Бөлім: «Ертегілер жинағы»
Ертегі – фольклордың негізгі жанрларының бірі. Ертегі жанры – халық прозасының дамыған, көркемделген түрі, яғни фольклорлық көркем проза.
ҚҰЙЫН МЕН ЖЕЛ
Құйын сарайдың артынан шаңдатып шыға келді де, талдың түбінде тып-тыныш демалып жатқан Желге былай деді:– Міне, мені көрдің бе, жаздың ыстығында да..
© Сейітқұл Оспанов
АРҚАН МЕН ҚАЗЫҚ
Арқан мен қазық әлімсақтан дос еді. Олар ашық қорада, күннің астында жұптары жазылмай, тату-тәтті бірге тұратын. Бір күні екеуі ренжісіп қалды.– Әй..
© Сейітқұл Оспанов
КІЛЕМ МЕН КИІЗ
Төрде ілулі тұрған Кілем терезеден сыртқа сұқтана қарады да, өз-өзінен сықылықтап күліп жіберді.– Қандай тамаша! Қандай ғажап!Еденде жатқан Киіз..
© Сейітқұл Оспанов
ЖҰДЫРЫҚ ПЕН АЛАҚАН
Тым-тырыс тыныштықты Алақанның даусы бөлді.– Досым, кеше саған қатты ренжідім... – деді ол бір түрлі мұңайып Жұдырыққа.Жұдырық таңданып, Алақанға..
© Сейітқұл Оспанов
ӘКЕНІҢ ЕРКЕЛІГІ
Ертеде бір бала әкесіне: «Сені кейін ер жеткесін аяғыңды жерге тигізбей тек қана арқалап жүремін», – дейді екен. Бұл оның, сірә, әке парызын..
© Сейітқұл Оспанов
БАЛА БҰЛТ
Оның үйі шырқау көгілдір аспан төрінде еді.Түс кезі болатын. Қалың мұз қабырғалы үйдің қырау басқан көгілдір есігі тық-тық қағылды. Әке бұлт..
© Сейітқұл Оспанов
ЖАУҚАЗЫН
Бүгін қарт тырна әдеттегісінен ерте тұрды да, ауыр қанаттарын сарт-сұрт ұрып, дүр сілкінді. Сөйтті де шаңқ-шаңқ шақырды:– Ау, ояныңдар ұйқыдан!Әр..
© Сейітқұл Оспанов
Мұңсыз хан
Ерте заманда бір хан халқын түгел жинап: «Мен үш түрлі сұрақ сұраймын, кімде-кім сол сұрағымда тапса, қаласа орнымды беремін, қаласа өзі тойғанынша..
Қостаушы табылса, өтірік айтушы да табылады
Екі өтірікші бірі бастап, бірі қостап ел аралап, өтірік айтпақшы болыпты. Біреуі бір күн ілгері жүріп, ел аралап, қонған, түстенген жеріне, жолыққан..
© Айткүл Сәулебаева
Бұқабай мерген
Бұқабай деген кісі де өтірікке келгенде, ешкімге есесін жібермейтін кісі екен. Лепіре сөйлегенде, елді аузына қаратып, өтірікті шындай, ақсақты..
© Айткүл Сәулебаева
Әкесі мен баласы
Бір кісі өмірінде өтірікке ешкімді алдына салмаған суайт екен.Бұл кісі баласын баулып, өзіндей өтірікші қылыпты. Баласы әкесінен де өтірікке астам..
© Айткүл Сәулебаева
Аңқау мен ұры
Баяғыда бір аңқау есегіне мініп жолаушы шығады. Келе жатып тауға шығарда есегін аяп жетектеп өтпекші болады. Бұны екі ұры көріп есекті ұрламақшы..
© Айткүл Сәулебаева
Үш қу
Бұрын бір таз, біреуі жалақ, бір көзі ауырған үш адам жолдас болған екен. Әрқайсысының кеселі бар, таздың басы қышып, көзі ауырған көзі қышып..
© Айткүл Сәулебаева
Етікші
Ерте заманда бір кедей етікші болған екен дейді. Бала-шағасы көп-көп болыпты, кедейліктен тұрмысы да ауыр болыпты. Күнелтіп, бала-шағаларын асырау..
© Айткүл Сәулебаева
Ырыс кімде?
Ерте заманда Сырлыбек дейтіннің бір бөлек аулы Қызылқұмның бір алқабына келіп қонып жатады. Әркім өздерінің баспаналарын тігіп, азды-көпті азықтарын..
© Айткүл Сәулебаева
Зерделі
Баяғыда Зерделі дейтін шешен, білгір адам болыпты. Бір күні Зерделі бір топ жолдасымен жиһан кезіп келе жатып, бір қарияға кездесіпті. Сәлемдесіп..
© Айткүл Сәулебаева
Айлакер бала
Ертеде бір жесір әйелдің бір ұл, бір қызы болыпты. Ішсе тамаққа, кисе киімге жарымапты олар. Күндердің бір күні баласы шешесінен:«Бақыт деген не?» –..
© Айткүл Сәулебаева
Өнердің күші
Бұрынғы өткен заманда Хасен деген патшаның жалғыз ұлы болыпты. Баласы Ыдырыс ел аралап жүріп, Сәтбай деген бір диханшының сұлу қызына ғашық болған..
© Айткүл Сәулебаева
Жаңа мизандран
Өткен замандарда Әбдіхамит деген патшаның уақытында бір адам екінші бір адамнан жер сатып алыпты. Әлгі жер сатып алған адам жерін айдап жатса..
© Айткүл Сәулебаева
Білгір адам
Ертеде бір ақылды адам болыпты. Күндердің күнінде баласын шақырып алып, бар ақылын үйретіпті. Ақылында:– «Балам! Біріншіден – қатыныңа сырыңды айтпа..
© Айткүл Сәулебаева
Бақыт іздеушілер
Ертеде бір бай болыпты, байдың үш баласы болыпты. Бір заманда бұл байдың шаруасы кеміп азая бастайды. Күннен-күнге күн көрісі қиындап бара жатқан..
© Айткүл Сәулебаева
Бойы бір қарыс, сақалы қырық қарыс
Бұрынғы өткен заманда бір кедейдің үш ұлы болыпты. Бүкіл өмірі байлардың есігінде өткен кедей өлерінде үш ұлын қасына алып отырып өсиет айтады:..
© Айткүл Сәулебаева
Қыз бен шал
Өткен заманда 18-ге келген бір ақын қыз ауыл-аймақ ішіндегі бозбала, жігіт-желеңге өлеңмен ұпай салып азар-ақырет берсе керек. Ел жігіттері алыс..
© Айткүл Сәулебаева
Ақыл, ғылым, бақыт
Ақыл, ғылым, бақыт – үшеуі бір-бірінен артықшылығын салыстырып таласып сарапқа түсіпті. Сарапшылар оларға былай депті:Бірінші – бақытқа: сен..
© Айткүл Сәулебаева
Торғай мен адам
Өткен заманда бір саятшы тор құрып қойса, торына кішкенебір торғай түсіп қалыпты. Торғайды адам қолына ұстап үйіне апара жатса, торғай тілге келіп..
© Айткүл Сәулебаева