік қалыптастырып,былғары мен тері өңдеудің біршама әдіс-тәсілдерін үйрендім. Келешекте мектеп шеберханасында оқушылармен жұмыс атқаруға көп тәжірибе жинақтадым.
Диплом жұмысын зерттеудің негізгі бағыт-бағдары
Дипломдық жұмыстың көкейкестілігі. Жұмыс көкейтестілігі сәндік көркем өнерде оқушылардың рухани эстетикалық дүние танымдылық көзқарасын қалыптастыруында ұлттық көркем бұйым жасаудың алатын орны ерекше. Оқушыларға көркемдік-эстетикалық гуманитарлық тәрбие беруде сәндік қолданбалы өнері жанрларының бірі ұлттық бұйым жасау қазіргі жаңа дәуір талаптарына сай жоғары мәнге ие болып отыр.Ал ұлттық көркем бұйымдардың,оқушылардың эстетикалық қабылдаушылығы мен, көркем образдық ойлау жүйесінің артуына, дизайндық ерекше шешімін көрсете білуге және ұлтық бұйымның жасалу жолдарын,құрылымын мен қолданыс аясын зерттеуді үйретеді.
Тақырыптың мақсаты:«Тері өңдеу және бұйым жасау технологиясы бойынша теориялық және практикалық білім мен іскерлік қалыптастыру, ұлттық нақышта жасалған көркем дизайндық бұйым жасау»
Дипломдық жұмыстың зерттеу нысанасы. Қазіргі Қазақстан Республикасы түбегейлі жаңа бағытта өркендеуі кезеңіндегі жасөспірімдерді көркем-эстетикалық тәрбиелеу мен оқыту методикасы күн тәртібіне үлкен мақсат-міндеттер жүктейді.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәні «технология пәнін оқытудың әдіс-тәсілдері мен тәрбиелік мәні, еңбектің адам өміріндегі маңыздылығы »
Зерттеу объектісі: Ұлттық көркем бұйымды жобалап жасау барысында ағаш пен тері өңдеу туралы білімімді арттыру және оны өңдеудің барлық жұмыс тәсілдерін меңгеру. Ағаш жону станоктары мен электр аспаптармен,құралдармен жұмыс жасап, олардың құрылысын, жұмыс тәсілдерін, техникалық қауіпсіздік шараларымен толық таныстым. Шығармашылық жұмысым алдында жоспарланған реттілікпен орындалды, және оның сапалы болуына көп көңіл бөлінді. Келешекте алған білімімді, шеберлігімді жетілдіріп, келешек жастарға үйретемін деген ойдамын.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәнінің мақсаты. Шығармашылық жұмыста өзіндік техникада, композициялық шешімде жұмыс орындау мектеп практикасында кең қолданыс табады деп есептейміз. Дипломдық жұмыстың негізгі тұжырымдары педагогикалық практика кезінде қолданылып тексерілген жұмыстың әдістемелік негіздері: Жалпы адамзат дамуы қол еңбегінен басталып, бүгінгі еңбек жетістіктеріне жеткен техникалық прогресстің дамуы, адамзат қиялы мен жасалатын еңбегінің шегі жоқ екенін дәлелдейді. Халық шеберлері ұлттық бұйым жасаудың технологияларын жетілдіре отырып, жасаған бұйым сапасын,көркемдік эстетикалық әсер беруін басты назарда ұстады.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәнінің міндеттері. Оқушыларға көркем өнердің құралдарын жүйелі меңгерту арқылы айналадағы өмір шындығына эстетикалық көзқарасты қалыптастыру;Көркем мәдениет пен оның қоғам өмірінде алатын орны туралы түсінікті дамыту;Оқушылардың бойында халықтың дәстүрлі өнерін, тарихын, ескерт-кіштерін эстетикалық тұрғыдан бағалай білуге баулитын жүйелі білім, шығармашылық икемділігі мен дағдыны қалыптастыру;Өмір шындығы көріністерін, табиғаттағы, және өнердегі оның сезімдік әсерін балалардың көре, сезіне білуін, іс-әрекеті барысында олардың кеңістік туралы түсінігін, қиялын елестету қабілетін жүйелі түрде дамыту; технологиялыұ еңбек сабақтары барысында дамып, қалыптасқан көркемдік дағдылардың икемділіктерін тұрмыс жағдайда, еңбек процесінде қоғамдық қызметте пайдалана білуге баулу;
Дипломдық жұмыстың зерттеу әдіснамасы.
Бұл дипломдық жұмысты орындау барысында практикалық іскерлік қалыптастырып, станоктар мен электр аспаптармен, әртүрлі құралдармен жұмыс тәсілдерін меңгердім. Келешекте мектеп шеберханасында оқушылармен жұмыс атқаруға көп тәжірибе жинақтадым.
Дипломдық жұмыстың жаңалығы. Тәуелсіз еліміздің әлеуметтік даму жолы өрістеуде және де жаңаша айшықтарға толы.Осындай даму жолында әр ұлт өзінің тарихын,тағылымын,өнер,білім мен әдебиетін бір сөзбен айтсақ мәдениеттің рухани және материалдық жетістіктерін зерделеп,дәстүрлеуде, Бұл жерде өнердің алатын орны айрықша. Себебі,біз өнер бұлағынан сусындаған ата-бабаларымыздың ,өнер әлемінде ғасырлар бойы жинаған асыл қазыналарын жоғалтпай оны одан әрі заманға сай құндылықтармен толтыруға міндеттіміз.
Дипломдық жұмыстың ғылыми әдіс – тәсілі.
Әрбір сабақтағы оқыту мен тәрбие процесінің тығыз бірлігі ұлттық көркем өнерге оқытудың да негізі болып табылады. Технологиялық қолөнері сабақтарында оқушылардың практикалық білімі мен көркемділігін ұштастыра білу, олардың өмір шындығы мен өнердегі сұлулықты байқағыштығын, шығармашылық ынтасын, оған деген қызығушылықтарын арттырады.Қолөнер түрлерінің әдістері мен тәсілдерін меңгеру арқылы,оларды белсенді еңбек етуге үйрете отырып, шығармашылықпен жұмыс жасауға баулиды. Өнеркәсіпте жасалған түрлі бұйым-заттарға эстетикалық білім тұрғысынан қарауға және тарихы – мәдени ескерткіштерді, табиғат сұлулығын қорғай білуге баулиды.
Дипломдық жұмыстың ғылыми жобасы. Көп жағдайда оқушыладың заңдылықтарға, салу жолдарын еліктеп, творчествалық орындау тәсілдерін естен шығарып алады. Ал бұл жағдайда олардың творчествалық мүмкіндіктерін ұтымды пайдалану үшін салынатын обьектіні қабылдауда және бейнелеуде оның қасиеттерін, құрылысын үстіртін еске алып, негізгі мәселені заттардың әсемдігіне, көркемдігіне олардың сезімді оятатын әсерлігіне бейімделген жөн. Оқушылардың осындай творчествалық қабілеттерін дамытуда композициялық салу жолдарын үйретіп, бейне образын, эмоциялық сезімді көрсету – негізгі басты мәселе екендігі дәлелді түрде сипаттау мұғалімнің творчествалық ізденісін талап етеді.
Дипломдық жұмыстың ғылыми және шығармашылық жаңалығы.
Келешекте орта мектептер 12-жылдық білім беруге көшуіне байланысты,ауыл мектептерінде технологиялық еңбекке оқытуда дәстүрлі көркем өнер түрлерін
пайдалану арқылы, жас жеткіншектерді қазақтың ұлттық өнері арқылы еңбекке баулып тәрбиелеу. Ұлттық елдігіміз бен өнерімізді насихаттау.
І. КӘСІПТІК БІЛІМГЕ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ
1.1 Кәсіптік оқытудың мақсаты мен міндеттері
« Кәсіптік оқыту » білімгерлерінің біліктілігі мен шығармашылығын арттыруда оқу барысында теориялық және практикалық жұмыстарды жете меңгерумен қатар техникалық шығармашылық пен өнертапқыштық-ізденіс, білімгерлердің ғылыми-ізденіс жұмыстары, педагогикалық өндірістік практикалар,кәсібі бойынша атқарылатын модульдік тапсырмалар т.б олардың кәсіпті терең меңгеруіне,политехникалық ой-өрісін өсіруге, педагогикалық әдіс-тәсілдерді меңгеруіне және білім мен білікті арттыруға көп ықпал етеді. Кәсіби біліктілігі мен шеберлігін арттыруда өтілетін сабақтардың жоғары деңгейде болуына қандай деректер әсер ететінін айтар болсақ: оларға оқылатын пәннің теориялық негіздерін жетік білуі, тарихы мен технология- лық өңдеу тәсілдерін, орындалатын жұмыс этаптары мен кезектілігін,оқу құралдары мен станок-жабдықтардың құрылысы мен басқаруын,сызба-графикалық жұмыстармен,анықтама материалдармен жұмыс атқара алуы, еңбек мәдениеттілігі мен сүйіспеншілігі, еңбек қауіпсіздігі жатады.
«Кәсіптік оқыту» білімгерлері болашақ кәсіби мұғалімдер, олар мектеп оқушылары мен жастарды еңбекке,кәсіпке даярлауға тікелей қатысады.
Сонымен қатар кәсіпке оқыту,технологиялық еңбекке оқыту,сабақтан тыс үйірме ұйымдастыру,ұлттық көркем бұйымдар жасатып,тәрбиелеу, техникалық шығармашылыққа ,техникалық мамандықтарға баулып, қызықтыру т.б көптеген оқу іс-шараларын өткізуді жоспарлау. Қазір заман талабына сай халық тұтынатын тауарларды өндірумен қызмет көрсету саласын дамытудың комплексті бағдарламасында ұлттық бұйым түрлерін, мәдени тұрмыстық және шаруашылық тауарларына көпшілік қолданатын басқа тауарларды жан-жақты сұранысын мейлінше толық қамтамасыз ету қарастырылған. Соған орай халықтың талғамы да артып, белгіленген бұйымдардың сапасын едәуір жақсартуды, көркемдік және эстетикалық талғамға сай орындау қажеттілігі
туындауда.
Келешекте кәсіби мұғалімдерді даярлауда технологиялық еңбекті жетік меңгерген,оқушылардың технологиялық шығармашылығын жүргізе алатын, психология-педагогикалық әдістерді білетін,жаңа технология мен ғылыми-техникалық жетістіктерден хабары бар қазіргі талапқа сай мұғалімдер жетіспеушілігінен, технологиялық пәндерге оқыту деңгейі төмен болып отыр. Жоғары деңгейдегі білікті маман даярлауда оқытудың барлық жетістіктерін пайдалана отырып теориялық және практикалық сабақтарда білімгерлердің білімі мен біліктілігін арттыратын комплексті оқу жүйесін жетілдіру арқылы техникалық,конструкциялық,шығармашылық жұмыстар жасауда дамып отырады. [2]
Педагогикалық-психологиялық әдіс-тәсілдері, сабақ өтуге қажет әдістеме- көрнекіліктер,политехникалық білім,шеберлік өтілетін барлық пәндер арқылы қалыптасады да практикалық, техникалық шығармашылық жұмыстарында іске машықтану мен кәсіптік дағды калыптасады.
Кәсіптік ұлттық қолөнер еңбегіне оқыту мақсатында «Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер» ұлағат сөзді ескере отырып оқыту мен тәрбиелеуде бұрыннан қалыптасып келе жатқан «әке кәсібі-ата дәстүрі », «аналар кәсібі- әжелер өсиеті»-деп бөлініп келген.
Қыздар мен ұлдарды кәсіпке тәрбиелеп оқытуда, өздеріне лайықты маман
иесі болуына бағыт-бағдар береді. Мектептерде еңбек технологиясы пәнін оқыту ер балалар мен қыздар топтарына бөліп оқыту қарастырылған. Ата мен ана дәстүрінен нәр алып өсіп, тәлім-тәрбие көрген, еңбекке шынығып өскен баладан келешекте қоғамға пайдалы азамат өсіп шығатыны мәлім.
Кәсіпке оқыту шараларының жетік ұлттық бағдарламаларын мен әдістемелік-оқулықтарын,оқытудың жаңаша технологияларын пайдаланумен қатар, этно-педагогикалық оқыту тәсілдері арқылы оқыту тиімділігін арттыру жолдарын қазіргі кезден бастауыш сыныптардан бастап қолға алуды қарастыру
Ұлттық салт-дәстүрде, этнопедагогикалық тәрбиені көріп өскен ұл-қыздар-
дың бойынан ақылы мен зердесі, өнері мен шеберлігі, қайрат қаруы,техникалық
жетістіктерге жетуі сияқты қасиеттері қалыптасып, өз елін құрметтеп өсуіне
апаратын негізгі жолдардың бірі. Жоғарыда айтылған жайттарды корыта айтсақ еңбек әрбір адамның маман болып қалыптасуына,мағыналы өмір сүруіне көп әсер ететінін байқаймыз.
1.2.Кәсіби оқытудың негізгі ұйымдастыру формалары
Қазіргі күні қоғамның дамуымен қатар, технологиялық прогресстің дамуы техника мен техникалық шығармашылық, көркемдік шығармашылыққа көп көңіл бөлініп соған сәйкес мамандар даярлау қолға алынуда. Жастарды ИТ мамандықтарына бағдарлау, оқыту мәселесі айтылуда, сондықтан алдымен сол мамандарды дұрыс оқытатын педогог мұғалімдер даярлау қажеттілігі туындай-ды. Жеке тұлғаның мінездемесінен «Оның нені жасайтынын емес, оны қалай жасайтынын» көруге болатын жайлы белгілі ғалымдар айтқан екен.
Ғылыми- техникалық прогресс қоғамдық сипат алған қазіргі кезеңде, оны оқыту мен жетілдіру,техникалық шығармашылықты,оқушыларды бағдарлау нәтижелі жүргізу керек.Техникалық мектептер мен коледждер ашылып, техни-калық мамандықтарға көп көңіл бөлінсе, онда политехникалық білім мен техникалық шығармашылық қарқынды алға жылжитын болады..
Қаралған біліктілікті жетілдіру мақсаттары мен сұрақтар бағдарламада қарастырылған мазмұнда лекциялық негізін құрастырып, лабороториялық практикалық жұмыстар арқылы біліктілік, әдіс-тәсілдерін қалыптастырып политехникалық, шығармашылықтары мен техникалық шығармашылық айналысуын арттыра отырып, олардың педогогикалық іскерліктерін жетілдіру-ді көздеп отыру керек. [2]
Педагогикада техникалық машықтануға жетілдірудің жолдары айтылған. Оның негізгі дәйектері: оқушыларды жас кезінен техникалық шығармашылықпен айналысуы мен еңбек технологиясына машықтану.
• политехникалық білімнің теориялық біліктілігі.техникалық құжаттар мен
сызба-графикалық, анықтамалар дұрыс жұмыс жасай білуге.
• станоктар мен құрал-жабдықтарды қолдана біліп, жұмыс тәсілдерін меңгеру.
• сызба бойынша техникалық бөлшек жасай білу мен оларды құрастыра біліп, техникалық моделдер жасай білуге.
• материал таңдау, материалдар технологиясы мен жұмыс операция-ларын жете меңгеруге.
• технологиялық еңбек пен технологиялық шығарамшылық, сабақтан тыс үйірме жұмыстарын ұйымдастыра білуге, оларға оқу программаларын құрастыра білуге.
• сабаққа қажет құралдар, көмекші аспаптар мен қарапайым техникалық құрастырмалар жасауға.
• техникалық жетістіктердің қазіргі кездегі дамуын, бұрынғы және қазіргі техникалық жетістіктердің ерекшеліктері, техникалық шығармашылық жетілдірудің перспективасы.
• еңбектену мәдениеттілігі мен техникалық қауіпсіздік, еңбекті қорғау мен нормалық талаптар.
• оқушылардың іздену-конструкциялық істерінің негізгі әдістерін, моделді-техникалық әдістерін және оқу-өндірістік техникалық эксперимент-терін игеру.
• оқушылармен топтық және жеке практикалық, тәрбиелік үйірме сабақтарды өткізе білуге.
• жалпы техникалық іс шаралар ұйымдастырып өткізуге, көрмелер мен, техникалық жұмыстарды жарыстарда насихаттау,онымен айналысуын қарастыру. Оқушылардың негізгі еңбегі – оқу.
Қазіргі кезде мектептерде кәсіптік білімді қандай жолмен оқыту керектігі жайлы айтылып , жаңаша оқыту технологиялары енгізілуде. Оқытудың тиімді әдістерін қолданып нәтижесінде білімгер білім мен кәсіби білікке машық- танғанын тексеріп көруге болады. Көптеген орта мектептерде өкінішке орай
репродуктивтік оқыту тәсілі көп қолданылады. Бұл оқытушының, оқушыларға ауызша хабарлау арқылы берілетін оқу үрдісі. Сөзбе-сөз түсіндіру мен іс-тәжірибе арқылы оқытудың айырмашылығы өте үлкен. Репродуктивті оқыту оқушыларды жалықтырады сондықтан оны сабақтың басынан-аяғына дейін қолдану тиімсіз. Оқытушы дайын хабарды жеткізуші аппарат сияқты болып шығады да, оқушылар пассивті еске алу қабылдағыштай күйде болады. Бұлай оқытылған білім практика жүзінде қолданылмай,ешқандай кәсіби білік қалыптаспай қалады. Білімгерлерді көзбен көріп, қолмен жасау арқылы оқытылған сабақтарға қызығушылықтары артып, одан жақсы білім мен білік қалыптастырады,сондықтан кәсіпке оқытуда іс- тәжірибелік,практикалық, шығармашылық,үйірмелік сабақтардың тиімділігі көп болады.Кәсіби еңбекке оқытуда ауызша түсіндіруді қолданылмайды деуге болмайды мысалы: техникалық эксперименттерді,станок-жабдықтар құрылысы,техникалық-графикалық есептер,кинематикалық схемалар, технологиялық жобалар,тех қауіпсіздік ережелерді түсіндіру керек екенін ұмытпау керек.Техникалық кәсіптік оқытуда техникалық шығармашылықпен айналысатын жеке тұлғаны тәрбиелеп оқытуда,сабақ кезінде жасалған еңбектің нәтижелі өнімділігіне көңіл бөліп,жасаған тапсырмалары бойынша қортындылануы тиіс. Сана сезімі жетіліп өскен шағынан-ақ, қазақ өзінің жас ұрпағын еңбек пен өнерге баулыған. Жастайынан еңбек пен өнерге үйренбей, бойына қалыптаспай күткендей іскер,шебер шықпайтыны ескерілген.Демек, ұлттық уызынан нәр алған, ұлттық тәрбие бесігінде тербетіліп өскен, өнер мен еңбекке шыңдалған, тілі,діні таза, тәні шымыр жеткіншектерден көп үміт күткені белгілі.
Қазіргі кезде мектептерде ұлттық этно-педагогикалық тәрбие жүйесінің негізі де осындай ата-баба дәстүрілері мен қолөнеріне негізделгенін, тәрбиенің
негізгі көзіне көңіл бөлініуі, оқушылар мен жастарға ұлттық салт-сананы қалыптастырып, шеберлік пен біліктіліктің қайнар көзіне айналуда.
Жалпы адамзат дамуы қол еңбегінен басталып, бүгінгі еңбек жетістіктеріне жеткен техникалық прогресстің дамуы, адамзат қиялы мен жасалатын еңбегінің
шегі жоқ екенін дәлелдейді.
Сондықтан әрбір жас жеткіншек қазіргі ғылыми техника мен технологияны жетік меңгеріп, отанымыздың қарыштап дамуына өзіндік үлес қоса алатындай ...
КІРІСПЕ. 1
Диплом жұмысын зерттеудің негізгі бағыт-бағдары 3
1. КӘСІПТІК БІЛІМГЕ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ
1.1 Кәсіптік оқытудың мақсаты мен міндеттері ----------------------------- 5
1.2 Кәсіптік оқытудың негізгі ұйымдастыру формалары -------------------- 6
1.3 Оқушыларды кәсіпке оқыту әдістемесі ------------------------------------ 10
1.4 Ою-өрнектің қазақ қолөнеріндегі маңызы --------------------------------- 13
2. ЖОБАЛАУ ОБЪЕКТІСІН ТАҢДАУ ЖӘНЕ НЕГІЗДЕУ
2.1 Шығармашылық негіздерді талдау. ----------------------------------------- 28
2.2 Эстетикалық тәрбиенің мәні мен міндеттері -------------------------------- 32
2.3 Көркемдік безендіру туралы негізгі мағлұматтар --- ----------------------35
2.4 Мал терілерін өңдеудің дәстүрлі әдіс-тәсілдерінің технологиялары мен
теріден бұйым жасауға қойылатын талаптар -------------------------------- 36
2.4.1 Негіздеу және материалдарды таңдау. Қайыстарды даярлау,қайыс өру
өнері -------------------------------------------------------------------------------- 39
2.4.2 Былғары өңдеу технологиясы ----------------------------------------------- 42
2.4.3 «Ұлттық мемлекеттік нышаны» моделінің модификациясын
Құрастыру -------------------------------------------------------------------------- 49
2.4.4 Конфекциондық карта-------------------------------------------------------------50
3. ӨҢДЕУ ТӘСІЛДЕРІН ЖӘНЕ ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ТАҢДАУ
3.1 Қондырғыны таңдау және сипаттау -------------------------------------------
3.2 ҚОРЫТЫНДЫ -------------------------------------------------------------------------------------51
Қолданылған әдебиеттер тізімі ------------------------------------------------52
Қосымшалар -----------------------------------------------------------------53-63б
Қазақстан Республикасының 2005-2010ж білім беруді жетілдірудің Мемлекеттік бағдарламасында көрсетілгендей, кәсіптік оқыту мен политехникалық білім беруге көп көңіл бөлініп жатқаны жайлы баяндалған.
Жас ұрпақты тәрбиелеудегі,олардың қоғамдық танымының дұрыс қалып-тасуына талғымдық педагогикалық тәрбиенің мәні аса зор. Олардың қоршаған ортасын сыйлауына, адамдарға мейіріммен қарауына, адамгершілік қасиеттерді бойларына жинақтауына үлкен тәрбие береді. Туған елімізде жүзеге асырылып жатқан игілікті іс-шаралардың басты ұстанымдарының бірі жаңа заманның болашақ жастарын ұлттық негізде,қадір қасиетін түсінген бабалар мұрасына ыждағаттықпен қарап саналы ұрпақ негізінде тәрбиелеу басты жоба,өзекті мәселе ретінде қаралуда. [1]
Тәуелсіз еліміздің әлеуметтік даму жолы,бабалар салған даңғыл жол арқылы өрбіп,өрістеуде және де жаңаша айшықтарға толы. Осындай даму жолында әр ұлт өзінің тарихын,тағылымын,өнер,білім мен әдебиетін бір сөзбен айтсақ мәдениеттің рухани және материалдық жетістіктерін зерделеп,дәстүрлеуде, Бұл жерде өнердің алатын орны айрықша. Себебі,біз өнер бұлағынан сусындаған ата-бабаларымыздың ,өнер әлемінде ғасырлар бойы жинаған асыл қазыналарын жоғалтпай оны одан әрі заманға сай құндылықтармен толтыруға міндеттіміз.
Еліміздің орта мектептерінде оқушыларға іргелі негізгі ғылымдарды оқытумен қатар, еңбек технологияларын, политехникалық дайындықтарын арттырып, еңбекке баулу арқылы тәрбиелеу жоспарланған. Алғашқы кәсіптік даярлық пен кәсіпке бейімдеу арқылы олардың еңбекке көзқарастарын арттыру мен келешек жастарды кәсіптік мамандықтармен қамту қазіргі кездің өзекті мәселелерінің бірі болып отыр Кәсіпке оқытудың әдіс-тәсілдері, техникалық бөлімі оқытылған барлық пәндер арқылы қалыптасып , кәсіптік біліктілігі , жұмыстың әдіс-тәсілдері, машықтану практикалық, техникалық шығармашылық сабақтары кезінде меңгереді. Қазіргі кезде мектептерде
ұлттық этнопедагогикалық тәрбие жүйесінің негізі де осындай ата-баба дәстүрілері мен қолөнеріне негізделгенін, тәрбиенің негізгі көзіне көңіл бөлініуі, оқушылар мен жастарға ұлттық салт-сананы қалыптастырып, шеберлік пен біліктіліктің қайнар көзіне айналуда. [1]
Менің орындаған көркем бұйымым:«Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған: әр түрлі материалдармен орындалған:«Ұлттық мемле-кеттік нышандық композиция» Теріден көркем бұйым жасау технологиясы және оқыту әдістемесі »тақырыбында.
Алға қойған негізгі мақсатым: «Тері өңдеу мен көркем бұйым жасаудың дәстүрлі технологиясын зерттеп одан бұйым жасауды меңгеру» Бұл бұйымды жобалап жасау барысында тері өңдеу мен бұйым жасау технологиясынан білімімді арттырып және оны өңдеудің жұмыс тәсілдерін машықтандым. Былғары және тері өңдеу технологиясының дәстүрлі және қазіргі әдістерімен танысып,көркем бұйым жасауға машықтандым, жұмыс тәсілдерін, техника-лық қауіпсіздік шараларымен толық таныстым. Шығармашылық жұмысым алдында жоспарланған реттілікпен орындалды, және оның сапалы болуына көп көңіл бөлінді. Келешекте алған білімімді, шеберлігім-ді жетілдіріп, келешек жастарға үйретемін деген ойдамын.
Ұлттық үлгідегі теріден жасалған бұйым: ізденіспен жобаланып,алдыма қойған мақсатыма жетуге ниеттендім. Теріден бұйым жасауда алғашқы жасалған болғандықтан біршама қиындықтар кездесті.
Жалпы адамзат дамуы қол еңбегінен басталып, бүгінгі еңбек жетістіктеріне жеткен техникалық прогресстің дамуы, адамзат қиялы мен жасалатын еңбегінің шегі жоқ екенін дәлелдейді. Халық шеберлері ұлттық бұйым жасаудың технологияларын жетілдіре отырып, жасаған бұйым сапасын,көркемдік эстетикалық әсер беруін басты назарда ұстады.
Мектепте технология пәнін оқыту бағдарламасында тері өңдеу технологиясы енгізілген Аңдар мен малдардың терісін өңдеу дәстүрі қазақтарда ертеден қалыптасқан. Тері өңдеу технологиясы өте күрделі жұмыстардың бірі сондық-тан мектеп оқушыларына тек өңдеу және бұйым жасау технологияларын теория жүзінде таныстырып,эстетикалық танымдық көзқарастарын артыру көзделген.
Бұл дипломдық жұмысты орындау барысында практикалық іскерлік қалыптастырып,былғары мен тері өңдеудің біршама әдіс-тәсілдерін үйрендім. Келешекте мектеп шеберханасында оқушылармен жұмыс атқаруға көп тәжірибе жинақтадым.
Диплом жұмысын зерттеудің негізгі бағыт-бағдары
Дипломдық жұмыстың көкейкестілігі. Жұмыс көкейтестілігі сәндік көркем өнерде оқушылардың рухани эстетикалық дүние танымдылық көзқарасын қалыптастыруында ұлттық көркем бұйым жасаудың алатын орны ерекше. Оқушыларға көркемдік-эстетикалық гуманитарлық тәрбие беруде сәндік қолданбалы өнері жанрларының бірі ұлттық бұйым жасау қазіргі жаңа дәуір талаптарына сай жоғары мәнге ие болып отыр.Ал ұлттық көркем бұйымдардың,оқушылардың эстетикалық қабылдаушылығы мен, көркем образдық ойлау жүйесінің артуына, дизайндық ерекше шешімін көрсете білуге және ұлтық бұйымның жасалу жолдарын,құрылымын мен қолданыс аясын зерттеуді үйретеді.
Тақырыптың мақсаты:«Тері өңдеу және бұйым жасау технологиясы бойынша теориялық және практикалық білім мен іскерлік қалыптастыру, ұлттық нақышта жасалған көркем дизайндық бұйым жасау»
Дипломдық жұмыстың зерттеу нысанасы. Қазіргі Қазақстан Республикасы түбегейлі жаңа бағытта өркендеуі кезеңіндегі жасөспірімдерді көркем-эстетикалық тәрбиелеу мен оқыту методикасы күн тәртібіне үлкен мақсат-міндеттер жүктейді.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәні «технология пәнін оқытудың әдіс-тәсілдері мен тәрбиелік мәні, еңбектің адам өміріндегі маңыздылығы »
Зерттеу объектісі: Ұлттық көркем бұйымды жобалап жасау барысында ағаш пен тері өңдеу туралы білімімді арттыру және оны өңдеудің барлық жұмыс тәсілдерін меңгеру. Ағаш жону станоктары мен электр аспаптармен,құралдармен жұмыс жасап, олардың құрылысын, жұмыс тәсілдерін, техникалық қауіпсіздік шараларымен толық таныстым. Шығармашылық жұмысым алдында жоспарланған реттілікпен орындалды, және оның сапалы болуына көп көңіл бөлінді. Келешекте алған білімімді, шеберлігімді жетілдіріп, келешек жастарға үйретемін деген ойдамын.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәнінің мақсаты. Шығармашылық жұмыста өзіндік техникада, композициялық шешімде жұмыс орындау мектеп практикасында кең қолданыс табады деп есептейміз. Дипломдық жұмыстың негізгі тұжырымдары педагогикалық практика кезінде қолданылып тексерілген жұмыстың әдістемелік негіздері: Жалпы адамзат дамуы қол еңбегінен басталып, бүгінгі еңбек жетістіктеріне жеткен техникалық прогресстің дамуы, адамзат қиялы мен жасалатын еңбегінің шегі жоқ екенін дәлелдейді. Халық шеберлері ұлттық бұйым жасаудың технологияларын жетілдіре отырып, жасаған бұйым сапасын,көркемдік эстетикалық әсер беруін басты назарда ұстады.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәнінің міндеттері. Оқушыларға көркем өнердің құралдарын жүйелі меңгерту арқылы айналадағы өмір шындығына эстетикалық көзқарасты қалыптастыру;Көркем мәдениет пен оның қоғам өмірінде алатын орны туралы түсінікті дамыту;Оқушылардың бойында халықтың дәстүрлі өнерін, тарихын, ескерт-кіштерін эстетикалық тұрғыдан бағалай білуге баулитын жүйелі білім, шығармашылық икемділігі мен дағдыны қалыптастыру;Өмір шындығы көріністерін, табиғаттағы, және өнердегі оның сезімдік әсерін балалардың көре, сезіне білуін, іс-әрекеті барысында олардың кеңістік туралы түсінігін, қиялын елестету қабілетін жүйелі түрде дамыту; технологиялыұ еңбек сабақтары барысында дамып, қалыптасқан көркемдік дағдылардың икемділіктерін тұрмыс жағдайда, еңбек процесінде қоғамдық қызметте пайдалана білуге баулу;
Дипломдық жұмыстың зерттеу әдіснамасы.
Бұл дипломдық жұмысты орындау барысында практикалық іскерлік қалыптастырып, станоктар мен электр аспаптармен, әртүрлі құралдармен жұмыс тәсілдерін меңгердім. Келешекте мектеп шеберханасында оқушылармен жұмыс атқаруға көп тәжірибе жинақтадым.
Дипломдық жұмыстың жаңалығы. Тәуелсіз еліміздің әлеуметтік даму жолы өрістеуде және де жаңаша айшықтарға толы.Осындай даму жолында әр ұлт өзінің тарихын,тағылымын,өнер,білім мен әдебиетін бір сөзбен айтсақ мәдениеттің рухани және материалдық жетістіктерін зерделеп,дәстүрлеуде, Бұл жерде өнердің алатын орны айрықша. Себебі,біз өнер бұлағынан сусындаған ата-бабаларымыздың ,өнер әлемінде ғасырлар бойы жинаған асыл қазыналарын жоғалтпай оны одан әрі заманға сай құндылықтармен толтыруға міндеттіміз.
Дипломдық жұмыстың ғылыми әдіс – тәсілі.
Әрбір сабақтағы оқыту мен тәрбие процесінің тығыз бірлігі ұлттық көркем өнерге оқытудың да негізі болып табылады. Технологиялық қолөнері сабақтарында оқушылардың практикалық білімі мен көркемділігін ұштастыра білу, олардың өмір шындығы мен өнердегі сұлулықты байқағыштығын, шығармашылық ынтасын, оған деген қызығушылықтарын арттырады.Қолөнер түрлерінің әдістері мен тәсілдерін меңгеру арқылы,оларды белсенді еңбек етуге үйрете отырып, шығармашылықпен жұмыс жасауға баулиды. Өнеркәсіпте жасалған түрлі бұйым-заттарға эстетикалық білім тұрғысынан қарауға және тарихы – мәдени ескерткіштерді, табиғат сұлулығын қорғай білуге баулиды.
Дипломдық жұмыстың ғылыми жобасы. Көп жағдайда оқушыладың заңдылықтарға, салу жолдарын еліктеп, творчествалық орындау тәсілдерін естен шығарып алады. Ал бұл жағдайда олардың творчествалық мүмкіндіктерін ұтымды пайдалану үшін салынатын обьектіні қабылдауда және бейнелеуде оның қасиеттерін, құрылысын үстіртін еске алып, негізгі мәселені заттардың әсемдігіне, көркемдігіне олардың сезімді оятатын әсерлігіне бейімделген жөн. Оқушылардың осындай творчествалық қабілеттерін дамытуда композициялық салу жолдарын үйретіп, бейне образын, эмоциялық сезімді көрсету – негізгі басты мәселе екендігі дәлелді түрде сипаттау мұғалімнің творчествалық ізденісін талап етеді.
Дипломдық жұмыстың ғылыми және шығармашылық жаңалығы.
Келешекте орта мектептер 12-жылдық білім беруге көшуіне байланысты,ауыл мектептерінде технологиялық еңбекке оқытуда дәстүрлі көркем өнер түрлерін
пайдалану арқылы, жас жеткіншектерді қазақтың ұлттық өнері арқылы еңбекке баулып тәрбиелеу. Ұлттық елдігіміз бен өнерімізді насихаттау.
І. КӘСІПТІК БІЛІМГЕ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ
1.1 Кәсіптік оқытудың мақсаты мен міндеттері
« Кәсіптік оқыту » білімгерлерінің біліктілігі мен шығармашылығын арттыруда оқу барысында теориялық және практикалық жұмыстарды жете меңгерумен қатар техникалық шығармашылық пен өнертапқыштық-ізденіс, білімгерлердің ғылыми-ізденіс жұмыстары, педагогикалық өндірістік практикалар,кәсібі бойынша атқарылатын модульдік тапсырмалар т.б олардың кәсіпті терең меңгеруіне,политехникалық ой-өрісін өсіруге, педагогикалық әдіс-тәсілдерді меңгеруіне және білім мен білікті арттыруға көп ықпал етеді. Кәсіби біліктілігі мен шеберлігін арттыруда өтілетін сабақтардың жоғары деңгейде болуына қандай деректер әсер ететінін айтар болсақ: оларға оқылатын пәннің теориялық негіздерін жетік білуі, тарихы мен технология- лық өңдеу тәсілдерін, орындалатын жұмыс этаптары мен кезектілігін,оқу құралдары мен станок-жабдықтардың құрылысы мен басқаруын,сызба-графикалық жұмыстармен,анықтама материалдармен жұмыс атқара алуы, еңбек мәдениеттілігі мен сүйіспеншілігі, еңбек қауіпсіздігі жатады.
«Кәсіптік оқыту» білімгерлері болашақ кәсіби мұғалімдер, олар мектеп оқушылары мен жастарды еңбекке,кәсіпке даярлауға тікелей қатысады.
Сонымен қатар кәсіпке оқыту,технологиялық еңбекке оқыту,сабақтан тыс үйірме ұйымдастыру,ұлттық көркем бұйымдар жасатып,тәрбиелеу, техникалық шығармашылыққа ,техникалық мамандықтарға баулып, қызықтыру т.б көптеген оқу іс-шараларын өткізуді жоспарлау. Қазір заман талабына сай халық тұтынатын тауарларды өндірумен қызмет көрсету саласын дамытудың комплексті бағдарламасында ұлттық бұйым түрлерін, мәдени тұрмыстық және шаруашылық тауарларына көпшілік қолданатын басқа тауарларды жан-жақты сұранысын мейлінше толық қамтамасыз ету қарастырылған. Соған орай халықтың талғамы да артып, белгіленген бұйымдардың сапасын едәуір жақсартуды, көркемдік және эстетикалық талғамға сай орындау қажеттілігі
туындауда.
Келешекте кәсіби мұғалімдерді даярлауда технологиялық еңбекті жетік меңгерген,оқушылардың технологиялық шығармашылығын жүргізе алатын, психология-педагогикалық әдістерді білетін,жаңа технология мен ғылыми-техникалық жетістіктерден хабары бар қазіргі талапқа сай мұғалімдер жетіспеушілігінен, технологиялық пәндерге оқыту деңгейі төмен болып отыр. Жоғары деңгейдегі білікті маман даярлауда оқытудың барлық жетістіктерін пайдалана отырып теориялық және практикалық сабақтарда білімгерлердің білімі мен біліктілігін арттыратын комплексті оқу жүйесін жетілдіру арқылы техникалық,конструкциялық,шығармашылық жұмыстар жасауда дамып отырады. [2]
Педагогикалық-психологиялық әдіс-тәсілдері, сабақ өтуге қажет әдістеме- көрнекіліктер,политехникалық білім,шеберлік өтілетін барлық пәндер арқылы қалыптасады да практикалық, техникалық шығармашылық жұмыстарында іске машықтану мен кәсіптік дағды калыптасады.
Кәсіптік ұлттық қолөнер еңбегіне оқыту мақсатында «Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер» ұлағат сөзді ескере отырып оқыту мен тәрбиелеуде бұрыннан қалыптасып келе жатқан «әке кәсібі-ата дәстүрі », «аналар кәсібі- әжелер өсиеті»-деп бөлініп келген.
Қыздар мен ұлдарды кәсіпке тәрбиелеп оқытуда, өздеріне лайықты маман
иесі болуына бағыт-бағдар береді. Мектептерде еңбек технологиясы пәнін оқыту ер балалар мен қыздар топтарына бөліп оқыту қарастырылған. Ата мен ана дәстүрінен нәр алып өсіп, тәлім-тәрбие көрген, еңбекке шынығып өскен баладан келешекте қоғамға пайдалы азамат өсіп шығатыны мәлім.
Кәсіпке оқыту шараларының жетік ұлттық бағдарламаларын мен әдістемелік-оқулықтарын,оқытудың жаңаша технологияларын пайдаланумен қатар, этно-педагогикалық оқыту тәсілдері арқылы оқыту тиімділігін арттыру жолдарын қазіргі кезден бастауыш сыныптардан бастап қолға алуды қарастыру
Ұлттық салт-дәстүрде, этнопедагогикалық тәрбиені көріп өскен ұл-қыздар-
дың бойынан ақылы мен зердесі, өнері мен шеберлігі, қайрат қаруы,техникалық
жетістіктерге жетуі сияқты қасиеттері қалыптасып, өз елін құрметтеп өсуіне
апаратын негізгі жолдардың бірі. Жоғарыда айтылған жайттарды корыта айтсақ еңбек әрбір адамның маман болып қалыптасуына,мағыналы өмір сүруіне көп әсер ететінін байқаймыз.
1.2.Кәсіби оқытудың негізгі ұйымдастыру формалары
Қазіргі күні қоғамның дамуымен қатар, технологиялық прогресстің дамуы техника мен техникалық шығармашылық, көркемдік шығармашылыққа көп көңіл бөлініп соған сәйкес мамандар даярлау қолға алынуда. Жастарды ИТ мамандықтарына бағдарлау, оқыту мәселесі айтылуда, сондықтан алдымен сол мамандарды дұрыс оқытатын педогог мұғалімдер даярлау қажеттілігі туындай-ды. Жеке тұлғаның мінездемесінен «Оның нені жасайтынын емес, оны қалай жасайтынын» көруге болатын жайлы белгілі ғалымдар айтқан екен.
Ғылыми- техникалық прогресс қоғамдық сипат алған қазіргі кезеңде, оны оқыту мен жетілдіру,техникалық шығармашылықты,оқушыларды бағдарлау нәтижелі жүргізу керек.Техникалық мектептер мен коледждер ашылып, техни-калық мамандықтарға көп көңіл бөлінсе, онда политехникалық білім мен техникалық шығармашылық қарқынды алға жылжитын болады..
Қаралған біліктілікті жетілдіру мақсаттары мен сұрақтар бағдарламада қарастырылған мазмұнда лекциялық негізін құрастырып, лабороториялық практикалық жұмыстар арқылы біліктілік, әдіс-тәсілдерін қалыптастырып политехникалық, шығармашылықтары мен техникалық шығармашылық айналысуын арттыра отырып, олардың педогогикалық іскерліктерін жетілдіру-ді көздеп отыру керек. [2]
Педагогикада техникалық машықтануға жетілдірудің жолдары айтылған. Оның негізгі дәйектері: оқушыларды жас кезінен техникалық шығармашылықпен айналысуы мен еңбек технологиясына машықтану.
• политехникалық білімнің теориялық біліктілігі.техникалық құжаттар мен
сызба-графикалық, анықтамалар дұрыс жұмыс жасай білуге.
• станоктар мен құрал-жабдықтарды қолдана біліп, жұмыс тәсілдерін меңгеру.
• сызба бойынша техникалық бөлшек жасай білу мен оларды құрастыра біліп, техникалық моделдер жасай білуге.
• материал таңдау, материалдар технологиясы мен жұмыс операция-ларын жете меңгеруге.
• технологиялық еңбек пен технологиялық шығарамшылық, сабақтан тыс үйірме жұмыстарын ұйымдастыра білуге, оларға оқу программаларын құрастыра білуге.
• сабаққа қажет құралдар, көмекші аспаптар мен қарапайым техникалық құрастырмалар жасауға.
• техникалық жетістіктердің қазіргі кездегі дамуын, бұрынғы және қазіргі техникалық жетістіктердің ерекшеліктері, техникалық шығармашылық жетілдірудің перспективасы.
• еңбектену мәдениеттілігі мен техникалық қауіпсіздік, еңбекті қорғау мен нормалық талаптар.
• оқушылардың іздену-конструкциялық істерінің негізгі әдістерін, моделді-техникалық әдістерін және оқу-өндірістік техникалық эксперимент-терін игеру.
• оқушылармен топтық және жеке практикалық, тәрбиелік үйірме сабақтарды өткізе білуге.
• жалпы техникалық іс шаралар ұйымдастырып өткізуге, көрмелер мен, техникалық жұмыстарды жарыстарда насихаттау,онымен айналысуын қарастыру. Оқушылардың негізгі еңбегі – оқу.
Қазіргі кезде мектептерде кәсіптік білімді қандай жолмен оқыту керектігі жайлы айтылып , жаңаша оқыту технологиялары енгізілуде. Оқытудың тиімді әдістерін қолданып нәтижесінде білімгер білім мен кәсіби білікке машық- танғанын тексеріп көруге болады. Көптеген орта мектептерде өкінішке орай
репродуктивтік оқыту тәсілі көп қолданылады. Бұл оқытушының, оқушыларға ауызша хабарлау арқылы берілетін оқу үрдісі. Сөзбе-сөз түсіндіру мен іс-тәжірибе арқылы оқытудың айырмашылығы өте үлкен. Репродуктивті оқыту оқушыларды жалықтырады сондықтан оны сабақтың басынан-аяғына дейін қолдану тиімсіз. Оқытушы дайын хабарды жеткізуші аппарат сияқты болып шығады да, оқушылар пассивті еске алу қабылдағыштай күйде болады. Бұлай оқытылған білім практика жүзінде қолданылмай,ешқандай кәсіби білік қалыптаспай қалады. Білімгерлерді көзбен көріп, қолмен жасау арқылы оқытылған сабақтарға қызығушылықтары артып, одан жақсы білім мен білік қалыптастырады,сондықтан кәсіпке оқытуда іс- тәжірибелік,практикалық, шығармашылық,үйірмелік сабақтардың тиімділігі көп болады.Кәсіби еңбекке оқытуда ауызша түсіндіруді қолданылмайды деуге болмайды мысалы: техникалық эксперименттерді,станок-жабдықтар құрылысы,техникалық-графикалық есептер,кинематикалық схемалар, технологиялық жобалар,тех қауіпсіздік ережелерді түсіндіру керек екенін ұмытпау керек.Техникалық кәсіптік оқытуда техникалық шығармашылықпен айналысатын жеке тұлғаны тәрбиелеп оқытуда,сабақ кезінде жасалған еңбектің нәтижелі өнімділігіне көңіл бөліп,жасаған тапсырмалары бойынша қортындылануы тиіс. Сана сезімі жетіліп өскен шағынан-ақ, қазақ өзінің жас ұрпағын еңбек пен өнерге баулыған. Жастайынан еңбек пен өнерге үйренбей, бойына қалыптаспай күткендей іскер,шебер шықпайтыны ескерілген.Демек, ұлттық уызынан нәр алған, ұлттық тәрбие бесігінде тербетіліп өскен, өнер мен еңбекке шыңдалған, тілі,діні таза, тәні шымыр жеткіншектерден көп үміт күткені белгілі.
Қазіргі кезде мектептерде ұлттық этно-педагогикалық тәрбие жүйесінің негізі де осындай ата-баба дәстүрілері мен қолөнеріне негізделгенін, тәрбиенің
негізгі көзіне көңіл бөлініуі, оқушылар мен жастарға ұлттық салт-сананы қалыптастырып, шеберлік пен біліктіліктің қайнар көзіне айналуда.
Жалпы адамзат дамуы қол еңбегінен басталып, бүгінгі еңбек жетістіктеріне жеткен техникалық прогресстің дамуы, адамзат қиялы мен жасалатын еңбегінің
шегі жоқ екенін дәлелдейді.
Сондықтан әрбір жас жеткіншек қазіргі ғылыми техника мен технологияны жетік меңгеріп, отанымыздың қарыштап дамуына өзіндік үлес қоса алатындай ...
Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Ілмектер: дипломдык Теріден көркем бұйым жасау технологиясы және оқыту әдістемесі жумыс дипломдық жұмыс дайын жоба дипломная работа, сборник готовых дипломных работ на казахском языке, скачать бесплатно готовые дипломные работы проекты на казахском, дайын дипломдык жумыстар жобалар Кәсби оқыту дипломдық жұмыстар, Теріден көркем бұйым жасау технологиясы және оқыту әдістемесі