Кіріспе.
Жалпы валюта жүйесі дегеніміз халықаралық валюта қатынастарының ұйымдастыру формасы, яғни ол - халықаралық несие-қаржы институттарымен халықаралық шарт және мемелекеттік құқық нормасы кешендерін біріктіретін жүйе. Бұл ереже-шарттардың негізгі міндеті - халықаралық сауда-саттық процестерін жеңілдету, саудаға қатысушы фирмалардың іс-әрекеттерінің тиімділігін қамтамасыз ету. Жалпы валюта жүйесі халықаралық экономикалық және сауда қатынастарын ұзақ мерзімге жоспарлауға мүмкіндік туғызуы қажет. Басқа жағынан, оның мақсаты - кейбір мемлекет пен үкіметтер жағынан болып тұратын әр түрлі валюталық шектеуді және тамыр-таныстық (протекционизм) әрекеттерді түп-тамырымен құртуға мүмкіндік жасау.
Валюта жүйесі әлемдік шаруашылық байланыстарда дербес роль атқарады. Ол өндірістің даму қарқынына, халықаралық айырбастың көлеміне, баға саясаты мен жалақыға эсер етеді. Дүниежүзілік валюта жүйесі елдер арасындағы ақша-есептесу қатынастарын, сондай-ақ қатысушы елдердің эрқайсысының ішкі ақша айналымын қамтиды. "Дүние-жүзілік валюта жүйесі" деген ұғымға кіретін ішкі және сыртқы жүйелер органикалық өзара байланысты, себебі екеуін біріктіретін түйін әлемдік ақша белгілері.....

Кіріспе.
Жалпы валюта жүйесі дегеніміз халықаралық валюта қатынастарының ұйымдастыру формасы, яғни ол - халықаралық несие-қаржы институттарымен халықаралық шарт және мемелекеттік құқық нормасы кешендерін біріктіретін жүйе. Бұл ереже шарттардың негізгі міндеті - халықаралық сауда-саттық процестерін жеңілдету, саудаға қатысушы фирмалардың іс-әрекеттерінің тиімділігін қамтамасыз ету. Жалпы валюта жүйесі халықаралық экономикалық және сауда қатынастарын ұзақ мерзімге жоспарлауға мүмкіндік туғызуы қажет. Басқа жағынан, оның мақсаты - кейбір мемлекет пен үкіметтер жағынан болып тұратын әр түрлі валюталық шектеуді және тамыр-таныстық (протекционизм) әрекеттерді түп-тамырымен құртуға мүмкіндік жасау.
Валюта жүйесі әлемдік шаруашылық байланыстарда дербес роль атқарады. Ол өндірістің даму қарқынына, халықаралық айырбастың көлеміне, баға саясаты мен жалақыға әсер етеді. Дүниежүзілік валюта жүйесі елдер арасындағы ақша-есептесу қатынастарын, сондай-ақ қатысушы елдердің әрқайсысының ішкі ақша айналымын қамтиды. "Дүниежүзілік валюта жүйесі" деген ұғымға кіретін ішкі және сыртқы жүйелер органикалық өзара байланысты, себебі екеуін біріктіретін түйін әлемдік ақша белгілері. ....

Кіріспе
Кәсіпорын және ұйымдардың ақшалай қаражатары банктерде олардың қызмет сипатына сәйкес ағымдағы және есеп айырысу шоттарында сақталады. Шаруашылық қызмет үрдісінде субъектілер арасында анықталған талаптар мен міндеттемелер пайда болады, оларды реттеу үшін төлем жүйесін ұйымдастыру қажет. Бұл кезде төлем борышқордың өз міндеттемелерін орындау үрдісі болып табылады, ал оның соңғы кезеңі – есеп айырысу.
Отандық банктер есеп айырысу операцияларын ұйымдастырушылар болып табылады.
Есеп айырысу міндеті болып қолма-қол ақшалай және қолма-қол ақшасыз нысанда төлем айналысына қызмет ету табылады.
Кәсіпорындар және ұйымдар арасындағы төлем айналысы негізінен екінші деңгейлі банктерде ашылған бнктік шоттар жүйесі арқылы қолма-қолсыз ақша түрінде жүзеге асырылады.
Курстық жұмыстың мақсаты болып банктерде болатын негізгі есеп айырысу операцияларын қарастырып және олардың есебі туралы жалпы түсініктеме беру, сонымен қатар тақырыптың мазмұнын ашуға тырысу табылады.
Есеп айырысу операциялары және олардың жіктелуі
Отандық банк тәжірибесінде банктердің есеп айырысу операциялары мынандай түрлерге бөлінеді:
- банктік шоттар ашу;....

Кіріспе
Еркін экономикалық аймақтар дуние жүзінің көптеген
елдерінде өрістеп отыр. 90 – жылдардың ортасына қарай дүние жүзінде төрт мыңнан астам әр түрлі еркін экономикалық аймақтар болды. Олардың қатарына кедендік одақ аймақтары , техно – парктер , еркін сауда аймақтары тағы басқалар жатады. Батыс мамандарының пікірінше , 2000 – жылға дейін еркін экономикалық аймақтар арқылы дүние жүзілік тауар айналымының 30 % өтетін болды. Өз қызметі үшін тиімді мүмкіндіктерді қамти алатын халықаралық карпорациялар , еркін экономикалық аймақтарды қолайлы құрылымдар қатарына жатқызады. Олардың өз өндірістерін еркін экономикалық аймақтарда мейлінше кеңейтуге мүдделі болып отыр. Еркін экономикалық аймақтар дегеніміз – ерекшке жеңілдіктер мен ынталандыру жүйелерін пайдаланатын ұлттық экономикалық кеңістіктің бір бөлігі. Қандайда бір нысанда болмасын еркін экономикалық аймақтың ерекшелігі – ол оңашаланған географиялық территория.
Еркін экономикалық аймақ термині халықаралық аймақтық ұйымдар қабылдаған термин. Бұл термин еркін экономикалық аймақтың мәнін толық ашып бере алмайды , себебі аталған аймақтарда қолданылатын экономикалық тәртіп оларды мемлекеттің құқықтық және шаруашылық жүргізу заңдарын , ережелерін орындаудан босатпайды. Мемлекет тек қана жүріп жатқан экономикалық процестерге араласу дәрежесін қысқартады. Бірқатар дамушы елдер үшін еркін экономикалық аймақтар территориясының оңашалығы , ондағы өмір сүру деңгейі мен өндірістік мүмкіндіктердің шоғырлануы жағынан арнайы экономикалық аймақ болып табылады.....

Бақылаушы сағатпен тек бақылаудың басын ғана белгіленуге пайдаланылады.
Шартты белгілерде жұмыс уақыты шығындары категориясы индексін қолданады немесе шартты көрсетіледі.
Жұмыс уақыты шығындар индексі пайдаланудың детальдық зерттеу жағдайында қажет етеді. Бұл уақытты пайдаланудың терең сипаттамасын өткізілуіне жағдай жасайды және жұмыс уақытын жоғалтудағы жіберілген периодтарды анықтайды.
Берілген бақылаудың қайта жасалуы әр жұмысшылар мен жұмыс уақыты шығындарының категориясының есептелген санында қорытындалады, барлықбақылаулар мен бір мезеттік пайданың жұмыс уақыты әр қайсысының категориясы бойынша жалпы санын анықтау.
Уақыт шығындары категорияларының әр қайсысы бойынша бір мезеттегі соммасын минутқа айналдыру үшін бір мезеттің t Мн ұзақтығын орнату керек, жұмыс күнінің ұзақтығының қатынасы бақылаудың көлеміне
t Мн = Т см / Мн
Әр категория бойынша уақыт шығындарын анықтау үшін бір мезеттік санындағы әр қайсысын бір мезеттегі уақыт ұзақтығына көбейту керек.
Жұмыс уақытының нормалдық балансының жобалау реті және еңбек өнімділігінің мүмкінідігін анықтау келтірілген жалғыз және шоттық жұмыс күнін суретке түсіру бірдей.
Еңбек өнімділігінің жоғарлату мүмкіндігі коэффициенті
Кпт = М изл / (Мн - Мизл),
Мұнда М изл – уақыт жоғалтуына көрініс беретін адам – бір мезеттік тіркелген саны.....

Кіріспе
Еңбекақы - бұл жұмыскерге оның еңбегі үшін сапасына, санына және шығарған қажетті өнім көлеміне сәйкес берілетін төлем. Қалыпты жағдайда еңбекақы қажетті өнімнің құнына тең және оның ақшалай түрі болып табылады. Қызметкер үшін еңбекақы оның жеке табысының негізгі және басты бөлігі болып табылады, сонымен қатар еңбекақы қызметкердің және оның жанұя мүшесіндегі адамдардың әл - ауқатын деңгейін жоғарлататын құрал болып саналады.
Еңбекақы төлеудің ақшалай және заттай нысандары бар. Қызметкерлерге ақша өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін барынша тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін ақшалай форма, еңбекақы төлеудегі ең басты нысандарының бірі болып саналады. Еңбекақының заттай нысаны сирек пайдаланылады. Еңбек төлейтін мұндай нысан ақша айналымының бұзылу кезінде, экономикалық тұрақсыз, гиперинфляция және құлдырау жағдайларында кең қолданамыз.
Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың тетігі жұмыс күшінің еңбекақыға өзгеруінің процесін тікелей қамтып көрсетеді. Олардың қазіргі нарықтық жағдайларға қаншалықты сәйкес келетіндігі, еңбекақының негізгі қызметі орындауына байланысты.....

Кіріспе
Нарықтық экономика және оған өтпелі кезеңдердегі кәсіпорын жұмысының нәтижелілігін анықтайтын экономикалық механизмдердің бірі - еңбекті мөлшерлеу және оның ролін жоғарылату объективті қажеттілік болып табылады. Жұмыс берушілердің кәсіпорынның негізгі қызметінен алынған табысы мен жалданбалы жұмысшылардың жалақысы
шығарылған өнімінің өтіміне, оның бағасына және өзіндік
құнына байланысты, былайша айтқанда, рынок тауарларының
көбеюіне, сұрыпталымының ұлғаюына, тұтынушылардың сұранысына және олардың сапасы мен бағалылығына байланысты. Оған еңбекті мөлшерлеу механизмдерін дұрыс басқару жэне оны дұрыс қолдану арқылы жетуге болады. Сонымен еңбекті мөлшерлеудің басты міндеті өнімнің өлшем бірлігінің нақты жұмысты орындауға кететін уақыт шығынын нормативті негіздеу.
Тәжірибе көрсеткендей, еңбек шығындары ресурстардың шығынын төмендетуге, унемді пайдалануға әсер етеді. Өнімнің өлшем бірдігінің шығынын төмеңдету кәсіпорынның қосымша табыс табуың жоғарылатады. Кәсіпорындардың қызметтерінщ жалпы экономикалық нәтижесі мен еңбекті қолдану нәтижелілігінің өзара байланысы еңбек шығыңдарының төмендеуін қажет етеді де, кәсіпорындардағы еңбекті мөлшерлеумен айналысатын кызметтердің ролін жоғарылатады.
Еңбекті мөлшерлеу - жабдықтау жүйесін және еңбек жөніндегі шараларды орнықтыру әдістерін зерделейтін эономикалық, инженерлік, әлеуметтік ғылым. Еңбекті мөлшерлеудің негізгі жабдықтары - орталықтандырылып өңделіген, нормативті материалдар, өлшем құралдары, еңбек процестерін талдау, компьютерлік техника болып есептеледі.....

І. Еңбекақының экономикалық мәні және оның принциптері
Еңбекақы жөніндегі саясат кәсіпорында басқарудың құрамды бөлігі болып табылады және оның қызметінің тиімділігі оған елеулі ықпал етеді. Себебі, еңбекаңы жұмыс күшін тиімді пайдаланудағы ынталандырудың ма-ңыздысының бірі. Міне, сондықтан да, мұны еш уақыта шығруға болмайды.
Еңбекақы бұл — жұмыскерге оның еңбегі үшін сапасына, санына және шығарған қажетті өнім көлеміне сәйкес берілетін төлем. Ңалыпты жағдайда еңбекақы қажетті өнімнің құнына тең және оның ақшалай түрі болып табылады! Былайша айтуға болады — еңбекаңы кәсіпорын қызметкерлерінің жалақысына баратьн өнім өндіруге және сатуға кеткен шығьндардың бір бөлігі. Бұлардан басқа еңбекақыны мьнадай факторлар анықтайды:
Жұмыс күші, яғни құны. Бұл қызметкердің өміріне қажет және оның еңбек қабілетін қалпына келтіруге жәрдемдесетін заттардың жинақ құны. Бұларға жататындар:
• жұмыскердің қажеттілігін қанағаттандыратын мүлік құны;
• оны мамандыққа оқытуға кеткен шығындар; .
• оның отбасының өмір сүруіне қажетті заттардың құны. Нақтылы жұмыс күнінің құны қажетті өнім көлемін анықтайды. Оның өзіндік жұмыс күшінің құны әр елде әр түрлі және уақыт өткен сайын өзгеріп те отырады.
Жұмыскердің еңбек өнімділігінің өсуі. Ол еңбекақыны ұлғайтуға мүмкіндік береді. Бірақ, оның өзінде еңбек өнімділігінің өсуі еңбекаңының өсуіндей шапшаң болады.
Жұмыс күшін біліктілеу және еңбектің түрі.....

Кіріспе
Еңбекақының экономикалық мәні.
Еңбекақы жөніндегі саясат кәсіпорында басқарудың құрамды бөлігі болып табылады және оның қызметінің (тиімділігі оған елеулі ықпал етеді. Себебі, еңбекақы жұмыс күшін тиімді пайдаланудағы ынталандырудың маңыздысының бірі. Міне, сондықтан да, мұны еш уақытта да естен шығаруға болмайды.
Еңбекақы бұл - мемлекет белгіленген нормаларға сәйкес түпкі нәтижелеріне, санына және сапасына байланысты еңбектері үшін жұмысшылар мен қызметкерлерге кәсіпорындар, мекемелер және ұйымдар төлейтін ақшалай төлем. Қалыпты жағдайда еңбекақы қажетті өнімнің құнына, тең және және оның ақшалай түрі болып табылады. Былайша айтуға болады — еңбекақы кәсіпорын қызметкерлерінің жалақысына баратын өнім өндіруге және сатуға кеткен шығындардың бір бөлігі.
Батыстың экономикасы дамыған елдерде бұл ұғым "еңбекақы" және "ақшалай сыйақы" түрінде болады. Әдетте еңбекақы қызметкерлердің дене еңбегін, ал ақшалай сыйақы ой еңбегін марапаттауға арналған. Бұл екі фактор әлеуметтік жағынан қарағанда, бір-біріне өте жақын ұғым, бірақ олардың өзгешелігі де бар. Жалақы қысқа мерзімді шектеулі (1 күн, 1 ай) болады және оның деңгейі кәсіпорын немесе жұмыс берушінің өзара келісімдерінде анықталады.
Ал ақшалай сыйақы болса, оның төлемдері едәуір ұзақ мерзім ішінде жүзеге асады, мөлшері жеке келіссөздер арқылы белгіленеді.
Еңбекақы төлеудің негізінде еңбекақы төлеудің шекті өнімділігімен шектелінетін, өндіріс факторы ретіндегі еңбектің құны жатыр.....

Кіріспе
Еңбекақы - бұл жұмыскерге оның еңбегі үшін сапасына, санына және шығарған қажетті өнім көлеміне сәйкес берілетін төлем. Қалыпты жағдайда еңбекақы қажетті өнімнің құнына тең және оның ақшалай түрі болып табылады. Қызметкер үшін еңбекақы оның жеке табысының негізгі және басты бөлігі болып табылады, сонымен қатар еңбекақы қызметкердің және оның жанұя мүшесіндегі адамдардың әл - ауқатын деңгейін жоғарлататын құрал болып саналады.
Еңбекақы төлеудің ақшалай және заттай нысандары бар. Қызметкерлерге ақша өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін барынша тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін ақшалай форма, еңбекақы төлеудегі ең басты нысандарының бірі болып саналады. Еңбекақының заттай нысаны сирек пайдаланылады. Еңбек төлейтін мұндай нысан ақша айналымының бұзылу кезінде, экономикалық тұрақсыз, гиперинфляция және құлдырау жағдайларында кең қолданамыз.
Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың тетігі жұмыс күшінің еңбекақыға өзгеруінің процесін тікелей қамтып көрсетеді. Олардың қазіргі нарықтық жағдайларға қаншалықты сәйкес келетіндігі, еңбекақының негізгі қызметі орындауына байланысты. Еңбекақыны ұйымдастыру арқылы нарықтық экономиканың екі қозғалушы күштері арасында әлеуметтік әріптестік қатынастардың дамуына мүмкіндік беретін, жұмыс беруші мен қызметкерлердің мүдделері арасында келісімдер жасалынады.....