Поиск по сайту

По Вашему запросу найдено 282 ответов (Результаты запроса 1 - 50) :

Күз-береке, күз-мереке

Күз-береке, күз-мерекеМақсаты: Күз мезгілінің ерекшеліктерін ұғындыру. Күз өнімдерімен таныстыру, олардың ағзаға пайдасын түсіндіру. Мерекелік көңіл күй орнату.
Сабақ жоспары
Толық

Алтын күз

Алтын күзҚуандырып біздерді,
Мерекелі күз келді.
Кел, жемісті алтын күз,
Кемелденсін халқымыз.
Сабақ жоспары
Толық

Ел болашағы - білімді ұрпақ

Білім адамның ақылын қозғап отыратын керемет күш, адамзат ақиқатқа баратын жолда білу арқылы жапа шегіп жатады. Тоғышарлық болса – ештеңеге күдіктенбеуменен ештеңені білмеуімен, білгісі келмеуімен солай бола тұра бәрін білем деуімен мықты болғысы келеді.
Сабақ жоспары
Толық

Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдар

Гендік тұрғыда өзгеріске ұшыраған өнімдер туралы айтқанда, әлем ғалымдарының да, қоғамның да пікірі екіге жарылады. Біреулер бұл адамзат үшін өте қажет десе, келесілері олардың адам денсаулығына зияндығын алға тартады. ГМО өнімдерін жақтаушылар бұндай өнімдерін шығару адамзатты аштықтан құтқаратын бірден-бір жол деп тұжырымдайды. Өйткені тағы 40-50 жылдан кейін Жер бетіндегі тұрғындардың саны 11 миллиардқа дейін жетуі мүмкін. Яғни ауыл...

Эсселер
Толық

Мінсіз келін болудың 8 құпиясы

Сүйіктіңіздің анасына деген сезіміңіз қандай? Онымен ара-қатынасыңыз қалай? Жаңадан ғана тұрмысқа шыққандардың көбісі енемен қарым-қатынасы өте жақсы екенін айтып жатады. Қоғамдық пікір болса, «отқа май құйып», ене мен келіннің арасында ешқашан достық болмайды деп, бір-бірін жау көрсетіп қояды. Негізінде, кез-келген қалыңдық жақсы келін бола алады. Eнемен жақсы қарым-қатынаста болғысы келетін келіндерге немесе болашақ келіндерге арнап 8 негізгі пайдалы кеңес ұсынады.

Қыздарға (бойжеткен) пайдалы кеңестер
Толық

Бұл қай маман?

Қызылы бар,
Қарасы бар.
Болса да ащы,
Дәмді етер асты. (Келімдәрі)

Көзін қысты,
Бейнең түсті. (фотоаппарат)

Жұмбақтар жауабымен
Толық

Витаминдер

Витаминдер, олардың ашылу тарихы, витаминдердің түрлері, олардың ағзадағы маңызы, олар жетіспегенде және ағзада көп болғанда туындайтын аурулар туралы түсінік беру
Сабақ жоспары
Толық

Менің туған жерім – Нұра кенті

Мен жасыл желек жамылған орманды, сұлу табиғатты әсем өлкеде туып өстім. Мені асыл әжем алғаш туған кезімнен бастап:
"Әлди -әлди ақ бөпем,
Ақ бесікке жат бөпем.
Жылама, бөпем жылама,
Жілік шағып берейін,
Байқұтанның құйрығын,
Жіпке тағып берейін," - деген бесік жырын айтып, құлағыма сіңіріп өсірді.

Туған жерді ойласам, Кенен....

Шығармалар
Толық

Алфавит бойынша түс жору

Алфавит бойынша түс жору осы ақпаратымыз əр заттың артында мағына жататынына сенетіндерге арналған. Өз түсіңізге қол сілтемеңіз! Олар – сіздің ішкі жан-дүниеңіздің айнасы, оның бағыт-бағдарын бағыңыз. Мұқият болыңыз, бүгінгі түсіңіз сізге қандай сыр жасырмақ? Түс жору қазақша алфавит бойынша
Түнде түсіңізге кірген тылсым, құпия түстің мағынасын білгіңіз келеді ме? Біздің түс жорамалдарымыздың арқасында күнделікті түсіңіздің сырын ашып, бүгігіңіз бен ертеңіңізді зерттеп, ішкі уаймыңыз бен шешілмеген сұрақтарыңыздың жауабын табуыңызға болады. 

Түс жору
Толық

Денсаулық - сақтау ережелері

Мақсаты: Оқушыларымыздың денсаулық сақтау ережелері жайлы білімдерін тереңдету, адам денсаулығының қымбаттылығын, жат қылықтардан сақтай отырып, өмір сүру үшін қажеттілігін, бағалы байлық екендігін түсіндіру.

Сабақ жоспары
Толық

Балаларға күлкілі анекдоттар мен әзілдер

Түлкі қоянға қоңырау шалады:

- Екеумізге піл сәлемдеме жіберіпті. Ашып қарасам ішінде он апельсин бар екен. Сегізі саған, ал сегізі маған.

- Түлкі, сегізді сегізге қоссам он болмайды ғой?

- Ешнәрсе білмеймін. Сегізін жеп қойдым.

 


Пингвин мен зебра фотографқа келеді. Фотограф сұрайды:

-  Сіздерге суретті түрлі-түсті қылып шығарайын ба?

Зебра айтады:

-  Керек емес, ақ-қарасы да жеткілікті.

Анекдоттар мен әзілдер
Толық

Күз кереметі

«Күз кереметі»

 

Мақсаты: Балаларға қоршаған орта, табиғат, көкөніс және жеміс – жидектер түлерімен,күз мезгілінің ерекшеліктерімен таныстыру. Табиғатты сүю, қорғауға тәрбиелеу.

 

Жүргізуші: Қайырлы күн! Армысыздар құрметті тәрбиешілер мен балақайлар! «Таңшолпан»кіші  тобының «Күз кереметі» атты ертеңгілігіне қош келдіңіздер!

-Балалар қазір жылдың қай мезгілі?

-Күз

-Күз мезгілінде ауа- райы  қандай болады?

-Күн салқын

-Жаңбыр

-Найзағай, кемпірқосақ болады.

-Үстімізге қандай киім киеміз?

-Жылы киім киеміз....

Балабақша сабақ жоспары
Толық

Қарапайым физиотерапия түсінігі

Қызылорда медициналық жоғары колледжі
Оқытушы Базарғалиқызы Айжан

Пән:« Мейіргер ісі негіздері »

Тақырыбы: Қарапайым физиотерапия түсінігі. Мұзды мұйық, жылытқыш, қыша қағазын қою алгоритмі. Компресс түрлері. Сумен емдеу. Сүлікпен емдеу.

Мамандығы: 0305000 «Зертханалық диагностика»

Сабақ жоспары
Толық

Жаңартылған білім мазмұны жағдайында бастауыш әскери даярлықты ұйымдастырудың өзекті мәселелері

ШҚО,Тарбағатай ауданы,Тана мырза орта мектебінің АӘТД пәнінің оқытушы-ұйымдастырушысы Байназаров Айдын Айткалиевичтің пәнге байланысты жазған баяндамасы

Баяндамалар
Толық

Бас ауруының себептері

Мигрень (бас сақинасы): Қатты ауыртатын және шаншитын бас ауруы. Көбінесе көздің артында сезіледі. Жарыққа және дауыстарға қарсы тітіркену, лоқсу және жүрек айнуы болады. Себептері мезгілсіз тамақтану және гормонды дәрі - дәрмектер.
Денсаулыққа пайдалы кеңестер
Толық

Зерттеу сұрағы 2-сабақ (Жаратылыстану, 6 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ғылым әлемі
Сабақ тақырыбы: Зерттеу сұрағы 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 6.1.2.1 тәуелді, тәуелсіз және бақыланатын айнымалыларды анықтау
Сабақ мақсаттары: Оқушылар:
-Зерттеу жұмысы барысында тәуелді, тәуелсіз айнымалыларды анықтай алады;
-Алынған нәтижелерге сәйкес бақыланатын айнымалының тұрақты екендігін дәлелдей алады......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Деректерді талдау 1-сабақ (Жаратылыстану, 6 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ғылым әлемі
Сабақ тақырыбы: Деректерді талдау 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 6.1.5.1 алынған деректерді графикалық түрде көрсету
Сабақ мақсаттары: Оқушылар:
• Деректерді графикалық түрде ұсыну ұғымын тұжырымдайды;
• Алынған деректерді графикалық түрде көрсетеді;
• Қорытындыны түрлі нұсқада ұсынады......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Өсімдіктер қашан «ұйықтайды»? 2-сабақ (Жаратылыстану, 3 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Жанды табиғат. Өсімдіктер
Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктер қашан «ұйықтайды»? 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 3.2.1.2 өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу жолдарын түсіндіру;
3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижесін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
Сабақтың мақсаты: Оқушылар:
өсімдіктердің қоршаған ортаға бейімделу жолдары мен өсімдік тіршілігіндегі өзгерістер, маусымдық өзгерістер жайлы мағлұмат алады;
өсімдік тіршілігі белсенді өсу мен тыныштық кезеңінен тұратынын түсінеді.......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Табиғи бірлестіктің қандай түрлері болады? 1-сабақ (Жаратылыстану, 3 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Тірі табиғат
Сабақтың тақырыбы: Табиғи бірлестіктің қандай түрлері болады? 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 3.2.1.3 өз өлкесіндегі табиғат бірлестіктерін сипаттау;
3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау.
Сабақтың мақсаты: Табиғат бірлестіктерінің негізгі түрлерін ажырата алады.......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Теңгерілген диета (Жаратылыстану, 2 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Денсаулық. Денім сау болсын десең...
Сабақ тақырыбы: Теңгерілген диета
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтемеу): 4. Адам. Адам денесінің құрылымы
Сабақ мақсаттары: 2.4.2.1 Энергия мен адамның дамуы үшін тағамның маңыздылығын түсіну;
2.4.2.2.Тағамның кейбір түрі денсаулық үшін қауіпті болатынын білу
Салауатты диета бізге не беретіні туралы сұраққа жауап беру үшін жеке тәжірибені пайдалану
Жоспарланған ғылыми зерттеу
2.1.2.2.Проблеманы және оны шешу жолдарын анықтау және түсіну
Мәліметтерді алу және таныстыру
2.1.4.2.нәтижелерін бақылау түрінде таныстыру........
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Сутектік байланыс 2-сабақ (Химия, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Химиялық байланыс
Сабақтың тақырыбы: Сутектік байланыс 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): . 10.1.4.12 сутектік байланыстың түзілу механизмін түсіну;.
Сабақ мақсаттары: сутектік байланыстың түзілу механизмін түсінеді;......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Ашық сабақ. Графиктер. 4 сынып

Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар: Есепті график түрінде модельдейді. Ақпаратты түсінеді, салыстырады және мәліметтерді жиынтықтап, қозғалыс графиктерін құрады, қозғалысқа арналған есептерге сызба құрастырады.
Көптеген оқушылар: қозғалыс графигіндегі мәліметтерді салыстырып, компьютерлік қозғалыс графигін құрастырады. График бойынша есеп құрастырады.
Сабақ жоспары
Толық

Көмірсулардың жіктелуі. Химиялық құрылым. (Биология, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Молекулалық биология Молекулалық биология және биохимия
Сабақ тақырыбы: Көмірсулардың жіктелуі. Химиялық құрылым.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.4.1.2 Көмірсулардың құрылымы, құрамы мен қызметтері бойынша жіктеу
Сабақтың мақсаты: Көмірсулардың құрамын, құрылымын және қасиеттерін зерттеу
Моносахаридтер, дисахаридтер және полисахаридтер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтау
Крахмал мен глюкозаның молекуласының үлгісін жасау........
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Жұлдызды сәт интеллектуалдық сайыс

- Құрметті ұстаздар, ата - аналар, оқушылар! Еліміздің болашағы тек қана білімді жастар екені даусыз. Осы мақсатпен 2 - ші сынып оқушыларының арасында «Жұлдызды сәт» атты интеллектуалды ойынын өткізгелі отырмыз.
Сценарийлер (ертеңгілік)
Толық

Органикалық заттар: көмірсу, май, нәруыз (Биология, 7 сынып, I тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Су және органикалық заттар
Сабақ тақырыбы: Органикалық заттар көмірсу май нәруыз
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: Оқушылар орындай алады:
Органикалық заттар түрлерімен танысу
Тағам құрамындағы нәруыз, май, көмірсулардың бар екендігін анықтап, дәлелдеу
Сабақ мақсаттары: • Азық-түлік құрамында кездесетін органикалық заттар түрлерін анықтайды.
• Азық-түлік құрамындағы органикалық заттардың болуын анықтайтын тәжірибелер орындайды.
• Оқушылар жасалған тәжірибе негізінде нәтижені берілген нұсқаулық картаға толтырып, қорытынды жасайды. ....
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Азық- түлік өнімдеріндегі органикалық заттар: нәруыздар, майлар, көмірсулар. (Биология, 7 сынып, I тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Су мен органикалық заттар
Сабақ тақырыбы: Азық- түлік өнімдеріндегі органикалық заттар: нәруыздар, майлар, көмірсулар.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): оқушылар: азық- түлік өнімдерінің құрамында көмірсулар, нәруыздар және майлардың бар-жоғын дәлелдейді
Сабақ мақсаттары: азық-түлік өнімдерінің құрамында органикалық заттардың бар-жоғын тестілеу....
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Электр қайдан алынады ? (Жаратылыстану, 3 сынып, IV тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Табиғат физикасы. Жарық, дыбыс, электрлік, магниттілік.
Сабақтың тақырыбы: Электр қайдан алынады ?
Оқу мақсаты: 3.5.5.1 электр энергиясы көздерін анықтау;
3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу;
Сабақтың мақсаты: Оқушылар:
электр энергиясының көздері туралы мәліметтермен танысады;
қандай батарея энергияны көп беретінін анықтайды.......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Электр энергиясы қайдан алынады? (Жаратылыстану, 3 сынып, IV тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Табиғат физикасы. Жарық, дыбыс, электрлік, магниттілік.
Сабақтың тақырыбы: Электр энергиясы қайдан алынады?
Оқу мақсаты: 3.5.5.1 электр энергиясы көздерін анықтау;
3.1.1.1 маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу
Сабақтың мақсаты: Электр энергиясының көздерімен танысады......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Көмірсулар (Химия, 9 сынып, IV тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Көмірсулар
Сабақтың тақырыбы: Көмірсулар
Осы сабақтың көмегімен қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 9.4.3.29 Көмірсулардың жіктелуін, биологиялық маңызы мен қызметін түсіндіру
Сабақтың мақсаты: - көмірсудың анықтамасын білу;
- көмірсудың жіктелуін білу
- көмірсулардың қасиеттері мен қызметтерін түсіну;
- ағзадағы көмірсудың маңызын түсіну;
- крахмал мен глюкоза молеклаларының моделін құрастыра білу;
- көмірсу түрлерін ажырата білу. .....
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

"Болып жатқан жағдайға сөзім жоқ": Әбілдина өзін мазалаған мәселе туралы айтты

Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Қарақат Әбілдина карантин кезінде шығармашылықпен айналыспаған, тек отбасы мен бала тәрбиесіне көңіл бөлген. Өнер иесі карантин біткен соң да күйбең тіршілікке бірден орала салмаймыз деген ойда. Сонымен қатар кейінгі кезде өнер адамдарының төңірегіндегі дау мен бала тәрбиесі, онлайн концерт жайлы ойын Sputnik Қазақстан тілшісіне сұхбат барысында айтып берді.

Карантинде отбасына көңіл бөлді

"Карантин кезінде шығармашылықпен айналыстым деп айта алмаймын, ешқандай жаңа әнге тапсырыс берген жоқпын. Әр нәрсе көңіл-күйге байланысты. Карантиндегі уақытым балаларыма, отбасыма арналды. Бірнеше ай 24 сағат бала-шағамен отыру – көп дүние жайлы ойлануға берілген мүмкіндік. Бұрын-соңды байқамаған олқылықтарды көріп, орнын толтырдық", - деп бастады әнші әңгімесін.
Жаңалықтар
Толық

"Бір аптада 45 келі балық жеп қойдық": 13 баласы бар отбасының карантиндегі өмірі

Карантин режимі көпбалалы отбасыға қалай әсер еткені, оннан астам мектеп оқушысы бар үлкен жанұяда онлайн-сабақ қалай өтіп жатқаны туралы отағасы Мұрат Қабылбаев айтып берді

Ақмола облысы Кенесары ауылындағы он үш баласы бар Қабылбаевтар отбасының карантинде қалай өмір сүріп жатқанын Sputnik Қазақстан тілшісі сұрап білді. ......
Жаңалықтар
Толық

Практикалық жұмыс. Тағам өнімдерінің құрамын анықтау (Химия, 7 сынып, IV тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Химиялық элементтер, қосылыстар және адам ағзасы
Сабақтың тақырыбы: Практикалық жұмыс. Тағам өнімдерінің құрамын анықтау
Осы сабақ мүмкін ететін оқыту мақсаты: тағамдық өнімдердің бірқатарын: қант, крахмал (көмірсулар), нәруыз, майларды ажырату және оларды анықтай алу
Сабақтың мақсаты: Тағамның құрамындағы ақуыз, крахмал, майларды анықтай алу және талдау
Жұмысқа қажетті ресурстар:
Мыс сульфатының ерітіндісі, натрий гидроксиді, жұмыртқа ақуызы, күнбағыс, картоп, йод ерітіндісі.
Сынауықтар, пипеткалар, стақан, қасық, фильтр қағазы.
Пәнге қатысты лексика және терминология
Оттек, көміртек, сутек, азот, кальций, фосфат, калий, күкірт, хлор, магний
Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер
х –дан жасалған
Адам ағзасының басым бөлігі …- дан жасалған
Адам ағзасы n пайызға көміртегінен/күкірттен және т.б. тұрады......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Өсімдіктердің өсімді көбею тәсілдері. (Биология, 7 сынып, IV тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Көбею
Сабақ тақырыбы: Өсімдіктердің өсімді жолмен көбеюі, оның түрлері және тәбиғаттағы биологиялық маңызы. Өсімдік өсіруде өсімді жолмен көбею тәсілдерін қолдану. Қалемшелеу, сұлатпа өркен, телу (калемшелермен және көзшелермен), көбею ұлпаларымен.
Практикалық жұмыс: « Өсімдіктердің өсімді көбею тәсілдерін зерттеу»
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): Оқушылар істей алу:
- өсімдіктердің вегетативті көбею тәсілдерін салыстыра алу
Сабақ мақсаттары: Оқушылар:
- өсімдіктердің вегетативті көбею ерекшеліктерін және түрлерін білу;
- өсімдіктердің вегетативті көбею ерекшеліктерін анықтау;
- өсімдіктердің вегетативті таралу әдістерін ажырата алу;
- бөлмелік өсімдіктер отырғызу бойынша вегетативті көбею тәсілдерінің бірі туралы практикалық тапсырма орындайды......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Қазақстандағы ұжымдастыру (Қазақстан тарихы, 9 сынып, ІІ тоқсан)

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Кеңестік Қазақстанның мәдениеті: әдебиет пен өнер
Сабақ тақырыбы: Қазақстандағы ұжымдастыру.
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: 8.4.1.2. күштеп ұжымдастыру саясатының ауыл шаруашылығына тигізген зардаптарын талдау;
8.1.1.1. демографиялық өзгерістердің себептері мен салдарын анықтау;
Сабақ мақсаттары: Республиканың ауыл шаруашылығын қайта құру негізінде 1929-1931 жылдардағы жүргізілген ұжымдастыру саясатының зардаптары мен нәтижелерін түсінеді......
ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар
Толық

Атамның әңгімесі

Осыдан 75 жыл бұрын таң қылаң бере фашистік Германия Кеңестік Социалистік Республикалар Одағына шабуыл жасады. Әр адам соғыс деген не екенін өз әжесінен,атасынан,ата-анасынан,туғантуысқанынан,жақындарынан біледі.Соғыс...Қанша зорлық,қайғы,мұң,ащы сезімді және жалғыздықты бұл кішкентай ,бірақ өте елеулі сөз білдіреді.Ұлы Отан Соғысы кезіндегі адамдар көз алдында мыңдаған адамдар жойылып,көптеген отбасылар үрім бұтағымен қырылғанды өз көзімен көріп,басынан кешкен болатын. Әр шаңырақ өз ағайындарын,әкелерін,балаларын жоғалтқан. Ұлы Отан Соғысы 1941 жылдан бастап 1945 жылға дейін созылды. Ресми статистика бойынша 26,6 миллион адам көз жұмған,олардың ішінде 8,7 миллионы майданда болған әскери қызметшілер. Бұл соғыста өте көп адам батыр болып өмірін қиды,соғыста айырылған адамдардың саны тіпті қазіргі уақытта болса тым үлкен және бұл жайында адамдарға әңгімелесу қиынға түседі. Неге десеңіз,себебі осы қырқысты бастаған адамзаттың өзі . Сол қатал соғыста менің арғы атам болған еді.Есімі-Тұқманов Жанғазы. Ол 1896 жылы Алакөл(Екішоқ) ауылында дүниеге келді.Атам,сол уақытқа сәйкес сауаттылыққа үйде үйренген. Қазақ, араб және орыс тілінде еркін сөйледі. Молланың баласы болған,әкесі өте діншіл,қажылыққа барып келген адам еді.1930 жылдары ашаршылық пен репрессия кезінде Ресей еліне Новосибирск облысына көшіп кетті.....
Шығармалар
Толық

Толарсақтан саз кешкен жылдар

Не адамзат соғысты құртады, не соғыс адамзатты құртады.
Джон Кеннеди
Соғыс. Сонау бір қанды құйлы заман. Толарсақтан саз кешкен, етігімен қан кешкен кезеңде кеңестік дәуірде өмір сүрген еліміздің әрбір азаматы бастарын өлімге тікті. Әлемнің тең жарты бөлігін алып жатқан қызыл империяны қорғады. Өзге ұлттар секілді қолындағысын майданға жөнелтті, «жаным арымның садағасы» ұғымын берік ұстанды. Республикада танк және ұшақ жасауға ақша жинау қозғалысы жүрді. 1941 жылдың күзінде Бүкілодақтық лениндік коммунистік жастар одағы (ВЛКСМ) атындағы танк дивизиясын құруға қаржы жинала бастады да, бір жылға жетер-жетпес уақыттың ішінде армия қазақстандық комсомолдардан 45 жаңа танк алды.
Кейінірек халық қаражатына тағы 10 танк колоннасы, бірнеше авиациялық эскадрилия, торпедо катерлер мен атаулы ұшақтар жасалды. Соның нақты дәлелі - қазақ халқының біртуар ұлы, ұлт атын әлемге көтерген Қажымұқан Мұңайтпасовтың қартайған шағында ел арасында өнер көрсетіп, тапқан қаражатына ұшақ жасап майданға жіберуі. Жалпы соғыс жылдары Қазақстан халқы жауынгерлік техникалар жасауға 480,3 миллион рубль жинап берді. Соғыс жылдарында Қазақстанның ауыл шаруашылығы да өз үлесін қосты. Атап айтқанда, еліміз 30,8 миллион пұт астық, 14,4 миллион пұт картоп және көкөніс, 15,8 миллион пұт ет, 3 194 мың центнер сүт, 17,6 мың центнер жүн берді.....
Шығармалар
Толық

Қарттарым амансау болғай!

Қариялар азайып бара жатқанын, әсіресе олардың ортасында Ұлы Отан соғысынан аман оралған ақсақалдарымыздың қарасы жыл санап азайып барады емес пе? Биыл — Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 71жыл толмақ. 1941жыл 22 маусым — барлық посткеңестің елдердің тарихындағы ең қайғылы датаның бірі. 1941жылдың дәл осы күні таң қылаң бере фашистік Германия Кеңестік Социалистік Республикалар Одағына шабуыл жасады.
Соғысты бірінші болып қарсы алғандардың қатарында Кеңес Одағының батыс шебін күзеткен ондаған мың қазақстандық-шекарашылар болды. Атақты Брест гарнизонының өзінде 1941 жылдың көктемінде біздің 3 мыңдай жерлесіміз қызмет еткен, шілде айында олардың көпшілігі әскерден елге қайтулары керек болған. Бірақ жаудың шабуылы олардың бұл жоспарларын күл-талқан етті. Соғыс өрті ішке қарай тез еніп, Брест қамалының тірі қалған қорғаушылары партизандар қозғалысына қосылды. Олардың қатарында 190 қазақстандық болған және олардың көбісінің сүйегі беларусь жерінде қалған.
Соғыс кенеттен басталғанымен, Қазақстан, бүкіл Кеңес Одағы сияқты, алғашқы күннен бастап, жұдырықтай жұмылды. Республиканың түкпіртүкпірінде әскери комиссариаттарға еріктілер ағылды. Кеше ғана мектеп партасында отырған бозбалалар мен бойжеткендер де, қала мен ауыл тұрғындары да соғысқа сұранды.......
Шығармалар
Толық

"Мәңгілік алау" мемориалы

Осыдан 70 жыл бұрын, дәл осы күні таң қылаң бере фашистік Германия Кеңестік Социалистік Республикалар Одағына шабуыл жасады. Соғысты бірінші болып қарсы алғандардың қатарында Кеңес Одағының батыс шебін күзеткен ондаған мың қазақстандық-шекарашылар болды. Атақты Брест гарнизонының өзінде 1941 жылдың көктемінде біздің 3 мыңдай жерлесіміз қызмет еткен, шілде айында олардың көпшілігі әскерден елге қайтулары керек болған. Бірақ жаудың шабуылы олардың бұл жоспарларын күл-талқан етті. Соғыс өрті ішке қарай тез еніп, Брест қамалының тірі қалған қорғаушылары партизандар қозғалысына қосылды. Олардың қатарында 190 қазақстандық болған және олардың көбісінің сүйегі беларусь жерінде қалған.
Соғыс кенеттен басталғанымен, Қазақстан, бүкіл Кеңес Одағы сияқты, алғашқы күннен бастап жұдырықтай жұмылды. Республиканың түкпіртүкпірінде әскери комиссариаттарға еріктілер ағылды. Кеше ғана мектеп партасында отырған бозбалалар мен бойжеткендер де, қала мен ауыл тұрғындары да соғысқа сұранды. 1939 жылдың дерегі бойынша, біздің республикамызда 6,2 миллион адам тұрып жатқан. Соғыс жылдары Кеңес Армиясының қатарына 1 миллион 200 мың қазақстандық шақырылған, 20-дан астам атқыштар дивизиясы мен басқа да құрылымдар жасақталған. Фашистермен болған шайқастарда 328ші, 310-шы, 312-ші, 314-ші, 316-шы, 387-ші, 391-ші, 8-ші, 29-шы, 102-ші, 405-ші атқыштар дивиясы, 100-ші және 101-ші ұлттық, 81-ші, 105-ші, 106-шы кавалериялық дивизиялар, 74-ші және 75-ші теңіз атқыштар бригадасы, 209шы Зайсан, 219-шы минометтік, 85-ші зениттік, 662-ші, 991-ші және 992-ші авиациялық полктер ерекше көзге түсті. Майданға 14 100 жүк және жеңіл автокөлік, 1 500 шынжыр табанды трактор, 110 400 жылқы, 16 200 арба жөнелтілді. Қазақстан армия мен флот үшін офицерлік кадрлар және резервтік күштер дайындауға да лайықты үлес қосты......
Шығармалар
Толық

Жастарымыз отаншыл болсын

Әрине, ойымызға ең алдымен біз үшін жанын қиған атабабаларымыз еске түседі. Міне осыдан жетпіс бес жыл бұрын Германияның қалың қолы Кеңестер Одағына шабуыл жасаған болатын. Енді кішкене соғыстың қалай басталғанына тоқтала кетсек. Бір мың тоғыз жүз қырық бірінші жыл жиырма екінші маусым тарихымыздағы ең ауыр да, қасіретті күн болып саналады. Жиырма екінші маусым күні таң атысымен неміс әскерлері Кеңес Одағының жеріне басып кіреді. Сол кезеңде біз Ресейдің қол астында болатынбыз. Бұл төтенше жағдай еді, сондықтан Кеңес Одағы тез арада оларға жауап қайтару үшін, елін сақтап қалу үшін әскер жинай бастайды. Олар әскерді жан-жақтан жинайды, тіпті Қазақстанға да келеді. Олардың жасына қарамай, күштеп алып кете бастады. Тек ауруға ұшыраған, соның ішінде басқаларға тез жұғып, тарайтын аураларға жеңілдік бар еді.Тіпті кейбір өз балаларын соғысқа жібермеу үшін ата-ана баласын сол ауруға ұшыратқан. Соғыста айдалада өлгенше, өзіміздің көз алдымызда дүниеден өтсін деп санаған. Әрине ата-ана жүрегін түсіну қиын. Қиындықтарға шыдамаған қазақ отбасылары көрші елдерге көшіп кетуге мәжбүр болған. Соғыстан қашып өз өмірін сақтап қалу үшін бәріне дайын азаматтар бар болса да, бірақ оларға қарсы шығуға дайын, кеудесінде жүрегі Отан деп соғып тұрған қыздар мен жігіттер де бар. Соңында қоса келгенде бір Қазақстаннан Кеңестер Одағының әскерінің қатарына бір миллион екі жүз мың адам аттанған. Ұлы Отан соғысы төрт жылға созылды. Майдан даласында алты жүз мыңдай қазақ қаза тапты. Көбісі хабар-ашарсыз кетті. Олардың тіпті денелері қайда қалғанын білмегені туысқандарына қатты батты. Аман-есен оралмаса да, оларды ең болмаса денесін дұрыстап жер қойнына тапсырғысы келді. Бірақ амалдары жоқ. Бірақ соңғы жылдары кейбіреулері қайда жатқанын тауып, денесін Отанымызға әкеліп, туған жердің топырағына денесін тапсырған болатын.......
Шығармалар
Толық

Жеңістің таңбасын басқан күн – Жеңіс күні

Ешкім де, ешнәрсе де ұмытылмақ емес! Соғыс – күйретуші күш! Дәл солай! Барды жоқ ететін, тауды жер ететін. Жер бетіндегі тіршілік атаулының бәрін жалмап жұтатын ажал. Сол қанды кезеңді еске түсіріп, елестететін газет-журнал матералдары немесе радиотелехабарлар, кинолар аталар ерлігін мақтаныш тұта бізге жеткізді. Иә, содан бері жарты ғасырдан астам уақыт өтсе де, ешнәрсе де ұмытылған жоқ. Ұлы Отан соғысы... Бұл сол кездегі кеңес халқының ержүректілігі мен төзімділіктерін паш ететін, тарихта мәңгі қалатын күн. Бұл күнді соғыстың алғы шептерінде қайсарлықпен шайқас жүргізіп, ерліктің сан үлгісін көрсеткен ардагерлер тойлайды.
Неменеңе жетістің бала батыр,
Қариялар азайып бара жатыр
Бірі мініп келместің кемесіне,
Бірі күтіп, әнеки, жағада тұр, - деп тебіренген Мұқағали мұңында жұмырбасты пенде үшін теңдессіз құндылық ұрпақаралық қимастық, сыйластық сезімдері мөлдіреп тұр. Қариялар азайып бара жатқанын әсіресе олардың ортасында Ұлы Отан соғысынан аман орталған ақсақалдарымыздың қарасы жыл санап азайып барады емес пе?! Солардың жанымен, қанымен, терімен, көз жасымен, күшімен, ісімен, ерлігімен, атаның туын жықпай, ананың намысы үшін туған жердің топырағын жауға таптатпай, еңіреп жүріп жауды жеңіп, тауын шағып, туын жағап, жеңістің таңбасын басқан күн – Жеңіс күні. Бұл күннің толғағы ашшы болса да, туғаны бар халқы үшін қуаныш болған күн. Сондықтан да бұл Ұлы мереке.......
Шығармалар
Толық

Жұмыла көтерген жүк жеңіл

Шейіттерді қастерле! Нанға сатпа арыңды!
Қасиетті құрбандар жанын қиды ар үшін,
Қойсам деймін ескерткіш, бұл солдаттық парызым!
Александр Бек
Соғыс... Қазақ жеріне түрлі қасіретімен келген апат Кеңестер Одағының құрамында болған 1941 – 1945 жылдары өз ізін, қасіретін ойсыратып салып кеткен еді. Бұл жолғы соғыс тек қазақ жұртын емес, бейбітшілікті, тыныштықты жақтаған КСРО-ның құрамында болған 15 республиканың орны толмас қайғысы еді. 1939 жылы 23 тамызда Шабуыл жасаспау туралы Совет Одағымен жасаған келісімді бұзып, фашистік Германия 1941 жылы 22 маусымда соғыс жарияламастан КСРО аумағына басып кірді. Ұлы Отан соғысы осылай басталды. Бұл соғыстың сипаты — Германия тарапынан бұл соғыс агрессиялық, жаулап алушы, әділетсіз соғыс болды, ал Совет Одағы тарапынан әділетті өз жерін қорғаған, азаттық Отан соғысы болды. Елдің жауынгерлік сапын кеміткен, әр шаңырақтың бас иесін мерзімінен бұрын ажал құштырған соғыс аталған жылдың 22 маусымы - барлық кеңес елдерінің тарихындағы ең қайғылы датаның бірі. «Барлық елдердің пролетарлары бірігіңдер!» деген кеңестік идеялогиямен тәрбиеленіп келе жатқан Кеңес адамдарының патриоттық сезімі, әрине, бұл жоспарға қарсы тұра білді. Қазақстан халқы Отан қорғаушылар қатарына өз еркімен жаппай жазыла бастады. Мысалы, Алматы медицина институтының студенті Мәншүк Мәметова: «Отбасымыздан майданға жіберетін ешкім жоқ, ағам да, апам да жоқ, сондықтан өзімді жіберуді өтінемін», — деп әскери комитетке өтініш берді. Республикада 2 млн. – нан астам адам әскери даярлықтан өтті. Соғыстың алғашқы кезеңінде 14 атқыштар және атты әскер дивизиясы, 6 бригада құрылып, майданға жіберілді.......
Шығармалар
Толық