Ж.Бөдеш «Жалғыз» поэмасы. Қазақ әдебиеті, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Тарих тағылымы

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10 Қазақ әдебиеті

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы: Ж.Бөдеш «Жалғыз» поэмасы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

АИ5. Қазақ және әлем әдебиетіндегі құндылықтар.

А/И5. Қазақ әдебиеті мен әлем әдебиетіндегі ортақ құндылықтарды анықтау.

Сабақ мақсаттары

Поэманы әлем әдебиеті шығармаларымен салыстыру, ортақ құндылықтарды анықтау;

Шығармада көтерілген басты мәселені талдау, пікір білдіру.

Бағалау критерийлері

Берілген шығармаларды мазмұндық, мағыналық жағынан салыстырады, ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарды анықтайды.

Тілдік мақсаттар

Поэма, құндылықтар, құрылым, бейнелілік, автор стилі, т.б.

Құндылықтарды дарыту

Құрметтеу: оқушылардың топтық және өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын жетілдіре отырып, бір-біріне құрметпен қарауға шақыру, білім алу;

Тәрбие: ата-ана қадірін, отбасы қадірін түсіну, қоршаған ортамен жақсы қарым-қатынас орнату.

Пәнаралық байланыстар

Философия, тарих, т.б.

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта

Бастапқы білім

Ж.Бөдеш өмірі мен шығармашылығы

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Сәлемдесу.

Ұйымдастыру кезеңдері.

«Ойтаным себеті» әдісі арқылы оқушыларға ой қозғау мақсатында сұрақтар қойылады.

• Шығарма неліктен «Жалғыз» деп аталған?
• Жалғыздық ұғымын қалай түсінесіңдер?
• Неліктен жалғыздық Құдайға ғана жарасады деген түсінік қалыптасқан?
• Автор жалғыздықты қандай мысалдар арқылы түсіндірген?

Сабақ тақырыбы, оқу мақсаттары, сабақ мақсаттары мен бағалау критерийлері таныстырылады.

Топқа бөлу. Оқушылар әлем әдебиеті өкілдерінің есімдері арқылы 4 топқа бірігеді.

1-топ. М.Ю.Лермонтов

2-топ. А.С.Пушкин

3-топ. И.Бунин

4-топ. Б.Пастернак

1-тапсырма. Топтық жұмыс. «Жалғыз» поэмасы мен әлем әдебиеті шығармаларын салыстыру, ортақ құндылықтарды анықтау.

1-топ. М.Ю.Лермонтовтың «Парус» өлеңімен салыстырады.

ПАРУС

Белеет парус одинокийВ тумане моря голубом!

Что ищет он в стране далёкой?

Что кинул он в краю родном?

Играют волны-ветер свищет,

И мачта гнётся и скрипит...Увы!Он счастия не ищетИ не от счастия бежит!Под ним струя светлей лазури,Над ним луч солнца золотой...А он,мятежный,ищет бури,Как будто в бурях есть покой!

2-топ. А.С.Пушкиннің «Анчар» өлеңімен салыстырады.

АНЧАР

В пустыне чахлой и скупой,

На почве, зноем раскаленной,

Анчар, как грозный часовой,Стоит — один во всей вселенной.

Природа жаждущих степейЕго в день гнева породила,

И зелень мертвую ветвейИ корни ядом напоила.

Яд каплет сквозь его кору,К полудню растопясь от зною,И застывает ввечеруГустой прозрачною смолою.

К нему и птица не летит,И тигр нейдет: лишь вихорь черныйНа древо смерти набежит —И мчится прочь, уже тлетворный.

И если туча оросит,Блуждая, лист его дремучий,С его ветвей, уж ядовит,Стекает дождь в песок горючий.

3-топ. Иван Буниннің «Одиночество» шығармасымен салыстырады.ОДИНОЧЕСТВОИ ветер, и дождик, и мгла

Над холодной пустыней воды.Здесь жизнь до весны умерла,

До весны опустели сады.Я на даче один. Мне темноЗа мольбертом, и дует в окно.Вчера ты была у меня,

Но тебе уж тоскливо со мной.Под вечер ненастного дняТы мне стала казаться женой...Что ж, прощай! Как-нибудь до весныПроживу и один - без жены...Сегодня идут без концаТе же тучи - гряда за грядой.Твой след под дождем у крыльцяРасплылся, налился водой.И мне больно глядеть одномуВ предвечернюю серую тьму.Мне крикнуть хотелось вослед:"Воротись, я сроднился с тобой!"Но для женщины прошлого нет:

Разлюбила - и стал ей чужой.Что ж! Камин затоплю, буду пить...Хорошо бы собаку купить.

4-топ. Б. Пастернактың «Жалғыздық» («Свеча горела на столе») шығармасымен салыстырады.

ЖАЛҒЫЗДЫҚ

(Свеча горела на столе)

Түнекті қуып санамнан,

Шырағым жанып тұр алда.

- Періште неден жаралған?

- Оттан-дүр, - дейтін Құранда.

Мен жаққан осы шыраққа,

(Шырақ – ол үміт керемет)

Періште келмей,

Бірақ та

Келеді жынды көбелек.

Періштең едім кекілді,

Қайда алып кеттің ал бүгін,

Жынды көбелек секілді

Тағдырым менің,

Тағдырым?!

Көшеді бұлт боп ой легі,

Өтетін шығар жаумай-ақ

Жынды көбелек дейді оны,

Өмірдің өзі саудай-ақ.

...Не деген суық түн еді,

Көбелек, тоңып қалдың ба?

Бізді аңдып бір жел үнемі,

Жүреді есік алдында.

Бізді аңдып сол жел

Жебе боп,

Ысқыра төніп келеді.

Өшкен от,

Өлген көбелек –

Осы ма саған керегі,

Түсінбеймін.

Өлеңдерді салыстыру кестесі.

Шығармадағы ортақ құндылықтар.

Дескрипторлар:

- өзге шығармалармен салыстырады;

- айырмашылықтары мен ұқсастықтарын табады;

- ортақ құндылықтарды анықтайды;

- қазіргі өмірмен байланыстырады;

- топтық жұмысқа белсенді араласады.

Бағалау. «Мадақтама сэндвичі» әдісі арқылы топтар бір-бірінің жұмыстарын бағалап, позитивті пікірі, сындарлы сын, келешекке ұсыныс білдіреді.

Мұғалімнің кері байланысы.

2-тапсырма. «Оқырман пікірі» стратегиясы. Жеке жұмыс.

Шығармаларда көтерілген басты мәселені оқырманның көзқарасынан біліп алу немесе пікірін білу. Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Мәтін мағынасына қойылатын сұрақтар:

Сіздің ойыңызда не сақталып қалды? Оқып отырғанда не туралы ойладыңыз? Шығарма оқиғасындағы ең маңызды мәселе қандай? Осы шығармада қандай сұраққа жауап жоқ?

2. Шығарманың тақырыбына байланысты қойылатын сұрақтар:

Егер сіз осы шығарманы қайта жазатын болсаңыз нені өзгертер едіңіз? Бұл шығарма несімен ерекше? Неге?

3. Автор стиліне байланысты қойылатын сұрақтар:

Автор оқырманды қалай қызықтырды?

Өз идеясын автор қалай дамытады?

Маңызды ақпаратты автор қалай берген?

Дескрипторлар:

- шығармаларда көтерілген басты мәселені талдайды, пікір білдіреді;

- сұрақтарға дәлелді жауап береді;

- шығарманың тақырыбына қатысты өзіндік көзқарасын білдіреді;

- автор стиліне баға береді.

Бағалау. Өзін-өзі бағалау жүзеге асырылады. Оқушылар дескрипторларға сүйене отырып, өздерін бағалайды.

Мұғалімнің кері байланысы.

Рефлексия. «Соңғы сөзді мен айтайын» стратегиясы

1-қадам: Бірінші оқушыдан «Бүгін сабақ қалай өтті?» деп сұраңыз.

2-қадам: Бірінші оқушының айтқан сипаттамасын екінші оқушы жалғастыруы тиіс. Бір ескерерлігі: әр оқушының сөзі оның алдында айтылған сөздің ең соңғы әрпінен басталуы тиіс.

Мысалы, керемет – тамаша - алғысым мол...

Осылайша барлық оқушылар соңғы сөзді айтуға тырысады.

Үй тапсырмасы. «Жалғыз» поэмасынан үзінді жаттау.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?