Кейіпкерлерді сипаттаймын Ю әрпі (1 сынып, 6 бөлім )

Пән: Сауат ашу.
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: «Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті»
Сабақ тақырыбы: Кейіпкерлерді сипаттаймын Ю әрпі
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь, ъ таңбалары, ё, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу
1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
Сабақ мақсаттары:
Барлық оқушылар:
- мұғалімнің басшылығымен әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру;
- мұғалімнің қолдауымен дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь, ъ таңбалары, ё, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу;
- дыбыстарды айтып көру арқылы сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау;
- үлгі негізінде 3-4 буынды сөздерді буындап, 2-3 ашық және тұйық буынды сөздерді тұтас әрі түсініп оқу;
- жазу жолда бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі үлгі негізінде жазу;
Оқушылардың көбі:
- әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіре дұрыс оқу;
- дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь, ъ таңбалары, ё, ю, я қосарлы дыбыстары) және үлгі негізінде дұрыс оқу;
- сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажыратып, дұрыс дыбыстау;
- 3-4 буынды сөздерді буындап, 2-3 ашық және тұйық буынды сөздерді тұтас әрі түсініп оқу;
- жазу жолында бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі орта темппен жазу;
Оқушылардың кейбірі:
- әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру;
- дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь, ъ таңбалары, ё, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу;
- сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау;
- құрылымы күрделі сөздерді буындап, 2-3 ашық және тұйық буынды сөздерді тұтас әрі түсініп оқу;
- жазу жолында бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі шапшаң жазу;
Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
(Ұ, Ж, қ) Саралау. «А,В,С» әдісі
Оқушылар топтарға біріктіріледі.
А тобы- сұрақ қояды.
В тобы - жауап береді.
С тобы - айтқан жауаптарды бақылайды, толық болмаса толықтырады. Бақылаушы қажетті жерлерін түртіп алып, соңында қорытындысын айтады.
Оқушылар осы сұрақтарға ауызша жауап береді.
- «Баяу» сөзіне мағынасы қарама-қарсы сөзді айт.
- Бай баласы Алдаркөсеге қалай алданды?
- «Тақия» сөзіне дыбыстық талдау жаса.
- Мысық неге мияулады?
- «Телеграф» сөзіне буындық талдау жаса.
- Алдар көсе қандай кейіпкер?Сипаттап айт.
1.2.9.1, 1.2.9.2, 1.1.9.1 (Ұ, Ж, қ) Жұмбақты шеш.
Мұғалім оқушыларға бейнетаспаны тыңдатып, жасырылған жұмбақтың шешуін табуды ұсынады.
Оқушылар жұмбақтың шешуі «аю» екенін айтады. Сонымен қатар «аю» сөзіндегі таныс емес дыбысты атайды.
Мұғалім оқушылармен диктор арқылы үнтаспаға жазылған тыңдалым жұмыстары негізінде «Юю» әрпімен таныстыру жұмыстарын жүзеге асырады.
• «Ю»дыбысының айтылу ерекшелігіне;
• «Ю»дыбысының ауыз қуысында созылып, әндетіп айтылуына назар аударту;
• «Ю»дыбысын хормен қайталату;
• «Ю»дыбысының дауысты дыбыс екенін аңғарту;
• «Ю»дыбысының екі дыбыстың яғни й+у дыбыстарының қосындысынан тұратындығы, ол екі дыбыстың қосарлана айтылуынан жасалғанымен, бір әріппен ғана таңбаланатынына назар аударту;
• «Ю»дыбысының жазылу ерекшелігіне ерекше көңіл бөлдірту; (ойу-ою, тойу-тою...)
• «Ю»дыбысы бар сөздерді хормен қайталату;
Есіңе сақтап ал!
Дескриптор:
- әріпті таниды;
- әріпті дыбыспен сәйкестендіре айтады;
- ю дыбысының қосарлы дыбыс екенін біледі;
- ю дыбысының дауысты дыбыс екенін ажыратады;
Сабақ мақсатын хабарлау, бағалау критерийлерін оқушылармен бірге белгілеу.
1.3.8.1 (МК, Ө) Көркем жазу. Ю әрпін жазып, үйренейік
Мұғалім оқушылармен диктор арқылы үнтаспаға жазылған әріп бөліктерін бірге жазуды ұсынады.
• Ю әрпінің элементтерін жазып үйрену;
• Кең жолды дәптерге жазу үлгісін көрсету;
• Дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, жолдың жоғарғы және төменгі сызығына қарап үзбей және біркелкі жазу;
Дескриптор:
- әріп бөліктерін дұрыс салады;
- әріпті танып, ажыратады;
- әріптерді бір-бірімен байланыстырып жазады;
- жазу жолының жоғарғы және төменгі сызығын сақтап
жазады;
Шығармашылық үзіліс
Білсең де Й мен жай У-ды,
Жаза алмас едің аюды.
Ою, тою, қою-ға,
Ұмытпа, Ю-ды қоюды.
О. Асқар
• Өлеңді түсініп оқы.
• Ю әрпі бар сөздерді есіңе сақта.
• Сөздерді қатесіз жазып ал.
1.2.9.1, 1.2.9.2, 1.1.9.1, 1.2.1.2 (Ө, Ж, Т) Оқулықпен жұмыс «Ойлан-Жұптас-Талқыла» әдісі.
Текшедегі жасырылған сөзді табу. Ою сөзіне дыбыстық-буындық талдау жасау.
Мысалы:
ою сөзінде - 2 әріп, 3 дыбыс бар
ою сөзінде – 2 буын, о - ашық буын, ю- ашық буын
о- жуан, дауысты дыбыс
ю- қосарлы, дауысты дыбыс
Берілген сөздерді буындап, тұтастай оқу білігін бағалау.
• Бағандағы сөздерді оқы.
• Мағынасын аш.
• Мәтінді түсініп оқы.
Оқу түрлері: іштей оқу;
тізбектей оқу;
мәнерлеп оқу;
Мәтіндегі кейіпкерлерді сипаттау білігін бағалау.
Оқушылар топтарға біріктіріледі. Әр топ өзіне қарсы топтарға «Жеңімпаз аю» мәтінінің мазмұны бойынша сұрақтар құрастырады. Оқушылар сұрақтарын қарсы топқа қояды.
«Сұрақтар галлереясы» әдісін жүзеге асыруда оқушылар сынып ішінде қозғалып, бір-бірінің сұрақтарымен танысады. Сұрақтарға толық жауап береді.
Мысалы:
1-топ: Мәтінде қандай кейіпкерлер бар? (аю, түлкі, қасқыр) Аю қандай аң?Араның ұясын не бұзды?(аю)...
2-топ: Аюдың аяғы қандай? Нелер жарыса бастады? (аю, түлкі, қасқыр) Түлкінің құйрығы қандай?Аю ненің ұясын бұзып кетті?(араның)...
3-топ: Аралар не істеді?(шаға бастады) Аю қалай жүгірді?(тез)...
Дескриптор:
- әріпті танып, ажыратады;
- дыбыспен сәйкестендіріп, оқиды;
- сөздерді түсініп оқиды;
- дауыссыз, дауысты дыбыстарды ажырата біледі;
- дыбыстарды дұрыс дыбыстайды;
Сергіту сәті. Іс-қимылмен көрсету
Ормандағы аюдың,
Құлпынайы көп екен.
Теріп-теріп алайық,
Қалтамызға салайық.
1.2.9.1, 1.1.9.1, 1.3.8.1 (Ж, Ж) «Мен және сен» әдісі. Шығармашылық тапсырма. Саралау:
«Қай әріпті жоғалттым?» ойыны
«Мен және сен» әдісі арқылы жұпта отырған оқушылар бір-бірінің дәптерін өзара тексереді.
Дескриптор:
- әріпті танып, ажыратады;
- оны дыбыспен сәйкестендіре дұрыс дыбыстайды;
- сөздегі дыбыс түрлеріне ажырата біледі;
- жазу жолын, жоларалық кеңістікті сақтайды;
- жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап жазады;
- әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазады;.....