Бөлім: «Ақын өлеңдері жинағы»
Өлең – шағын көлемді поэзиялық шығарма. Ырғағы мен ұйқасы қалыпқа түскен, шумағы мен бунағы белгілі тәртіпке бағынған нақысты сөздер тізбегі. Өлеңнің түрлері мен жанрлары әр алуан: ода, элегия, баллада, сонет, т.б. Кең мағынасында өлең қысқа көлемді поэзиялық туындылардың жалпы атауы болса, тар мағынада музыка өнер мен сөз өнеріне ортақ туынды, яғни ән өлеңі. Қазақ ауыз әдебиетіндегі халық өлеңдері еңбек-кәсіпке орай (аңшылық, төрт түлік, наурыз өлеңдері), ескілікті наным-сенімге байланысты (бақсы сарыны, арбау), әдет-ғұрып негізіндегі (салт, үйлену, мұң-шер өлеңдері), қара өлең, тарихи өлең, айтыс өлеңдері болып бөлінді. Өлең сөздердің болмысы, жаратылысы аса күрделі, оған ишара, меңзеу, салыстыру, жұмбақтау, астарлау, бейнелеу, теңеу, ұқсату, т.б. тән. Өлең лирика жанрында кең тарады, тақырыбы жағынан саяси, көңіл күйі, табиғат, махаббат және философия түрлерге жіктеледі.
Айналайын, ақ маңдай қарындасым,
Алға сүйрер арманың сарқылмасын.
Қайырылмасын қанатың топшысынан,
Ешқашан да заманың тарылмасын.
Толықсыған..
Алға сүйрер арманың сарқылмасын.
Қайырылмасын қанатың топшысынан,
Ешқашан да заманың тарылмасын.
Толықсыған..
Наржан үшке толғанда
(Мәжиттен туған Нартай немереме арнаймын)Үш атанды аман көріп,Толдың үшке, Нартай жаным,Бүгін саған бата беріп,Ұмытты атаң қартайғанын.Үмітпенен сені..
© Сапарғали Бегалин
Туған күн құтты болсын!
Бірінші – ұзақ жасты өмірлі бол,
Екінші – адал кәсіпке бейімді бол.
Үшінші – тіл мен көзден аман бол.
Ғылымға өнерменен..
Бірінші – ұзақ жасты өмірлі бол,
Екінші – адал кәсіпке бейімді бол.
Үшінші – тіл мен көзден аман бол.
Ғылымға өнерменен..
Туылған күн иесіне тілегім,
Мықты болсын арқа сүйер тірегің.
Құдай қосқан достарымның бәріне,
Зор денсаулық ұзақ өмір тіледім.
Туылған күнің..
Мықты болсын арқа сүйер тірегің.
Құдай қосқан достарымның бәріне,
Зор денсаулық ұзақ өмір тіледім.
Туылған күнің..
Туған күніңмен – Бибі
Арулардың аруы бар асыл жан,
Қылықты қыз, адал дос, жақын болған.
Бибінұрдай әлемде жан жоқ сірә,
Ақылымен баураған..
Арулардың аруы бар асыл жан,
Қылықты қыз, адал дос, жақын болған.
Бибінұрдай әлемде жан жоқ сірә,
Ақылымен баураған..
Әкеге тілек
Ұл-қызының сезінумен арманын,
Ойлайтұғын әке асқар тау жан-жағын.
Қуанышпен құттықтаймыз бүгін біз
Әкеміздің 63-ке..
© Ғабиден Қожахмет
Ұл-қызының сезінумен арманын,
Ойлайтұғын әке асқар тау жан-жағын.
Қуанышпен құттықтаймыз бүгін біз
Әкеміздің 63-ке..
Туған күні күзде еді анамның
Оңала ма, тонала ма кім білген.
Қоңыр күзім сезім сырын білдірген.
Күзде соққан сырлы әуеннен оянам,
Домбыраның..
Оңала ма, тонала ма кім білген.
Қоңыр күзім сезім сырын білдірген.
Күзде соққан сырлы әуеннен оянам,
Домбыраның..
Анаға тілек
Алтын күнім, жарқын нұрым, жұмағым,
Сарқылмайтын, балдай тәтті бұлағым.
Ұрпагғыңа деп арнаған ғұмырың
Ұзақ болсын-Тәңірімнен сұрарым.
Жәннат..
© Ақгүл Тұрсынбай
Сарқылмайтын, балдай тәтті бұлағым.
Ұрпагғыңа деп арнаған ғұмырың
Ұзақ болсын-Тәңірімнен сұрарым.
Жәннат..
Тілек
Өмір мынау қатар тосқан
Жеңілі мен ауырын,
Шуағы мен дауылын.
Бүгін мына сенің туған күніңде
Қандай тілек айтсам екен, бауырым?
Саған байлық..
© Мұхтар Шаханов
Жеңілі мен ауырын,
Шуағы мен дауылын.
Бүгін мына сенің туған күніңде
Қандай тілек айтсам екен, бауырым?
Саған байлық..
Тек осылай шын қуаныш тасқындар,
Қалауы осы - сендер үшін достың бар.
Құтты болсын шаттық туған күндерің!
Жастарыңа тағы бір жас..
© Ғабиден Қожахмет
Қалауы осы - сендер үшін достың бар.
Құтты болсын шаттық туған күндерің!
Жастарыңа тағы бір жас..
Көрсетіп жанашырлық жиып көшін,
Бауырлық сезімімді иіткенсің...
інімнің мәртебесін биіктеттің,
Сіздің де мәртебеңіз биіктесін!
Даланың..
Бауырлық сезімімді иіткенсің...
інімнің мәртебесін биіктеттің,
Сіздің де мәртебеңіз биіктесін!
Даланың..
Жан Әпке, қашаннан-ақ жаны жақсым,
Шыққандай жанарыңнан жадырап күн.
Ең алғаш сен туып, қуантыпсың
Жандарын біздің үлкен шаңырақтың.
Естияр боп..
Шыққандай жанарыңнан жадырап күн.
Ең алғаш сен туып, қуантыпсың
Жандарын біздің үлкен шаңырақтың.
Естияр боп..
«Адам болар жiгiттiң,
Жары өзiне лайық,
Керуен бастар жiгiттiң,
Нары өзiне лайық.»
Осы отырған, Оралым,
Шапалақты ұрайық.
Аймекен мен..
Жары өзiне лайық,
Керуен бастар жiгiттiң,
Нары өзiне лайық.»
Осы отырған, Оралым,
Шапалақты ұрайық.
Аймекен мен..
Бастарыңа бақ қонсын,
Алдарыңа ас толсын.
Сезімдерің солмайтын,
Қартаймайтын жас болсын!
Бір жерден шығып ойларың,
Үйлену тойын..
Алдарыңа ас толсын.
Сезімдерің солмайтын,
Қартаймайтын жас болсын!
Бір жерден шығып ойларың,
Үйлену тойын..
Батыр да туған анадан, ақын да туған анадан,
Ананың биік тұғыры – анадан туған бар адам.
Пайғамбарымыз Мұхаммед ананы құрмет санаған,
Анаға мәңгі..
Ананың биік тұғыры – анадан туған бар адам.
Пайғамбарымыз Мұхаммед ананы құрмет санаған,
Анаға мәңгі..
Ана деген – ұлы есім!
О, Ана!
Неткен ұлы есім ең!
Тұрса да қажып тағдыры,
Бар шаттығым – бала деп,
Тәнін торлап таң нұры,
Мін бақпай ұрпақ..
О, Ана!
Неткен ұлы есім ең!
Тұрса да қажып тағдыры,
Бар шаттығым – бала деп,
Тәнін торлап таң нұры,
Мін бақпай ұрпақ..
Саған айтар тілек
Таусылма еш жүдеп
Қиналсаң - төз
Жарыссаң - оз
Ойнасаң - ұт
Күрессең - жық
Ешкімді басынба
Басыңнан асырма
Табысқа..
Таусылма еш жүдеп
Қиналсаң - төз
Жарыссаң - оз
Ойнасаң - ұт
Күрессең - жық
Ешкімді басынба
Басыңнан асырма
Табысқа..
Құдайым көктем берсін,
Көктем берсе – көптен берсін,
Құдайым жаздай берсін,
Жаздай берсе – жазбай берсін,
Құдайым күздей берсін,
Күздей берсе –..
Көктем берсе – көптен берсін,
Құдайым жаздай берсін,
Жаздай берсе – жазбай берсін,
Құдайым күздей берсін,
Күздей берсе –..
«Жеткен кезде Наурызымыз жапан біткен жаңғырар,
...Жер көгеріп, шөп қаулап, мерейін бір қандырар.
Күнге тосып арқасын жан-жануар..
...Жер көгеріп, шөп қаулап, мерейін бір қандырар.
Күнге тосып арқасын жан-жануар..
Отан туралы
Мен оның түнін сүйем, күнін сүйем,
Ағынды өзен, асқар тау, гүлін сүйем,
Мен оның қасиетті тілін сүйем,
Мен оның құдіретті үнін сүйем.
Бар..
© Мұқағали Мақатаев
Ағынды өзен, асқар тау, гүлін сүйем,
Мен оның қасиетті тілін сүйем,
Мен оның құдіретті үнін сүйем.
Бар..
Ұстаз туралы өлең
Ұстаз деген бес әріптен құралған,
Ұстаздарым шәкірт үшін жаралған.
Шәкіртіне үйретеді білгенін,
Ұстаз мәңгі ұлағатты бір арман.
..
Ұстаздарым шәкірт үшін жаралған.
Шәкіртіне үйретеді білгенін,
Ұстаз мәңгі ұлағатты бір арман.
..