Бөлім: «Әңгімелер жинағы»
Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.
Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.
БІЗ ҚАЛАЙ ТҰРЫП ЖАТЫРМЫЗ
Біз қалай тұрамыз? Кәдімгідей-ақ!Мамама таңертеңгі сағат жетіде есігінде қызыл кресі бар «газик» келеді. Папама төбесі брезентпен жабылған басқа..
© Альберт Лиханов
МАМАМ ЖАЙЛЫ
Папам бетонның беріктігі жайлы ойлана қалған сәттерде мамам оған ешқандай кедергі жасап керген емес. Аяғының ұшымен басып, қағаз-қаламын әзірлеп..
© Альберт Лиханов
ӘКЕМ ЖАЙЛЫ
Менің әкем – Атышулы Көшпенді. Мамам көңілді отырған кездерде әкемді осылай деп атайды. Ондай кездерде өзінше рахаттанып жымиып күліп отыратын..
© Альберт Лиханов
Пәтерді жалға алған дұрыс па, жоқ сатып алған ба?
Бүгін инстаграмдағы бір оқырманым: "Пәтерді жалға алған дұрыс па, жоқ сатып алған ба?" деген қызық сұрақ қойды. Оның дұрыс жауабы жоқ, әркім өзі..
© Арман Тосқанбаев
ҚАНАТ СҰҚТАНҒАН СҰЛУ
Қырғыз елінің «Күркіреу» атты алып аймағын аудан орталығы етіп біріктірген. Аудан ортасына жақын «Россия» деген колхоз бар. Мектеп он жылдық...
© Қанатбек ПОШАТАЙҰЛЫ
ЖАН АЗАБЫ
Жан дауысы шығып жанымен арпалысып жатқан жас баланың анасы баласы үшін құрақ ұшып, денесі діріл қағып, бей-жай күй кешуде. Ақ кездік ұстаған оташы..
© Қанатбек ПОШАТАЙҰЛЫ
ХАЗІРЕТ БАБА АМАНАТЫ
Қазақ сахарасы даналарға, ғұламалар мен батырларға, халық қадір тұтқан әулиелерге қашанда кенде болмаған. Елдің жүрегінен орын алған қасиетті қастер..
© Қанатбек ПОШАТАЙҰЛЫ
САХАРА ҒҰЛАМАСЫ
– «Сахара» ғұламасы атауының шығуына тоқтала кетсек. Кейбір жылдары (1967 шамасы) қар қалың жауып, (Абай колхозы) біздің шаруашылыққа шөп жетпей қалу..
© Қанатбек ПОШАТАЙҰЛЫ
САХАРА ҒҰЛАМАСЫ
1953 жылы мектеп жанындағы дауыс күшейткіштен Сталиннің өлгені туралы хабарлап жатты. Есіткен ауыл арасының көпшілігі жылап: «Енді күніміз не..
© Қанатбек ПОШАТАЙҰЛЫ
ҚАСІРЕТ
Ол, күнде анасының соңынан еріп, өрісте жүрген бірен-саран ғана қалған аша тұяқтылардың қиларын (тезек) теріп қайту үшін ауыл шетіндегі төбеге еріп..
© Қанатбек ПОШАТАЙҰЛЫ
БІР УЫС ДӘН
Қаңыраған, қаңқиған, есік терезелері ашық күйінде қалған қоржын тамдардың арасында қапсағай денелі адам сандала басып, аралап жүр.Аузы..
© Қанатбек ПОШАТАЙҰЛЫ
Замандас, қанаттас інім
Кеш құрым Жаңа Өзеннен шықтық. Кенет қапталдағы ауыл жақтан бір машина ағызып келеді. Үсті-үстіне шамын жыпылықтатып қояды. Әуелі мән берген жоқпыз...
© Әбіш Кекілбаев
ҚАСИЕТТІ ӨЛКЕНІҢ ӨТЕГЕНІ
Өлгендер қайтып келмейді. Бірақ елге еңбегін сіңіріп, артына өлмес- өшпес мұра, өнегелі өмір, аталы сөз, баталы іс қалдырып кеткен адамның қашанда..
© Сақып Керелбаев
ХАЛЫҚ ҰЛЫ ХАЛЕКЕС
Кешегі қатар жүрген замандастарыңның қатары сиреп бара жатқанда:«Қандай заманда, кіммен өмір сүрдік, олар қандай адамдар еді?» деген ойлар мазалай..
© Сақып Керелбаев
ӨНЕГЕЛІ ӨМІР
Өмірден озған адам жайында естелік жазғанда көп нәрсені, әрине, жақсы жағынан айтқың келгенмен, қолға қалам алғанда, қапелімде «Япырмай, нені айтсам..
© Сақып Керелбаев
МАҢҒЫСТАУЛЫҚ МӘТЖАН БИ
Маңғыстау қазақтарының көне дәуірдегі ата-бабадан басталатын, қай уақыттан болсын, ұзақ тарихи даму жолында жасалған дәстүрі, салты, жөн- жосығы бар..
© Сақып Керелбаев
ХАЛЫҚ БАТЫРЫ СҮЙІНҒАРА
Қандай да болмасын, өркениетті елдігімізді көрсететін елдік мәселелер дер кезінде өзіндік шешімін табуымен құнды. Міне, осы тұрғыдан алғанда, көптен..
© Сақып Керелбаев
ЕЛ ҚОРҒАНЫ – ЕР ШОТАН
2005 жылдың қыркүйек айының 15-17 жұлдызында Маңғыстау топырағында еліміздің бірлігі мен жеріміздің тұтастығы үшін бүкіл саналы ғұмырын сарп еткен..
© Сақып Керелбаев
АТА АСЫНАН СОҢ
2000 жылдың 8-9 қыркүйек күндері Маңғыстау топырағында жаңа ғасырдың ел аузында ерекше айтылып жүрер, көптен күткен шарасы – көріпкел әулие, ұстаз..
© Сақып Керелбаев
БЕКЕТ АТА ТАҒЛЫМЫ
Алтын күздің арайлы да шұғылалы шағында 360 әулиелі Маңғыстаудың Қараойындағы Сұмса жерінде мәні бөлек, мағынасы ерек, еліміз көптен күткен күн де..
© Сақып Керелбаев
ҮШ АТАҒА АС БЕРІЛЕДІ
Өткен өмірімізде біздің атақонысымызға айналған қасиетті Маңғыстаудың жері мен елін найзасының ұшы, білегінің күшімен қорғаған, көсемдік пен..
© Сақып Керелбаев
МӘТЖАН КӨНЕҮРГЕНІШТЕ
Мәтжан би бір жылы біраз жолдастарын ертіп, Хиуа ханымен жолығу үшін Көнеүргенішке барыпты. Хиуа ханының бір кездесу ордасы (қазірше айтқанда –..
© Сержан Шакрат
АҚЫНДЫҚТЫ СЫНАУ
Мәтекеңнің бір ағайын жігіті оған өзінше сыр ашып:- Маған ақындық қасиет қонып жүр. Кеудем толып барады, соны шығармасам, болатын емес, - дейді.- Рас..
© Сержан Шакрат
БІЗ – «БАЛШАЙБЕК»
Тағы бірде жастардан сұрапты:- Балалар-ау, сендер «балшайбек» дейсіңдер, «меншейбек» дейсіңдер, ол не?Олар жауап беріпті:- Мәтеке, «балшайбек» деген..
© Сержан Шакрат
МӘТЖАННЫҢ ӘЗІЛІ
Мәтжан би басқа Байұлы руларымен аралас-құралас, нағашы- жиенді, әзіл ойыны жарасқан кісі екен. Өзі революциядан кейін де, зауал шағында Кеңес..
© Сержан Шакрат