Шыншылдық - адамдықтың белгісі
Алфавит бойынша тақпақтар
Жар (қыз, жігіт) таңдауда есте ұстауға тиіс 15 кеңес
Жастық шақтағы ең терең әрі салиқалы ойлардың төресі – «жарымды қалай таңдаймын?», «жар таңдағанда неге мән беру керек?» деген сауалдар төңірегінде. Әйтеуір, біріміз Төлегеннің Жібегіндей, Абайдың Әйкеріміндей аруды аңсап жүрміз, ал екінші тарап қиялына Мұхаммед (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) пен оның сахабалары секілді иманды, парасатты жігіттердің образын сақтап қойған.
Логикалық сұрақтар туралы жұмбақтар жауабымен
Доптар 3, 3 және 2 етіліп үш топқа бөлінеді. Алдымен 3-еу болған топтар жеке-жеке таразыға қойылып тартылады.
А) Тең болса, ауыр болған доп 2-еулік топта
Б) Біреуі ауыр болса, сол топта болғаны мәлім болады.
Әр екі жағдайда да, ауыр допты табу үшін тағы да бір бір доптан тартып көреді
Адамның есімі
Су көтерілгенде судың денені көтеру күші көбейеді. Сондықтан денені балшыққа батыратын қысым азаяды.
Әкесі қызына бата беруде
Әкесі — ВКОНТАКТЕ-де көп отыратын күйеуге шығып бара жатқан қызына бата беріп жатыр:....
Ертеден жеткен аңыз
Баяғыда бір жүкті келіншек қайынсіңлісіне:
—Еркем, түсімде емшегіме қос қасқыр жармасып жатыр екен,—дейді. Сонда өмірден көрген, түйгені аз еркетотай қыз:
—Жеңеше, төркініңе бара жатқаныңда сені...
Ақсақ темір
Темірдің шешесі Сақыпжамал осы баласына екіқабат кезінде түс көріпті. Түсінде ол бала емес, жылан туыпты. Сол жылан көз алдында үлкейіп айдаһар болыпты. Алдымен ол өзінің туған анасын жұтыпты, артынша сол кездегі Сыр- дария билеушісі Тоқалақты жұтыпты. Бұл түсін екіқабат келіншек үйіне кездейсоқ қонақ болған жолаушы кемпірге жорытыпты. Кемпір сатқындық жасап, бұл түсті Тоқалаққа айтып қойған. Қатал хан екіқабат келіншекті алдырып....
Жігітті қалай сынау керек?
Сіңлілеріме кеңес болсын деп жаздым...
Бір жап-жас сіңлім: "Жігіттің сезімі рас-өтірігін қалай тануға болады? Жақсы жігітті қалай тануға болады?" деп сұрады.
1. Жұмыс істемейтіндерге жолама. Арба сүйресе де, еңбекқор болса - жақсы адам.
2. Арба сүйреп тапқан табысына сылқиып сыраға тойып алса - жаман адам. Жалпы, ішетіндерге жолама. Бір тиынын екі тиын етуді ойлайтын, алдына үлкен мақсаттар....
Бір әйел мас күйеуін шошытпақ болады...
Бір әйел мас күйеуін шошытпақ болады да, ақ матаға оранып, қолшамын жағып барып, күйеуін жұлқылай бастайды. Күйеуі әлдезаманда ыңыранып бұрылып: -Не болды? Сен кімсің?-дейді. -Мен – албастымын! -Онда танысайық, сен осы үйдегі албастының апайысың ба, сіңлісісің бе?
Үйлену тойында әпке тілегі
ӘПКЕНІҢ ТІЛЕГІ:
Жетсінші дер ем бауырды мен де баққа мың,
Тағдырың саған атқызсын әр кез ақ таңын.
Еркелей күлген елігі едің бір үйдің,
Сіңлім, сен де босаға бүгін аттадың.
Жаныңда енді өмірлік жолдас-қосағың,
Үмітпен күттің осынау....
Тойға арналған мұсылманша тілектер топтамасы
«Тілектің ең жақсысы әдемі айтылғаны емес, қабыл болғаны», - деген екен данышпандар. Иә, «Шешен сөзден не пайда, болмаса көпке сіңімді?!» дегендей, жұрттың алдында әдемі сөйлеу бір бөлек, алайда екі жасқа шын жаны ашыған адам, ең алдымен, тілегінің қабыл болуын, олардың бақытты ғұмыр кешуін қалайтыны анық. Кейде қанша тойға барсақ та, аузымызға дұрыс сөз түспей, «Бақытты бол!» дегеннен әрі аса алмай жатамыз. Алайда, микрофон ұстап, сөз алу деген – дүйім жұртты аузыңа қарату, назарын аудару, көпшілікке де, жастарға да өнегелі, тағылымды дүниені айтып қалудың мүмкіндігін алу деген сөз. Ендеше, талай адам бас қосқан салтанатты жиында сөзден тосылып, өзгелерге қосылып қалмау үшін төмендегі бірқатар тілектердің топтамасын назарларыңызға ұсынамыз.
Екі келіншектің әңгімесінен
Екі келіншектің әңгімесінен.
- Менің бір ақын сіңлім бар еді. Жақында өзін үнемі сынап, жақтырмай жүретін бір сыншы жігітке күйеуге шықты.
- Өшін алайын деген шығар...
Жеңгеге тілек (қайны, қайын сіңлілер тілегі)
Арнап кетпей гүл-өмірдің жатқа әнін,
Біздің үйдің босағасын аттадың.
Сондықтан сен ең әдемі жеңгесің,
Өзің де әр кез сол қалпыңды сақтадың.
Ағамызға дедің де бақ құсыңмын,
Жүрегіңнен қадірлі....
50 жасқа толған Әкені қос қызының құттықтауы
Қалдыратын жақсы әсермен бүгін із,
Папа, сіздің бүгін туған күніңіз!
Сіз 50-ге толғанда, Әке, жырменен
Құттықтайды сізді ерке қос қызыңыз.
Әрқашан да аман-есен жүріңіз!
Қос қызыңыз – өмірде....
Тойға тілек: әпкенің сіңліге тілегі
Өмірге сыйлағандай көктем гүлін,
Той болып қуаныш күн жеткен бүгін.
Көтерген құтты болсын шаңырағың,
Тілектес шаттығыңа әпкең бүгін.
Сезеді ел баста бақтың бір күлерін,
Бақыттан тұратын...
Жеңге тілегі
Аға барда жайыңды әр кез ұғатын,
Сондықтан да бағаң биік тұратын.
Сен де енді мақсаты мол өмірден
Қалап апсың қыз жолының мұратын.
Шежіресін тауыспастан өтпек күн,
Тәлімі бар сені өсірген мектептің,
Ерке болдың, кішкентай....
Отбасы, жанұя туралы мақал-мәтелдер
Отан - қуат,
Отбасы - шуақ.
***
Отбасы ала болса,
Кереге басы сайын бәле бар.
Қазақстандағы бала асырап алу: талаптары, тәртібі және қажетті рәсімдер
"Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасы Кодексіне (бұдан әрі – Кодекс) сәйкес бала отбасына асырап алуға, қорғаншылыққа (қамқоршылыққа) патронаттық тәрбиелеуге немесе баланы құабылдайтын отбасына берілуі мүмкін.
“Қызсың ғой”. Сексизммен күресіп жүрген Ботакөздің әңгімесі
Денсаулық туралы шығарма, эссе
Адамның денсаулығы – қоғам байлығы. Әрбір адам өз денсаулығының мықты болу жолдарын қарастыру керек. Дені сау адамның көңіл-күйі көтеріңкі болып, еңбекке әрқашан құлшына кіріседі. Халқымыз «Дені саудың – жаны сау» деп орынды айтқан. Отанымыздың келешегі, көркеюі – салауатты өмір салтын сақтау қолдауда. Қараңғы үйге кіріп келіп шам жақсаңыз, шам үйді жарық қылады. Көп қызыл гүлдің ішінен бір ақ гүл көрсең, көзің соған түседі. Біздің де өмірімізді жарық қылатын, жан-жағымызға тамаша сәулесін шашатын, өмірдегі басты байлық – денсаулық. Денсаулық – бұл адамның еңбекке белсенді болуы, әрі ұзақ өмір сүруі, тәннің саулығын және рухани саулығын сезіну.
Сатиралық ертегі: Рас һәм қисық
Бұл екеуі көп зәрушілік көрісті. Ғұмырларында шаттық етіп, бақ көре алмады. Ғұмырлары мұндайменен өтті, арты қандай болары белгісіз. Күндерде бір күн бұл екеуі ауылдан алысырақ барып, кеңес құрысты.
Ақырында, ойласып-ойласып, өзге тарапқа барысып, бағын сынаспақшы болды. Әр ауылдан ірімшік, құрт жиып алып, екеуі де ақырындап, жолға түсті. Бұлар дамыл алмай, көп жүрді. Жел жоқ, салқын соқпай, ауа айналып, жерге түскендей ыстық болды. Жан-жаққа қараған, ешнәрсе көрінбеді. Мұндай ыстық уақытта жан-жануар қамысқа қорғалаушы еді. Осыған қарағанда бұл екі міскіннің сапары бек қиын болды.
Күн батып бара жатқанда, бұл жолаушылар Түркістан жерінде Темір деген өзеннің жағасына келді......
8 наурызға арналған құттықтау сөздер мен тілектер
Сені көгілдір көктемнің шуақты мерекесі – 8 наурыз әйелдер күнімен шын жүректер құттықтаймын
Білім көзі кітапта (4 сыныптарға арналған кітапханалық сабақ)
"Алға мектеп - бақшасы"ММ – нде кітапханашы
Нугманова Гаухар Тлеубаевна
Білім кілті - кітапхана.Кітапханаға саяхат жасау
- Қызым не болды? Біреу ренжітті ме?
- Жоқ
- Енді не болды?
- Маған мұқабасын мыж - мыж ескі кітаптар берді. Осындай кітапты оқығым келмейді,- деп көзіне жас алды.
Жарқырап кел, Жаңа жыл!
Үлкенге - құрмет, кішіге - ізет
Ару қыздар байқауы (8 наурыз сценарий)
Келеді міне ортаға толқып тасып
Аруларын сыйлаған, халқым менің,
Көңілді қошеметпен қарсы алайық!
Қиял-ғажайып ертегі: Көк сиыр
Бәйбішенің қызы Әлболсынның тапқанын киіп, тоқалдың қызы ысытып берген сумен басын жуып, шашын тарап білгенін істепті. Еркелікпен аузына келген сөзді сөйлеп, бәдік және дөрекі болып өсіпті.
Әлболсын осы екі қыздан кейін перзент көрмепті. Күндер өтіп, ай толыпты, айлар өтіп жыл толыпты, жылдан жыл өтіп, екі қыз ержетіпті.
Тоқалдың қызы күң атаныпты. Анасының толып жатқан қиыншылықтарын өз үстіне алып, отын тасып, су әкелетін, ыдыс-аяқ жуатын, сиыр бағатын болыпты.....
Қиял-ғажайып ертегі: Ақбай
Бұл тойда қасында қырық қызы бар, Бибісара деген бір байдың қызы да қырық ақ отау тіктіріп салтанат құрып жатыр екен. Алыстан келген қонақ деп, Ақбайларды да осы қырық қыздың отауына түсіріпті.
Екі күн өткесін, қыздармен танысып, үйреніскен Ақбай Бибісарадан: «Сіздің басыңыз бос па?»—деп сұрапты.
Бибісара айтыпты: «Мен дүнияға келгелі өзімнің алдыма қойған шартым бар еді. Сол шартымды толық орындаған жігітке тиемін,—деген. — Неше адамдар таламан болып аламын деп келсе де, менің қойған шартымды орындай алмайды».
Сонда Ақбай отырып: «Шартыңызды айтып көріңізші, мен де бағымды сынайын!»—дейді......
"Бір аптада 45 келі балық жеп қойдық": 13 баласы бар отбасының карантиндегі өмірі
Ақмола облысы Кенесары ауылындағы он үш баласы бар Қабылбаевтар отбасының карантинде қалай өмір сүріп жатқанын Sputnik Қазақстан тілшісі сұрап білді. ......
"Сені жақсы әнші деп ойлаушы едім": Меруерт Түсіпбаева Мәдина Сәдуақасовамен не себепті ренжіскенін айтты
Бұл туралы әнші желідегі парақшасында жазды.....
Тағдыр тәлкегі
Жалғыз шешесі бастапқы кезде тосын қайғыдан есін жия алмай, елге қарауға беті болмай, қатты намыстанып, туыс-туғанмен қатыспай, той-томалаққа да бармай, томаға-тұйық жүрді.Кейін келе өзі сияқты күйеуі басқа әйелге кетіп қалған жалғызбасты әйелдермен жиі-жиі бас қосып, арақ-шарап ішіп, таң атқанша барқырай ән салып, балаларының бар-жоғын ұмытып кететін болды. Үйге қарауды мүлде қойды. Есіктен төрге дейін шашылған төсек-орынның кірден түсі көрінбейді. Бағатын адам болмаған соң, мал құтая ма, сауып отырған жалғыз сиыр да, оншақты қой-қозы да бір жылға жетпей, жоқ болды. Өлгені өлді, өлмегенін ұры әкетті.
Әйел түгілі еркек жеңе алмаған арақ бірте-бірте Мөлдірдің анасын да біржола өзіне тәуелді етті. Бас жазатын арақ алуға ақша таппаса, бар ыза-кегін үш баласынан алатын, қыз-ау, кішкентай-ау деп аямай, қолына не түссе сонымен ұрып-соғатын. Ал қарғап-сілегенін естіген адамның төбе шашы тік тұрады. Оған “Қарағым, қой, балаларыңды ойла” деп, ақыл айта келген туыс-туғанның көңілі қалғаны соншама, олар бұлардың босағасынан аттамайтын болғалы қашан! Киімі алба-жұлба, үйінің іші-сырты қоқыс, балалары аш-жалаңаш әйелдің бар ойы – арзан шарап болса да, бірдеңе тауып ішу. Адам сияқты ойланудан қалған әйелдің құлқынын тесіп бара жатқан жалғыз нәрсе – ол тек ішу, мас болу ғана.
Қақаған қыста отынсыз үйде дірдек қағып шыққан ашқарын балаларын анасы аямағанда, кім аясын? Көршілері де олардан баяғыда теріс айналған. Балалардың ішінде бас көтерері – Мөлдір......
Махаббат азабы
Жүрек ақылға жеңгізбейді екен. Солай жүргенде бір қыздың аяғы ауырап қалып, әкелері үйлендірді. Үйленгенде қағаз жүзінде емес және бірге тұрған жоқ. Ол да оның айтуы бойынша. Қашанғы жүре беремін деп, хабарласпауын сұраған едім, бірақ жүрек көнбейді. Сағынады, іздейді. Мамыр айында ұлды болды. Енді онымен тұрып жатқанға көрінеді. Басқаға ренжісем, сөйлеспей, араласпай қоятын әдетім бар, бірақ мәселе оған келгендесол әдетім ғайып болып кетеді......
Қатал тағдыр
Жанна әлемдегі ен бақытты қыздардың бірі еді. Кішкентай, пәк, уайымы жоқ еді. Сосын ақырындап мәселелер шыға бастады, ол әрине жігіт мәселесі. Негізі оқиға мынандай еді. Жанна мен Дастан жақсы дос еді. Бір күні мектеп кешіне Дастан өзінің Абылай атты жақын досын алып келді. Ол басқа мектеп оқушысы еді. Дастан Абылайды қыздармен таныстырды, таныстық, биледік сосын ақырындап тарадық. Ертесінеде Дастан Жаннаға Абылайдың ұнатып қылғаны жайында айтады. Абылай мен Жанна сөйлесіп жүреді. Басында бір-бірін онша танымайтын, әрі бір-бірін сүймейтін еді. Ақырындап танысып бір-бірін ұнатып бастады. Негізі Абылай өзі әуесқой бала еді, Жанна соны біле тұра Абылай мен жүрді. Олар күнде сойлесіп, кездесе бастады. Ең алғашқы кездесуі мектеп полясында болды. Олар көп уақыттай сөйлесіп жүрді. Кездесулері жиілеп, бір-біріне қатты бауыр басып қалды. Жаннаның Асел мен Ару атты жақын достары болды. Бір күні Асель, Жанна, Ару, Дастан,Абылай және Абылайдын досы Елдос бәрі бірге тауға демалуға шығатын болып келісті. Жанна, Асель, Ару келіскен орынға келіп ұлдардын күтті бірақ Дастан да, Абылайда, Елдоста та келген жоқ. Қыздар өздері тауға шығып көңіл көтеріп, уақыттарын жақсы өткізді. Ал улдардардан сол күйі хабар жоқ. Жанна мен Абылайдын аралары суып, кездеспей, сөйлеспей кетті. Сол күйі Абылай Жанна ға хабарласқан жоқ. Ал Абылайдың досы Елдоспен Аруда сөйлесетін, оларда сөйлеспей кетті. Осы мен бәрі біткендей болды.
2 тарау- Жаннаның Абылайдың уйіне қонаққа баруы
Жанна Абылайдын хабарласуын, ал Абылай Жаннанын Хабарласуын күтіп, арада көп уақыт өтті. Оқушылар жазғы демалысқа шығып кетті. Енді Жанна мен Абылайдын кездесуі мүлдем қиындатылды. Жаздың тура ортасында болатын Абылайдын туған күнін ұмытпаған Жанна Туған күннен бір күн бұрын Абылайға хабарласып, туған күнімен құттықтады. Абылай Жаннаны ертеңгі болатын кешке шақырды. Жанна ол кешке уйінен тәтесінін уйіне, яғни Арайдын уйіне баратынын айтты. .....
Сол бір қыз
...Ақжүніс өте арманшыл қыз. Махаббат, өмір тақырыбында бірнеше тақпақ шығарып, өзінің жеке дәптеріне жазып жүретін. Бірақ, бір қызығы бұл өнері туралы жақындары мүлдем білмейтін. Себебі, кішкентай кезінен ұялшақ болып өскен қыз, өлең – тақпақ шығаратынын ешкімге айтқысы келмейтін. Ұнамай қала ма деп қорқатын. Оның мектепте бірге оқитын, сырын, мұңын айтатын жалғыз құрбысы болады. Есімі Арайлым. Ақжүніс оны туған сіңлісіндей көріп, әрдайым Арайлымнан көмегін еш аяған емес. Ақылын айтып, сырын айтып, мұң – шерін тарқатып сеніп журген , өзгеден артық көретін құрбысы Ақжүністің көңілін қалдырады. Бұл оқиға тек екеуінің аралында қалады. ақжүніс өте өкпелі болады. сенген қойым сен болсан, кесегенім не болады, - дегендей, сенген адамы, арқасынан пышақ сұнғандай болады. Осымен екеуінің бір – біріне деген ара – қатынасы лезде суып кете берді. Ол кезде Ақжүніс І курсты бітірген. Сол кезде оның Сезім және Үміт атты құрбылары болады. Ақжүніс, осындай түсінігі мол, қарапайым, ашық мінезді, сулу жандарды кездестіргеніне қатты қуанады......
Неге өмірде адам қалағандай бола бермейді
Олар амандасып маған сәлем деді.Әрине сіңілім танисынба деп сұрады.Иа,Айдана ғой Таразда тұратын қыз ғой,-деп жауап қатты. Жүрегімде бір жылылақ пайда болды.Сіңілім өз әңгімесін айтып отырды.Маған қарағанда еті тірі оның.Сөйтіп кетті ол,сіңілім жымиып әліде сені ұнатады,-деді.Сіңілім сөйлегенде кімге қарарын білмей отты деді.Өйткені сөйлеген мен,ал ол кезек-кезек қарап отырды,деді. Сөйтіп 1 аптадан соң Таразға қайттым.Бір күні СМС келеді Қалайсын?Ақтөбеге қашан келесін деген ең соңында есімін жазыпты. Түсінбедім сіңліме звандадым.Сөйтсем кеше нөмірлерінді алып кеткен тамыз айында тағы да Ақтөбеге келеді дедім,-деді. СМС мен сіңілімнің өтірігін ашпайын деп келемін дедім,СМс сөйлесіп тұрдық.Звандауға жүрегі дауаламапты.Сөйтіп көптен күткен тамыз келып мен бармаймын,-дедім.Осы уақытқа дейін алдағанымды түсінді де хабар ошарсыз кетті. Бірақ ол жігіт әліде жүрегімде. Осы оқиғаның ортасында қаншама жігіт сөз салды......
Қала жігітіне алданған ауыл қызы
Оның есімі Нұрғожа екен. Алматыда 2 қабатты үлкен коттеджде ата-анасы, қарындасы төртеуі тұратынын айтты. Шынымды айтсам, ертегі әлеміне тап болғандай болдым. Ешқашан мұншалықты бай жігітке жолығам деп ойламаппын. Нұрғожамен кездесуіміз жиілей берді. Ақшаны уыстап ұстайтын десем, артық айтқаным емес. Қазір ойлап қарасам, әр кездесуімізде айтатын сөзі - байлық туралы болыпты. Ауылдан келген қарапайым студент қыздың бәрін саралауға енді ғана ақылы жетіп отырған жайы бар. Аузым ашылып, әңгімесін тыңдай беретінмін. Келе-келе ол мені қатты қадірлейтінін айта бастады. Өйткені оның сөзімен айтсақ, "мен сияқты қыз бүкіл әлемде жоқ". Басты себеп - өздеріңіз де түсініп отырғандай, менің жігіт атаулысымен жақындаспағаным. Ал мен оның тәтті сөздеріне сене бастадым. Оны көрген құрбыларым: "сені пайдаланып кеткісі келіп жүр" дегенде, ешкімге құлақ аспайтынмын. Сол кезде құрбыларым шырылдап, "мені құтқарғысы келген екен-ау" деп қазір ғана ойланамын. Амал қанша, оның әрбір сөзіне құлай сеніп, еш күмән келтірмедім. Оның үстіне ол суреттен ғана көрсететін 2 қабатты зәулім үйде келін боп жүргенім елестегенде, қуанышым қойныма сыймайтын......
Соғыс балалары
Рас, рас көзімізден жас ақты.
Бірақ со бір дауыл жылдар, от жылдар,
Бірімізден бір-бір батыр жасапты...
Өмір біреу. Әр адамның басынан сәбилік кез бен жасөспірімдік, жастық шақ пен ересек шақ өтеді. Бұл өте қызықты жылдар. Өмірдің бұл кезеңдерінде адам баласы көп нәрсені жаңа танып, өмір жолын таңдап, еңбекпен айналысады. Ал... ХХ ғасырдың басында туылған адам өмірі өлім аузында болды ғой...
Менің жасы бірге жаңа толған және үштен төртке аяқ басқан сіңлім бар. Олардың қылығына отбасымызбен сүйсіне күлеміз. Біз бақыттымыз...олар бақытты. Әкем, анам, мен және жасы тоғыздағы сіңлім қосылып дәмді –тәттіні оларға төрт жақтан тасимыз. Біз де баламыз. Біз де, әрине, бақыттымыз. Отбасымды мен қатты жақсы көремін. Енді айтайын дегенім –осы нәзік сүйіспеншілік сезімі, отбасылық сүйіспеншілік әр уақытта болды ғой. Бір мен сияқты қыз өз сіңлі інілерін дәл мен секілді қатты сүйді. Дәл мен сияқты мектептен келе сала құшақтап көтерді. Ойнады. Анасын құшақтап, әке мейірімін көрді. Дәл мен секілді....Дәл менің кішкентакй сіңлім секілді бала ойнақтап, еркеледі. Тәтті тілімен алғашқы сөздерді былдырлап сөйледі... Осы мейірімге толы бақытты күндер күрт үзіледі деп сонда кім ойлаған?! Жауыз заман! Таңғы алтыда тәтті ұйқыда жатқан баланың ұйқысын солай үзуге қалай ғана қол барды?! Қалай ?! Атып жатқан адам да адам емес пе?! Бала кінәсі нешік? Ана кінәсі нешік?....
Отбасылық альбомның кейіпкері
Қанша үйде сөніп қалды оттар,
Көрдің бе ұлын ананың,
Соғыстан қайтқан солдаттар.
..Көтерді бәрін ауырдың
Азамат болып арды ақтар.
Көрдің бе жарын арудың,
Соғыстан қайтқан солдаттар...
С.Мәуленов
Жылыой ауданы, Жаңатаң ауылында тұратын нағашы атамның ауылына барған сайын мен ыстық ықыласқа, шексіз мейірімге бөленіп қайтамын. Әсіресе, ұнататын ермегім- нағашы атам мен әжемнің басынан өткен естелік әңгімелерін тыңдау.Ол кісілер айтып отырған әңгімелерді естіп отырып, бейне бір ертегі тыңдағандай әсерде боламын. Ал анам, балалық шағын еске түсіргісі келе ме, ауылға барған сайын , міндетті түрде отбасылық альбомды қарайды, әрине, онымен бірге біз де отыра қалып альбом ақтарамыз. Сондай бір альбом қарау кезінде мен альбомның алдыңғы жағына ұқыптылықпен жапсырылған ескі фотолардағы екі әйел адамның суретін көрдім де, қасымда отырған әжемнен «Мына кісілер кімдер?» деп сұрадым.Сол кезде әжемнің жүзінде ерекше бір толқыныс пайда болып: «Бұл кісілер-менің әжем мен анам» -,деп жауап берді. Мен: «Олардың аттары кім?Қашан қайтыс болған?»-,деп сұрағымды жалғастырдым........
Сіңіліме туған күнге арналған құттықтау тілектер
Менің кішкентайым, сүйікті сіңілім, бүгін біз үшін өте маңызды күн, сіз бізде келген күн! Қымбаттым, мен саған ештеңеден қорықпауды және өмір бойы мақтанышпен жүруді, әрқашан күлімсіреп, басқаларға жылулық пен қамқорлық көрсетуді, осы әлемде өз жолыңды табуды және ең бақытты болуды тілеймін! Ұмытпа, Мен әрқашан қасындамын!
Беташарға арналған өлеңдер
Киім кию мәдениеті (5 сынып, I тоқсан )
Бөлім атауы: Киіну. Сән. Талғам.
Сабақ тақырыбы: Киім кию мәдениеті
Сабақтың оқу мақсаттары: ӘТН 1 Орфографиялық норма
Қазақ тілінің дыбыстар жүйесін, үндестік заңын, емлелік ерекшеліктерін ескере отырып, орфографиялық нормаға сай жазу
Сабақтың мақсаттары:
Оқушылардың барлығы:
Мәтінді түсінеді, орфографиялық заңдылықтарды түсінеді;
Оқушылардың көпшілігі:
Орфографиялық нормаға сай жазып, ойын терең жеткізе алады;
Оқушылардың кейбіреуі:
Берілген тақырып бойынша дербес ой айтып, сауатты жеткізе алады;
Шығармашылықпен жұмыс жасайды......
4-сабақ Жақсы мен жаманды айыра білемін Сипаттау мәтінін жазамын (3 сынып, I тоқсан )
Бөлім: Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
Сабақ тақырыбы: 4-сабақ Жақсы мен жаманды айыра білемін. Сипаттау мәтінін жазамын
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 3.2.1.1 тірек сөздер, көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) және оның құрылымдық бөліктерін анықтау
3.3.1.1 жеке сурет, сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау, әңгімелеу, пайымдау мәтіндерін құрап жазу;
3.4.1.1 э, ф, в, ц әріптері бар сөздерді сауатты жазу
3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету.
Сабақ мақсаттары:
Барлық оқушылар:
- тірек сөздер арқылы сипаттау мәтінін және оның құрылымдық бөліктерін анықтайды;
- сурет арқылы, жоспар бойынша берілген сөздер, сөз тіркестерін қолданып мәтін құрап жаза алады;
- үлгі негізінде есте сақтап, сөздерді сауатты жазады;
- кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі үлгі негізінде жазады;
Оқушылардың көбі:
- тірек сөздер арқылы сипаттау мәтінін және оның құрылымдық бөліктерін анықтай алады;
- суреттер арқылы, жоспар бойынша сөздер мен сөз тіркестерді өз бетінше іріктеп орынды қолданып сипаттау мәтінін құрап жаза алады;
- сөз құрамында дыбыстарды ажыратып, сауатты жазады;
- кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі қарқынмен жазады;
Оқушылардың кейбірі:
- сипаттау мәтінің және оның құрылымдық бөліктерін анықтай алады;
- суреттер арқылы, жоспар бойынша көркем бейнелі сөздерді қолданып сипаттау мәтінін құрап жаза алады;
- сөз ішінде в әрпі бар сөздерді сөйлемде сауатты жазады;
- кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу,үзбей және біркелкі шапшаң жазады...
Менің отбасымның бір күні (1 сынып,3 бөлім )
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: «Менің отбасым және достарым»
Сабақ тақырыбы: Менің отбасымның бір күні
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасы на сілтемеу)1.2.5.1 мәтін/иллюстрация бойынша (мұғалім қолдауымен) сұрақтар қоя білу, оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру мұғалім қолдауымен
1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
Сабақ мақсаттары: Мәтін/иллюстрация бойынша (мұғалім қолдауымен) сұрақтар қояды, оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап береді.
Сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажыратады және дұрыс дыбыстайды. .....
Отбасы туралы әңгімелер оқу (1-сабақ) (1 сынып, 2 бөлім )
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 2 Күні
Сабақ тақырыбы:Отбасы туралы әңгімелер оқу (1-сабақ)
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары:(оқу бағдарламасына сілтеме)2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/ сөйлемдердің мағынасын түсіну
Сабақ мақсаттары:Барлық оқушылар: мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсінеді.
Көптеген оқушылар: шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсінеді.
Кейбір оқушылар: шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын толық түсінеді ...
Менің отбасым №3 (1 сынып, 3 бөлім )
Сабақтың тақырыбы:Менің отбасым №3
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)
1.3.1.1 Зейін қойып оқу.
Таныс сөздерді буынға бөліп оқиды және сөздердің мағынасын түсінеді.
1.1.4.1 Әдеби тіл нормасын түсіну.
Дыбыстар мен сөздерді дұрыс айтады.
1.2.4.1 Диалогке қатысу.
Анық әрі айқын сөйлеу арқылы мәселені түсінгенін көрсетеді.
Сабақтың мақсаттары: Барлығы: Таныс сөздерді буынға бөліп оқиды. Дыбыстар мен сөздерді дұрыс айтады.
Көбі: Таныс сөздерді буынға бөліп оқиды және сөздердің мағынасын түсінеді. Анық сөйлеу арқылы мәселені түсінгенін көрсетеді.
Кейбірі: Таныс сөздермен сөйлем құрастыра алады. Анық әрі айқын сөйлеу арқылы мәселені түсінгенін көрсетеді.. ....
Менің отбасым және достарым (1 сынып, 3 бөлім )
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Отбасым және достарым
Сабақ тақырыбы:Менің отбасым және достарым
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)Берілген тақырып бойынша сөйлеу
Сөздік қорды толықтыру
Сабақ мақсаты: 1.2.2.1 сурет/үлгі бойынша 1-2 сөйлемнен тұратын сөз сөйлеу, хабарлы және сұраулы сөйлемдердің интонациясын дұрыс қою
1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін дұрыс дыбыстап айтып қолдану ....
Отбасы туралы жазу үшін идеялар жинақтау (2 сынып, I тоқсан )
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 2
Сабақ тақырыбы:Отбасы туралы жазу үшін идеялар жинақтау
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)2.5.1.1 заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану.
Сабақ мақсаттары:Барлық оқушылар: мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолданады.
Көптеген оқушылар: заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолданады.
Кейбір оқушылар: заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде еркін қолданады.....
Отбасы туралы әңгімелер оқу (1-сабақ) (2 сынып, I тоқсан )
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 2
Сабақ тақырыбы:Отбасы туралы әңгімелер оқу (1-сабақ)
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)2.3.2.1 шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым фразалардың/ сөйлемдердің мағынасын түсіну
Сабақ мақсаттары:Барлық оқушылар: мұғалімнің қолдауымен шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсінеді.
Көптеген оқушылар: шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсінеді.
Кейбір оқушылар: шағын мәтіндегі жиі қолданылатын сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын толық түсінеді....