Абай шығармашылығы. Отыз екінші қарасөз. Қазақ әдебиеті, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Қалың елім, қазағым

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Абай шығармашылығы. Отыз екінші қарасөз

Бағалау және салыстыру

10.3.2.1 - көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына баға беру

Түсіну және жауап беру

10.1.5.1 - ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру

Көркем шығармадағы көтерілген мәселеге заманауи тұрғыда баға беру;

Қарасөзден ұлттық құндылықтармен үндес контекстер арқылы жұмыс жасау

• Қарасөздің негізгі идеясын айқындайды;
• Шығарма идеясының ұлттық құндылық тұрғысынан маңыздылығына баға береді.

Негізгі идея, жанама идея, жаңашылдық, ұлттық код т.б.

- Қазақстандық патриотизм және әлемдік азаматтық;

- жаңашылдық;

-ұлттық рухани жаңғыру

фольклор, мәдениеттану

Аудио, видео құрылғылар

10-сыныпта өтілген материалдар

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен сәлемдесу. Сыныпты түгелдеу.

Қызығушылықты ояту/Тақырыпты болжату

https://www.youtube.com/watch?v=pzzYjmrbEkE

7.14.-7.55. уақыт аралығы

Бейнекөрсетілім арқылы сабақ тақырыбын болжайды.

ОМ, сабақ мақсаты, бағалау критерийлері таныстырылады.

Саналу ретімен сыныпты екі топқа бөлу.

1-тапсырма. ТЖ

«Өкіл» әдісі арқылы мағынаны түсіну

2 топқа 32-қарасөз бөлініп беріледі.

Оқып болған соң топтардан бір-бірден өкіл шығып келесі топқа өз мәтін бөліктерін түсіндіреді.

1-топқа

Білім-ғылым үйренбекке талап қылушыларға әуелі білмек керек. Талаптың өзінің біраз шарттары бар. Оларды білмек керек, білмей іздегенмен табылмас.Әуелі - білім-ғылым табылса, ондай-мұндай іске жаратар едім деп, дүниенің бір қызықты нәрсесіне керек болар еді деп іздемекке керек. Оның үшін білім-ғылымның өзіне ғана құмар, ынтық болып, бір ғана білмектіктің өзін дәулет білсең және әр білмегеніңді білген уақытта көңілде бір рахат хұзур хасил болады. Сол рахат білгеніңді берік ұстап, білмегеніңді тағы да сондай білсем екен деп үміттенген құмар, махаббат пайда болады. Сонда әрбір естігеніңді, көргеніңді көңілің жақсы ұғып, анық өз суретімен ішке жайғастырып алады.Егер дін көңілің өзге нәрседе болса, білім-ғылымды бір-ақ соған себеп қана қылмақ үшін үйренсең, ондай білімге көңіліңнің мейірімі асырап алған шешеңнің мейірімі секілді болады. Адамның көңілі шын мейірленсе, білім-ғылымның өзі де адамға мейірленіп, тезірек қолға түседі. Шала мейір шала байқайды.Екінші - ғылымды үйренгенде, ақиқат мақсатпен білмек үшін үйренбек керек. Бахасқа бола үйренбе, азырақ бахас көңіліңді пысықтандырмақ үшін залал да емес, көбірек бахас адамды түземек түгіл, бұзады. Оның себебі әрбір бахасшыл адам хақты шығармақ үшін ғана бахас қылмайды, жеңбек үшін бахас қылады. Ондай бахас хусідшілікті зорайтады, адамшылықты зорайтпайды, бәлкім, азайтады. Және мақсаты ғылымдағы мақсат болмайды, адам баласын шатастырып, жалған сөзге жеңдірмекші болады. Мұндай қиял өзі де бұзықтарда болады. Жүз тура жолдағыларды шатастырушы кісі бір қисық жолдағы кісіні түзеткен кісіден садаға кетсін! Бахас - өзі де ғылымның бір жолы, бірақ оған хирслану жарамайды. Егер хирсланса, өз сөзімшіл ғурурлық, мақтаншақтық, хусідшілік бойын жеңсе, ондай адам бойына қорлық келтіретұғын өтіріктен де, өсектен де, ұрсып-төбелесуден де қашық болмайды.

2-топқаҮшінші - әрбір хақиқатқа тырысып ижтиһатыңмен көзің жетсе, соны тұт, өлсең айрылма! Егерде ондай білгендігің өзіңді жеңе алмаса, кімге пұл болады? Өзің құрметтемеген нәрсеге бөтеннен қайтіп құрмет күтесің?Төртінші - білім-ғылымды көбейтуге екі қару бар адамның ішінде: бірі - мұлахаза қылу, екіншісі - берік мұхафаза қылу. Бұл екі қуатты зорайту жаһатінде болу керек. Бұлар зораймай, ғылым зораймайды.Бесінші - осы сөздің он тоғызыншы бабында жазылған ақыл кеселі деген төрт нәрсе бар. Содан қашық болу керек. Соның ішінде уайымсыз салғырттық деген бір нәрсе бар, зинһар, жаным, соған бек сақ бол, әсіресе, әуелі - құданың, екінші - халықтың, үшінші - дәулеттің, төртінші - ғибраттың, бесінші - ақылдың, ардың -бәрінің дұшпаны. Ол бар жерде бұлар болмайды.Алтыншы - ғылымды, ақылды сақтайтұғын мінез деген сауыты болады. Сол мінез бұзылмасын! Көрсеқызарлықпен, жеңілдікпен, я біреудің орынсыз сөзіне, я бір кез келген қызыққа шайқалып қала берсең, мінездің беріктігі бұзылады. Онан соң оқып үйреніп те пайда жоқ. Қоярға орны жоқ болған соң, оларды қайда сақтайсың? Қылам дегенін қыларлық, тұрам дегенінде тұрарлық мінезде азғырылмайтын ақылды, арды сақтарлық беріктігі, қайраты бар болсын! Бұл беріктік бір ақыл, ар үшін болсын! 

Дескрипторлар

• Мәтін мазмұнын түсінеді;
• Идеясы мен автор көзқарасын айқындай алады;
• Келесі топқа түсіндіре алады.

2-тапсырма. ТЖ «Сарапшы көзімен...»

Екі топ мүшелері кезегімен шығып, тақтада флип-чартта сызылып дайын тұрған Құндылық спектріне өз мәтін бөліктерінде кездескен құндылықтарды жазады. Мәтіннен үзінділер келтіре отырып, түсіндіреді. (Мысалы: көркем мінез, ақиқатқа жету, білім іздеу, мейірімді болу, ынтамен кірісу деген секілді)

Дескрипторлар

• Құндылықтарды ажырата алады;
• Жазғанын мәтіннен үзінділер келтіру арқылы дәйектей алады.
• Бірлесе ынтымақтастықта жұмыс істейді.

3-тапсырма «Салыстырмалы көзқарас» ТЖ

Слайдта көрсетілген кесте бойынша 32-қарасөзде айтылған мәселелердің көрінісін бүгінгі күнмен байланыста қарайды. Айырмашылығын ажыратады, ұқсастығын табады.

Бағалау: топтардың өзін-өзі бағалауы

• Мәтінді түсінікті тілмен түсіндіре алдық;
• Құндылықтарды дұрыс ажырата алдық;
• Көзқарастарға талдау жасадық.

Кері байланыс/Рефлексия (Мендік пікір)

Оқушылар аталған сөз оралымдарын өз ойларымен жалғастырады.

Мені таңдандырғаны:

Мені күйіндіргені:

Мені ойлантқаны:

Мені қуантқаны:

Мені жұбатқаны:

Мені мойындатқаны:

Үйге тапсырма: Абайдың қарасөздерімен танысу

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?