Ғарышта не бар? (Жаратылыстану, 4 сынып, IV тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ғарышқа саяхат
Сабақ тақырыбы: Ғарышта не бар?
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 4.4.2.1 - Күн жүйесі ғаламшарларының қозғалысын сипаттау;
4.1.2.1 - зерттеу әдістерін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін артықшылығы мен кемшілігіне байланысты негіздеу;
4.1.2.2 - нәтижені оқушы таңдауымен графикалық түрде ұсыну;
Сабақ мақсаттары: • жекелеген ғарыш денелерін сипаттау;
• зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне байланысты негіздеу;
• алынған нәтижені оқушы таңдаған формада ұсыну.

І.Ұйымдастыру бөлімі.

Сабаққа психологиялық дайындық


Жедел сұрақ (2 минут)
Ғарышта не бар?
Асанды түнде бақылап көрдің ба?
Аспандағы ақ күміс түсті жолақты байқадыңдар ма? Олар қалай аталады? құс жолы
Білетін балалар оның жұлдыздардың шоғыры екенін айтуы мүмкін.
Ол не болуы мүмкін?
Біздің галактика қандай пішінде?
Біздің галактика (2 минут) Оқушылардың бір тобына диск, екінші тобына вертушка немесе спираль тәрізді қиылған қағаз таратып беру.
Әр топқа галактика осы затқа ұқсайды деп айтыңыз. Әр топтан бір-бір бала өз заты бойынша галактиканы сипаттайды.
Біздің галактика осы заттарға ұқсайды. Ендеше жер ғаламшары орналасқан галактиканы сипаттайық

Галактикадағы біздің орнымыз қайда? (Шетінде болуымыз керек) Балалардың пікірін тыңдаңыз.


Галактика ( 3, 37 минут)
Бейнефильмнен қандай ісер алдыңдар?
Біздің Жер шары мен Күн жүйесінің бұл кеңістіктегі орны қайда?
Галактика ортасында не бар?
Мәтінмен таныстыру. 2 мин
Ғаламды галактикалар құрайды. Олар орасан зор өлшемді жұлдыз жүйелері. Ғаламның галактикалары эллипстік, (сопақ) спираль және бұрыс пішінді галактикалар болып ажыратылады. Галактикалардың барлығы қозғалыс үстінде дамиды, өзгереді, өшеді, пайда болады. Біздің Галактикамыз спираль тәрізді галактикаларға жатады. Құрамына 100 миллиардтан астам жұлдыз, магнит өрісі, ғарыш сәулелері, сәулелену (фотондар), жұлдызаралық заттар (шаң-тозаң, газ) кіреді
Галактика ортасы дөңес диск тәріздес болады. Бұл дөңес ядро деп аталады.
Галактика басқа галактикалар сияқты ғарыш кеңістігінде айнала қозғалады.
Оның ядросын айнала қозғалған тармақтар галактиканы спиральді отшашуды еске түсіреді.
Күн жүйесі осы тармақтардың бірінде орналасады. Біздің Галактиканың ені 100 000 жарық жылын, ал диск қалыңдығы 3000 жарық жылын құрайды.
Күн Орион тармағында орналасқан. Күн жүйесіне Галактиканы бір рет айналып өту үшін 225–250 миллион жыл қажет екен. Біздің Галактика Құс жолы деп аталады.
Жер ғаламшары - Құсжолының жеңдерінің бірінде, Галактиканың шетіне қарай орналасқан.......