Бөлім: «Әңгімелер жинағы»
Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.
Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.
АҢШЫНЫҢ ӘҢГІМЕСІ
Жасынан аң қуған мылтықшы ағайым Жылқыбай бізге мынандай бір қызық әңгіме айтып берді. Ағай мұндай кеңес айтарда жып-жылтыр төбесін сипап..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
КЕЗДЕСУ
Алақай, жазушымен кездесу болады!.. – деп Баян аулының оқушылары кешеден бері қуанысып жүр. Ағалы-інілі Сағынтай мен Сәлкен жиын болатын жерге..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
АТАЙДЫҢ ТАПҚЫРЛЫҒЫ
Жақсыбай атайдың жалғыз баласы соғыста қаза болды. Шүйкедей ғана кемпірімен екеуі ауылдың шет жағында, оңаша үйде тұрды. Атай бет-аузын сақал..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ЖИРЕН САҚАЛ
Жирен сақалды, қызыл көз сары шал үйге байбалам сала кірді.Бар болғыр, аспанның түбі түсіп кеткеннен сау ма, мынау күн бе, ақырзаман ба, бәтшағар?..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ТРАКТОРШЫ ЕРКЕБАЙ
Еркебай сырма шапанының белін буды, былғары етігін аяғына киді. Құлақшынының бауын жоғары көтеріп байлап алды. Ол енді әкесіне ұқсап..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
СЫРБАЙДЫҢ ҚОЯНЫ
Инеліктей қатқан жоны қара келген сары күзен іңір қараңғылығы түсе жортып кетті. Бұта-қурайлардың арасынан ирелеңдеп өтіп, жазықпен..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ТҮЛКІ МЕН ҚОЯН
Аш түлкі інінен шықты. Тоғай арасында талай күн жортса да, аузына ештеме іліге қоймап еді. Еріген қар мен тасыған судан бас сауғалап, тышқандар..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ҚОСТЫҢ ДӘМІ
– Ата, шаршадың ба? – деді Қуаныш. – Шаршадым, – деді атасы. Беті күнге күйіп, түтігіп кеткен. – Ата, ертең мен бағысайын. –..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ҰЙЫҚТАР АЛДЫНДА
– Аякөз! Ұйықтайтын уақыт болды, қызым! – деп, әжесі айқайлап еді: – Әлі ойнай тұрайыншы, – деді кішкене қыз еркелеп. Дала қараңғы...
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ҮКІ МЕН ШІЛ
Шіл – ормандағы құстардың ең ұсағы. Жағал-тарғыл, қоңыр шұбар балапандарын ертіп, қалың шөптің арасында күнұзақ шыбын қуады. Балапандар жамыраса..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
АЯН МЕН БАЯН
Кешкі тамақтан кейін Баян сурет салуға отырды да, Аян кітап оқуға кірісті. Асүйден шешелері ыдыс жууға шақырды. – Мен Қиыр Шығыс тайгасында..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ӨТКЕЛДЕ
Екі бала өзен жағалап келе жатты. Арғы бетке өтіп, бүлдірген теріп қайтпақ. Таңқы қара Әбік сабырлы, сорайған сары Жеңіс болса сөзшең:– Біз..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
КҮЗЕТТЕ
– Малма аяқ Дүйсен жетті, құмалақ тергіш! – деп айқайлады Қалел. Қара биені шапқа түртіп мазақтады. Дүйсен ернін салпитып төмен..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ҚҰПИЯ ТАПСЫРМА
Қарлығаш тазалықшы еді. Ол есік алдында тұрып, оқушыларды ішке бір-бірден жібереді. Әрбіреуінің үсті-басын мұқият қарады.– Тоқта, балағың неге лай?..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
АҢШЫ КЕЛЕ ЖАТЫР
Қалбалақтап ұшып жүрген сауысқан орман аралап келе жатқан аңшыны көрді де, танысы орқоянға «Аңшы келе жатыр, аңшы», – деп жар салды.Әккі қоян..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ЕМ
Ертеде бір кедейдің жалғыз баласы қатты науқастанады. Ешбір ем табылмайды. Бала жуадай солып, әлсірей бастайды. Жалғыз баласы үшін жан беруге бейіл..
© Зейнел-Ғаби Иманбаев
ҚАЗАҚ ҚАЗІР ДЕ КЕМСІТУШІЛІКТЕРГЕ ҰШЫРАП ОТЫР
– Талғат аға, әрдайым саяси-қоғамдық істерге белсене араласып, өз үніңізді естіртіп келесіз. Содан болар, оқырмандар сізді мықты публицист-жазушы деп..
© Талғат Айтбай
СҮЙЕСІҢ ЖҮРЕК, КҮЙЕСІҢ...
Әр адамның тағдыры – Жаратқан жазған ертегі, Өтіп жатқан әр күні Әмірден сыр шертеді. Мағынасыз нәрсе жоқ, бәрінің бар өлшемі, Шүкірлікпен бас иіу –..
© Алғадай Әбілғазұлы
Ғұлама
Өнерпаздың дарын қуаты мол, алымы кең болғаны әрине мәдениет тарихы үшін үлкен олжа. Табиғи талант терең біліммен, телегей-теңіз ақыл-парасатпен..
© Тұрсынбек Кәкішев
Алақандай бет қағаз, табынарсың мандатқа...
Ұлттық сана-сезімнен айырылудың біз талай кезеңдерінен өттік. Патша заманында ешқандай адамшылыққа жатпайтын жарлық пен омыраулыққа кездескен соң..
© Тұрсынбек Кәкішев
Мәңгілік бала бейне
Меңіреу қалпы, дел-сал болып мүлгіген жым-жырт түнді бетке алып, терең сайға шыққан Ләйлә-қыздың жолында қара жамылған әлде бір бейне қараңдап, сусып..
© Роза Мұқанова
ТАМҰҚТАҒЫ ТҮН
Жұтып қойдым удың тым көп мөлшерін. – Батасымен үш ірет берген кеңес, – қабыл алдым мен оны! – Өлермендігі мына елдің құрыстырып бұлшық етімді..
© Артюр Рембо
АРАМ ҚАН
Өзімнің галл ата-бабаларымнан маған ашық көк көздер, шектеулі сана, төбелестегі оралымсыздық дарыды. Киімдерім де солардікіндей жабайы. Шаштарымды..
© Артюр Рембо
ТОЗАҚТАҒЫ БІР ЖАЗ
Әлі есімде, бір кездері өмірім тек той болды, онда барлық жүрек біткен ашылып, бал боп ақты сан алуан шараптар.Бір күн кеште Сұлулықты отырғыздым..
© Артюр Рембо
БӘРІН САТУ
Сатылады қазір нәрселер – иудейлердің өзі ешқашан сатпаған, бекзадалар да, қылмыс та дәмін татпаған, жауапсыз махаббат та таппаған. Тобырдың тозақы..
© Артюр Рембо