Жергілікті жердің жоспары және шартты белгілер туралы ұғым (Жаратылыстану, 5 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ғалам. Жер. Адам
Сабақ тақырыбы: Жергілікті жердің жоспары және шартты белгілер туралы ұғым
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 5.2.5.1 "жоспар" және "шартты белгілер" ұғымдарын түсіндіреді
5.2.5.2 шартты белгілерді пайдаланып, жергілікті жер жоспарларын оқи алады
Сабақ мақсаттары: Оқушылар:
• жергілікті жер жоспарларының тағайындалуын, олардың жетекші белгілерін түсіндіре алады;
• жергілікті жер жоспарларындағы географиялық нысандардың бейнелену тәсілдерін біледі, орындайды.

сәлемдесу
түгелдеу
ынтымақтастық атмосферасын құру
(Т) Оқушылар жергілікті жер жоспарларымен танысады және оның тағайындалуын анықтайды.
Оқушылар шынайы географиялық нысандарды жергілікті жер жоспарында бейнелеу тәсілдерін анықтайды.
Оқушыларға жергілікті жер жоспары туралы мәтін ұсынылады. Оқу нәтижелері бойынша оқушылар жоспарларды анықтау, тағайындау, олардың белгілері, солардағы нысандарды бейнелеу тәсілдері туралы сұрақтарға жауаптарды табуы тиіс.
Мәтінмен танысқан соң және бейнероликті қарап болған соң, оқушылар жауап алу парағын толтырады.
Оқушылар жоспарларды жергілікті жер бейнелерінің басқа нысандарымен салыстырады және жоспарлардың солардан ерекшеленетін басты ерекшеліктерін анықтайды
(М) Мұғалім жергілікті жер жоспарының мәнін, ерекшеліктерін және тағайындалуын ашатын бейнероликті көрсетеді
Мұғалім мәтінмен таныстыру алдында оқу жоспарын анықтау, олардың тағайындалуы, нысандарды жергілікті жер жоспарында бейнелеу тәсілдері туралы сұрақтары бар жауап алу парақтарын таратады. Мәтіндегі, әрбір сөйлемдегі сөздердің саны, әріптердің саны оқушылардың жас мөлшері ерекшеліктеріне және тапсырманы орындауға арналған жоспарланған уақытқа сәйкес болуы тиіс.
Мұғалім түсіндірудің толық болуы үшін жергілікті жер жоспары туралы қысқаша бейнероликті көрсетеді, соны көру барысында оқушылар жауап алу парағын толтыруды жалғастырады. Бейнені көру алдында оқушылардың назарын мұғаліммен мәтінмен жұмыс үшін ұсынылған сұрақтарға жауаптарды табу үшін бейнероликтің көмегі тиетініне аударған жөн.
Оқушыларға жергілікті жердің фотосуреттерін, аэрофототүсірілімдерін беріңіз.
(Т) Бұдан әрі әрбір топ жауаптардың негізінде ұзақтығы 3 минуттан аспайтын қысқаша сөз сөйлеуді дайындайды.
(М) Оқушыларға тапсырманы орындау үшін уақыт беріңіз.
Оқушылардың жауаптарын кез келген қолайлы тәсілмен қысқаша тіркеген немесе мұны белгілі бір оқушыларға тапсырған дұрыс.

Видео көрсетіледі.

(Т) Оқушылар шартты белгілерді жіктейді: аудандық, масштабтан тыс, сызықтық, түсіндірме және т.с.с. Шынайы нысандардың фотосуреттерін олардың шартты белгілемесімен салыстырады.

(С) Оқушылардың білімін бекіту үшін мұғаліммен ұсынылған әңгімеге сәйкес бірнеше шартты белгілерді сурет түрінде көрсетеді.
Оқушылар суреттерді орындаған соң, мұғалім әңгімені оқиды және георграфиялық нысанды атаған кезде оқушылар тиісті шартты белгіні көтереді.

(Т) Оқушылар топта оларға бейтаныс жергілікті жер жоспарларын зерттейді және аумақтың жазбаша сипаттамаларын құрастырады. Топтар тапсырманы орындаған соң, өзінің жазбаша конспектілеріне сүйеніп, жоспарда бейнеленген жергілікті жерді ауызша сипаттайды.
(М) Мұғалім шартты белгілердің бейнелерін және шынайы географиялық нысандардың фотосуреттерін ұсынады.
Мысалға келтірілетін мәтін "Таң атқанда біз ормандағы алаңда едік. Ақшатырдан атып шыққан барлық бала жуыну үшін көлге ұмтылды. Көл жағасы батпақты еді, ал төмпешіктерде қорқынышты бақалар отырды.
Таңғы астан соң, біз орман соқпағымен қара жолға шығып, оның бойымен орманшының үйшігіне жеттік. Бұл жерден әрең көрінген сүрлеумен жүріп, ақыры бұлақ басына шығып, сонда түскі ас ішуге аялдадық. Отты жырақшада тұтатып, өзіміз көгалда жайғастық.
Түстен кейін біздің сапарымыз келесідей болды: ағаш көпірден өтіп біз жағалаудың екінші жағына шықтық та, қара жолмен солтүстік шығысқа бет алдық, Оң жағымызда жазықтар, ал сол жағымызда-бұталар мен сирек тоғай созылды.
Ақыры тас жолға шықтық. Түн жамыла бастағанда біз темір жол бекетіне жеттік".......