Бөлім: «Әңгімелер жинағы»
Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.
Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.
Бисекеңнің үйінде
Қалмақ ерін қара сүр жігіт бізбен саудаласқысы келіп, ынтығы құрып барады. Біз аудан орталығынан Есіл бойындағы елге бармақшымыз.
— Ара қонып..
© Бейімбет Майлин
— Ара қонып..
Биғаншаның хаты
Ермағамбеттің Сұлтаны дейтін бар еді. Базардан базарға шапқылап, тері сүйреп, мал жетелеп, сауда қылатын да жүретін. "Жүрген аяққа жөргем ілігеді"..
© Бейімбет Майлин
Бекберген мектебі
...Ауылдың қотанындағы дөңеске ұзыншалау салынған ағаш үй бірден көзге түседі. Ағашы жаңа. Төрт терезесі бар. Маңында қоқырсыған қора-қопсы жоқ...
© Бейімбет Майлин
Баянсыз бақ
Нұрлыбай көзі кіртиіп, қабағын тыржитып, үстеліне сүйеніп бірсыпыра салбырап тұрды да, барқытпен көмкерілген жұмсақ үстелге сылқ етіп отыра..
© Бейімбет Майлин
Баймолда
Баймолда болыс болғанда жұртта, жұрт болғанда "еті тірі пысықтарда" екі түрлі көзқарас болды. Бірсыпырасы — көксе ақсақалдар, бір кезде жұртты..
© Бейімбет Майлин
Әліштің пырағы
Аудан аткомның "төтенше өкіл" деген мандатын төрт бүктеп боқшаңа салып, ауылдық "орындаушыға" келіп ылау тауып бер деп шұқшисаң, ол қалбалақтап сені..
© Бейімбет Майлин
Әлім болыс
25-жылдың жазы еді.
Қарасу елінде сайлау. Ел екі жік. Бір жағын бастап жүрген Құламбайдың немересі Берден. Екінші жағын бастаушы — Басығараның..
© Бейімбет Майлин
Қарасу елінде сайлау. Ел екі жік. Бір жағын бастап жүрген Құламбайдың немересі Берден. Екінші жағын бастаушы — Басығараның..
Әже
I
Злиха бүгін көңілсіз. Көңілсіз болғанда жайшылықтағыдай емес, бүгін өзгеше өңі қашып, жақ жүні үрпиіп берекесі кетіп отыр. Не істейтінін, не істеп..
© Бейімбет Майлин
Злиха бүгін көңілсіз. Көңілсіз болғанда жайшылықтағыдай емес, бүгін өзгеше өңі қашып, жақ жүні үрпиіп берекесі кетіп отыр. Не істейтінін, не істеп..
Әдет құшағында
Әбілбайдың үйі абыр-сабыр болды да қалды: Әбекеңнің өзі тұрып төр алдындағы тері көрпесін сілкіп салды. Қатыны Жамал есік жақтағы шылапшын-құманын..
© Бейімбет Майлин
Әбділдә төре
Әбділдәның кеңсеге келуін андып түр екен, хатшы балажанына жетіп келді:
— Ағай! Сізге айтатын өтінішім бар еді: үй іші кедей, әке-шешем кәрі..
© Бейімбет Майлин
— Ағай! Сізге айтатын өтінішім бар еді: үй іші кедей, әке-шешем кәрі..
Аштық құрбаны
Боран. Қар бораны... Қар бораны емес-ау, қан бораны!.. Желі, ұйтқып соққанда, тұншықтырып дем алғызбайды. Қары майда жабысқақ емес, тікенектей қатты;..
© Бейімбет Майлин
Аш, жалаңаш...
Күз...
Ызыңдаған ащы жел суық лебін денеге соғып, тітіркендіреді. Денені түршіктіріп, қыстың ызғарын көз алдыңа елестетеді:
— Қыс келеді, қыс..
© Бейімбет Майлин
Ызыңдаған ащы жел суық лебін денеге соғып, тітіркендіреді. Денені түршіктіріп, қыстың ызғарын көз алдыңа елестетеді:
— Қыс келеді, қыс..
Ахыран бастығы
Басқарма жиылысы бірсыпыра салыстырып келіп, Қорғамбекке тоқтады.
— Сол жарар, ә? Өзі партизан, өзі батырақ, өзі екпінді, осыдан артық кіміміз..
© Бейімбет Майлин
— Сол жарар, ә? Өзі партизан, өзі батырақ, өзі екпінді, осыдан артық кіміміз..
Ауыл мектебі
(пьеса)
Бір перделі пьеса
ҚАТЫСУШЫЛАР:
Зейнеп.Маржан.Мәреш.Мұғалім.Дәрібай.Жанай.
Мектеп үйі. Ұзын тақтайдан істелген екі-үш қатар отырғыштар..
© Бейімбет Майлин
Бір перделі пьеса
ҚАТЫСУШЫЛАР:
Зейнеп.Маржан.Мәреш.Мұғалім.Дәрібай.Жанай.
Мектеп үйі. Ұзын тақтайдан істелген екі-үш қатар отырғыштар..
Ауыл
(«Қоңсылар» атты романның бір бөлімі)
...Боқбасар мен Имаш он күндей жол жүріп, арып-ашып, табандары тесіліп, ауылға зорға жетті. Осы..
© Бейімбет Майлин
...Боқбасар мен Имаш он күндей жол жүріп, арып-ашып, табандары тесіліп, ауылға зорға жетті. Осы..
Арыстанбайдың Мұқышы
Төртбақ, теке көз, шалбар бет қараны көрсең, бұл Арыстанбайдың Мұқышы екен де қой. Мұқыш екенін сездіруге өзі де құмар. Қызмет басындағы адамды..
© Бейімбет Майлин
Аманкелді
Тоғыз cyретті драма
ҚАТЫСУШЫЛАР:
Аманкелді – он алтыншы жылғы қозғалыс бастығы, батыр.Мұқан. Сейіт– Аманкелдінің үзеңгі..
© Бейімбет Майлин
ҚАТЫСУШЫЛАР:
Аманкелді – он алтыншы жылғы қозғалыс бастығы, батыр.Мұқан. Сейіт– Аманкелдінің үзеңгі..
Алғашқы сабақ
— Әй, қоясың ба, — деп Мінайдар басын көтеріп алды. — Жетті ғой... Кісіні орынсыз күйдіресің?!
— Мен бірдеме айтсам күйесің..
© Бейімбет Майлин
— Мен бірдеме айтсам күйесің..
Ақталған еңбек
— Мына Дүйсенбай салық! — деп, ауылдың сырт жағында таяғына сүйеніп тұрған төрт кісінің біреуі, қожыр бет, шоқша сақалды кісі таяғымен..
© Бейімбет Майлин
Ақбаланың тоқтысы
"Жетімнің, жесірдің қақын жеу қарам"
(молдалар шариғатынан)
Ақбаланың байынан қалған, көнетоз арбасы бар. Жесір қатынға байынан қалған қай нәрсе..
© Бейімбет Майлин
(молдалар шариғатынан)
Ақбаланың байынан қалған, көнетоз арбасы бар. Жесір қатынға байынан қалған қай нәрсе..
Айымкүл
Оған көп жыл болды.
Ыбырай қызын ұзатайын деп жатыр деген соң тойына бардық. Айымкүл өзі теңдес қыздардың ішіндегі көрікті, ақылды, салмақтысы еді...
© Бейімбет Майлин
Ыбырай қызын ұзатайын деп жатыр деген соң тойына бардық. Айымкүл өзі теңдес қыздардың ішіндегі көрікті, ақылды, салмақтысы еді...
Айт күндері
— Айт құтты болсын!
— Айтсын, жақсылығы бірге болсын!
— Жыл он екі айда бір келген жарықтық «айт» қой, бұл күнді..
© Бейімбет Майлин
— Айтсын, жақсылығы бірге болсын!
— Жыл он екі айда бір келген жарықтық «айт» қой, бұл күнді..
Айранбай
Айранбайдың үйіне кіріп келгенде-ақ нендей кәсіппен айналысатыны беп-белгілі. Ол басында кірлі қара тақтай, маңайы толған былғары, қайыстың қиқымы;..
© Бейімбет Майлин
Азамат Азаматыч
АЛҒАШҚЫ АЙҚАС
...Қарасай қаласының бұрыннан бауыр басқан төл «азаматтары» мен «азаматшалары» қаланың күнделікті хабарларын..
© Бейімбет Майлин
...Қарасай қаласының бұрыннан бауыр басқан төл «азаматтары» мен «азаматшалары» қаланың күнделікті хабарларын..
Тоқсанымның шыңына шығарған..
Қанша жастағы адам болса да халыққа, тарихқа перзент. Сондықтан:
— Ассалаумағалейкүм, құрметті қауым, ел-жұрт!
Әуелі бөбек Дихан едім, одан..
© Дихан-Баба Әбілев
— Ассалаумағалейкүм, құрметті қауым, ел-жұрт!
Әуелі бөбек Дихан едім, одан..