Бөлім: «Әңгімелер жинағы»
Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.
Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.
Ел поэмалары. Қозы Көрпеш – Баян
Қазіргі жиналған ел әдебиетінің ішінде қазақ жұртының ел поэмасына қосылатын екі үлкен әңгіме, 5 өлең бар. Біреуі – "Қозы Көрпеш – Баян"..
© Мұхтар Әуезов
Ғылым тілі
Ғылым тілі — бұл уақытқа шейін қазақ оқығанының бір қалыпқа қойып, бір негізге құра алмай келе жатқан мәселесінің бірі. Қазақ мәдениеті жер..
© Мұхтар Әуезов
Бүркітші
Күздің таңы баяулап атып келеді екен. Қос аңшы құстарын ұстап қостан шықты да, белдеудегі аттарын кеп шешті.
Мосқал жасты, бурыл сақал қарт бүркітші..
© Мұхтар Әуезов
Мосқал жасты, бурыл сақал қарт бүркітші..
Бүркіт аңшылығының суреттері
(Басылмаған романнан)
Аңшы өмірінде кімді болсын қызықтырып, қолға түспейтін ерекше жері — алаңсыз бостандығы. Өзге дүниенің ащы-тұщысын түгел..
© Мұхтар Әуезов
Аңшы өмірінде кімді болсын қызықтырып, қолға түспейтін ерекше жері — алаңсыз бостандығы. Өзге дүниенің ащы-тұщысын түгел..
Әз Жәнібек хан
Әз Жәнібек хан ноғайлы жұртымен бірге, қалмақ елін де қоса билеп тұрады. Ол ел тағдырын он екі бимен ақылдасып шешіп отырады екен. Бидің үлкені баяғы..
© Жиренше шешен
Барымта
Жарық айлы түн еді, Аспан бұлтсыз ашық. Мың сан жұлдыз тұңғиықтанған түн аспанында алыстағы оттай таласып жылтылдап тұр. Июль жұлдызының аяғы..
© Мұхтар Әуезов
Аққасқа
(Аударма. А.П. Чеховтан)Аш қасқыр аңға бару үшін орнынан тұрды. Үш бөлтірігі бірдей үйме-жүйме болып, бірін-бірі жылытқан күйі қатты ұйықтап жатыр...
© Мұхтар Әуезов
Сайлауға сәлем!
Совет Конституциясы әр біріміздің құпиямызды қымтаулы сандықтан да берік сақтайтыны баршаға аян. Ал егер сондай бір өзара сырымызды жария айтамыз..
© Хамит Ерғалиев
Абайдың поэмалары туралы
Абайдың оригиналдық поэмасы үш шығарма: "Масғұт", "Ескендір", "Әзім".Бұл үш поэманың бәрі де ақынның қазақ өмірінен, соның ішінде бұрынғы..
© Мұхтар Әуезов
Абайдың идеялық-мәдени ізденулері
Бақпен асқан патшаданМимен асқан қара артық.Сақалын сатқан кәріденЕңбегін сатқан бала артық.АбайСыншыл ойға көз сүзіп, бас иген, дінге сынның..
© Мұхтар Әуезов
Абайдың жас шағындағы шығармалары
Ақын Абайдың шығармаларын барлық түгел бойында тексеріп, зерттеп шығудың бұл кітаптағы тәртібі (системасы) бүгінге шейін Абайды тану ретінде жазылған..
© Мұхтар Әуезов
Абайдың аудармалары
Аудармалық өрнекті Абай тек орыстың классик поэзиясын қотаруға жұмсайды. Байрон, Гете сияқты өзге Европа елдер классиктерінен бірер өленді аударса..
© Мұхтар Әуезов
Абайды тану
Абайдың өмірі мен еңбектері турасында айтылатын тексеру, зерттеудің алдындағы кіріспе сөздің ендігі бір бөлімін Абайды тану деген жайға..
© Мұхтар Әуезов
Сертіне жеткен ақын
Хафиздің Ширазы, Есениннің Рязаны, Абайдың қара қойтас хан Шыңғысындай Мұқағалидың Қарасазы ақын атымен қатар айтылатын болды. Күн тауы —..
© Оразақын Асқар
"Қыз Жібек" әңгімесінің мәнісі
Қазақтағы ел поэмасының екінші бір мысалы – "Қыз Жібек". Жалпы поэма атты әңгімелі өлеңдер, елдің арнаулы салтын, әдет заңын, дүниеге көз қарасын..
© Мұхтар Әуезов
Шал жүгері
Менің әкем Момыш жас кезінде біздің елдің пысық жігіттерінің бірі болған екен.Біздің ата мекеніміз Алатаудың бауырында болады. Жеріміздің аты..
© Бауыржан Момышұлы
Хат
Батыста көп шабуылдың бірі.Аспанды қапылыста қара бұлт қаптап, солтүстіктің сайтаны ұстап, ызғарлы жел долдана соққанда, өңімнен өтіп барады.Жел..
© Бауыржан Момышұлы
Троллейбуста
— Тұрсаңшы.— Иә, қазір, — деп ұйқылы көзімді ашып киіндім.— Балаларды базарға жіберейін деп едім.— Оларға мен базарға барма дегенім жоқ қой. Жібере..
© Бауыржан Момышұлы
Сын
Шерханның Тұрар Рысқұлов туралы жазылған кітабын қарап шықтым. Жеңгең де ол кітапты оқып шығыпты. Мұнда екі пікір бір байламға келмей тұр.Менің жеке..
© Бауыржан Момышұлы
Өз обалым өзіме
Қазақта бір ұлы мақал бар. «Бір күнгі қонақ — құт, екі күнгі қонақ — жұт». Осы мақалды өзгертіп айтқанымызда: «Өлерман ауру кісінің айналасында..
© Бауыржан Момышұлы
Олар менің есімде
Мен Ленинград финанс академиясының жанындағы мамандық жетілдіру курсын аяқтағаннан кейін, СССР өнеркәсіп банкінің Алматыдағы қазақ конторында..
© Бауыржан Момышұлы
Нар
Бала кезімде біздің рудан Нар дейтін би шығыпты. Ол кісіні мен өз көзіммен көрдім де, сырықтай тіп-тік, шойындай қап-қара, орақ мұрын, салпақ ерін..
© Бауыржан Момышұлы
Мен ғой
(Әзімханнан үзінді)Маневрден шаршап-шалдығып, жатағымызға қайтып келгенімізге екі күн болды. Жорық істерін реттеп отырғанымызда, Әзімхан бір шаруамен..
© Бауыржан Момышұлы
Қарттық туралы толғаныс
Қарттық аяғымды тұсап, үйден шығармай, отбасында көгендеп қойды. Қолым қалтырап, түрегелсем тізем дірілдеп, буыннан әл кеткенімен, көкірегім..
© Бауыржан Момышұлы
Кемпірі бар үйдің...
Балалар өте көңілді... Жұбайым түске дейін бес рет жылады. Мен оған түсінбей отырмын...Менің әкем төрт рет үйленген кісі. Тірі болса ол кісі 107-ге..
© Бауыржан Момышұлы