Бөлім: «Жұмбақтар жинағы»
Жұмбақ – адамның ой-өрісін, алғырлығын, білімін сынау мақсатында нақты бір зат немесе құбылыс тұспалдап сипатталатын шағын әдеби жанр.
Жұмбақ жанры дүние жүзі халықтары әдебиетінің көпшілігінде бар. Бұл жанрға Аристотель “Жұмбақ – жақсы жымдасқан метафора” деп анықтама берген. Жұмбақ әдебиеттің ежелгі үлгілерінде, ауыз әдебиетінде жиі кездесетіндіктен оны ғылымда “фольклорлық жанр”, “халықтық поэзияның шағын түрі” деп санау орын алған. Алайда, қазіргі заман әдебиеті өкілдерінің, әсіресе, балалар әдебиеті авторларының шығарм-ғында Жұмбақтар топтамасы жиі кездеседі. Сондықтан оны тек фольклорлық жанр аясында шектеуге болмайды.
Жұмбақ жанры дүние жүзі халықтары әдебиетінің көпшілігінде бар. Бұл жанрға Аристотель “Жұмбақ – жақсы жымдасқан метафора” деп анықтама берген. Жұмбақ әдебиеттің ежелгі үлгілерінде, ауыз әдебиетінде жиі кездесетіндіктен оны ғылымда “фольклорлық жанр”, “халықтық поэзияның шағын түрі” деп санау орын алған. Алайда, қазіргі заман әдебиеті өкілдерінің, әсіресе, балалар әдебиеті авторларының шығарм-ғында Жұмбақтар топтамасы жиі кездеседі. Сондықтан оны тек фольклорлық жанр аясында шектеуге болмайды.
Аппақ болып жатыр жерде Балдар ойнайды ол неҚар
Ие жеке атқа,Он екi жыл – бiр мүшел,Ретiмен айт, жатқа.(Тышқан, Сиыр, Барыс, Қоян, Ұлу, Жылан, Жылқы, Қой, Мешiн, Тауық, Ит, Доңыз)
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Он екi ай бар бiр жылда,Ретiмен айт, жатқа.(Қаңтар, Ақпан, Наурыз, Сəуiр, Мамыр, Маусым,Шiлде, Тамыз, Қыркүйек, Қазан, Қараша, Желтоқсан)
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Жетi күн бар аптада,Ретiмен айт, жатқа.(Дүйсенбi, сейсенбi, сəрсенбi, бейсенбi,жұма, сенбi, жексенбi)
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Жетi ұрпағын адамныңРетiмен айт, жатқа.(Əке, бала, немере, шөбере, шөпшек, немене, туажат)
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Алты планета бар ғарыштаРетiмен айт, жатқа.(Ай, Күн, Марс, Сатурн, Юпитер, Шолпан)
© Ескен Елубаев
7 керемет аттары
Ие жеке атқа,Жетi керемет бар жерде,Ретiмен айт, жатқа.(Хеопс пирамидасы, Олимпиадағы Зевс мүсiнi,Эфестегi Артемида ғибадатханасы,Родосс алыбы..
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Алты құрылық бар Жерде,Ретiмен айт, жатқа.(Азия, Африка, Еуропа, Америка,Австралия, Антарктида)
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Бес саусақ бар бiр қолда,Ретiмен айт, жатқа.(Бас бармақ, балаң үйрек, ортан терек,шылдыр шүмек, кiшкентай бөбек)
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Төрт маусым бар бiр жылда,Ретiмен айт, жатқа.(Көктем, жаз, күз, қыс)
© Ескен Елубаев
Ие жеке атқа,Үш мезгiл бар бiр күнде,Ретiмен айт, жатқа.(Таңертең, түс, кеш)
© Ескен Елубаев