Зұлымдық құрбаны
Әдишаны әкелді ұстап, талап...
Қадамы үшін ол басқан кішкене ағат.
Кетер еді көкке ұшып беталбатты,
Ғайыптан бір біткен бе құсқа қанат?
Сұлады кеп іргеге екпетінен,
Арман-үміт кетті ұшып бет-бетімен.
Шыға алмады өмірдің ырығынан,
Шыға алғанда, не айтпақ көпке кілең?
Отқа түсіп анасы шырылдайды,
Кешіруге көндірді Тұғылбайды.
Әдишада қан-сөл жоқ, дертті болды,
Қайғы-уайым ақылын жырымдайды.
Аман келсе Дәнеш деп елеңдейді,
Қыздың шері көз жаспен төленбейді.
Бақсы алдырып, ұшықтап, дем салдырды –
Күннен-күнге хәлі ауыр, төмендейді.
«Қызын беріп жыртығын бүтіндемек,
Қыздан ғана бола ма бүкіл көмек?
–Жоқ! – деп тұрды орнынан, –
қателік – бұл!»
Белін буып, түпкілік бітімге кеп.
– Ұзатамын қызымды жөніменен,
Дәурен сүрсін бақытты теңіменен.
Жылатыппын шикі өкпе жалғызымды,
Еркелеген қайтейін, елігім ең...
Беу, жалған-ай!
Кесімнің кеш келгені,
Бекер ме еді? Көз жасты ескергені.
Жалған өмір пенденің қалауына,
Сырт айналып, бәрібір дес бермеді.
Біле алмаймыз жазғанның бәлесін көп,
Ғашықтарға килігер кәде, сын – көп.
Жанын қиды таң сәрі Әдиша қыз:
«Бұл дүниеден кеттім мен Дәнешім деп»...
Әдиша қыз – құрбаны зұлымдықтың,
Қос ғашықтың мұңдарын, күйін ұқтым.
Дәнеш салған әндердің әуезінде –
Ғашық-сезім тұрғандай құйылып тым...
* * *
Дәнешті түрмеге сап, үкім еткен,
Жазаға ұшырады хикіметтен.
Көңілдің көк айнасы шытынады,
Тағдырдың терезесі шытыр еткен.
Күлімкөз, оймақ ауыз
Көлеңдеді,
«Айырған қандай адам сенен мені?
Екеуміз табысып ек ғашық болып,
Біздерді қосқан әлде өлең бе еді?»
Көзіне елестейді шырайлы ажар,
Шыдады темір торда бір айға азар.
Хабар жоқ Әдишадан.
Назаланды,
«Салмады бізге неге Құдай назар?»
«Әу» десе көмейден ән құйылады,
Көңілі нілдей болып сұйылады.
Таяқтан сүйекке өткен қаймықпайды,
Запыран кеудесіне жиылады.
Әншінің бұлбұл болған меселі өлген,
Байқаса шыққан екен кесел елден.
Екеуін ажыратқан ағайын ба?
Ештеме асқан емес пешенеден.
Дәм тартып құтылды ақыр тұзақтан да,
Жол шегіп жүре берді ұзақ таңға.
Бір елден Әдишаның жоғын естіп,
Құлады...
Қырсық тегі ұзатқан ба?
Сөзіне мына жұрттың иланбады,
Ақты жас. Құйылды ма, миға қаны...
– Әдиша! Әдиша жан, өлгенің бе?
Өмірдің бұзылды ма иран-бағы?
Әншінің ақылы ауып, есі қашты,
Таң атып, мезгіл болса бесін асты.
Тағдыры қарсы алдынан бұл білмейтін –
Беймәлім.
Мүлде бөтен есік ашты...