Бөлім: «Әңгімелер жинағы»
Әңгіме, әдебиетте — оқиғаны қара сөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры.
Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді.
Жазу мәселесі туралы соңғы сөз
Алдымыздағы шілденің 10-ында болатын білімпаздар тобының қарсанында мүддемізді айтып қалайық.
«Еңбекшіл қазақтың»..
© Жүсіпбек Аймауытов
«Еңбекшіл қазақтың»..
Бір мұғалім көп класты оқыту жолдары
Комплекс жүйесімен оқытуда екі-үш класта сабақты қалай береміз? Бір класпен алданып жатқанда өзге класс бос қалмай ма деген сұрақ туады. Бұл мәселе..
© Жүсіпбек Аймауытов
Бетім-ау, құдағи ғой!
Күздігүні. Ел соғымын сайлаған уақ. Кемелбай — жәрмеңкеде Дәметкенді қатыны өлген Жұман айттырып, жөнді мал бере алмай жүретін Кемелбай —..
© Жүсіпбек Аймауытов
Әнші
Жетішатыр — жақсы қала. Қаптап жатқан қазақ. Жазы-қысы — қымыз, ойын-сауық —«кататься». Айт, той..
© Жүсіпбек Аймауытов
Ақбілек
БІРІНШІ БӨЛІМ
Өскеменнің ар жағында, Бұқтарманың оң жағында әлемге аян Алтай бар.
Сол Алтайдың күнгейінен құбыла жаққа құлай аққан, құлай ағып..
© Жүсіпбек Аймауытов
Өскеменнің ар жағында, Бұқтарманың оң жағында әлемге аян Алтай бар.
Сол Алтайдың күнгейінен құбыла жаққа құлай аққан, құлай ағып..
Тортай мінер ақбоз ат
Біздің ауыл Салықсалғанның иығында отырған. Шілденің дәл ортасы болса да, бұл жерде қоңыр салқын, бұлтсыз күндері тамылжыған тамаша мезгіл басталушы..
© Оралхан Бөкей
Терісаққан
Қазақ туралы жыр
Ағарыстың басқа өзендерден пәлендей айырмашылығы жоқ. Күн шығыстан суыртпақтала бастау алып, құбыланы маңдайға бере сан-сан ирек..
© Оралхан Бөкей
Ағарыстың басқа өзендерден пәлендей айырмашылығы жоқ. Күн шығыстан суыртпақтала бастау алып, құбыланы маңдайға бере сан-сан ирек..
Сарыарқаның жаңбыры
Күн еңкейіп барады. Мен Қызылқайың сарқырамасының жағасындағы кәрі қайыңның түбінде ойға батып отырмын.
I
Жазатырдан елең-алаңнан шыққан қос атты..
© Оралхан Бөкей
I
Жазатырдан елең-алаңнан шыққан қос атты..
Мәңгілік деген - махаббат шығар
Махаббат абстрактылы, Сондықтан да теориялық жағы дами береді де, нақтылы мәнін жоғалта бермек. Негізінде, сезім дегеніміз адамға ғана тән қасиет..
© Оралхан Бөкей
Қияли
Оның қияли түгі де жоқ, ауылдың көп адамдарының бірі ғана. Бірақ қиялилау екені де рас, жұрттың бәрі айтып жүр. «Әдейі күлдіру үшін..
© Оралхан Бөкей
Қасқыр ұлыған түнде
Қыстың ұза-а-ақ кеші...
Осындайда бойыңды кернеген суықты қуып шығар айла іздейсің; осындайда «жойылсын бұйығы тірлік!» — деп жар..
© Оралхан Бөкей
Осындайда бойыңды кернеген суықты қуып шығар айла іздейсің; осындайда «жойылсын бұйығы тірлік!» — деп жар..
Қар қызы
"Алтай өңіріне алпыс жылдан бері дәл осындай қалың қар жауғанын көрген жоқпыз", — деседі қариялар.
Расында да, бас көтертпей жауғаны соншама..
© Оралхан Бөкей
Расында да, бас көтертпей жауғаны соншама..
Жылымық
Жолаушы атың семіз желетұғын,Көз бар ма мен байғұста көретұғын.
Халық әнінен
Мен осы бір суретті көрген сайын, сені есіме алатынмын, немесе сені..
© Оралхан Бөкей
Халық әнінен
Мен осы бір суретті көрген сайын, сені есіме алатынмын, немесе сені..
Ардақ
Шарықтыбұлақтың Марқакөлге құяр айлағында сыңарын атып тастаған сарала қаздай болып, жалғыз ғана қараша үй отыр. Үй жалғыз болса да, өріске маңқыстап..
© Оралхан Бөкей
Апамның астауы
Ол кезде мен бала едім, Апам жастау еді. Әке-шешеміз қиыр жайлап, шет қонып мал соңында жүретін де, айында-жылында ғана болмаса, бет-жүзін үнемі көре..
© Оралхан Бөкей
Ана қуанышы
Есіктен атыла шыққан Жеңіс табалдырықта жатқан аламойнақтың аяғын басып кетті. Ауырсынып қалған ит жасынан бірге өскен иесіне бір рет қаңқ ете..
© Оралхан Бөкей
Құралайдың қуыршағы
Құралайдың қуыршағы жетерлiк. Олардың көбiн құрбылары туған күнiне сыйлаған. Қуыршақтарын бiр-бiрiмен шатыстырып алмау үшiн Құралай оларға ат қойды...
© Мұхтар Құрманалин
Айна мен тарақтың айтысы
Алақандай айна мен тiлдей тарақ сәл жерде сөзге келiп қалды. Айна айтты:
— Әй, кетiк, тiсiң түсiп қалыпты ғой!
— Түссе ше, қалғаны да..
© Мұхтар Құрманалин
— Әй, кетiк, тiсiң түсiп қалыпты ғой!
— Түссе ше, қалғаны да..
АҚКӨЗДІҢ АҚТАЛУЫ
Алғашқыда өрттей лаулаған ұлт-азаттык көтерілістің шарпуы Меркі, Кузьминка, Шалдуар, Мөңке, Новотроицк, Каменка елді мекендерін камтығанымен, патша..
© Шырын Мамасерікова
АЛТЫН КӨПІР
(тарихи хикая)
Аспанда шөкімдей бұлт жоқ. Аспара бауыры сәуірдеп толассыз жаңбырдан кейін белуардан келген қалың шөпке тұнып тұр. Кеде, селеу..
© Шырын Мамасерікова
Аспанда шөкімдей бұлт жоқ. Аспара бауыры сәуірдеп толассыз жаңбырдан кейін белуардан келген қалың шөпке тұнып тұр. Кеде, селеу..
Фатима - ҰРПАҚ ЖАЛҒАСТЫҒЫ
Алтыншы тарау
Сары үйсін Бәйет қажының қызы Күнімай төркін жағында болатын той-домалақтан ешқашан қалған емес. Кеше жаздың шыжыған ыстығына..
© Шырын Мамасерікова
Сары үйсін Бәйет қажының қызы Күнімай төркін жағында болатын той-домалақтан ешқашан қалған емес. Кеше жаздың шыжыған ыстығына..
Фатима - КЕЛІН ШӘЙ
Бесінші тарау
Той өткен соң төрт-бес күннен кейін Асанбайдың майданға аттанып кеткеніне үш айдың жүзі толса да, хат келген жоқ. Почташының жолына..
© Шырын Мамасерікова
Той өткен соң төрт-бес күннен кейін Асанбайдың майданға аттанып кеткеніне үш айдың жүзі толса да, хат келген жоқ. Почташының жолына..
Фатима - ҮЙЛЕНУ
Төртінші тарау
Поезд Шу қаласына таң ата жетті. Вокзалда Асанбайларды Құлназар мен Нұрғали күтіп тұр екен. Қуанышы қойнына симай қатты..
© Шырын Мамасерікова
Поезд Шу қаласына таң ата жетті. Вокзалда Асанбайларды Құлназар мен Нұрғали күтіп тұр екен. Қуанышы қойнына симай қатты..
Фатима - АСАНБАЙДЫҢ ХАТТАРЫ
Үшінші тарау
Қымбатты қарындасым Фатима!
Ұлы Абай ауылында туған Сізге алғашқы хатымды Амударияның оң жағына орналасқан Термез қаласынан..
© Шырын Мамасерікова
Қымбатты қарындасым Фатима!
Ұлы Абай ауылында туған Сізге алғашқы хатымды Амударияның оң жағына орналасқан Термез қаласынан..
Фатима - АЛҒАШҚЫ ТАНЫСТЫҚ
Екінші тарау
Зияданың жетісін, қырқын, асын өткізгеннен кейін Сүлеймен Қарауылдағы әкпесінің үйін сатып, Фатиманы өз қолына алып, Семейдегі..
© Шырын Мамасерікова
Зияданың жетісін, қырқын, асын өткізгеннен кейін Сүлеймен Қарауылдағы әкпесінің үйін сатып, Фатиманы өз қолына алып, Семейдегі..