Бөлім: «Әңгімелер жинағы»
Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.
Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.
«Ж-ж-жиналыс»
– Жолдастар! Жолдастар, жаппай жиналдық па?– Жиналдық...– Жаппай жиналсақ, жолдастар, жан-жаққа жамырамай, жылдық жұмыстарымызды жоспардағы жобамен..
© Марат Нұрқалиев
Бигудидің сорпасы
Тәйтік кешкілік жұмыстан шаршап-шалдығып, ішек-қарыны шұрыл- дап, тәлтіректеп зорға жетсе, келіншегі Кілтипан телевизорға телміріп отыр екен...
© Марат Нұрқалиев
Айсаның ақындығы
Қожанасырдың сонау Арқа төсіндегі Торғай өңірінде өмір сүрген Айса деген әулие туысы туралы халық арасында тараған, баспасөз бетінде жарық көрген..
© Марат Нұрқалиев
Күйеу бала
Бықпырт бұл кезде Марфаның үйінде самогон ішіп, күшейіп отыр еді.– Мен служать етіп жүргенде... бір күні генерал келіп... Үйге Мешін кіріп келді.–..
© Марат Нұрқалиев
Құдалар мен құдағилар
Жарты сағаттан соң Мешінге еріп мұнтаздай киініп, үстіне «Тройной» одеколон сепкен Сопақбас пен оның бәйбішесі келді.– А, құрметті құдалар! Біздің..
© Марат Нұрқалиев
Кәнсерт
Қонақтарға шай беріп, көңілдерін аулап отырған кемпір:– Бізде өзі ондай-ондай болып тұрады. Жақында... – деп, Тәйтіктің тарихын қозғай бергенде..
© Марат Нұрқалиев
Күтпеген қонақтар
Келесі күні Мешін ауданнан көмекке екі милиционер жігітті ертіп келді. Үшеуі кеңседе Маржан тұратын үйдің иесі – жалғыз кемпірді тер- геп отырғанда..
© Марат Нұрқалиев
Телеграммалар
Құдайдың да таңы атты. «Кешегіден» кейін кестесі келіспей, басы ауырып, түске қарай әрең оянған Мешін мең - зең күйі төсегінде мелшиіп біраз отырды...
© Марат Нұрқалиев
Тағы да адам жоғалды
...Айтса айтқандай, келесі күнгі кеште Сопақбастың үйіне ауылдың активтері жиналды. Орталарында – Мешін милиционер. Әңгіме төркіні – баяғы...Кенет..
© Марат Нұрқалиев
«Өзіміз білеміз!..»
– Паһ, шіркін, мілитсаның таппайтыны жоқ-ау! Мешін қарағым, бұлардың мұнда екенін қайдан білдің? – деп қайран қалды Дұлудың Сопақбас қайынағасы.–..
© Марат Нұрқалиев
Оқиға шиеленісіп кетті
Айналдырған қырық-елу түтінді ауылда бәрі де алақандағыдай көзге бірден шалынады ғой. Жұрт топырлаған жерге Дұлу да жетіп жы- ғылды.Есік ашылғанда..
© Марат Нұрқалиев
Керзі етіктің ізі
Мешін жолда қалған машинаға қайтып оралса, оның жанында бір он- он бір жасар қара бала тұғжыңдап жүр екен. Қолында үлкейткіш әйнегі бар.– Әй..
© Марат Нұрқалиев
Инспектор дағдарып қалды
Жолай Мешін барлығын да рет-ретімен ойластырып алуды жөн көрді. «Тәк, жасы 45-тер шамасында, бойы тапалтақ, шашы сымтемірдей қатты. Оң жақ білегінде..
© Марат Нұрқалиев
Байым жоғалды!..
– Әй, ушәскебай қайным-ай, барсың ба, жоқсың ба, ой-ба-ай?Шашы қобырап, орамалы бір шекесіне қарай қисайып кеткен кеспел- тек денелі, қайыстай қара..
© Марат Нұрқалиев
Қияс, Қиқым және...
Арамызда арагідік болса да тамаша тіршілігіміздің ажарына ақау түсіріп, адамгершіліктің «ала жібінен аттап» кете беретіндерді кез- дестіргенде..
© Марат Нұрқалиев
Келесі кезек кімдікі?..
Kөп кipicпe сөзсіз кipiciп кетер болсақ, күндердің бip күнінде редакцияға Алматы облыстық орман шаруашылығы басқармасының бас- тығы Г.А. Серещев..
© Марат Нұрқалиев
Қырсызға қамшы сілтеген...
«Жазушы» баспасы, 1980 ж.Сейіт Кенжахметов – қолына қалам ұстағаннан бері әзіл-оспақ, сын- сықақ өлеңдер мен әңгімелерді, мысқыл мен мысалдарды..
© Марат Нұрқалиев
Кездіктей кекесін
Қажытай Ілиясов – бірнеше жылдан бері серпінді сықақ өлеңдерімен, мысқылы мүсәтірдей мысалдарымен және пародияларымен баспасөз бетінде көрініп жүр...
© Марат Нұрқалиев
Әзілкеш қылқалам
Таяуда республикалық Баспасөз үйінде суретші Николай Михай- лович Казанцевтің творчестволық қызметіне 30 жыл толуына арналған сурет көрмесі ашылды...
© Марат Нұрқалиев
Өнерге әркімнің-ақ бар таласы...
Вокалды-аспапты ансамбльдер төңірегінде сөз қозғағанда ең алдымен Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының лауреаттары «Дос-Мұқасан» мен «Айгүл»..
© Марат Нұрқалиев
Апасының баласы
Ұзақ жылдар бойы араласып, біте қайнасып, туыстай болып кеткен құрбысы Айымкүлдің ауылдағы тетелес сіңлісінің атына Сәлима сырттай қанық-тын. Әуелі..
© Камал Әлпейісова
Арманым, арманым, арманым-ай...
«Қарындас, жұмақтан түстіңіз бе? Хор қызы қандай болады десем, ол біздің университетте оқиды екен ғой!»Университет жанындағы ұзынша орындықта..
© Камал Әлпейісова
Жигули - таудың аты...
Бір купеде төрт жолаушы. Екеуі өндірдей жас бойжеткен, екеуі орта жастардағы әйел. Алматы мен Астана арасына қатынайтын жүрдек поезд орнынан баяу..
© Камал Әлпейісова
Телефонмен тәрбиелеу
Күндегі әдеті осы. Сағат 10-нан аса бере Кәмила үйіне телефон соғып, кішкентай қызын оятады. Нөмірді терген соң телефон тұтқасын құлағына тосып..
© Камал Әлпейісова
Жоқтау
Қайғылы хабарды тосыннан естіген бұл қаралы үйге асыға жеткенімен, Асылжанның зарлы даусын естіп, буын-буыны дірілдеп, аузынан шығардай болып..
© Камал Әлпейісова