Бөлім: «Әңгімелер жинағы»
Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.
Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.
ҰЛЖАН ШЕШЕЙ
«Не дейсің, Ұлжан шешейді ауруханадан шығарып, үйіне алып келіпті. Айтуға болмайтын «жаман ауру» екен – науқасы. Балалары аузына су тамызып отырған..
© Оспан Әлсейіт
ХАТ
Пернегүл оныншы сыныпты бітіре салысымен, Шымкентте тігіншілер даярлайтын бір жылдық училищеге түскен. Мамандық алғаны жөніндегі куәлігі қолына..
© Оспан Әлсейіт
ТУҒАН КҮН
Осыдан он шақты жыл бұрын бір ерекше туған күнде болғаным бар. Студентпін, политехникалық институтта оқитын интернатта бір қазаннан ботқа жескен..
© Оспан Әлсейіт
СЫРТТАЙ ОҚИТЫН КЕЛІНШЕК
Сара – сүттей ұйыған тату-тәтті жанұядағы он баланың тұңғышы еді. Анасы тұла бойы тұңғышым деп еркелетсе де, ол еркелікке бой алдырмайтын...
© Оспан Әлсейіт
БІР СӨМКЕ ҚАТҚАН НАН
Ұлтуған әжейдің жасы биыл үш кем сексенде. Құдайға шүкір, жасы егде тартса да, қажып отырып қалған жайы жоқ. Ертелі-кеш түртінектеп тыным таппайды...
© Оспан Әлсейіт
ҚАЙТАДАН БАСТАУ
Оның есімі – Мұхтар болатын. Алғаш көргенімде ол қызулау еді. Орта бойлы, шегір көзді, бұйра шашты жігіт екен. Ауылда естігенмін «ішкіш» деп. Ол..
© Оспан Әлсейіт
ТАҒДЫР
Дәуренбек көкемді көрмегеніме он үш-он төрт жылдың жүзі болған. Қызмет бабымен не болмаса, оқу-білім іздеп ауылдан алысқа ұзап кеткен жандарды..
© Оспан Әлсейіт
АСЫРАНДЫ ҰЛ
Өзіңнен тумай ұл болмас ӘңгімеБіздің ауылда екі ағайынды кісі болды. Үлкені – Ерман, жетпістің үстінде, кішісі – Құрман одан екі жас кіші. Құрманның..
© Оспан Әлсейіт
АҚТӨС
Алты айлық оқудан кейін демалысқа шығып ауылға келе жатырмын. Көктемнің нағыз құлпырған шағы. Автобустан түн ішінде түстім. Ауыл ұйқыда. Күйреуік пен..
© Оспан Әлсейіт
ЕСКІ ТАНДЫР
Жазғы демалысым аяқталуға жақын. Азғантай қауын- қарбызды суғарып түс әлетінде үйге оралдым. Кіре бергенім сол еді, радиодан ән айтылып жатыр..
© Оспан Әлсейіт
САПАРБЕК АТАНЫҢ БАЛАЛЫҚ ШАҒЫ
Сапарбек ата – бізбен көрші тұратын Ерлан деген баланың атасы. Ол кісі қалаға анда-санда келіп-кетіп тұрады. Әр келген сайын аулада тұратын балалар..
© Оспан Әлсейіт
БОЛЫС АТА
Сарыпбек атама Ес білгеннен бері білетінім – ол кісіні біздің ауылдың үлкені-кішісі Болыс ата дейтін. Жаңа түскен келіндер:«Болыс ата» десе, әйелдер..
© Оспан Әлсейіт
ЫМЫРТ
Жетпісбайдыңжасыбиылалпысқатолыпзейнеткерлікке шықты. Жай қарапайым қатардағы жұмысшы болса да абыройсыз емес екен. Кеңшардың ұжымы, басшылары, бірге..
© Оспан Әлсейіт
ШЫРАҒЫМ МЕНІҢ
Новелла Алаулап батып бара жатқан күннің қызғылт сәулесі бөлме ішінде ойнайды. Шұғылаға малынған шыны атаулы жалт-жұлт етіп көздің жауын алады. Ол..
© Оспан Әлсейіт
СЕЗІМ
Әбсеметтің жасы алпысты алқымдап қалған. Орта бойлы тәпелтек келген, тығыншықтай қара торы кісі. Бұл жастағылардың көбісінің шашы бурыл тартса..
© Оспан Әлсейіт
МИНИСТРДІҢ ҚҰДАСЫ
Вокзалға жеткенім сол еді, поезд келіп тұр екен. Өз вагонымды тауып алып ішке кірдім. Әуелі вагонға кірген кезде бөтен біреудің үйіне кіріп..
© Оспан Әлсейіт
КЕРБЕЗ КЕЛІНШЕК ІЗДЕП ЖҮРМІН
Әзіл-шыны аралас Ертең жол жүретін болғандықтан, кешкісін суға шайынып алғам. «Осы сен үйде жұмыс түк істемейтін болдың. Тым болмаса қоқысты төге..
© Оспан Әлсейіт
ЕСКІ ТАНЫСТАР
Жан жарым Айгүлге Айбаланың жанұясымен Алматыға келгендеріне он жылдан асып қалды. Ол кезде Алматының аты қазақ болғанымен, заты қазақ емес еді...
© Оспан Әлсейіт
БЫЛҒАРЫ КҮРТЕ
Кешкі апақ-сапақ шақ. Аялдамаға жиналған жұрт мінер автобусы келе қалса болды, жапа-тармағай қоғадай жапырылып есік ашылар ашылмастан ішке лап..
© Оспан Әлсейіт
БАҚЫТ
Жер шарын мекендеген жұмыр басты пенденің қай- қайсысының да бақытты болғысы келеді. Бақытсыз жандардан гөрі бақытты жандар әлдеқайда көп. Олай..
© Оспан Әлсейіт
ЖАН СОЛҚыЛы СЕЗіЛгЕН ЖыРЛАР ғалым Жайлыбайдың «Тобылғыжарғаны» хақында
Баяғыда перғауындар бақилық болған перғауынның дереу кеудесін жарып, жүрегін алып тастап, орнына асыл тас салып балауыздайтын болған. Мұның себебі..
© Жұмабай ҚҰЛИЕВ
ЖыР МҰхИТыНың ЖүРДЕк кЕМЕСі
Иә, уақыттың желмаясы жас кезіңде шөптің басын жүре шалғандай, байырқағандай болушы еді, қазір ежелгі сар же- лісіне салып, жер апшысын қуыра..
© Жұмабай ҚҰЛИЕВ
ТҰяғы ЖЕР ТАРПығАН ТҰЛПАР ТАЛАНТ...
Темірхан Медетбек өнернамасы хақындаӘр кәсіп иесінің өз тәсілі, машығы, өзіне тән әдіс-шебер- лігі болатыны ақиқат қой. Мысалы, кәнігі шопан..
© Жұмабай ҚҰЛИЕВ
ЛАПыЛДАП өТкЕН МАЗДАҚ ЖАН немесе қазақтың тұңғыш бардәншісі, марқұм Табылды Досымов туралы толғаныс
Шіркін, жазғы түнде, ымыртта шүпірлеген, сыңсыған жұл- дыздардан аспан жарылып кетейін деп бір тұрады-ау! Әлгі шырақтар таңға жақын сирейді де, ең..
© Жұмабай ҚҰЛИЕВ
СҰЛу ЖыРДың Су ТөгіЛМЕС ЖОРғАСы...
Сонау бала кезімізде ертеңгісін ұйқыдан оянғанда, іргесі түрілген киіз үйдің керегесінен аңқылдай соққан таңғы жұпар жан сарайыңды шайдай ашып..
© Жұмабай ҚҰЛИЕВ