ТАБА/Қ тарелка disk, plate буферлік ~ буферная ~ buffer disk қақпақ ~-ғы / ~ клапана valve plate

ТАБА/Қ (ШЫНЫ АЯҚ) чашка cup, bowl вискозиметрдің ~-ғы / ~ вискозиметра viscosimeter cup сүзгіштің ~-ғы / ~ фильтра filter cup

ТАБА/Қ (ПАРА/Қ) лист sheet, plate гофрланған ~ гофрированный ~ corrugated sheet қаттылық ~-ғы / ~ жесткости stiffening plate

сыйымдылық ыдысы белбеуінің ~-ғы / ~ пояса резервуара girth [ring] tank sheet

сыйымдылық ыдысының ~-ғы / ~ резервуара tank sheet

сыйымдылық ыдысының шегеленген ~-ғы /~ клепаный ~ резервуара stave [riveted] tank sheet

ТАБАН лапа:

бұрғылау қашауының ~-ы / ~ бурового долота drilling bit leg

жүктеме ~-ы / загрузочная ~ loading arm

зəкірдің ~-ы / ~ якоря anchor blade

ТАБАН (НЕГІЗДЕУ) основание 1. foundation, substructure, base 2. (теңіз кеніштерін əзірлеуде – в разработке морских месторождений) platform, vessel, unit 3. геол., хим. base

ағаш діңгекті теңіздік ~ деревянное свайное морское ~ timber offshore platform

алюминий бұрғылау теңіздік ~ алюминиевое буровое морское ~ aluminum drilling offshore substructure

арал түріндегі теңіздік ~ морское ~ островного типа man-made island

артық қалқымалылығы бар жартылай су астындағы бұрғылау теңіздік

~ полупогружное буровое морское ~ с избыточной плавучестью vertically constrained [tension leg] semi-submersible offshore platform

əлсіз ~ слабое ~ weak base

бағаналы тұрақты теңіздік ~ колонное стационарное морское ~ column

fixed offshore platform

бағананың ~-ы / ~ колонны column foot

бағыттаушы ~ направляющее ~ landing [permanent guide] base

баспалдақты ~ ступенчатое ~ stepped substructure

бекітілген палубасы бар су астындағы теңіздік ~ погружное морское ~ с фиксированной палубой fixed-deck submersible offshore platform

берік ~ сильное ~ strong base

бетонды ~ бетонное ~ concrete foundation

биіктігі бойынша реттелетін мұнара астындағы ~ подвышечное ~, регули- руемое по высоте adjustable height derrick substructure

бұрғылау жүкшығырының астындағы ~ / ~ под буровую лебедку drawworks substructure

бұрғылау кіші көлемді теңіздік ~ буровое малогабаритное морское ~ mini- mum-sized drilling offshore platform

бұрғылау теңіздік ~ буровое морское ~ drilling offshore platform

бұрғылау үлкен көлемді теңіздік ~ буровое крупногабаритное морское ~ king-sized drilling offshore platform

бір тіреуіші бар теңіздік ~ одноопорное стационарное морское ~ mono-pod

fixed offshore platform

газлифтті пайдалануға арналған теңіздік ~ морское ~ для газлифтной экс- плуатации pump-down offshore platform

діңгекті ~ свайное ~ piling foundation

діңгекті ағаштан жасалған теңіздік ~ свайное деревянное морское ~ timber piling-supported offshore platform

діңгекті теңіздік ~ свайное морское ~ piling-supported offshore platform

жартылай су астындағы алауоттық ~ полупогружное факельное ~ semi- submersible flare platform

жартылай су астындағы бұрғылау ~-ы / полупогружное буровое ~ semi- submersible drilling platform

жылжымайтын ~ неподвижное ~ fixed base

жылжымалы бұрғылау теңіздік ~ передвижное буровое морское ~ mobile drilling offshore unit

жылжымалы тіреуіштері бар тəуелсіз теңіздік жылжымалы ~ автономное морское передвижное ~ с выдвижными опорами self-contained drilling rig

зерттеушілік теңіздік ~ исследовательское морское ~ marine research platform

катамаран түріндегі жартылай су астындағы бұрғылау ~-ы / полупогруж- ное буровое ~ типа катамаран semi-submersible catamaran drillng rig

кеңістіктегі фермалардың ~-ы / ~ из пространственных ферм trussed-type substructure

кессонның ~-ы / ~ кессона caisson foundation

консолды мұнара астылық ~ консольное подвышечное ~ cantilever derrick substructure

консолы бар өздігінен көтерілетін ~ самоподъемное ~ с консолью cantilever jack-up

көмекші теңіздік ~ вспомогательное морское ~ tender offshore platform

көтерілетін палубасы бар су астындағы теңіздік ~ погружное мор- ское ~ с поднимающейся палубой elevating-deck submersible offshore platform

кір тастарымен тұрақтандырылған теңіздік ~ гиростабилизированное мор- ское ~ gyrosta-bilized offshore platform

қалқымалы бұрғылау теңіздік ~ плавучее буровое морское ~ floating drilling offshore unit

қалқымалы теңіздік ~ плавучее морское ~ floating offshore platform, floating offshore vessel

қаусырманың ~-ы / ~ надвига fault sole

қос корпусты жартылай жүктелген бұрғылау теңіздік ~ двухкорпусное по- лупогружное буровое морское ~ twin-hulled semi-submersible drilling vessel

қос корпусты жартылай су астындағы бұрғылау ~-ы / полупогружное буро- вое двухкорпусное ~ twin-hull semi-submersible drilling vessel

металлдан жасалған мұнара астылық ~ металлическое подвышечное ~ steel derrick substructure

мойынтіректің ~-ы / ~ подшипника bearing block

мұнай кəсіпшілігінің ~-ы / нефтепромысловое ~ oil platform

мұнайды өндіруге арналған теңіздік ~ морское ~ для добычи нефти offshore oil production platform

мұнайдың ~-ы / ~ нефти oil [petroleum] base

мұнара астындағы ~ подвышечное ~ derrick substructure, derrick subbase platform

мұнара астындағы теңіздік ~ подвышечное морское ~ derrick platform

мұнара түріндегі бұрғылау теңіздік ~ буровое морское ~ башенного типа

tower drilling offshore platform

мұнара түріндегі қалқымалы бұрғылау ~-ы / плавучее буровое ~ башенного типа buoyant drilling tower

мұнаралы тұрақты теңіздік ~ башенное стационарное морское ~ tower

fixed offshore platform

мінбе сирағының ~-ы / ~ ноги вышки base plate of derrick leg

ойыстардың ~-ы / ~ канавки bottom of groove

өздігінен жүретін теңіздік ~ самоходное морское ~ self-propelled offshore vessel

өздігінен көтерілетін ~ самоподъемное ~ jack-up (platform)

өздігінен көтерілетін бұрғылау теңіздік ~ самоподъемное буровое морское

~ self-elevating [jack-up] drilling offshore unit

өздігінен көтерілетін палубасы бар діңгекті теңіздік ~ свайное морское ~ с самоподъемной палубой tilt-up piling-supported offshore platform

өздігінен тұрғызылатын теңіздік ~ самоустанавливающееся морское ~ self-setting offshore platform

пайдаланушылық теңіздік ~ эксплуатационное морское ~ offshore pro- duction platform

пайдалы қазбаларды байыту əдісінің теңіздік ~ морское ~ гравитационно- го типа gravity offshore platform

пайдалы қазбаларды байыту əдісінің тұғыртасы бар теңіздік ~ морское ~ с гравитационным фундаментом gravity base offshore platform

сорғы блогының ~-ы / ~ насосного блока pump platform

су асты сақтау қоймасы бар теңіздік ~ морское ~ с подводным хранилищем

sub-tank offshore platform

су астындағы ~ подводное ~ subsea platform

су астындағы теңіздік ~ погружное морское ~ submersible offshore platform

су бетіндегі ~ надводное ~ above-water platform

су толтырылатын тіреуіш понтоны мен діңгекті бекітпесі бар теңіздік

~ морское ~ с затапливаемым опорным понтоном и свайным креплением

elevated-deck pile-fixed submersible offshore platform

тартып бекітулері бар теңіздік ~ морское ~ с оттяжками guyed tower offshore platform

тəуелсіз бұрғылау теңіздік ~ автономное буровое морское ~ self-contained drilling platform

темір-бетонды діңгектердегі ~ / ~ на железобетонных сваях concrete-pile foundation

тендермен қызмет көрсетілетін бұрғылау теңіздік ~ буровое морское ~, об- служиваемое тендером tended drilling offshore platform

тендермен қызмет көрсетілетін өздігінен көтерілетін ~ самоподъемное ~,

обслуживаемое тендером tender-assisted j ack-up

теңіз түбінде тіреуіш тақтасы бар тұрақты теңіздік ~ стационарное мор- ское ~ с донной опорной плитой template fixed offshore platform

теңіз түбіндегі бағыттаушы тұрақты ~ донное направляющее постоянное ~ permanent sea-bed guide base

теңіз түбіне топсамен бекітілген, мұнаралық ~ башенное ~, шарнирно за- крепленное на дне articulated tower offshore platform

теңіз түбіне топсамен бекітілетін теңіздік ~ морское ~, шарнирно крепяще- еся ко дну oscillating offshore column

теңіз түбіне тірелетін бұрғылау теңіздік ~ буровое морское ~, опирающееся на дно bottom-supported drilling offshore rig

теңіз түбіне тіреліп тұратын жылжымалы теңіздік ~ передвижное морское

~, опирающееся на дно mobile bottom-supported offshore platform

теңіз түбіне тіреліп тұратын теңіздік ~ морское буровое ~, опирающееся на дно bottom-supported drilling offshore rig

теңіздік ~ морское ~ offshore [marine] platform, offshore [marine] vessel

терең сулы теңіздік теңіздік ~ глубоководное морское ~ deep-water offshore platform

топырақты ~ грунтовое ~ subgrade

торлы түрдегі бағанасы бар теңіздік ~ морское ~ с колоннами решетчато- го типа open truss-type leg unit

торлы түрдегі тіреуіші бар пайдаланушылық ~ эксплуатационное ~ с опо- рами решетчатого типа jacket type production rig

төрт тағанды аммонийлі ~ четвертичное аммониевое ~ quaternary am- monium compound

тұрақтандырушы бағаналары бар жартылай су астындағы бұрғылау ~-ы / полупогружное морское ~ со стабилизирующими колоннами column-stabilized semi-submersible offshore platform

тұрақты бағаналық ~ стационарное колонное ~ column fixed plat-fom

тұрақты бұрғылау теңіздік ~ стационарное буровое морское ~ fixed drilling offshore platform

тұрақты діңгектік ~ стационарное свайное ~ pile fixed platform

тұрақты мұнаралық ~ стационарное башенное ~ tower fixed platform

тұрақты теңіздік бетоннан жасалған ~ стационарное морское бетонное ~ concrete marine platform

тұрғын жайлық теңіздік ~ жилое морское ~ living quarters offshore platform

тіреуіш төсеніші бар теңіздік ~ морское ~ с опорным матом mat-supported offshore platform

тістің ~-ы / ~ зуба root of tooth

ұңғымаларға жер астында жөндеу жүргізуге арналған өздігінен көтерілетін теңіздік ~ самоподъемное морское ~ для подземного ремонта скважин offshore jack-up service rig

ұңғымаларға қызмет көрсетуге арналған өздігінен көтерілетін ~ самоподъ- емное ~ для обслуживания скважин service jack-up

фермалық құрылымның ~-ы / ~ ферменной конструкции substructure of truss frame type

фермалық түрдің ~-ы / ~ ферменного типа truss-type substructure

шығырлы ~ блочное ~ unitized substructure

шығырлы мұнара астылық ~ блочное подвышечное ~ prefabricated derrick substructure

шығырлы теңіздік ~ блочное морское ~ modular-type [unitized] offshore platform

шығырлы теңіздік бұрғылау ~ блочное морское буровое ~ modular rig ірі габаритті ~ крупногабаритное ~ modular offshore platform эстакадалық ~ эстакадное ~ trestle platform

ТАБАН-СЕРІК основание-спутник:

теңіздегі ~ морское ~ satellite platform ТАБИҒИ ҚУЫС каверна cavity, cavern газды ~ газовая ~ gas nest, gas pocket еритін ~ / ~ растворения solution cavity желжалақты ~ эрозионная ~ erosion pocket

жуып-шаю ~-ы / ~ вымывания washout cavity жыныстағы ~ / ~ в породе rock cavity, cavern қыртыстағы ~ / ~ в пласте pocket

мұнайлы ~ нефтеносная ~ oil-bearing cave

саз толып қалған ~ / ~ заполненная глиной clay pocket

тасты тұз шөгінділеріндегі ~ / ~ в отложениях каменной соли salt bed cavern

ТАБИҒИ ҚУЫС ӨЛШЕУІШІ кавернометрия caliper logging, caliper survey

ұңғыманың ~ / ~ скважины well caliper logging, well caliper survey, borehole gaging

ТАБИҒИ ҚУЫСТЫ ӨЛШЕУІШ каверномер caliper, downhole gage

акустикалық ~ акустический ~ sonic caliper

ашылатын каротажды ~ раскрывающийся каротажный ~ expanding logging caliper

индуктивті ~ индуктивный ~ variable-inductance caliper

кіші диаметрлі ~ / ~ малого диаметра slim-hole caliper

механикалық ~ механический ~ mechanical [expanding-cage logging] caliper

серіппелі ~ пружинный ~ spring caliper

тиянақ қалып түріндегі ~ / ~ башмачного типа pad-type caliper

ультра дыбысты ~ ультразвуковой ~ ultrasonic caliper

ТАБИҒИ ҚУЫСТЫҢ ПАЙДА БОЛУШЫЛЫҒЫ кавернообразование

caving, hole enlargement

ТАБЫЛУ (ТАБУ) обнаружение detection; discovery, finding

бұзылушылықтың ~-ы / ~ неисправности fault detection

дыбыс толқындарының ~-ы / ~ звуковых волн detection of sound waves

жұмыс қабілетінің бұзылуының ~-ы / ~ нарушения работоспособности

malfunction detection

зақымданған жердің ~-ы / ~ повреждений breakage [trouble] detection

қате кеткен жердің ~-ы / ~ ошибки error detection

мұнайдың ~-ы / ~ нефти oil detection

мұнайлы кен шоғырының ~-ы / ~ залежи нефти oil pool discovery

өрт шыққан жердің ~-ы / ~ пожара fire detection сызаттың ~-ы / ~ трещин crack detection тесілген жердің ~-ы / ~ течи leak detection

тығыз еместіктің ~-ы / ~ неплотности leak detection

ТАҒАНДАП ЖЫЛЖЫҒЫШ ползунок эл. slide(r), sliding contact ТАҒАНДАП ЖЫЛЖЫҒЫШТЫ/Қ ползучесть creep(ing), creepage бетонның ~-ғы / ~ бетона creep of concrete

кен жынысының ~-ғы / ~ горной породы rock creep ТАЗАЛАНБАҒАН неочищенный crude ТАЗАЛАУ І очищать:

жуу арқылы ~ / ~ промывкой wash (back) қоспалардан ~ / ~ от примесей clarify майдан ~ / ~ от масла unoil

түрпітастық материалмен ~ / ~ абразивным материалом abrade

ұршықша құралда ~ / ~ на центрифуге centrifuge

ТАЗАЛАУ ІІ (АРШУ) чистка cleaning, cleanout (job)

бұрғылау құралын тазалау аспабымен ұңғыманы құмды тығыннан

~ / ~ скважины от песчаной пробки желонкой bailing of well sand plug

job

кенді ұңғыманы металлдан ~ / ~ забоя скважины от металла junk cleanout

кенді ұңғыманы тығындардан ~ / ~ забоя скважины от пробки bottom-hole

plug cleanout job

ұңғыманы ~ / ~ скважины well cleaning, well cleanout

ұңғыманы парафиннен ~ / ~ скважины от парафина well pigging

ТАЗАРТҚЫШ очиститель:

ауаны ~ / ~ воздуха air scrubber

ТАЗАРТУ І дистиллировать distill, distillate

ТАЗАРТУ ІІ зачистка 1. (өзектерді – стержней) grinding 2. (сымдардан оқшаулағышты алып тастау – удаление изоляции с проводов) stripping, skinning

2. dressing

ТАЗАРТУ ІІ очистка:

аспирациялық ~ аспирационная ~ suction cleaning

ауаны ~ / ~ воздуха air purification

биологиялық ~ биологическая ~ biological cleaning

бөлшектеусіз құбырларды ~ / ~ труб без демонтажа in-place pipe cleaning

бумен ~ / ~ паром steam cleaning

бұрғылау ерітіндісін ~ / ~ бурового раствора mud cleaning бытырамен атқылап ~ дробеструйная ~ shot-blast cleaning газды ~ / ~ газа gas treating, gas sweetening

газды жұқалап ~ тонкая ~ газа fine gas cleaning

газды канаминмен ~ / ~ газа алканамином alkaneamine gas treating

газды күкіртті сутектен ~ / ~ газа от сероводорода gas desulfurization, hydrogen sulfide removal from gas

газды молекулалық електермен ~ / ~ газа молекулярными ситами molecular sieve gas treating

газды пайдалы қазбаларды байыту əдісімен ~ гравитационная ~ газа gas cleaning by gravity separation

газды сіңіріп ~ абсорбционная ~ газа absorption gas treating, absorption gas sweetening

гидро құммен атқылап ~ гидропескоструйная ~ sand-water cleaning гликольаминмен газды ~ / ~ газа гликольамином glycolamine gas treating диэтаноламинмен газды ~ / ~ газа диэтаноламином diethanolamine gas

treating

дөрекі ~ грубая ~ primary purification

желонканы (бұрғылау құралын тазалау аспабы) ~ / ~ желонкой bailing-up

кенді ұңғыма сүзгішін жуу арқылы ~ / ~ забойного фильтра промывкой

backwash of subsurface filter

кенді ұңғыманы ~ / ~ забоя face [bottom-hole] cleaning

кенді ұңғыманы ауамен ~ / ~ забоя воздухом air-cleaning of bottom-hole

кенді ұңғыманы термохимиялық ~ термохимическая ~ забоя thermochemical bottom-hole cleaning

кенді ұңғыманы үрлеп есумен ~ / ~ забоя продувкой bottom-hole scavenging

көміртегінің диоксидінен ~ / ~ от диоксида углерода carbon dioxide removal

күкіртті қосылыстардан құрғақ ~ сухая ~ от сернистых соединений dry desulfurization

күкіртті қосылыстардан ылғалды ~ мокрая ~ от сернистых соединений

wet desulfurization

күкіртті сутектен ~ / ~ от сероводорода hydrogen sulfide stripping

қабырғаларды ~ / ~ стенок scouring

қабыршақтан ~ / ~ от окалины descaling

қос сатылы ~ двухступенчатая ~ two-stage cleaning, two-stage treating құбыр желісін қырнауышпен ~ / ~ трубопровода скребками pipeline pigging құйып толтыру үшін жер асты суын ~ / ~ подземных вод для заводнения

conditioning of subsurface water for flooding

құйып толтыру үшін теңіз суын ~ / ~ морской воды для заводнения condition- ing of sea water for flooding

құйып толтыру үшін үстіңгі беттің суын ~ / ~ поверхностных вод для заво- днения conditioning of surface water for flooding

құммен атқылап ~ пескоструйная ~ abrasive jet [blast] cleaning, sand blasting

құмнан ~ / ~ от песка desanding

қышқылмен ~ кислотная ~ acid refining

майды сілтімен ~ щелочная ~ масла alkali-refining of oil

механикалық ~ механическая ~ mechanical cleaning

моноэтаноламинмен газды ~ / ~ газа моноэтаноламином monoethanol- amine gas treating

нүктеге қарсы (суды оттегінен) ~ противоточная ~ (воды от кислорода)

coun-tercurrent stripping

отынды ~ / ~ топлива fuel purification парафиннен ~ / ~ от парафина paraffin removal пневматикалық ~ пневматическая ~ air blasting

сарқынды суларды ~ / ~ сточных вод sewage treatment скрубберде газды ~ / ~ газа в скруббере gas scrubbing суды ~ / ~ воды water treating

сужиманы ~ / ~ резервуара tank cleaning

сұйықты сүзгенде қалатын қалдықтан ~ / ~ от шлама desludging

сілтілі ~ щелочная ~ alkali cleaning

теспені ~ / ~ шпура hole cleaning

төселген құбыр желілерін ~ / ~ уложенных трубопроводов in-place pipe cleaning

тұнбаның мөлшеріне ие бөліктерден ~ / ~ от частиц, имеющих размер ила

desilting

ультрадыбыспен ~ ультразвуковая ~ ultrasonic cleaning

ұңғыма оқпанын ~ / ~ ствола скважины borehole cleaning

ұңғыма оқпанын бұрғылау сұйығын сүзгенде қалатын қалдықтан ~ / ~ ствола скважины от бурового шлама cleaning of hole from cuttings, removal of cuttings from hole

ұңғыма оқпанын керісінше ~ обратная ~ ствола скважины reverse circula- tion flushing of borehole

ұңғыманы (бұрғылау құралын тазалау аспабы) желонкамен ~ / ~ скважины желонкой bailing of well

ұңғыманы ~ / ~ скважины well clean-up

ұңғыманы қырнауышпен ~ / ~ скважины скребками cleaning of well with scrapers

ұңғыманы қышқылмен ~ кислотная ~ скважины acid soaking

ұңғыманы ыстық мұнаймен ~ / ~ скважины горячей нефтью hot-oil cleaning of well

химиялық тазарту ~ химическая ~ chemical cleaning, chemical treating

шикі мұнайды күкіртті қышқылмен ~ сернокислотная ~ сырой нефти

sulfuric acid refining of crude oil

шикі мұнайды қышқылмен ~ кислотная ~ сырой нефти acid treating of crude oil

шөктіру арқылы суды ~ / ~ воды отстаиванием water settling

шүмектетіп ~ струйная ~ blast cleaning

ылғалды ~ мокрая ~ wet cleaning

электролиттік ~ электролитическая ~ electrolytic cleaning

этаноламиннің ерітіндісімен ~ / ~ раствором этаноламина ethanolamine treating

граттан қылауларды ~ / ~ грата заусенцев trimming

жиектерді ~ / ~ кромки edge dressing

сыйымдылық ыдысын ~ / ~ емкости tank cleanout ТАЗАРТЫЛҒАН очищенный cleaned; purified; refined ТАЗАРТЫП АЛУ очистить:

оқпанды бұрғылау сұйығын сүзгенде қалатын қалдықтан ~ / ~ ствол от бурового шлама scrape out a hole

ТАКТ (ЫРҒАҚ) такт:

кеңу ~-ысы / ~ расширения expansion stroke

қысу ~-ысы / ~ сжатия compression stroke

ТАҚАП ҚОЮ (ТІРЕП ҚОЮ) приставка attachment

өлшенетін сипаттаманы үздіксіз тіркеуге арналған құралға ~ / ~ к прибо- ру для непрерывной регистрации измеряемой характеристики attachment for continuous recording

ТАҚТА доска panel; table; board

бұрғылау қашауын бұрап алуға арналған ~ / ~ для отвинчивания бурового долота bit breakout plate, bit breaker

приборлы ~ приборная ~ instrument panel, panel board

ТАҚТА плита 1. plate, table 2. геол. platform

ажырату операцияларына арналған ~ / ~ для рассоединительных операций

breakout block

анкерлі ~ анкерная ~ anchor plate

бұрғылауға арналған тіреуіш ~ опорная ~ для бурения main base, template

қиғаш ~ наклонная ~ tilted bed

отырғызу ~-сы / посадочная ~ landing plate

төменгі тұғыртастық ~ нижняя фундаментная ~ low foundation plate тұғыртастық ~ фундаментная ~ bedplate, baseplate, foundation plate түпкі ~ донная ~ sea floor frame

түпкі тіреуіш ~ опорная донная ~ grid mat

тіреуіш ~ опорная ~ bedplate; (пайдалы қазбаларды байыту əдісінің платформасы

– гравитационной платформы) slab, bearing [foundation, support] plate, mat

тіреуіш бағыттаушы ~ опорная направляющая ~ temporary guide base

тіреуіш бірдейлендіру ~-сы / опорная идентификационная ~ platform identification plate

тіреуіш су асты ~-сы / опорная подводная ~ subsea template

ТАҚТАТАС ТӨСЕУ осланцевание rock dusting

ТАЛАП (МІНДЕТ) требовани/е 1. requirement 2. (сұрау болушылық –

спрос) demand

көтеру құрал-жабдығына қойылатын ~-тар / ~я к подъемному оборудова- нию hoisting requirements

пайдаланушылық ~-тар / эксплуатационные ~я service requirements

сорғы құрал-жабдығына қойылатын ~-тар / ~я к насосному оборудованию

pumping requirements

техникалық ~-тар / технические ~я technical requirements, specifications

ТАЛДАҒЫШ анализатор analyzer

ауаның ~-ы / ~ воздуха air analyzer

жарылғыш газдар ~-ы / ~ взрывчатых газов explosive gas analyzer

импульстар амплитудасының ~-ы / ~ амплитуды импульсов pulse-amplitude [pulse-height] analyzer

ТАЛДАУ БЕРУ интерпретация interpretation

геологиялық мəліметтерге ~ / ~ геологическая ~ данных geological data in- terpretation

каротаж мəліметтеріне ~ / ~ данных каротажа log interpretation

мəліметтерге ~ / ~ данных data interpretation

іздеу жұмыстарының мəліметтеріне ~ / ~ данных поисковых работ searching data interpretation

электр каротаж мəліметтеріне ~ / ~ данных электрокаротажа electric log interpretation

ТАЛЬК тальк talc(um)

ТАМПОН ТЫҒУ тампонировать backfill, plug back (up)

цементпен ~ / ~ цементом cement

ТАМЫЗҒЫШ пипетка:

газдың сынамасын іріктеуге арналған ~ / ~ для отбора проб газа gas sampling tube

ТАНК (бак, цистерна) танк (бак, цистерна) tank

ТАНКЕР танкер oil carrier, oil ship, oiler, tanker

жабдықтайтын тасымалдау ~-і / транспортный ~ снабжения shuttle tanker

жабдықтау ~-і / ~ снабжения shuttle tanker

жүк көтерушілігі жоғары мұнай құйылатын ~ нефтеналивной ~ большой грузоподъемности very large crude carrier, VLCC

мұнай құйылатын ~ нефтеналивной ~ oil tanker, oil carrier

мұнайға арналған шамадан тыс үлкен ~ нефтяной сверхкрупный ~ ultralarge crude carrier, ULCC

ұңғыма өнімдерін бастапқы өңдеуге арналған ~ / ~ для первичной об- работки продукции скважины process tanker

ТАНКЕР МҰЗ ЖАРҒЫШ танкер-ледокол ice-breaking tanker

ТАҢБАЛАУШЫ (БЕЛГІ САЛУШЫ) метчик tap

кесілген тесікті тазалауға арналған ~ / ~ для зачистки нарезанных отвер- стий baser

құбыр бұрандасына арналған ~ / ~ для трубной резьбы pipe tap

ТАҢБАЛАУШЫ-КАЛИБР метчик-калибр tag-gage

ТАҢБАЛАУШЫ-ҚОҢЫРАУ метчик-колокол combination tap and die collar

ТАҢДАУ выбор selection

бұрғылау қашауын ~ / ~ буровых долот drilling bit selection

бұрғылау қондырғысының түрін ~ / ~ типа буровой установки selection of drilling rig

бұрғылау режимін ~ режима бурения selection of drilling parameters

сəйкес келетін учаскені ~ / ~ подходящего участка selection of suitable ground

тиімді үлгілерін ~ / ~ оптимальных вариантов optimization study

учаскені ~ / ~ участка siting

ұңғыманың орналасқан орнын ~ / ~ местоположения скважины well site selection

ТАПАЛ ТІРЕУ тумба pier, bollard

мінбеге арналған тұғыртастың ~-і / фундаментная ~ для вышки derrick foundation pier

ТАПСЫРУ (БЕРУ) сдача:

жұмысты соңына дейін бітіріп ~ / ~ работ «под ключ» turnkey job

ұңғыманы пайдалануға ~ / ~ скважины в эксплуатацию putting of well on production

ТАПСЫРЫС заказ order

бір мəртелік ~ разовый ~ single order

ггитетті жəне ~ и ггитетный ~ first-priority order мемлекеттік ~ государственный ~ state order сынамалы ~ пробный ~ trial order

үлгі бойынша ~ / ~ по образцу sample order экспорттық ~ экспортный ~ export order ТАПТАП ТЕГІСТЕУ трамбовать ram

ТАПТАУ (кен ұңғымасын) трамбование (забоя скважины) plugging-back, tamping, ramming, stamping

ТАРА/Қ гребень crest; edge; fillet; flange; ridge

антиклиналдың ~-ғы / ~ антиклинали fold axis, crest line

арех бүрмесінің ~-ғы / ~ складки apex of fold

арех желісінің ~-ғы / ~ жилы apex

бұранда орамының ~-ғы / ~ витка резьбы thread tip

дөңестің ~-ғы / ~ свода crest of fold

жоғары қысымның ~-ғы / ~ высокого давления ridge of high pressure

изоклиналдың ~-ғы / изоклинальный ~ hogback, isoclinal ridge

кен орнының ~-ғы / ~ месторождения field ridge қосымша кальцитті ~ вторичный кальцитовый ~ choma синклиналдың ~-ғы / ~ синклинали through line

су бөлігінің ~-ғы / ~ водораздела dividing crest

тау ~-ғы / горный ~ ridge

ТАРАЗЫҒА ТАРТУ взвешивать balance, weigh ~ разновесами weigh against weights

ТАРАЗЫҒА ТАРТЫЛҒАН взвешенный suspended, in suspension; weighted

ТАРАЗЫЛАР весы balance, scales

бұрғылау ерітіндісінің тығыздығын өлшеуге арналған ~ / ~ для замера плотности бурового раствора mud balance, mud scales

гидравликалық ~ гидравлические ~ hydraulic scales гидростатикалық ~ гидростатические ~ specific gravity balance дозалап өлшейтін ~ дозировочные ~ batching scales

есептеу құрылғысы бар ~ / ~ со счетным устройством computing weighing scales

көрсеткіштерді алыс қашықтықтан беретін жəне тіркейтін ~ / ~ с дистанци- онной передачей и регистрацией показаний remote-indicating balance

қалытқылы гидростатикалық ~ поплавковые гидростатические ~ buoyancy balance

магнитті ~ магнитные ~ magnetic balance

Мора-Вестфалдың ~-ы / ~ Мора-Вестфаля specific gravity balance мөлтек сараптамалық ~ микроаналитические ~ microchemical balance прецизиондық ~ прецизионные ~ precision balance

сараптау ~-ы / аналитические ~ analytical balance

серіппелі ~ пружинные ~ spring balance

су мен ауада өлшеу тəсілі бойынша тығыздықты анықтауға арналған серіппелі ~ пружинные ~ для определения плотности по методу взвешивания в воде и воздухе Jolly balance

техникалық ~ технические ~ counter balance

торсиондық ~ торсионные ~ torsion balance

тұрпайы өлшеуге арналған ~ / ~ для грубого взвешивания gross weigher

тұтқалы ~ рычажные ~ beam balance

тұтқалы гидростатикалық ~ рычажные гидростатические ~ beam density balance

тіркеуге алатын ~ регистрирующие ~ recording balabce

үстел үстіне қоятын ~ настольные ~ bench scales, table balance

электрондық ~ электронные ~ electronic balance

ТАРАҚША гребенка:

бөліп тұрушы ~ распределительная ~ manifold valves ТАРАМ (БҰТАҚ) ответвление branch(ing) желілердің ~-ы / ~ жилы branch

құбыр желісінің ~-ы / ~ трубопровода branch pipe ТАРАТҚЫШ передатчик transmitter ТАРАТПАУШЫЛЫҚ локализация localization мұнайды ~ / ~ нефти habitat of oil

ТАРАТУ І размещать:

жүкті (қоймалар бойынша) ~ / ~ груз (по складам) stow the cargo

ТАРАТУ ІІ разнос 1. (уақыт пен кеңістікте – во времени и пространстве) separation, spacing 2. (жылдамдықтың басқарылмайтын жинағы – неуправля- емый набор скорости) racing, runaway, overspeeding

ТАРАТУ ІІІ (ҮЛЕСТІРУ) распределение distribution

аймақтар бойынша ~ / ~ по зонам zoning

аумағы бойынша басы артық қорларды ~ / ~ запасов по площади areal convergence of reserves

бас жиынтықты ~ / ~ генеральной совокупности population distribution

басы артық қорларды ~ / ~ запасов convergence of reserves бір қалыпты ~ равномерное ~ uniform distribution бірқалыпты емес ~ неравномерное ~ random distribution

біртекті емес ~ неоднородное ~ inhomogeneous [nonuniform] distribution

газды, мұнайды жəне суды (коллекторда) ~ / ~ газа, нефти и воды (в коллек- торе) distribution of gas, oil and water, gas-oil-water distribution

Гауссты ~ / ~ Гаусса Gaussian [normal] distribution географиялық ~ географическое ~ geographic(al) distribution геологиялық ~ геологическое ~ geologic(al) distribution

геоықтималдылықты ~ / ~ геопотенциала geopotential distribution

Гиббсті ~ / ~ Гиббса Gibbs canonical distribution дебиттерді ~ / ~ дебитов production (rate) distribution дискретті ~ дискретное ~ discrete distribution желілік ~ линейное ~ linear distribution

жүктемені ~ / ~ нагрузки load distribution жылдамдықтарды ~ / ~ скоростей velocity distribution жылу ағынын ~ / ~ теплового потока heat flow spreading кездейсоқ ~ случайное ~ random distribution

кен жыныстарын ~ / ~ горных пород distribution of rocks

кеуектерді мөлшері бойынша ~ / ~ пор по размерам pore size distribution

қалыпты ~ нормальное ~ normal [Gaussian] distribution

қалыпты логарифмдік ~ нормальное логарифмическое ~ lognormal distribution

қателіктерді ~ / ~ ошибок error distribution

қуаты бойынша ~ / ~ по мощности distribution in power

қыртыстық қысымды ақиқи ~ истинное ~ пластового давления true reser- voir pressure distribution

қыртыстық қысымды жуық түрде ~ приближенное ~ пластового давления

approximate reservoir pressure distribution

қыртыстылықты экспоненциалды ~ экспоненциальное ~ слоистости

exponentially stratified system

қыртыстың қысымын ~ / ~ пластового давления reservoir pressure distribution

қысымды ~ / ~ давления pressure distribution

литофацияны ~ / ~ литофаций distribution of lithological fades

мұнай кенішіндегі стратиграфиялық ~ стратиграфическое ~ месторож- дений нефти stratigraphical distribution of oil fields

мұнайды географиялық ~ географическое ~ нефти geographic(al) dis- tribution of oil

мұнайды геологиялық ~ геологическое ~ нефти geologic(al) distribution of

oil

мұнайдың кен шоғырын ~ / ~ залежей нефти oil pool distribution

мұнайдың кен шоғырын дифференциалды ~ дифференциальное ~ залежей

нефти differential oil pool distribution

өнімді қыртыс бойынша бар болушылықты ~ / ~ насыщенности по про- дуктивному пласту saturation distribution in reservoir

Пуассонды ~ / ~ Пуассона Poisson distribution салмақты ~ / ~ массы mass distribution сұйықтарды ~ / ~ жидкости liquid distribution

температураны ~ / ~ температуры temperature distribution

температураны бастапқы ~ начальное ~ температуры initial temperature distribution

тең салмақты ~ равновесное ~ equilibrium distribution тығыздықты ~ / ~ плотности density distributuion уақыт ішінде ~ / ~ во времени distribution in time

ұңғымалар бойынша жұмыс агентін ~ / ~ рабочего агента по скважинам

working agent distribution

ұңғымалар бойынша іріктеуді мөлшерлеп ~ пропорциональное ~ отбора по скважинам proration schedule

фазаларды ~ / ~ фазы phase distribution

шартты ~ условное ~ conditional distribution ықтималдықтарды ~ / ~ вероятностей probability distribution іріктеулерді ~ ~ выборок sample distribution

экспоненциалды ~ экспоненциальное ~ exponential distribution

электр əлеуеттерін ~ / ~ электрических потенциалов electrical boundary

ТАРАТЫП ЖІБЕРУ разгон:

орнынан ~ / ~ с места acceleration from dead stop, acceleration from rest, starting acceleration

ТАРИФ тариф rate, tariff

жалпы кедендік ~ общий таможенный ~ general tariff

жүк ~-і / грузовой ~ cargo tariff

ТАРИХ история history

бастапқы тəсілдермен коллекторды əзірлеу ~-ы / ~ разработки коллектора первичными способами primary-producing history of reservoir

геологиялық ~ геологическая ~ geological history

геоморфологиялық ~ геоморфологическая ~ geomorphic history құрылымды құрастыру ~-ы / ~ формирования структур structural history магматизмнің ~-ы / ~ магматизма plutonic history ~ нефти petroleum history мұнай жəне газ кенінің ~-ы / ~ залежей нефти и газа history of oil and gas

reservoirs

өндіру ~-ы / ~ добычи production history

пайдалану (ұңғыманы) ~-ы / ~ эксплуатации performance history; (сква-

жины) well producing history

табиғи ~ естественная ~ natural history

шөгінділердің жиналу ~-ы / ~ осадконакопления      depositional history, history of sedimentation

ТАРҚАТУ (ШЫР АЙНАЛДЫРУ) раскручивание:

жібитін темір арқанды ~ / ~ талевого каната drilling of line twist-back

құбырларды бірден ~ резкое ~ труб pipe snap-back

ТАРМА/Қ приток inflow, influx

бөгде сулардың ~-ғы / ~ посторонних вод extraneous water intrusion

бұрқақты ~ фонтанный ~ open flow газдың ~-ғы / ~ газа gas discharge жылдам ~ быстрый ~ flush

мұнайдың (ұңғымадағы) ~-ғы / ~ нефти (к скважине) oil inflow

судың ~-ғы / ~ воды flow of water

ТАРМАҚТАР развязка:

жол ~-ы / путевая ~ grade-crossing elimination structure т

ТАРСЫЛ (ТЫҚЫЛ) стук knock(ing) қозғалтқыштағы ~ / ~ в двигателе knock мотордағы ~ / ~ в моторе detonation

ТАРТА ТҮСУ (ҚЫСА ТҮСУ) подтягивание:

бұрау кезінде бұрандалы біріктірмені ~ / ~ резьбового соединения при свин- чивании tightening of threads

мінбеге бұрғылау құбырларын ~ / ~ бурильных труб в вышку racking of drill pipes

ТАРТҚЫШ-ТРАКТОР трактор-тягач tow [haulage] tractor

ТАРТПА КӨМЕЙ отдушина air drain, vent (hole)

ТАРТПА лоток chute, flume, trough, tray

алып келетін ~ подводящий ~ feed tray

жыныс үлгісін сақтауға арналған ~ / ~ для хранения керна core tray

қабылдау ~-сы / приемный ~ charging trough

құрал-сайман қоятын ~ инструментальный ~ tool tray

металл ~ металлический ~ metal tray, metal flume өңдеу ~-сы / травильный ~ etching trough сарқынды су ~-сы / водосточный ~ spouting chute темірбетонды ~ железобетонный ~ concrete flume теңселісті ~ вибрационный ~ vibrating chute түсіру ~-сы / спускной ~ chute

шыңдалу ~-сы / закалочный ~ quenching trough

ТАРТУ І вовлечение entrainment

ауаны (табиғи) ~ / ~ воздуха (естественное) air entrapment; (жасанды – ис- кусственное) air entrainment

ТАРТУ ІІ вытягивать 1. (ұзарту – удлинять) draw, extend, stretch; (кеңіту –

расширять) spread 2. (алып шығу – извлекать) withdraw ТАРТУ ІІІ натяжение drag, tension, tightening, stretching белдікті ~ / ~ ремня belt tension, belt pull

бөліктің үстіңгі қабатында ~ / ~ на поверхности раздела interfacial tension

жібіген темір арқанның жүрістегі ұшын ~ / ~ ходового конца талевого ка- ната running line and pull, running line and load

жібіген темір арқанның қозғалыссыз ұшын ~ / ~ неподвижного конца та- левого каната dead-line pull, dead-line load

зəкір шынжырын ~ / ~ якорной цепи anchor chain tension

кабелді ~ / ~ кабеля cable tension

мұнайдың фаза аралық ~-ы / межфазное ~ нефти oil interfacial tension

серіппені ~ / ~ пружины spring tension

су мен мұнайды бөлу шекарасында ~ / ~ на границе раздела воды и нефти

oil-water interfacial tension

суды бөлетін бағананы ~ / ~ водоотделяющей колонны riser tension

тар түтікті ~ капиллярное ~ capillary tension

тежеуіш таспасын ~ / ~ тормозной ленты brake band pull, brake band tension

темір арқанды ~ / ~ каната line pull, line load

темір арқауды ~ / ~ арматуры tensioning of the steel үстіңгі беттегі ~ поверхностное ~ surface tension фаза аралық ~ межфазное ~ interfacial tension шынжырды ~ / ~ цепи chain pull-up

ТАРТУ IV (СОЗУ) оттяжк/а guy rope, guy wire, brace, guy (line), tie-back

анкерлі ~ анкерная ~ anchor guy, ahchor stay, anchor cable

бойлай ~ продольная ~ head guy

желді ~ ветровая ~ guy wire

жұмыс жайымен ~ рабочая ~ operation guy зəкірлік ~ якорная ~ anchor guy (line) көлденең ~ поперечная ~ side guy

мінбені ~ / ~ вышки derrick guy, mast guy line темір арқанмен ~-лар / канатные ~и cable braces тіректі ~ / ~ опоры pole guy

ТАРТУ V (КЕРУ) разводка running, arrangement, lay-out

зəкірлік темір арқандарды ~ / ~ якорных канатов anchor line running

сымдарды ~ / ~ проводов arrangement [lay-out] of wires ТАРТУ КҮШІ (ТАРТЫЛЫС) тяготение gravitation, gravity жердің ~ земное ~ gravity

ТАРТУ КҮШІ тяга 1. draft, draw 2. (біріктірме – соединение) tie(-rod), link

беріліс ~ передаточная ~ power line

жасанды ~ искусственная ~ induced [forced] draft жылдамдатылған ~ форсированная ~ blast ТАРТЫЛУ (ҚАЙТУ, КЕМУ, АЗАЮ) убыль loss(es)

табиғи ~ естественная ~ natural losses

ТАРТЫЛЫС (ӨЗІНЕ ТАРТУ) притяжение attraction

ТАРТЫП БАЙЛАУ затягивать fasten down, tighten, screw up; draw in

Тым қатты ~ слишком сильно ~ overtighten

ТАРТЫП ШЫҒАРУ откачивание pumping-out, evacuation

автоматты ~ автоматическое ~ automatic pumping-out

бір сатылы ~ одноступенчатое ~ single-stage pumping-out жылдамдатылған ~ форсированное ~ fast [rapid] pumping-out кезеңдік ~ периодическое ~ intermittent pumping-out қарқынды ~ интенсивное ~ high-volume pumping-out мікбаспен ~ / ~ поршнем swabbing

сорғы-тербегішпен ~ / ~ насосом-качалкой beam pumping-out сұйықты ~ / ~ жидкости fluid pumping-out, dry-up job сынамалы ~ пробное ~ pumping test

таза мұнайды алғанға дейін ұңғыманы ~ / ~ скважины до получения чи- стой нефти clean-up

үздіксіз ~ непрерывное ~ continuous pumping-out

ТАРТЫП ШЫҒАРУ извлечение 1. extraction 2. (құралды ұңғымадан – инструмента из скважины) withdrawal, pulling, removing, retrieving 3. (жер қойнауынан мұнайды, газды –нефти, газа из недр) recovery

бұрғылау бағанасын ~ / ~ бурильной колонны pulling of drill string

бүйірдегі жыныс үлгісін іріктеуішті ~ / ~ бокового керноотборника side- wall core sampler withdrawal

газдан қышқыл компоненттерді ~ / ~ кислых компонентов из газа sour gas stripping

діңгекті ~ / ~ свай pulling of piles

жабық əмбебап лақтырындыға қарсы превентор арқылы бұрғылау құбырын

~ / ~ бурильных труб через закрытый универсальный противовыбросовый превентор stripping of drill pipes through the closed universal blowout preventer

жыныс үлгісін ~ / ~ керна core extraction

күкіртті сутегіні ~ / ~ сероводорода hydrogen sulfide removal

құрал-сайманды ~ / ~ инструмента tool withdrawal

қыртыстық қуаттың табиғи сарқылуы есебінен мұнайды ~ / ~ нефти за счет естественного истощения пластовой энергии blowdown recovery

майды ~ / ~ масла oil extraction

мұнайды ~ / ~ нефти oil recovery

өнеркəсіптік ~ промышленное ~ commercial recovery

сорғыны ~ / ~ насоса pump withdrawal

сорғытпаны ~ абсорбционное ~ absorption extraction

сынаманы ~ / ~ пробы sampling

ұңғыманы ұстап тұру құбырын ~ / ~ обсадных труб recovery of casing

флюидті ~ / ~ флюида fluid recovery

ТАРЫЛУ сужение:

жергілікті ~ местное ~ necking, nicking

ұңғыманың оқпанындағы ~ / ~ в стволе скважины tight section of hole, borehole restriction

ТАС КӨМІРІ БАР (ТАС КӨМІРЛІ) угленосный coal-bearing, carboniferous

ТАС КӨМІРІ БАР углесодержаший 1. carbonaceous 2. coal-bearing

ТАС ТҰЗ галит halite

ТАСА (ШЫМЫЛДЫҚ) перегородка 1. (кейін қайтаратын – отража- тельная) baffle (plate) 2. partition; (кемеде – на судне) bulkhead

жер бетіндегі айналып жүру жүйесінің науасындағы ~ / ~ в желобе назем- ной циркуляционной системы mud baffle

ауа кірмейтін ~ воздухонепроницаемая ~ air-tight partition

бағыттаушы ~ направляющая ~ diverter желдеткіш ~-сы / вентиляционная ~ air partition кеуек аралық ~ межпоровая ~ interpore partition

көлденең (жылуалмасуда) ~ поперечная ~ (теплообменника) cross baffle

өртке қарсы ~ противопожарная ~ fire break, fire bulkhead

су кірмейтін ~ водонепроницаемая ~ water-tight partition

ұзына бойғы (жылуалмасуда) ~ продольная ~ (теплообменника) longitudi- nal baffle

цистернадағы ~ / ~ в цистерне tank baffle plate

ТАСҚА АЙНАЛҒАН окаменелый petrified, fossil, fossilized ТАСҚА АЙНАЛУ окаменение fossihzation, petrifaction, lithifica-tion құмдардың ~-ы / ~ песка sand lithification

шөгінділердің ~-ы / ~ осадка sediment lithification ТАСҚА АЙНАЛУШЫЛЫҚ окаменелость fossil аймақтық ~ зональная ~ zone fossil

жер бетіндегі ~ наземная ~ land fossil

жетекшілік жасайтын ~ руководящая ~ index, reference [guide] fossil

тұрақты ~ устойчивая ~ persistent fossil

фациалды ~ фациальная ~ facies fossil

ТАСҚЫН (СУ ТАСУЫ) паводок flood, freshet, high water

ТАСТАП ЖІБЕРУ вбрасывать throw in

ТАСТАУ выбрасывать:

~-ды (ұңғыма туралы) бастау / начать ~ (о скважине) get out of control

ТАСУ І затаскивание:

бұрғылау құбырларын (мұнараға) ~ / ~ бурильных труб (в вышку) picking up drill pipes

құбыр желісін ~ / ~ трубопровода line tow

ТАСУ ІІ (КӨЛІ/К) транспорт 1. transport 2. transportation, transfer

автомобилмен ~ / автомобильный ~ automobile [road] transport

ашық түсті мұнай өнімдерін ~ / ~ светлых нефтепродуктов clean oil service

газ құбыр желісімен ~ газопроводный ~ gas pipeline transportation

газды ~ / ~ газа gas transfer

кəсіпшілік ішіндегі ~ внутрипромысловый ~ field pipeline transfer

құбыр желісі бойынша ~ / ~ по трубопроводу pipeline transportation, pipeline transfer

құбыр желісімен ~ /~ трубопроводный ~ pipeline transportation, pipeline transfer

мұнай өнімдерін ~ / ~ нефтепродуктов oil transportation

мұнай өнімдерін сумен ~ / ~ нефтепродуктов водой oil shipment

мұнайды ~ / ~ нефти oil delivery, oil transportation

рельссіз ~ безрельсовый ~ off-track vehicles

табиғи газды ~ / ~ природного газа transportation of natural gas

теңіз кəсіпшілігінен мұнайды ~ / ~ нефти с морских промыслов offshore oil delivery

ТАСЫМАЛҒА ЖАРАМДЫЛЫҚ транспортабельность transportability

ТАСЫМАЛДАҒЫШ транспортер carrier, conveyer

атылуға қарсы превенторлар шығырының ~-ы / ~ блока противовыбросо- вых превенторов blowout preventer stack transporter

пайдалы қазбаларды байыту əдісінің ~-ы / гравитационный ~ gravity conveyer

ұласпалы үздіксіз ~ червячный ~ worm feeder

ТАСЫМАЛДАНАТЫН (прибор, құрал-сайман туралы) переносной (о

приборе, оборудовании) portable, man-carried

ТАСЫМАЛДАУ І перевозк/а haul(age), shipment, transportation

автокөлікпен ~ / ~ автотранспортом road haulage, carriage by road, carriage by truck, trucking

алыс қашықтыққа ~ / ~ на дальние расстояния long-distance haulage

əуемен ~ / ~ воздухом carriage by air

баржамен ~ / ~ на баржах barging

бос тиеп ~ / ~ навалом bulk carriage, bulk delivery, bulk haulage

жер беті көлігімен ~ / ~ сухопутным транспортом carriage by land

жолсызбен ~ / ~ по бездорожью off-road haulage

жүк ~-лары / грузовые ~и transportation of cargo

жүктерді теңізбен ~ / ~ грузов морем carriage by sea, sea transportation

контейнермен ~-лар / контейнерные ~и container carriage

қарсы ~-лар / встречные ~и backhaul(age)

мұнай өнімдерін автомобильмен ~ автомобильная ~ нефтепродуктов oil trucking

мұнай өнімдерін баржамен ~ / ~ нефтепродуктов баржей oil barging

сыртқы саудалық ~ внешнеторговая ~ foreign trade transportation

темір жолмен ~ / ~ по железной дороге carriage by rail, rail transportation теміржолмен ~-лар / железнодорожные ~и carriage by rail, rail transportation теңіз ~-ы / морская ~ sea transportation, carriage by sea

ұзаққа ~ дальняя ~ long haul(age)

халықаралық ~ международная ~ international transportation

ыдыссыз (сусыма жүкті) ~ бестарная ~ (сыпучего груза) bulk carriage, bulk delivery, bulk haulage

ТАСЫМАЛДАУ ІІ перенос transfer, transport(ation)

диффузиялы ~ диффузионный ~ diffusive transfer

еру нəтижесінде ~ / ~ в результате растворения solution transfer жаңбыр суларымен ~ / ~ дождевыми водами transportation by rain wash жылумен ~ / ~ тепла heat transfer

заттекті ~ / ~ вещества mass transfer көлемді ~ / ~ массы mass transfer қуатпен ~ / ~ энергии energy transfer

материалды ~ / ~ материала transfer of material

сұйықты ~ / ~ жидкости fluid transfer

сүйреу арқылы ~ / ~ волочением transportation by traction

сынатын кен жыныстарын ~ / ~ обломочных горных пород fragmental sediments transportation

сынатын материалды ~ / ~ обломочного материала fragmental product transportation

шөгінділермен ~ / ~ осадками sedimentary transportation

ТАСЫМАЛДАУ ІІІ транспортировать convey, transport, move, carry

бөлшектеп бұзбастан ~ / ~ без демонтажа move as a unit, move without dismantling

бұрғылау қондырғысын бір нүктеден екіншісіне ~ / ~ буровую установку с одной точки на другую move drilling rig from one location to another

құбыр бойынша мұнай, газды ~ / ~ по трубам нефть, газ pipe oil, gas

тіркеуге алып ~ ~ буксирами transport by tug boats

ТАСЫМАЛДАУ IV транспортировка          conveying,        transportation, carriage, haul(age), moving

бұрғылау қондырғысын ~ / ~ буровой установки drilling rig move

бұрғылау қондырғысын ірі шығырмен ~ крупноблочная ~ буровой установ- ки unitized package drilling rig transportation

жынысты (ұңғымадан) ~ ~ породы (из скважины) chippings transport мұнай мен газды ~ / ~ нефти и газа transportation of oil and gas сұйыққойманы қалқытып ~ / ~ резервуара на плаву floating of tank, trans-

portation of tank afloat

теңізбен тұрғылықты орнына ~ / ~ морем на место стоянки float-out

ТАСЫП КІРГІЗУ затаскивать pull in, draw

бұрғылау мұнарасына ~ / ~ на буровую tail into the derrick

ТАТТАНУҒА ҚАРСЫ антикоррозионный        anticorrosive,     corrosion- resisting, antirust, corrosion-preventiv

ТАУ БӨКТЕРІ (ТАУ АЛДЫ) предгорье foothill belt, foothills, foreland

ТАУ ҚҰРАЛУ горообразование orogenesis, orogeny

ТАУ ҚҰРАУШЫ горнообразующий orogenic

ТАУЛЫ ҮСТІРТ (ҚЫРАТ, ҚЫРҚА) плоскогорье геол. table, plateau

ТАУСЫЛҒАН истощенный depleted, spent, exhausted

ТАУСЫЛУ истощение depletion, exhaustion

қыртыстық қысымның ~-ы / ~ пластового давления reservoir pressure depletion

қыртыстық қысымның волюметриялық ~-ы / волюметрическое ~ пласто- вого давления volumetric depletion of reservoir pressure

қыртыстың ~-ы / ~ пласта depletion of formation

қыртыстың жекелеген учаскелерінің ~-ы / ~ отдельных участков пласта

differential depletion

ұңғыманың ~-ы / ~ скважины depletion of well

ТАХОМЕТР тахометр tachometer

кенді ұңғымалық ~ забойный ~ bottom-hole tachometer роторлы ~ роторный ~ rotary tachometer ТАХОМЕТРИЯ тахометрия tachometry

ТАЯЗ СУ мелководье shoal

ТƏЖІРИБЕ (СЫНАУ) опыт 1. experience 2. experiment, trial бақылау ~-сі / контрольный ~ check experiment басқарушылық ~ управленческий ~ managerial experience бұрғылау ~-сі / ~ бурения drilling experience

дала жағдайындағы ~ полевой ~ field experiment

жұмыс ~-сі / ~ работы operational experience, service experiment

зертханалық ~ лабораторный ~ laboratory trial

кəсіпшілік ~-сі / промысловый ~ field experience

кəсіпшілік жағдайындағы ~ / ~ в промысловых условиях field experiment кеңінен қойылған ~ широко поставленный ~ large-scale experiment көрнекті ~ показательный ~ model experiment

пайдалану ~-сі / ~ эксплуатации operating experience

сенімді ~ / ~ достоверный ~ significant experiment

сулану бойынша зертханалық ~ лабораторный ~ по заводнению flood-pot experiment

сынақты өткізу ~-сі / ~ проведения испытаний practice in testing

ТƏРТІ/П правила rules, regulations, code

жер қойнауын қорғау бойынша ~ / ~ по охране недр mineral resources conservation regulations

жылжымалы бұрғылау теңіз тұғыртастарын салу мен жіктеу ~-бі / ~ по- стройки и классификации передвижных буровых морских оснований rules for building and classing offshore mobile drilling units

өрт қауіпсіздігінің ~-бі / ~ пожарной безопасности preventive fire-fighting regulations

техника қауіпсіздігінің ~-бі / ~ техники безопасности safety code [regula- tions, standards, rules]

техникалық пайдалану ~-бі / ~ технической эксплуатации operational regulations

ТƏСІЛ (ƏДІС) способ method, technique

бұрғылау ~-і / ~ бурения drilling method

бұрғылаудың айналдыру ~-і / вращательный ~ бурения rotation drilling method

қалқығыш ~ наплавной ~ float-on method

қыртысты ашу ~-і / ~ вскрытия пласта drilling-in method

қыртыстың өнімділігін бағалау ~-і / ~ оценки продуктивности пласта

formation evaluation method

түп тереңі бойынша тарту (құбыр желісін) ~-і / ~ протягивания (трубопро-

вода) по дну bottom pull method

ұңғыманы пайдалану ~-і / ~ эксплуатации скважин well operation method

ұсақ ұңғымаларды бұрғылаудың гидравликалық ~-і / гидравлический ~ бу- рения мелких скважин jetting

цементтеу ~-і / ~ цементирования cementing method

ТƏУЕКЕЛ риск:

қоршаған орта үшін (химиялық заттардың əрекеті туралы) елеусіз немесе ешбір зияны жоқ ~ незначительный или никакой ~ для окру- жающей среды (о воздействии химических веществ) little or no risk to the environment ТƏУЕЛДІЛІ/К зависимость relation(ship); dependence

газ энергетикалық ~ газоэнергетическая ~ gas-energy relationship

қысым – мөлшер – температураның ~-гі / ~ давление – объем – температу- ра pressure-volume-temperature relation(ship)

тығыздықтың қысымға ~-гі / ~ плотности от давления pressure-density re- lation

уақытша ~ временная ~ time dependence

фазалық енушіліктің қанығушылыққа ~-гі / ~ фазовой проницаемости от насыщенности relative permeability-saturation relation

ТББ [техникалық бақылау бөлімі] ОТК [отдел технического контроля] quality control department, QCD

ТЕГІСТЕУ сглаживание smoothing-out

пульсацияларды ~ / ~ пульсаций smoothing of pulsation, pulsation smoothing-

out

сұйықтар ағынын ~ / ~ потока жидкости smoothing-out of fluid flow

ТЕЖЕУ (ТЕЖЕЛУ) торможение braking, damping

толық тоқтағанға дейін ~ / ~ до полной остановки braking to a stop

ТЕЖЕУІШ тормоз brake

автоматты ~ автоматический ~ automatic brake

апатты ~ аварийный ~ emergency brake

əуе ~-і / воздушный ~ air brake

бұрғылау жүкшығырының ~-і / ~ буровой лебедки drawworks brake

вакуумды ~ вакуумный ~ vacuum brake

гидравликалық ~ гидравлический ~ hydraulic [oil] brake гидродинамикалық ~ гидродинамический ~ hydromatic brake, hy-drobrake екі таспалы ~ двухленточный ~ double-band brake

жүкшығырдың ~-і / ~ лебедки winch brake конустық ~ конический ~ friction clutch көмекші ~ вспомогательный ~ auxiliary brake қосымша ~ запасной ~ safety brake

құрал-саймандық біліктің ~-і / ~ инструментального вала back brake

магнитті ~ магнитный ~ magnetic brake

механикалық ~ механический ~ mechanical brake

пневматикалық ~ пневматический ~ pneumatic [air] brake

пневмо гидравликалық ~ пневмогидравлический ~ air-over-hydraulic brake тарталды барабанның ~-і / ~ тартального барабана sand reel brake теңгермелі ~ уравновешенный ~ equalized brake

фрикционды ~ фрикционный ~ friction brake

электр динамикалық ~ электродинамический ~ electromagnetic brake ТЕЗДЕТКІШ (ЖЫЛДАМДАТҚЫШ) ускоритель accelerator белсенділігі аз ~ малоактивный ~ slow-acting accelerator

қыртысты қышқылмен өңдеу кезінде реакцияны ~ / ~ реакции при кислот- ной обработке пласта acid intensifier

органикалық ~ органический ~ organic accelerator

ұстап қалу уақытын ~ / ~ времени схватывания activator [accelerator] of setting time

цемент ерітінділерінің қатаюын ~ / ~ твердения  цементного  раствора

early-strength cement admixture

цемент ерітінділерінің ұстап қалуын ~ / ~ схватывания цементных рас- творов cement-setting accelerator

ТЕЗДЕТУ (ҮДЕТУ, ШАПШАҢДАТУ) ускорение acceleration

еркін құлауды ~ / ~ свободного падения gravitational [gravity, free-fall] acceleration

теріс ~ отрицательное ~ deceleration

ТЕКСЕРУ І исследовать examine, explore, study, investigate, test, analyze

жыныс үлгісінде мұнай белгісі бар-жоқтығын ~ / ~ керн на признак нефти

test a core for shows of oil

ТЕКСЕРУ ІІ (БАҚЫЛАУ) контроль check(ing), control, examination, in- spection; (тұрақты – постоянный) monitoring

бұзып-жармай (үлгіні) ~ / ~ без разрушения (образца) non-destructive examination, non-destructive test

бұзып-жару арқылы (үлгіні) ~ / ~ с разрушением (образца) destructive ex- amination, destructive test

бұрғылау барысын ~ / ~ процесса бурения drilling process control

гамма-сəулелермен сəулелендіруді ~ ~ просвечиванием    гамма-лучами

gamma-ray examination

жоғары қысымдағы ұңғымаларды ~ / ~ скважин высокого давления control of high-pressure wells

кенішті əзірлеу барысын ~ / ~ процесса разработки месторождения pro- ducing well control

қатты фазаның бар болуын ~ / ~ содержания твердой фазы solids control

қуатты (қайраң қондырғыларындағы үлкен құрастырулардың қуатын өлшеу əдістемесі) ~ / ~ напряжения (методика измерения напряжений в больших конструкциях шельфовых установок) stress analysis

құбыр желісінің жұмысын ~ / ~ работы трубопровода pipeline control

қыртыстың гидравликалық ажырауын ~ / ~ гидравлического разрыва пла- ста checking of fracturing operation

өндіруді ~ / ~ добычи production control

сапаны ~ / ~ качества quality control

суды айыру бағанының жағдайын ~ / ~ положения водоотделяющей колон- ны marine-riser monitoring

ұңғыма оқпанының қисаюын ~ / ~ искривления ствола скважины hole deviation control

ұңғыманы ұстап тұру бағанасын ~ / ~ обсадных колонн casing string testing

цемент ерітіндісінің көтерілуін ~ / ~ подъема цементного раствора

checking of cement tops, cemotop logging

цементтеу сапасын (ұңғыманы) ~ / ~ качества цементирования (скважин)

cementing quality check, cement bond logging

ысырмалардың ашылу дəрежесін ~ / ~ степени открытия задвижек

positioning of piston operated valve

ішінара бұзып-жару арқылы (үлгіні) ~ / ~ с частичным разрушением (об-

разца) semi-destructive examination

ТЕКСЕРУ ІІІ обследование examination, survey

алдын ала ~ предварительное ~ exploratory survey дозиметриялық ~ дозиметрическое ~ radiation exposure survey жергілікті жерді ~ / ~ местности area survey

құбыр желісінің трассасын ~ / ~ трассы трубопровода pipeline route survey

ТЕКСЕРУ IV осмотр examination, inspection, survey

ағымдағы ~ текущий ~ daily inspection

ай сайынғы ~ ежемесячный ~ monthly inspection

алдын алу үшін ~ профилактический ~ preventive inspection

бақылаушылық ~ контрольный ~ check

бөлшектеу арқылы ~ / ~ с демонтажом strip inspection

жалдау кезеңінің аяқталу алдында ~ / ~ перед окончанием периода аренды

offhire survey

жалдау кезеңінің басында ~ / ~ в начале периода аренды onhire survey

жергілікті жерді ~ / ~ местности field reconnaissance

жөндеу жəне ~ ~ и ремонт service

жыл сайынғы ~ ежегодный ~ annual inspection

кедендік ~ таможенный ~ customs check, customs inspection

кезеңдік ~ периодический ~ periodic [cyclic] inspection

көз мөлшерімен ~ визуальный ~ visual inspection

қабылдау-берілетін ~ приемо-сдаточный ~ acceptance inspection негізгі техникалық ~ основной технический ~ major inspection сыртқы ~ наружный ~ visual examination

техникалық ~ технический ~ maintenance, engineering inspection

толық ~ детальный ~ overhaul(ing)

тұрақты ~ регулярный ~ routine inspection

ішінара ~ выборочный ~ spot-check [sampling] inspection

ТЕКСЕРУ V (ТЕКСЕРІП ШЫҒУ) проверка check(ing), inspection, test(ing)

жұмысқа қабілеттілікті ~ / ~ на работоспособность function test

калибрі бойынша ~ / ~ по калибру calibration

құбырдың ішкі диаметрін ~ / ~ внутреннего диаметра труб inside diameter drift test

нық бекітілушілікті ~ / ~ на герметичность pressure test

нықтап бекітілуді ~ / ~ герметичности leak check

оқшаулау сапасын ~ / ~ качества изоляции insulation checking

техника қауіпсіздігінің талаптарын сақтауды ~ / ~ соблюдения требований техники безопасности safety inspection

цементтеу сапасын ~ / ~ качества цементирования cementing quality control ТЕКСТОЛИТ (ПЛАСТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛ) текстолит textolite ТЕКСТУРА (ҚАТТЫ ЗАТТАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫМ СИПАТЫ) текстура

texture, structure; (металлдардың – металлов) grain orientation

алевролитті ~ алевролитовая ~ aleurolitic structure

кен жынысының ~-сы / ~ горной породы structure of rock кристаллдық ~ кристаллическая ~ crystal texture реттелмеген ~ неупорядоченная ~ haphazard structure табиғи қуыс ~-сы / кавернозная ~ cavernous structure

ТЕКТОНИКА (ГЕОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ТАРАУЫ) тектоника

tectonics

қатпарлы ~ складчатая ~ fold tectonics ТЕКТОНИКАЛЫҚ тектонический tectonic ТЕКШЕ куб cube

үздіксіз қумалау ~-сі / ~ непрерывной перегонки continuous still ТЕЛЕАВТОМАТИКА телеавтоматика automatic telecontrol ТЕЛЕВИЗОР телевизор television [TV] receiver, television [TV] set ұңғымалық акустикалық ~ скважинный акустический ~ borehole televiewer ТЕЛЕДИДАР телевидение television

су асты ~-ы / подводное ~ underwater television

ТЕЛЕДИНАМОМЕТРЛЕУ телединамометрирование (ұңғымалардың

– скважин) remote dynamometering

ТЕЛЕЖАЗЫЛЫМ телезапись television recording

ТЕЛЕКАМЕРА телекамера television [TV] camera, telecamera

ТЕЛЕМЕТРИЯ телеметрия telemetry

ТЕЛЕМЕХАНИЗАЦИЯ телемеханизация telemechanization

мұнай өндіру ~-сы / ~ добычи нефти telemechanization of oil production ТЕЛЕӨЛШЕМ телеизмерение telemetering, telemetry, remote metering ТЕЛЕФОН телефон (tele)phone; (құлақ түтік – трубка) receiver; (аппа-

рат) (tele)phone set

спутникті ~ спутниковый ~ satellite phone ұялы ~ мобильный ~ mobile phone ТЕЛЬФЕР тельфер telpher ТЕМПЕРАТУРА температура temperature алауот ~-сы / ~ факела flame temperature

атмосфералық ~ атмосферная ~ atmospheric temperature

аяздан қату ~-сы / ~ замерзания freezing point, freezing temperature

балқу ~-сы / ~ плавления melting [thaw] point

бастапқы ~ начальная ~ initial temperature

бөлме ~-сы / комнатная ~ room [indoor] temperature

бу құралу ~-сы / ~ парообразования vaporization temperature

булану ~-сы / ~ испарения vaporization temperature

бұрғылау ерітіндісінің айналу ~-сы / ~ циркуляции бурового раствора

circulating temperature of drilling mud stream

гидрат құралу ~-сы / ~ гидратообразования gas hydrate formation point

даусыз ~ абсолютная ~ absolute [Kelvin] temperature

дəнекерлеу ~-сы / ~ сварки welding temperature

еру ~-сы / ~ таяния melting [thaw] point жану ~-сы / ~ горения combustion temperature жарқ ету ~-сы / ~ вспышки flash point

жер қабыршығының ~-сы / ~ земной коры crustal temperature

жұмсару ~-сы / ~ размягчения softening temperature

жұмыс ~-сы / рабочая ~ operating [running, working] temperature

жіктелу (бұрғылау ерітіндісінің) ~-сы / ~ разложения (бурового раствора)

decomposition temperature

заттың ауыспалы кезеңінің ~-сы / критическая ~ critical temperature

келтірілген ~ приведенная ~ reduced temperature

Кельвин межелігі бойынша ~ / ~ по шкале Кельвина Kelvin [absolute] tem- perature

кен шоғырындағы газдың ~-сы / ~ газа в залежи gas temperature in situ, reservoir gas temperature

кенді ұңғымада айналып тұратын ~ циркуляционная ~ на забое bottom-hole circulation temperature, BHCT

кенді ұңғымадағы ~ забойная ~ bottom-hole temperature

кенді ұңғымадағы динамикалық ~ забойная динамическая ~ flowing bottom- hole temperature

кенді ұңғымадағы статикалық ~ забойная статическая ~ shut-in [static] bottom-hole temperature

кенді ұңғымадағы статикалық ~ статическая ~ на забое скважины bottom- hole static temperature, BHST

коллектор ~-сы / ~ коллектора reservoir temperature конденсациялар ~-сы / ~ конденсации condensation [dew] point кристаллдану ~-сы / ~ кристаллизации crystallization temperature кіру кезіндегі ~ / ~ на входе inlet temperature

қайнау ~-сы / ~ кипения boiling point

қанығу ~-сы / ~ насыщения saturation temperature

қату ~-сы / ~ застывания congelation point, congelation temperature

қатып қалу ~-сы / ~ затвердевания        hardening     [solidification] point, solidification temperature

қозғалмайтын бұрғылау ерітіндісінің ~-сы / ~ неподвижного бурового рас- твора static temperature of drilling mud

қоршаған ортаның ~-сы / ~ окружающей среды ambient temperature

құбырдан тыс кеңістіктегі сағалық ~ устьевая ~ в затрубном простран- стве wellhead annulus temperature

қыртыстың ~-сы / ~ пласта formation temperature минустық ~ минусовая ~ subzero temperature мөлшерсіз ~ безразмерная ~ dimensionless temperature

мұз құралу ~-сы / ~ льдообразования ice formation temperature, ice formation point

мұнайдың ~-сы / ~ нефти oil temperature

мұнайдың тұтану ~-сы / ~ воспламенения нефти fire point of oil

нөлдік ~ нулевая ~ zero temperature

орнап болмаған ~ неустановившаяся ~ transient temperature өздігінен тұтану ~-сы / ~ самовоспламенения self-ignition temperature плюстік ~ плюсовая ~ above-zero temperature

реакция ~-сы / ~ реакции reaction temperature сақтау ~-сы / ~ хранения storage temperature стандартты ~ стандартная ~ standard temperature

стандартты жағдай кезіндегі ~ / ~ при стандартных условиях standard conditions temperature

тұрақты ~ постоянная ~ constant [fixed] temperature

тұтану ~-сы / ~ воспламенения ignition [fire] point, ignition temperature ұңғыма оқпанындағы ~ / ~ в стволе скважины borehole temperature ұңғыма сағасындағы ~ / ~ на устье скважины wellhead temperature ұстап қалу ~-сы / ~ схватывания setting temperature

үстіртін ~ поверхностная ~ surface temperature

Цельсия межелігі бойынша ~ / ~ по шкале Цельсия Celsius [centigrade] temperature

шекті ~ предельная ~ limiting [ceiling] temperature

шығу кезіндегі ~ / ~ на выходе outlet temperature

ТЕМПЕРАТУРА ӨТКІЗГІШТІК (кен жыныстарының) температуро- проводность               (горных пород) thermal diffusivity

ТЕМПЕРАТУРАҒА ТӨЗІМДІЛІК температуростойкость temperature stability

ТЕМІР АРҚАННЫҢ ТҰТАМЫ прядь каната wireline [cable] strand

ТЕМІР АРҚАНДЫ ҰҢҒЫМАДАН ШЫҒАРЫП АЛУҒА АРНАЛҒАН

ШТОПОР штопор для извлечения каната из скважины rope spear ТЕМІР АРҚАННЫҢ СТРЕНГАСЫ стренга каната cable strand ТЕМІР ШІЛТЕР (АУА ТАРТҚЫШ) решетка:

аккумуляторлық пластинаның ~-і / ~ аккумуляторной пластины plate grid

антенналық ~ антенная ~ array

бақылаушылық ~ контрольная ~ gage mark дифракциялық ~ дифракционная ~ (diffraction) grating желдеткіштік ~ вентиляционная ~ register кристаллдық ~ кристаллическая ~ crystal lattice

мінбе фермасының ~-і / ~ фермы вышки derrick lattice

радиатордың ~-і / ~ радиатора radiator grill

су қабылдағыштың ~-і / ~ водоприемника screen

тесіп өтетін ферманың ~-і / ~ сквозной фермы lattice, web

ТЕНДЕР тендер tender

бұрғылау ~-і / буровой ~ drilling tender

цементтеуші ~ цементировочный ~ cementing tender

ТЕНДЕРГЕ ҚАТЫСУШЫ (жабық конкурста) участник тендера (за-

крытого конкурса) bidder

ТЕНЗОМЕТРЛЕУ тензометрирование strain measurement

ТЕНЗОР тензор tensor

ТЕНЗОТЕТІК тензодатчик strain gage transducer

ТЕҢ ҰСТАУ балансировать compensate, balance

ТЕҢГЕРМЕ балансир balance [equalizing] beam, equalizer

сорғыш қондырғысының (темір арқанды бұрғылау станогы) ~-сі / ~ насо- сной установки (станка канатного бурения) oscillating [walking] beam

таразы ~-сі / ~ весов balance bob weight, balance beam

тежеуіш ~-сі / ~ тормоза brake equalizer

темір арқанды соққылап бұрғылау қондырғысының ~-сі / ~ установки ударно-канатного бурения oscillating [walking] beam

ұзартылған иығы бар шайқалма-станогының ~-сі / ~ станка-качалки с уд- линенным плечом oscillating [walking] beam with extended arm

ТЕҢГЕРУ балансировка balancing, trim(ming)

бір сəттік ~ моментная ~ couple [moment] balancing қозғалысты ~ динамическая ~ dynamic trim, dynamic balancing өз орнында ~ / ~ на месте balancing in site, field balancing роторды ~ / ~ ротора rotor balancing

статикалық ~ статическая ~ static balancing

таразыны ~ весовая ~ mass balancing

ТЕҢГЕРІМНІҢ БҰЗЫЛУЫ разбаланс disbalance, out-of-balance

ТЕҢДЕЙ ƏРЕКЕТ ЕТЕТІН равнодействующая resultant

күштердің ~ жүйесі / ~ системы сил resultant of a system of forces

ТЕҢДЕСТІ/К баланс balance; equilibrium; budget

газдың ~-і / ~ газа gas balance

жер асты суларының ~-і / ~ подземных вод groundwater budget

жылу ~-і / тепловой ~ heat [thermal] balance

ионды ~ ионный ~ ionic balance мұнай ~-і / ~ нефти oil balance отын ~-і / топливный ~ fuel balance

отын-энергетикалық ~-і / топливно-энергетический ~ fuel and energy balance

сала аралық ~ межотраслевой ~ intersectoral balance

салмақ ~-і / ~ масс mass balance

топырақ ылғалының ~-і / ~ почвенной влаги soil moisture balance

тұзды ~ солевой ~ salt balance

ұңғыманы бұрғылаудың күнтізбелік уақыт ~-і / ~ календарного времени бу- рения скважины calendar time distribution of well drilling

фосфор ~-і / ~ фосфора phosphorous balance ылғалдандыру ~-і / ~ увлажнения moisture budget энергетикалық ~ энергетический ~ energy balance ТЕҢДЕУ (ТЕҢЕСТІРУ) уравнение equation ағыстың ~-і / ~ течения flow equation

ажырамаушылықтың ~-і / ~ неразрывности continuity equation

Бернулли ~-і / ~ Бернулли Bernoulli’s theorem

Бингхэм – Бакингхэмнің ~-і / ~ Бингхэма – Бакингхэма             Bingham- Buckingham equation

Ван-дер-Ваальстің ~-і / ~ Вандер-Ваальса Van der Waals equation

газ тармағының ~-і / ~ притока газа gas influx equation газды күйдің ~-і / ~ газового состояния equation of gas state Дарсидің ~-і / ~ Дарси Darcy’s equation

диффузияның ~-і / ~ диффузии diffusivity [diffusion] equation жылу балансының ~-і /~ теплового баланса heat-balance equation кең қоныштық ~-і / ~ размерностей dimensional equation

қозғалыс санының ~-і / ~ количества движения momentum equation

қозғалыстың ~-і / ~движения equation of motion

қыртыстағы мұнай қорының ~-і / ~ запасов нефти в пласте equation of oil in place

материалдық баланстың ~-і / ~ материального баланса material-balance equation

Оствальдтің ~-і / ~ Оствальда Ostwald equation

Риттингердің ~-і / ~ Риттингера Rittinger’s equation

сұйық қозғалысының ~-і / ~ движения жидкости fluid flow equation

сүзгілеудің ~-і / ~ фильтрации filtration equation

химиялық ~ химическое ~ chemical equation

цилиндр бойынша темір арқанды үйкеуге арналған Эйлердің ~-і / ~ Эйлера для трения каната по цилиндру capstan equation

ығыстыру ~-і / ~ вытеснения advance equation

ТЕҢЕСТІРУ уравновешивание (counter)balancing, equalizing

станок-сорғышты ~ / ~ станка-качалки counterbalancing of pumping unit

тепе-теңдікті сақтағышты ~ балансирное ~ weight balancing

ішінара ~ частичное ~ partial (counter)balancing

ТЕҢЕСТІРУ выравнивание 1. (сызық бойынша – no линии) alignment 2. (көлемі бойынша – no величине) equalization 3. (тігісін жатқызу – сглаживание) flattening, smoothing, surfacing 4. (деңгейі бойынша – no уровню) grading, leveling

бірдей статикалық ~ изостатическое ~ isostatic compensation

каротаждың мəліметтерін ~ / ~ данных каротажа log data smoothing

кескін өрісінің қисықтықтарын ~ / ~ кривизны поля изображения flattening of image field

қысымды ~ / ~ давления equalization of pressure

температураны ~ / ~ температур temperature equalization ТЕҢЕСТІРУШІ (ТЕҢ ЕТУШІ) уравнитель adjuster, equalizer, differential желілік ~ линейный ~ linear equalizer

қысымды ~ / ~ давления pressure equalizer

тежеуді ~ тормозной ~ brake equalizer

ТЕҢЕСТІРІЛМЕУШІЛІК неуравновешенность imbalance, unbalance, unbalancing

ТЕҢЕСТІРІЛМЕГЕН неуравновешенный out-of-balance, unbalanced

ТЕҢЕУ (ТЕҢГЕРУ) уравнивание compensation, equalization

ТЕҢІЗ ДАУЫЛЫ шторм (strong) gale; (сұрапыл – жестокий) (maximum) storm; (өте күшті – сильный) heavy gale

ТЕҢСЕЛІС (ЫРҒАЛЫС) перевалка transfer

жүктің ~-і / ~ груза cargo transfer

ТЕҢІЗ ҚОНДЫРҒЫСЫ БОЙЫНША МЕНЕДЖЕР менеджер по мор-

ским установкам offshore installation manager, OIM

ТЕҢІЗ море sea

~ жағалауы береговое ~ shelf-sea

ашық ~ открытое ~ open [high] sea

ашық терең ~ открытое глубокое ~ exposed deep water

дауылды ~ бурное ~ rough sea таяз ~ мелкое ~ shallow sea терең ~ глубокое ~ deep sea

шабуылдаушы ~ наступающее ~ invading [transgressing] sea

шегінуші ~ отступающее ~ retreating sea

ТЕҢІЗ ТҮБІНЕ ТІРЕЛІП ТҰРҒАН опирающийся на дно bottom- supported

ТЕҢІЗДІК морской marine; offshore

ТЕҢІЗ ЖҰЛДЫЗЫ (БІР КОЛОНАЛЫ) морская звезда (одной колонной)

sea star

ТЕРЕҢ ІЗДЕУ (мұнай жəне газды) глубокая разведка (нефти и газа) deep (oil and gas) exploration

ТЕОДОЛИТ теодолит theodolite

ТЕОДОЛИТ-НИВЕЛИР теодолит-нивелир theodolite-level

ТЕОРИЯ теория theory

ақпараттардың ~-сы / ~ информации general theory of communication, information theory

басқару ~-сы / ~ управления control theory

газдардың ~-сы / ~ газов gas theory

газды динамикалық ~ газодинамическая ~ gas dynamic theory

гидро динамикалық ~ гидродинамическая ~ hydraulic theory

ең жоғары кернеудің (кен жыныстарын бұзатын) ~-сы / ~ максимальных напряжений (разрушения горных пород) maximum-stress theory

ең жоғары майысудың (кен жыныстарын бұзатын) ~-сы / ~ максимальных деформаций (разрушения горных пород) maximum-strain theory

ең жоғары энергияның (кен жыныстарын бұзатын) ~-сы / ~ максимальной энергии (разрушения горных пород) maximum-strain energy theory

жылжудың ең жоғары кернеуінің (кен жыныстарын бұзатын) ~-сы / ~ мак- симальных напряжений сдвига (разрушения горных пород) maximum-shear theory

жылудың берілу ~-сы / ~ теплопередачи heat-transfer theory

кен жыныстарын бұзатын соққылы ~ ударная ~ разрушения горных пород

percussion theory of rock failure

кен жыныстарының бұзылу ~-сы / ~ разрушения горных пород theory of rock failure

кинетикалық ~ кинетическая ~ газов kinetic gas theory

қателік ~-сы / ~ ошибок error analysis

қышқылдар мен негіздердің ~-сы / ~ кислот и оснований acid-base theory мұнайдың пайда болу ~-сы / ~ происхождения нефти theory of oil origin өлшемділіктер ~-сы / ~ размерностей dimensional theory

өріс ~-сы / ~ поля field theory

салыстырмалылық ~-сы / ~ относительности theory of relativity

сенімділік ~-сы / ~ надежности reliability theory серпімділік ~-сы / ~ упругости theory of elasticity сол тектес ~ / ~ подобия similarity theory тұрақтылық ~-сы / ~ устойчивости stability theory

тұтқыр сұйықтардың ағу ~-сы / ~ течения вязкой жидкости viscous-fluid

flow [viscid] theory

ығыстыру ~-сы / ~ вытеснения replacement [drive] theory

ықтималдық ~-сы / ~ вероятностей theory of probability, probability theory

ТЕПЕ-ТЕҢДІ/К равновесие balance; equilibrium динамикалық ~ динамическое ~ dynamic equilibrium күштің ~-гі / ~ сил equilibrium of forces

қысымның ~-гі / ~ давлений pressure equilibrium

серпімді ~ упругое ~ elastic equilibrium

солай көрінетін ~ кажущееся ~ apparent equilibrium

статикалық ~ статическое ~ static equilibrium

талғаусыз ~ безразличное ~ indifferent equilibrium

термодинамикалық ~ термодинамическое ~ thermodynamic equilibrium

тұрақсыз ~ неустойчивое ~ unstable equilibrium тұрақты ~ устойчивое ~ stable equilibrium фазалық ~ фазовое ~ phase equilibrium химиялық ~ химическое ~ chemical equilibrium ТЕРБЕЛІС колебани/е fluctuation, oscillation деңгейдің ~-і / ~ уровня fluctuation of level қысымның ~-і / ~ давления pressure fluctuation тік ~ вертикальные ~ я (долота) bouncing

ТЕРЕҢ глубинный deep-seated; abyssal; subsurface ТЕРЕҢ ҚОПСЫТУ фрезерование cutting, milling құрал-саймандарды ~ / ~ инструмента tool milling

ТЕРЕҢ ОР ҚАЗҒЫШ СОҚА плуг-траншеекопатель trencher (plough)

ТЕРЕҢ СУЛЫ глубоководный deep-sea, deep-water; abyssal ТЕРЕҢДЕ ЖАТЫП ҚАЛУ глубокозалегающий deep-seated ТЕРЕҢДЕУ (ТЕРЕҢДЕТУ) углубление:

тігістің барлық шеңбері бойынша дəнекерлеуді жүргізуге мүмкіндік беретін құбыр желісінің орындағы ~ / ~ в траншее трубопровода, позволяю- щее вести сварку по всей окружности шва bell hole

ұңғыманың ~-і / ~ скважины well deepening

ТЕРЕҢДІ/К глубина depth

ақиқи (ұңғыманың) ~ истинная ~ (скважины) true depth

ақырғы ~ конечная ~ borehole bottom, old total depth бату (суға) ~-гі / ~ погружения (в воду) immersion depth болжамдалған ~ прогнозная ~ predicted depth болжанылған ~ предполагаемая ~ proposed depth бұрғылау ~-гі / ~ бурения drilling depth

бұрғылаудың ақырғы ~-гі / конечная ~ бурения drilling total depth бұрғылаудың жобалық ~-гі / проектная ~ бурения project drilling depth бұрғылаудың өлшенген ~-гі / измеренная ~ бурения measured drilling depth бұрғылаудың шешуші ~-гі / окончательная ~ бурения drilled out depth бұрғылаудың іс жүзіндегі ~-гі / фактическая ~ бурения actual drilling depth бүрмеліліктің ~-гі / ~ складчатости depth of folding

дəнекерлеу ~-гі / ~ провара depth of penetration ену ~-гі / ~ проникновения depth of penetration жалпы ~ общая ~ overall [total] depth

жаңа ақырғы ~ новая конечная ~ new total depth

жарылыс ~-гі / ~ взрыва shot depth

жер сілкіну фокусының ~-гі / ~ фокуса землетрясения depth of seismic fo- cus, focal [focus] depth

жобалық ~ проектная ~ budgeted [project] depth

жоғары температуралы ~ высокотемпературная ~ hot interior

зерттеу ~-гі / ~ исследования depth of investigation; (в скважине) logging depth

каротаждың ақырғы ~-гі / конечная ~ каротажа log total depth

келісімшарт бойынша ұңғыманың ~-гі / ~ скважины по контракту contract depth

кенді ұңғыма ~-гі / ~ забоя bottom-hole depth

кесудің ~-гі / ~ резания cutting depth

көпірді орнатқаннан кейінгі ұңғыманың ~-гі /~ скважины после установки моста plugged back total depth

көпірді орнатудың ~-гі / ~ установки моста plugged back depth

қатып қалу ~-гі / ~ промерзания depth of freezing, frost penetration

құбыр желісі астындағы траншеяның ~-гі / ~ траншеи под трубопровод

pipeline trench depth

құбыр желісінің орналасу ~-гі / ~ заложения трубопровода pipeline laying depth

құлама ~-гі / отвесная ~ vertical depth

мекен ~-гі / ~ залегания occurence depth

мұздату ~-гі / ~ замораживания freezing depth

өлшенген (ұңғыманың) ақырғы ~ измеренная конечная ~ (скважины) meas- ured total depth

өнімді көкжиектің мекен ~-гі / ~ залегания продуктивного горизонта pro- ducing reservoir depth

пакерді отырғызу ~-гі / ~ посадки пакера packer setting depth

свайды қағу ~-гі / ~ заделки сваи depth of pile setting

сейсмикалық сəулелердің енуінің ең көп ~-гі / максимальная ~ проникнове- ния сейсмических лучей maximum depth of seismic rays

соңғы ұңғыманы ұстап тұру бағанасы салпыншағының ~-гі / ~ подвески обсадной колонны-хвостовика (casing) liner hanger setting depth

сорғы салпыншағының ~-гі / ~ подвески насоса depth of plunger

сорғы-компрессорлық құбырды түсірудің ~-гі / ~ спуска насосно-компрес- сорных труб tubing setting depth

сорғыны түсірудің ~-гі / ~ спуска насоса pump setting [running] depth

сорғыны түсірудің шекті ~-гі / предельная ~ спуска насоса ultimate pump setting [running] depth

сүзгіштің ену ~-гі / ~ проникновения фильтрата filtrate ingress depth сүңгуір қол жеткізе алатын ~ доступная водолазу ~ diver depth сынамаларды іріктеу ~-гі / ~ отбора проб sampling depth

танкердің шөгу ~-гі / ~ осадки танкера tanker draft тапсырылған ~ заданная ~ selected [predetermined] depth теңіз ~-гі / ~ моря sea depth

теңіз деңгейінен ~-гі / ~ от уровня моря subsea depth теңіздің есептік ~-гі / расчетная ~ моря design water depth теңіздің жұмыс ~-гі / рабочая ~ моря operating water depth теңіздің орташа ~-гі / средняя ~ моря mean sea depth

теспенің ~-гі / ~ шпура hole depth

тұғыртастың орналасу ~-гі / ~ заложения фундамента foundation depth

түсірудің ~-гі / ~ спуска running [setting] depth

тіктігі бойынша ~ / ~ по вертикали true depth

тілік (бұранда) ~-гі / ~ нарезки (резьбы) depth of thread

ұңғыманы ұстап тұру бағанасы цементтелген ~ / ~, на которой зацементи- рована обсадная колонна casing cemented depth

ұңғыманы ұстап тұру бағанасын түсірудің ~-гі / ~ спуска обсадной колонны

casing setting depth

ұңғыманы ұстап тұру бағанасының тиянақ қалыбын орнатудың ~-гі / ~

установки башмака обсадной колонны casing depth

ұңғыманы ұстап тұру құбырын түсірудің ~-гі / ~ спуска обсадной колонны труб landing depth

ұңғыманың ~-гі / ~ скважины hole depth

ұңғыманың ақырғы ~-гі / конечная ~ скважины total well depth

ұңғыманың кені бар ~-гі / забойная ~ скважины total depth

цементті көпірді орнатқанға дейінгі ұңғыманың ~-гі / ~ скважины до уста- новки цементного моста old plugged back depth

шаншудың ~ прострела perforator bullet penetration

шолғымен тексеру ~-гі / ~ зондирования penetration depth

іс жүзіндегі тік ~ фактическая вертикальная ~ true vertical depth ТЕРЕҢДІК ӨЛШЕУІШ лубиномер depthometer, depth gage, odometer ТЕРМИНАЛ терминал terminal

ТЕРМИСТОР термистор thermistor, temperature-sensitive resistor ТЕРМО БАЙЛАНЫСТЫРҒЫШ термоконтакт thermal contact ТЕРМО БУ термопара thermoelectric couple, thermocouple

ТЕРМО ГАЗ САРАПТАУЫШ термогазоанализатор thermal gas analyzer

ТЕРМО ОҚШАУЛАУ термоизоляция heat [thermal] insulation ТЕРМО ӨҢДЕУ термообработка heat-treating operation, heat treatment ТЕРМО ПАТРОН термопатрон bulb

ТЕРМО РЕЛЕ термореле thermal relay

ТЕРМО РЕТТЕУІШ терморегулятор temperature controller, thermostatic switch

ТЕРМО СТАТ термостат thermostat

ТЕРМО СТАТТАНУ термостатирование thermostatting ТЕРМО СУҒА ТОЛТЫРУ термозаводнение thermal flooding ТЕРМО ТАЛДАУ термоанализ thermal analysis

ТЕРМО ТОЗУ термостарение thermal [heat] aging

ТЕРМО ТӨЗІМДІЛІК термостойкость thermostability, thermal stability, heat resistance

ТЕРМО ШКАФ термошкаф heat chamber, heat cabinet, oven ТЕРМОАЖЫРАТҚЫШ термовыключатель thermostatic switch ТЕРМОБҰРҒЫ термобур thermodrill, heat drill ТЕРМОВМСКОЗИМЕТР термовискозиметр thermoviscosimeter

ТЕРМОВУЛКАНИЗАЦИЯ термовулканизация thermal [heat] vulcaniza- tion

ТЕРМОГРАММА термограмма thermogram

ТЕРМОГРАФ термограф thermographic recorder, thermograph, recording thermometer

ұңғымалық ~ скважинный ~ subsurface thermograph ТЕРМОДИНАМИКА термодинамика thermodynamics ТЕРМОДИФФУЗИЯ термодиффузия thermal diffusion ТЕРМОИНЖЕКТОР термоинжектор thermoinjector ТЕРМОКАРОТАЖ термокаротаж temperature well logging (survey) ТЕРМОЛИФТ термолифт thermolift

ТЕРМОМЕТР термометр thermometer

алыстан басқарылатын ~ дистанционный    ~      remote-indicating      ther- mometer

алыстан басқарылатын ұңғымалық ~ скважинный дистанционный ~ subsurface telethermometer

байланыстырғыш ~ контактный ~ contact thermometer

газды ~ газовый ~ gas thennometer

даусыз ~ абсолютный ~ absolute thennometer

дифференциалды ~ дифференциальный ~ differential thermometer

ең жоғары ~ максимальный ~ maximum thennometer

кенді ұңғыма манометриялық ~ забойный манометрический ~ bottom-hole pressure thermometer

кенді ұңғымалық ~ забойный ~ bottom-hole thermometer

қарсыласу ~-і / ~ сопротивления resistance thennometer

өздігінен жазатын ~ самопишущий ~ thennograph, recording thermometer, thermographic recorder

сезімталдығы жоғары ұңғымалық ~ скважинный высокочувствительный ~ high-resolution subsurface thermometer

сұйық ~ жидкостный ~ liquid thermometer

сынапты ~ ртутный ~ mercury thermometer

термоэлектрлік ұңғымалық ~ скважинный термоэлектрический ~ ther- moelectrical subsurface thermometer

тіркеп отыратын ұңғымалық ~ скважинный регистрирующий ~ subsurface recording thermometer, subsurface temperature recorder

ұңғымалық ~ скважинный ~ subsurface [well, downhole] thermometer

үлгілі ~ образцовый ~ standard thennometer

электрлік ~ электрический ~ electric thermometer

ТЕРМОМЕТРИЯ термометрия (ұңғыманың – скважины) temperature [thermal] log(ging), temperature survey, thermometry

ТЕРРАСА терраса terrace

өзен немесе көлдің ~-сы / речная или озерная ~ bench

ТЕСПЕ шпур blasthole, bore(hole)

бəсеңдейтін ~ нисходящий ~ downhole

көлденең ~ горизонтальный ~ horizontal [flat] hole

көмекші ~ вспомогательный ~ easer (hole)

қиғаш ~ наклонный ~ angle [incline] hole

үңгіп тиегіш ~ врубовый ~ snubbing shot, cut hole

ТЕСТІЛЕУ тестирование:

ағып кетуді байқау үшін ~ / ~ на утечку leakofftest, LOT

бұрғылау бағанасындағы ~ / ~ в бурильной колонне drill stem test, DST ТЕСІК (САҢЫЛАУ) отверсти/е aperture, hole, opening, orifice апикалды ~ апикальное ~ apical aperture

аяқталу ~-гі / ~ истечения discharge orifice

бағана тиянақ қалыбының ~-гі / ~ башмака колонны string shoe opening бұлғақтың үлкен бүркеншігінің ~-гі / ~ большой головки шатуна crank bore бұрандамалы ~ болтовое ~ bolt hole

бұрандасы бар ~ / ~ с резьбой threaded [tapped] hole

бұрғылау құбырындағы (əдетте бекітпе маңында) шағын ~ немесе саңылау

/ небольшое ~ или щель в бурильной трубе (обычно около замка) washout

бүйірдегі ~ боковое ~ side outlet

біліктің ~-гі / ~ вала shaft hollow

біркелкі орналасқан ~-тер / равномерно расположенные ~я equally spaced holes

газ өткізетін ~ газоотводное ~ gas escape hole

гидроциклонның төменгі төгу ~-гі / нижнее сливное ~ гидроциклона apex

дабылдық (бұрғылау сорғысы) ~ сигнальное ~ (бурового насоса) telltale opening

егелген ~ расточенное ~ bore

еденге түсіру ~-гі / спускное ~ в полу floor drain енді өтпелі ~ широкопроходное ~ full hole жалғастықты ~ штуцерное ~ bean hole желдеткіш ~-гі / вентиляционное ~ vent hole жуып тұратын ~ промывочное ~ water port инжекциялы ~ инжекционное ~ jet orifice

калибрлеу ~-гі / калиброванное ~ calibrated [gage] orifice кедергіштеуге арналған ~ / ~ для дросселирования orifice hole конустық ~ коническое ~ flare

көруге арналған ~ смотровое ~ inspection hole, observation port кіргізу ~-гі / впускное ~ inlet [admission] opening, entrance hole қашаудағы жуып тұратын ~ промывочное ~ в долоте slush nozzle құбырдың ~-гі / ~ трубы pipe mouth

құйып тұратын ~ заливочное ~ filling hole, filling orifice

құю ~-гі / наливное ~ bung hole

құятын ~ сливное ~ weir port

май құйып тұратын ~ маслоналивное ~ oil-filling hole

май құю ~ маслозаправочное ~ oil filler

майды төгуге арналған сорғытқылық ~ дренажное ~ для слива масла oil drain

манометрге арналған ~ / ~ для манометра pressure gage connection opening

мүжілу ~-гі / коррозионное ~ rust hole

мінбенің үстіңгі рамасының ~-гі / ~ верхней рамы вышки water table opening

өлшейтін ~ замерное ~ gage hole, gaging hatch

өлшем ~-гі / мерное ~ measuring orifice

өткізу ~-гі / проходное ~ bore, orifice

пайдаланылған газдың шығу ~-гі / выхлопное ~ exhaust port

піскектелегн ~ высверленное ~ bore

ротордың өткізу ~-гі / проходное ~ ротора rotary table opening

саңылаусыз ~ глухое ~ blind [dead-end] hole

сорғының сығып толтыру ~-гі / нагнетательное ~ насоса pump discharge

сорып алатын ~ всасывающее ~ suction port

тазалайтын ~ очистное ~ cleanout port

тереңдегі сүзгіштің ~-гі / ~ глубинного фильтра screen pipe opening

тесіп өтетін ~ сквозное ~ through [open-end] hole

тиейтін ~ загрузочное ~ charging opening

тұтандыратын ~ запальное ~ blasting aperture, priming hole

түсіру ~-гі / спускное ~ discharge [drain] hole

тығыны бар сорғытқылық ~ дренажное ~ с пробкой plug drain

ұңғы қашауымен өңделген ~ / ~, обработанное разверткой counterbore

үрлеп тұратын ~ продувочное ~ blowdown [scavenge] port цементтеу ~-гі / цементировочное ~ cementing port шүмектің шығару ~-гі / выпускное ~ сопла nozzle outlet

шығару ~-гі / выпускное ~ escape [discharge] orifice, outlet, bleed hole

ТЕТРАФОСФАТ тетрафосфат tetraphosphate натрий ~-ы / ~ натрия sodium tetraphosphate ТЕТІК (АСПАП, ҚҰРЫЛҒЫ) приспособление:

асып қоюға арналған ~ / ~ для подвески sling

белдік таспаларды біріктіруге арналған ~ / ~ для соединения ремней belt fastener

бөліп тұратын ~ делительное ~ indexing attachment

бұрғылау құбырларын бұрап шығаруға арналған ~ / ~ для развинчивания бурильных труб breakout device

бұрқақтаған ұңғыманың шапшып ағуын басқа тарапқа бұруға арналған ~ /

~ для отвода в сторону струи фонтанирующей скважины flow catcher

жұмыс істеу құбырына арналған роликтері бар қысып тұратын ~ зажим- ное ~ с роликами для рабочей трубы roller kelly bushing

иілуді сынауға арналған ~ / ~ для испытания на изгиб bending device

қашауды аударып бұруға арналған ~ / ~    для     отворачивания     долот

drilling-bit breaker

қашауды бұрап кіргізуге жəне бұрап шығаруға арналған ~ / ~ для навинчи- вания и отвинчивания долота bit breaker

қашауды майлауға арналған ~ / ~ для заправки долот bucking ram

қолмен басқарылатын қысқыштары бар ~ / ~ с ручными зажимами hand- operated jig

құбыр желісін инспекциялауға арналған ~ / ~ для инспекции трубопрово- дов inspection jig

құбыр желісін тазалауға арналған ~ / ~    для     очистки     трубопроводов

pipeline cleaner, pipeline pig

құбыр желісінің кем-кетігін, ағып кетуін тексеруге арналған ~ / ~ для про- верки трубопровода на дефекты, утечку pipeline inspection jig

қысып тұратын ~ зажимное ~ holding jig

механикалық жетегі бар ~ / ~ с механическим приводом power-operated device

мікбасты сақинаны қысуға арналған ~ / ~ для сжатия поршневых колец

piston ring compressor

нықтап бекіту желісін асып қоюға арналған ~ / ~ для подвески линии глуше- ния kill line support assembly

пневматикалық қысқыштары бар ~ / ~ с пневматическими зажимами air

jig

реттеуге арналған ~ / ~ для регулирования adjuster

суға аққан заттарды ұстап алуға арналған ~ / ~ для вылавливания утерян-

ных предметов towed recovery device

сынауға арналған ~ / ~ для испытаний test jig

ұңғыманы ұстап тұру құбырын түсіруге арналған ~ / ~ для спуска обсадных труб casing appliance

ТЕФЛОН тефлон teflon

беріктендірілген ~ упрочненный ~ reinforced teflon

ТЕХНИ/К техник technician

кен ~-гі / горный ~ foreman

ТЕХНИКА техника 1. (қызмет саласы – область деятельности) technol- ogy, engineering 2. (əдістеме, амал – методика, прием) technique, method, procedure 3. (аспап, құрал – приборы, оборудование) equipment, facilities

бұрғылау ~-сы / буровая ~ drilling technique

жол жасау ~-сы / дорожная ~ road machinery, road engineering

көлбеу түрде бұрғылауға арналған ~ / ~ для наклонного бурения angular drilling equipment

қайраңда жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік ~-сы / ~ безопасности при ра- ботах на шельфе safety in offshore operations

қауіпсіздік ~-сы / ~ безопасности safety precautions,        safety measures, accident prevention

ластануларды (теңізде) тазалау ~-сы / ~ очистки загрязнений (на море)

spill-cleaning technique

өндіру ~-сы / ~ добычи production technique

өрт сөндіру ~-сы / пожарная ~ fire technique

пайдалану жағдайын үлгілеу ~-сы / ~ моделирования эксплуатационных условий environmental engineering

тəжірибе жасау ~-сы / ~ эксперимента experimental technique

темір арқан ~-сы / канатная ~ wireline technique

ТЕХНОЛОГ технолог technologist, industrial [process] engineer

ТЕХНОЛОГИЯ технология technology, technique, engineering, practices, operational [operating] procedure

бұрғылау ~-сы / ~ бурения drilling technology

бұрғылау ерітінділерінің ~-сы / ~ буровых растворов drilling mud technol- ogy, drilling mud practices

газды өндіру ~-сы / ~ добычи газа gas production technology

дəнекерлеу ~-сы / ~ сварки welding procedure, welding practices

кен жынысының үлгісін бұрғылау ~-сы / ~ кернового бурения coring technology

құбыр желісі құрылыстарының ~-сы / ~ строительства трубопровода

pipeline construction technology

қыртысты сынаушымен сынақтан өткізу ~-сы / ~ испытания пластоиспы- тателем drill-stem testing technique

қыртыстық зерттеулердің ~-сы мен техникасы / ~ и техника пластовых ис- следований reservoir engineering

мұнай жəне газ кеніштерін əзірлеу ~-сы / ~ разработки нефтяных и газо- вых месторождений oil and gas reservoir engineering

мұнай қыртысын əзірлеу ~-сы / ~ разработки нефтяного пласта oil reservoir engineering

мұнайды өндіру ~-сы / ~ добычи нефти oil production technique

өнімді қыртысты ашу ~-сы / ~ вскрытия продуктивного пласта drilling-in technology, drilling-in technique

теңіздегі жұмыс ~-сы / ~ работ в море offshore technology

теңіздегі құбыр желісін төсеу ~-сы / ~ укладки морского трубопровода

marine pipe-laying technology

терең ұңғымаларды бұрғылау ~-сы / ~ бурения глубоких скважин deep- well drilling technology

ұңғыма құрылыстарының ~-сы / ~ строительства скважин well construction technology

ұңғымаларды жер астында жөндеу ~-сы / ~ подземного ремонта скважин

well servicing technology, well servicing technique

ұңғымаларды күрделі жөндеу ~-сы / ~ капитального ремонта скважин

well work-over technology, well work-over technique

ұңғыманы аяқтау ~-сы / ~ заканчивания скважины well completion technique ұңғыманы сынақтан өткізу ~-сы / ~ испытания скважины well test procedure цементтеу жұмыстарының ~-сы / ~ цементировочных работ cementing

technology, cementing technique

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ технологический engineering

ТЖБҚ І [теңіздегі жылжымалы бұрғылау қондырғысы] ММБУ [морская мобильная буровая установка] mobile offshore drilling unit

ТЖБҚ ІІ [теңіздің жылжымалы бұрғылау қондырғысы] МПБУ [морская подвижная буровая установка] mobile offshore drilling unit

ТИЕЛГЕН нагруженный loaded

бір қалыпты ~ равномерно ~ equally loaded

қалай болса солай ~ неравномерно ~ unequally loaded ТИЕЛЕТІН (АРТЫЛАТЫН) погружаемый immersible ТИЕЛУ (АРТЫЛУ) погружаться dive, sink

ТИЕП ҚОЮ отгрузка shipment

мұнайды теңізбен ~ / ~ нефти морем shipment of crude oil

ТИЕУ І загрузка charging, loading

«мұнай үстіңгі жағында» əдісімен танкерге мұнайды ~ / ~ нефти в танкер методом «нефть сверху» load on top

ауытқытпайтын ауыр жүкті ~ / ~ балласта ballasting кезеңдік ~ / периодическая ~ batch operation танкерге ~ / ~ танкера tanker loading

шикізатты ~ / ~ сырья batch

ТИЕУ ІІ нагружаемость load-carrying capacity

ТИЕУ ІІІ (АРТУ) погрузк/а shipment, handling

кері қайтатын жүкті ~ / ~ обратного груза back loading

құбырларды ~ / ~ труб loading of pipes

төгіп тастап (кемеге) ~ / ~ навалом (в судно) bulk stowage

ТИЕУ-ТҮСІРУ погрузочно-разгрузочный handling

ТИЕУШІ (ТИЕЙТІН) навалочный (жүк туралы – о грузе) bulky

ТИТРЛЕУ титрование titration

қышқылдық-негізгі ~ кислотно-основное ~ acid-based titration

қышқылмен ~ / ~ кислотой titration with acid

сабынды ерітіндімен ~ / ~ мыльным раствором soap hardness tests ТИІМДІЛІК (ПАЙДАЛЫЛЫҚ) экономичность efficiency ТИІМДІЛІ/К (НƏТИЖЕЛІЛІК) эффективность efficiency, effectiveness, efficacy аумағы бойынша (мұнайды сумен) ығыстыру ~-гі / ~ вытеснения (нефти

водой) по площади areal sweep efficiency

бұрғылау ~-гі / ~ бурения drilling efficiency

ығыстыру ~-гі / ~ вытеснения displacement efficiency; (мұнайды сумен –

нефти водой) sweep efficiency

іздеу жұмыстарының ~-гі / ~ поисковых работ prospecting effectiveness ТИЯНАҚ ҚАЛЫ/П башмак (drive) shoe; saddle; boot; seat; pad автоматты толтыруға арналған ұңғыманы ұстап тұру бағанасының ~-бы / ~

обсадной колонны для автоматического заполнения automatic fill-up float shoe

анкерлі ~-бы / анкерный ~ anchor shoe

астыңғы жағында қиғаш кесігі бар ~-бы / ~ с косым срезом внизу muleshoe

бағаналы ~-бы / колонный ~ string shoe

бағыттаушы ~-бы / направляющий ~ guide shoe

бөлшектеп бұрғылауға арналған ~ / ~ для дробового бурения drag shoe

бұрғылау қондырғысы бағанының ~-бы / ~ стоек буровой установки

drilling-unit brace socket

бұрғылау станогының бағанына арналған ~ / ~ для стоек бурового станка

brace socket

жуып-шаятын бағананың ~-бы / ~ промывочной колонны washover shoe

икемді металлдан жасалған ~-бы / гибкий металлический ~ flexible metal shoe

кесетін жүзі бар ұңғыманы ұстап тұру бағанасының ~-бы / ~ обсадной ко- лонны с фаской beveled casing shoe

кескішпен аяқталатын бұрғылау жəне оны тазалау аспаптарының ~-бы / ~

желонки, заканчивающийся зубилом chisel shoe

қағылатын ~-бы / забивной ~ drive shoe

қарсы қақпақшасы бар ~-бы / ~ с обратным клапаном float shoe

қарсы қақпақшасы бар ұңғыманы ұстап тұру бағанасының ~-бы / ~ обсад- ной колонны с обратным клапаном float casing shoe

қиғаш шығу тесіктері бар цементтеуші ~-бы / цементировочный ~ с косы- ми выпускными отверстиями whirler cement shoe

құбырлы (алмаспен) арматураланған ~-бы / армированный (алмазами)

трубный ~ set casing shoe

құйрықша-ұңғыманы ұстап тұру бағанасының ~-бы / ~ обсадной колонны- хвостовика liner shoe

құйынды цементтеуші ~-бы / вихревой цементировочный ~ whirler cement shoe

мөлтек бұрғының ~-бы /~ микрозонда insulated microlog sonde [mi-crosonde] pad

мұнара тіреуішінің ~-бы / ~ ноги вышки reinforcing pad

негіз қалыптың ~-бы / ~ колодки bearing bracket

сорғыш-компрессор бағанасының ~-бы / ~ насосно-компрессорной колонны

tubing (string) shoe

сұққысы бар ~-бы / ~ с пальцами finger type shoe

сыйымдылықтың қалқымалы шатырының ~-бы / ~ плавающей крыши ре- зервуара shoe of tank cover

ұңғыманы ұстап тұру бағанасына арналған бағыттаушы тығыны бар ~-бы /

~ с направляющей пробкой для обсадной колонны casing shoe with a guide plug ұңғыманы ұстап тұру бағанасының ~-бы / ~ обсадной колонны casing shoe ұңғыманы ұстап тұру бағанасының арматураланған ~-бы / армированный ~

обсадной колонны hard alloy-set casing shoe

ұңғыманы ұстап тұру бағанасының қағылатын ~-бы / забивной ~ обсадной колонны casing drive shoe

ұяшығы бар ~-бы / ~ с гнездом stub-in shoe фрикционды ~-бы / фрикционный ~ friction shoe цементтеуші ~-бы / цементировочный ~ cement shoe шұңғымасы бар ~-бы / ~ с воронкой bell-end shoe

ішкі құбырдың ~-бы / ~ внутренней трубы inner-tube shoe

ТО/К ток current

~ жəне Фуко / ~ и Фуко eddy currents

адаспалы ~-тар / блуждающие ~и stray currents

ауыспалы ~ переменный ~ alternating current

белсенді ~ активный ~ active current

бір фазалы ~ однофазный ~ single-phase current дəнекерлейтін ~ сварочный ~ (arc-)welding current ең жоғары ~ максимальный ~ peak current

жер бетіндегі ~-тар / земные ~и telluric [earth] currents

кері ~ обратный ~ back current

көп фазалы ~ многофазный ~ multiphase current көрсетілген ~ номинальный ~ rate current көтеріп тұратын ~ несущий ~ carrier current

қауіпсіз (адам үшін) ~ безопасный ~ (для человека) let-go current

қуат беру ~-гы / ~ питания feed [supply] current

сыртқы шынжырдағы ~ / ~ во внешней цепи external current

теңгермелі (аспаптағы) ~ уравнительный ~ (в приборе) circulating current

тұрақты ~ постоянный ~ (мөлшері бойынша – по величине) constant current; (белгісі бойынша – no знаку) direct current

тұтынылатын ~ потребляемый ~ consumption current

ұйытқыма ~-тар / вихревые ~и eddy currents үш фазалы ~ трехфазный ~ three-phase current электр ~-гы / электрический ~ electric current ТО/П группа:

бірдей бөлшек заттардың ~-ы / ~ одинаковых деталей battery қыртыстардың ~-ы / ~ пластов series [group] of strata тастандылардың ~-ы / ~ сбросов fault bundle

трансформаторлардың ~-ы / ~ трансформаторов bank of transformers

тұзды күмбездердің жағалаудағы ~-ы / прибрежная ~ соляных куполов coastal domes

тұзды күмбездердің ішкі ~-ы / внутренняя ~ соляных куполов interior domes шөгінді қыртыстардың ~-ы / ~ осадочных пластов sedimentary complex ТО/П класс class; grade; rate

Америка мұнай институты цементтерінің ~-бы / ~ цементов Американ- ского нефтяного института API cement classes

асимметриялық кристаллдардың ~-бы / ~ асимметричных кристаллов

asymmetrical crystal class

геодезиялық жұмыстардың ~ / ~ геодезических работ position order

ірілік ~-бы / ~ крупности grade according to size

туралық ~-бы / ~ точности accuracy rating, accuracy class

ТО/П (ПАРТИЯ) партия:

алмастар ~-бы / ~ алмазов (содержащая смесь разных сортов) series

барлау ~-бы / разведывательная ~ exploration crew геологиялық ~ геологическая ~ geological field party жүк ~-бы / ~ груза consignment, shipment каротажды ~ каротажная ~ logging crew перфораторлық ~ перфораторная ~ perforation crew

сейсмо барлау ~-бы / сейсморазведочная ~ seismic prospecting crew

сынама ~ пробная ~ trial consignment

тауар ~-бы / ~ товара consignment of goods

тəжірибелік ~ опытная ~ initial lot

ТОҒАН водосборник water tank, water (drain) sump; water header; water collector

ТОҒЫН (ҚИМА) обод rim

тегершіктің ~-ы / ~ шкива pulley rim

тісті дөңгелектің ~-ы / ~ зубчатого колеса gear rim

шығырдың ~-ы / ~ блока sheave rim

ТОҒЫН (ҚАПСЫРМА ШЕГЕ) скоба:

біліктің ұядағы басының ~-ы / вертлюжная ~ swivel bail

құбыр желісін терең орға түсіруге арналған ~ / ~ для опускания трубопро- вода в траншею pipe clamp

құбыр желісін шығарып алуға арналған ~ / ~ для извлечения трубопровода

pipe pulling yoke

құбыр желісін іліп қоюға арналған ~ / ~ для подвешивания трубопровода

pipe(line) clip, pipe(line) hanger

құбырларды бекітуге арналған ~ / ~ для прикрепления трубы saddle

құрастыру ~-ы / монтажная ~ shackle қысқыш ~ зажимная ~ binding clip өлшеу ~-ы / измерительная ~ plain gage тік бұрышты ~ прямоугольная ~ bitch

ТОҒЫН-САЛПЫНШАҚ (құю шлангісіне арналған) скоба-подвеска (для наливного шланга) hose-supporting clip

ТОЗАҢДАТУ распыление atomization, spraying

жұқалап ~ тонкое ~ fog [mist] spraying

отынды ~ / ~ топлива fuel atomization

ТОЗДЫРУШЫЛЫҚҚА ҚАРСЫ противозатаскиватель traveling block limit switch, crown-block protector

ТОЗАҢДАТҚЫШ (БҮРІККІШ) распылитель atomizing cone, atomizer, sprayer, spray gun

сұйықты ~ / ~ жидкости atomizer

ТОЗУ изнашивание wear; deterioration; aging айқасып қала беруден ~ / ~ при заедании seizure wear бірте-бірте ~ постепенное ~ progressive wear

газды түрпітастық ~ газоабразивное ~ gas abrasion wear гидро түрпітастық ~ гидроабразивное ~ hydroabrasive wear желжалақтан ~ эрозионное ~ erosive wear

жылдам ~ быстрое ~ high-speed wear кавитациялық ~ кавитационное ~ cavitation wear қажушылықтан ~ усталостное ~ fatigue wear қышқылдықтан ~ окислительное ~ oxidative wear механикалық ~ механическое ~ mechanical wear мүжілуден ~ коррозионное ~ corrosion wear

мүжілу-желжалақтық ~ коррозионно-эрозионное ~ erosion-and-corrosion wear

мүжілу-механикалық ~ коррозионно-механическое ~ mechanochemical wear

түрпітастық ~ абразивное ~ abrasive wear үйкелуден ~ / ~ от трения attrition фрикциондық ~ фрикционное ~ friction wear ТОЗУ (ЕСКІРУ) старение aging

жасанды ~ искусственное ~ artificial aging жылдамдатылған ~ ускоренное ~ accelerated [quick] aging табиғи ~ естественное ~ natural aging

термо өңдеу нəтижесінде ~ / ~ в результате термообработки thermal aging

ТОЗУҒА ТӨЗІМДІЛІ/К износостойкость wear resistance, resistance to wear

диаметрі бойынша қашаудың ~-гі / ~ долота по диаметру gage holding capacity of bit

меншікті ~ удельная ~ specific wear resistance

салыстырмалы ~ относительная ~ comparative wear resistance

ТОЗЫҒЫ ЖЕТУ износ wear; deterioration

əлсіз ~ слабый ~ reduced wear

бұрғы қашауы тістерінің қиық тəрізді ~ / ~ пикообразный ~ зубьев бурового долота peak-shaped wear of drilling dit

бұрғы қашауының түрпітастық ~ / ~ абразивный ~ бурового долота abrasive drill bit wear

бір қалыпты ~ равномерный ~ regular [uniform] wear

бір қалыпты емес ~ неравномерный ~ uneven [unbalanced] wear

біржақты ~ односторонний ~ one-sided wear

диаметрі бойынша бұрғының ~ / ~ бура по диаметру drill-gage wear жұмыс істеу кезеңіндегі ~ / ~ в период приработки run-in [initial] wear күлді ~ золовой ~ ash wear

қашау тістерінің науа тəрізді ~ / ~ желобообразный ~ зубьев долота cupping of bit teeth crest

моралдық ~ моральный ~ functional wear

мүжіліп ~ коррозионный ~ corrosive wear

негізгі құрал-жабдықтардың ~ / ~ основных средств fixed assets depreciation

өздігінен қайралу əсері бар бұрғы қашауы тістерінің ~ / ~ зубьев бурового долота с эффектом самозатачивания self-sharpening wear of drilling bit teeth

өсе отырып ~ нарастающий ~ cumulative wear пайдаланушылық ~ эксплуатационный ~ service wear сорғы төлкесінің ~ / ~ втулок насоса barrel wear табиғи ~ естественный ~ natural wear

уатылып ~ / ~ истиранием attrition wear

шамадан тыс ~ чрезмерный ~ undue wear

шыңдары бойынша бұрғы қашауы тістерінің ~ / ~ зубьев бурового долота по вершинам flat-crested wear of drilling bit teeth

ТОЙТАРМАСЫН АШУ расклепывать jump, clinch, clench түйрегіштің соңын ~ / ~ конец шпильки rivet over the end of a stud шегені ~ / ~ гвоздь clinch [clench] a nail

ТОЙТАРЫС отражение reflection

базистік ~ базисное ~ basal reflection

бір мəртелік ~ однократное ~ single reflection дыбыстың ~-ы / ~ звука sound reflection жалған ~ ложное ~ false echo

көп мəртелік ~ многократное ~ multiple reflection қоюланған ~ сгущенное ~ concentrated reflection шағылысқан ~ рассеянное ~ diffuse reflection ТОК АЛЫП КЕЛУ токоподвод (current) lead

ТОК ҚАБЫЛДАҒЫШ токоприемник current collector

ТОК ТАРАТҚЫ токораспределитель commutator, current distributor

ТОК ТАСЫМАЛДАЙТЫН токонесущий current-carrying ТОК ШЕШКІШ токосниматель current collector ТОКТАН АЖЫРАТУ обесточивать эл. deenergize, kill ТОКТАН АЖЫРАТЫЛҒАН обесточенный эл. dead ТОҚПА/Қ (ЗОР БАЛҒА) молот hammer, sledge

бұрғылау ~-ғы / бурильный ~ drill, jack(drill), jack hammer, hammer drill

бұрғылау қашауларын қағуға арналған ~ / ~ для заправки буровых долот

drilling bit dresser

гидравликалық ~ гидравлический ~ hydraulic hammer

гидравликалық діңгек ~-ғы / свайный гидравлический ~ hydroblock hammer

діңгек ~-ғы / свайный ~ pile-driving hammer, pile driver

діңгекті қағуға арналған су асты ~ подводный ~ для забивки свай underwater pile driver

қағуға арналған ~ / ~ для забивки свай pile driver қолмен қағылатын ~ ручной ~ sledge механикалық ~ механический ~ power hammer

пневматикалық ~ пневматический ~ air-operated hammer

пневматикалық діңгек ~-ғы / свайный пневматический ~ pile driving air hammer

су асты діңгек ~-ғы / свайный подводный ~ underwater pile driver

сыналатын ~ испытательный ~ drop tester ұнтақтаушы ~ дробильный ~ granulating hammer ұстаханалық ~ кузнечный ~ forging hammer ТОҚТАП (ЖҮРМЕЙ) ҚАЛУ отказ failure бастапқы ~ первичный ~ independent [primary] failure дағдарысты ~ критический ~ critical failure жасырын ~ скрытый ~ latent failure

жұмыста ~ / ~ в работе failure

жүйенің ~-ы / ~ системы system breakdown

кездейсоқ ~ случайный ~ random [unpredictable] failure

кенеттен ~ внезапный ~ sudden failure

қажулықтан ~ усталостный ~ fatigue [endurance] failure қозғалтқыштың ~-ы / ~ двигателя engine failure құрылымдық ~ конструкционный ~ design error failure қысқа уақытқа ~ кратковременный ~ short-time failure

пайдалану барысында ~ / ~ в процессе эксплуатации in-service [operational] failure

тəуелді түрде ~ зависимый ~ dependent failure

тозу тудырған ~ / ~ вызванный изнашиванием wear-out failure

толық ~ полный ~ complete [total] failure

уақытынан бұрын ~ преждевременный ~ premature failure

ішінара ~ частичный ~ partial failure

ТОҚТАП ҚАЛМАЙТЫН безотказный failure-proof, trouble-free, reli- able, fail-safe

ТОҚТА-САҚИНА стоп-кольцо plug seat, stop ring

ТОҚТАТУ (ұңғыманы) останавливать (скважину) shut in, stop

ТОҚТАТУ, ӨРШІТПЕУ локализовать:

өртті ~ / ~ пожар bring the fire under control

ТОЛҚЫН волн/а wave

ағынсыз су ~-ы / стоячая ~ standing wave

адасу ~-ы / блуждающая ~ stray wave

акустикалық ~ / акустическая ~ acoustic [sonic, sound] wave

алмасу ~-ы / обменная ~ alternating [transformed] wave

алмасып тұратын ~ перемежающаяся ~ alternating [transformed] wave

əуе жарылыс ~-ы / взрывная воздушная ~ air blast wave

бастапқы ~ первичная ~ primary wave

бəсеңсіген ~ спадающая ~ decaying [collapsing] wave

бөтен ~ посторонняя ~ extraneous wave

бүйір ~-ы / боковая ~ refraction wave

бір өлшемді ~ одномерная ~ one-dimensional wave гармониялық ~ гармоническая ~ harmonic wave гидродинамикалық ~ гидродинамическая ~ H-wave дыбыс ~-ы / звуковая ~ acoustic [sonic, sound] wave екпінді ~ ударная ~ compression [shock] wave

екі айырылатын ~ расходящаяся ~ divergent wave есептік ~ расчетная ~ predetermined wave жалпақ ~ плоская ~ plane wave

жарылу ~-ы / ~ разрыва wave of distortion жарылыс ~-ы / взрывная ~ blast wave жұмыс ~-ы / рабочая ~ operating wave жүгіру ~-ы / бегущая ~ traveling wave

жүзі сынған ~ преломленная ~ refracted wave

жылжу ~-ы / ~ сдвига shear [displacement] wave

кеңістіктегі ~ пространственная ~ space [spatial] wave

кернеу ~-ы / ~ напряжений stress wave

когерентті ~ когерентная ~ coherent wave

көлденең ~ поперечная ~ transverse [transversal] wave; shake wave

қайталама ~ вторичная ~ secondary wave қоюлану ~-ы / ~ сгущения compression wave құлап бара жатқан ~ падающая ~ incident wave

өшпей бықсу ~-ы / незатухающая ~ undamped wave салдарлы ~ результирующая ~ resultant wave сейсмикалық ~ сейсмическая ~ earthquake [seismic] wave серпімді ~ упругая ~ elastic wave

синусоидалды ~ синусоидальная ~ sine wave

стационарлы емес ~ нестационарная ~ transient wave

сұйықтың үстіңгі қабатындағы ~ / ~ на поверхности жидкости capillary waves

сфералық ~ сферическая ~ spherical wave

сығылу ~-ы / ~ сжатия compression wave

теңдей əрекет ететін ~ равнодействующая ~ resultant wave терең судың ~ / глубоководная ~ deep-water wave тойтарылған ~ отраженная ~ reflected [back] wave тойтарылмаған ~ неотраженная ~ direct [non-reflected] wave түр өзгеру ~-ы / ~ деформации distortional wave

ұзына бойғы ~ продольная ~ compressional [longitudinal] wave

үстіңгі қабат маңындағы ~ околоповерхностные ~ы near-surface waves

үстіртін ~ поверхностная ~ surface [circumferential] wave ығысу ~-ы / ~ смещения shear [displacement] wave ықтималдық ~-ы / ~ вероятности probability wave электр ~-ы / электрическая ~ electric wave

электр магнитті ~ электромагнитная ~ electromagnetic wave ТОЛҚЫН ӨЛШЕУІШ волномер wave meter ТОЛТЫРҒЫШ наполнитель filler, filling agent

белсенді ~ активный ~ active filler

қаптайтын ~ армирующий ~ reinforcing filler .

темір арқанның сымды ~-ы / проволочный ~ каната wire rope filler, wire seal

ТОЛТЫРМА набивка packing, stuffing

асбестті ~ асбестовая ~ asbestos packing

асбестті қышқылға берік ~ асбестовая кислотоупорная ~ acid-proof as- bestos packing

ауа кірмейтін ~ воздухонепроницаемая ~ air-tight packing

баулы ~ шнуровая ~ cord (rope) packing графитті ~ графитовая ~ graphitized packing жеңселі ~ манжетная ~ cup packing

киізден жасалған ~ войлочная ~ felt packing қиыршық тасты ~ гравийная ~ gravel pack мікбасты ~ поршневая ~ piston packing

мікбасты шток тығыздамасының ~-сы / ~ сальника поршневого штока

piston rod packing

плунжердің ~-сы / ~ плунжера plunger packing

резеңкелі ~ резиновая ~ rubber packing

су кірмейтін ~ водонепроницаемая ~ water-tight packing сүзгіштің ~-сы / ~ фильтра filter medium тығыздаманың ~-сы / ~ сальника packing

ұршық тығыздамасының ~-сы / ~ сальника вертлюга swivel packing

ширақты ~ жгутовая ~ cord (rope) packing

ысқыланған шток тығыздамасының ~-сы / ~ сальника полированного што- ка polished rod packing

ТОЛТЫРУ наполнение admission, filling

барынша ~ максимальное ~ full admission

қыртысты сығып толтырылған сумен ~ / ~ пласта нагнетаемой водой fill-up

нөлдік ~ нулевое ~ zero admission

сыйымдылықты ~ / ~ резервуара tank filling, tank loading

тиімді ~ эффективное ~ effective admission

толық ~ полное ~ full stroke admission

ұңғыманы сұйықпен ~ / ~ скважины жидкостью fill-up, loading of the well with fluid

ішінара ~ частичное ~ partial admission

ТОЛТЫРУ заполнение:

құбыр желісін мұнаймен ~ / ~ трубопровода нефтью filling a pipeline with

oil

сақиналық кеңістікті цементті ерітіндімен ~ / ~ кольцевого пространства

цементным раствором filling-up of annulus with cement

сорғының қабылдауын ~ / ~ приема насоса flood of the pump suction

сумен ~ / ~ водой water filling-up

сүзгішті қиыршық таспен ~ / ~ фильтра гравием gravel packing of filter

ұңғыма қабырғасындағы жырықтар мен кеуектерді ~ / ~ трещин и пустот в стенках скважины walling-up

ұңғыманың оқпанын (бұрғылау құралын көтеру кезінде) ~ / ~ ствола сква- жины (при подъеме бурильного инструмента) backfilling, mudding of well

ТОҢ мерзлота:

мəңгі ~ вечная ~ permafrost

ТОҢ ТАНУ мерзлотоведение permafrostology ТОҢАЗЫТҚЫШ холодильник cooler, condenser; refrigerator аралық ~ промежуточный ~ intercooler, interstage cooler ауамен жұмыс істейтін ~ воздушный ~ air cooler

бүріккілі ~ форсуночный ~ spray cooler

газбен жұмыс істейтін ~ газовый ~ gas cooler

желдеткіші бар ~ / ~ с вентилятором fan cooler

сыртқы мұздатқышы бар ~ / ~ с наружным охлаждением indirect con- denser

түтікті ~ трубчатый ~ pipe [trampet] cooler ТОҢДЫ ӨЛШЕУ мерзлотомер cryopedometer ТОПОГРАФИЯ топография topography

жергілікті жердің ~-сы / ~ местности topographic expression

ТОПСА шарнир pin joint, knuckle, hinge, pivot

əмбебап ~ универсальный ~ ball-and-socket [universal] joint, universal cardan əмбебап қосарлы ~ универсальный двойной ~ double universal joint бүрмелердің ~-сы / ~ геол. складки fold axis, fold hinge, flexure

білікті ~ осевой ~ feathering hinge

гидротығыздағышы бар ~ / ~ с гидроуплотнением hydroball

Гуктың ~-сы / ~ Гука Hooke’s joint

көлденең тұратын ~ горизонтальный ~ flapping hinge

қатты ~ жесткий ~ fixed joint

тік тұратын ~ вертикальный ~ lag [drag] hinge

шар тəрізді ~ шаровой ~ universal cardan, ball [universal] joint ТОПСАЛЫ шарнирный articulate(d), fulcrum, jointed ТОПТАНУ (ЖИНАУ) скоплени/е accumulation

газдың ~-ы / ~ газа accumulation of gas

кеннің жергілікті ~-ы / местное ~ руды bunch

көмір сутектерінің ~-ы / ~ углеводородов hydrocarbon accumulation

құбыр желісіндегі ~ / ~ в трубопроводе slug мұнайдың ~-ы / ~ нефти accumulation of oil судың жергілікті ~-ы / местное ~ воды slug

шөгінділердің ~-ы / ~ осадков sediment accumulation

ТОПТАСТЫРУ группирование:

құрамдастырылған ~ / комбинированное ~ overlapping combination сейсмографтарды ~ / ~ сейсмографов pattern shooting ТОПЫРА/Қ І глин/а clay

автохтонды ~-тар / автохтонные ~ы autochthonous clays

ақ ~ белая ~ white clay, argil

аттапульгитті ~ аттапульгитовая ~ attapulgite clay

ауыр ~ тяжелая ~ heavy [rich] clay

əк тасты ~ известковая ~ marl

əкті тақтатасты ~ известняковая сланцеватая ~ limestone shale белсенділендірілген ~ активированная ~ activated clay бентонитті ~ бентонитовая ~ bentonite

боксит қыртысына орналасқан ~ / ~, расположенная в пластах боксита

bauxitic clay

бокситті ~ бокситовая ~ bauxitic clay

бұрғылау ерітіндісін дайындау үшін жарамды ~ / ~, пригодная для приго- товления бурового раствора drilling clay

гидрофильді ~ гидрофильная ~ water sensitive clay гипске бай ~ гипсоносная ~ gypsiferous clay ерітіндінің ~-ғы / ~ раствора mud clay

ешнəрсе еніп кетпейтін ~-тар / ~ непроницаемые ~ы impervious clays

жасыл ~-тар / зеленые ~ы green clays жер ~-ғы / почвенная ~ soil clay жергілікті ~ местная ~ native clay

жоғары деңгейде таратылатын ~ / ~ высокой распускаемости high-yield clay

жоғары иілімді ~тар / высокопластичные ~ы high-plasticity clays жоғары коллоидты ~ высококоллоидная ~ highly colloidal clay жұтаң құнарсыз ~ тощая ~ sandy [lean] clay

жымдасатын ~ спекающаяся ~ baking clay

жібітіліп қойылған ~ отмученная ~ elutriated clay

жіңішке шашыраңқы ~ тонкодисперсная ~ fine-dispersed clay

иілімділігі зор жоғары коллоидты (негізінен монтмориллонитті минерал- дардан тұратын) ~ высокопластичная высококоллоидная ~ (состоящая в ос- новном из монтмориллонитовых минералов) bentonite

квасцты ~ квасцовая ~ alum clay, alumyte

көгілдір ~-тар / голубые ~ы blue clays, blue ground кремний түсті ~ кремнистая ~ siliceous clay қалталы ~ карманная ~ pocket clay

құмдауытты тақтатас ~-тар / песчаная сланцеватая ~ sandy shale

қызыл ~ красная ~ red clay қышқыл ~ кислая ~ acid clay майлы ~ жирная ~ rich [fat] clay

мергел түсті ~ мергелистая ~ clay marl

опырылып құлаған ~ обваливающаяся ~ caving-in clay органофильді ~ органофильная ~ organophilic clay отқа төзімді ~ огнеупорная ~ refractory clay, fire-clay өзен ~-ғы / речная ~ fluviatile clay

созылымды ~ пластичная ~ plastic clay

сұйық ~ жидкая ~ slurry

табиғи ~ природная ~ natural clay

тақтатасты ~ сланцевая ~ shale

таужыныс үйіндісінің ~-ғы / моренная ~ morainic clay, till

темірлі ~ железистая ~ ferruginous clay теңіз ~-ғы / морская ~ marine clay тұзды ~ соляная ~ saline clay

тұзды суда шашырап кететін ~ / ~, диспергируемая  в  соленой  воде

saltwater-dispersible clay

тұндырылған ~ осажденная ~ sedimentary [precipitated] clay

тұрпайы ұсақталған бентонитті ~ грубоизмельченная бентонитовая ~ coarse bentonite

тұтқыр ~ вязкая ~ sticky clay

тұтқыр иілімді ~ вязкопластичная ~ tough [gumbo] clay

тығыздалған ~ уплотненная ~ consolidated clay

тыныш күйдегі ~ комовая ~ ball clay

уқалап жұмсартылған ~-тар / перемятые ~ы broken clays

цементтейтін ~ цементирующая ~ bond clay

цементті ~ цементная ~ cement clay

шөгінді ~-тар / осадочные ~ы sedimentary clays

шұбар ала ~-тар / пестрые ~ы speckled [mottled] clays шұға басатын ~ сукновальная ~ fulling clay, Fuller’s earth ісінген ~ разбухающая ~ swelling clay

элювиальды ~ элювиальная ~ eluvial clay ТОПЫРАҚ ІІ грунт ground, earth, soil əкті ~ известняковый ~ chalky [limy] soil батпақты ~ болотистый ~ marshy soil

құрылымы бұзылған ~ / ~ с нарушенной структурой disturbed soil

лайлы ~ илистый ~ slimy [muddy] ground, silt

сазды-құмдауытты ~ глинисто-песчаный ~ argillaceous sand ground

саз-топырақты ~ глинистый ~ clayey soil

сарғыш топырақты ~ лессовый ~ loessial soil

суға қаныққан ~ водонасыщенный ~ saturated soil ТОПЫРАҚ ІІІ почва soil, ground, earth аллювиалды ~ аллювиальная ~ alluvial soil борпылдақ ~ рыхлая ~ loose ground

құмдауытты ~ песчаная ~ sandy soil

ТОПЫРАҚ АСТЫ подпочва bottom soil, underground ТОПЫРАҚ-ƏКТІ глинисто-известковый argillo-calcareous ТОПЫРАҚ ЕТУ глинизировать slush, mud off, mud up

ұңғыма қабырғаларын ~ / ~ стенки скважины wall up, mud off, mud up

ТОПЫРАҚ КӨШКІНІ оползень creep, falling, slump

ТОПЫРАҚ-ҚҰМДАУЫТТЫ глинисто-песчаный argillo-arenaceous

ТОПЫРАҚ СЕППЕСІ (құбыр желісі) присыпка (трубопровода) грун- том padding

ТОПЫРАҚТАНДЫРУ глинизация clay grouting; silting; argillization, mudding off

~ (оқшаулау – изоляция) mudding off the bed

ТОПЫРАҚТЫ глинистый argillaceous

ТОПЫРАҚ ҮЙІП ҚОРҒАУ обвалование banking; diking

бұрғылау алаңын ~ / ~ буровой площадки drilling site banking

сыйымдылық ыдысын өртке қарсы ~ противопожарное ~ резервуара fire diking of tank

ТОР клетка cage

ашық түрдегі қалпақшаның ~-ы / ~ клапана открытого типа open cage жабық түрдегі қалпақшаның ~-ы / ~ клапана закрытого типа closed cage плунжердің ~-ы / ~ плунжера plunger cage

сорғының сорып алатын қалпақшасының ~-ы / ~ всасывающего клапана насоса pump suction-valve cage

сорғының сығып толтыру қалпақшасының ~-ы / ~ ~ нагнетательного кла- пана насоса pump traveling-valve cage

ұңғымалық сорғы қалпақшасының ~-ы / ~ клапана скважинного насоса

cage of subsurface pump valve

ТОР КӨЗДЕР (мінбенің фермалары) обрешетка (фермы вышки) bracing

диагоналды ~ диагональная ~ diagonal bracing көлденең ~ горизонтальная ~ horizontal bracing ТОР СЫЗЫ/Қ (КЕСТЕ, ЖҰМЫРШАҚ) сетка:

вискозиметрдің ~-ғы / ~ вискозиметра viscosimeter strainer дірілдеуік електің ~-ғы / ~ вибрационного сита screen of shale shaker кенді ұңғыманың ~-ғы / ~ забоев скважин bottom-hole spacing координаттар ~-ғы / ~ координат network of coordinates

қауіпсіздік (теңіз негізінің) ~-ғы / ~ безопасности (морского основания)

safety net

майға арналған ~ / ~ для масла oil screen

ұсақ сызаттар ~-ғы / ~ мелких трещин Assuring pattern

ТОРА/П І магистраль 1. (негізгі жол – главная дорога) main road, highway

2. (құбыр желісі – трубопровод) trunk (line), main (line), pipeline, manifold

арынды ~ напорная ~ pressure line, delivery pipe, pump main

əуе ~-бы / воздушная ~ air (-pressure) line

бөліп тұратын ~ распределительная ~ distributing manifold. distributing main (line)

бу беретін ~ паровая ~ steam main

бұйрық беру ~-бы / командная ~ instruction [command] line газ өткізетін ~ газопроводная ~ gas main(s), gas trunk дабыл беретін ~ сигнальная ~ signal line

жарық беретін ~ осветительная ~ lighting trunk жіберу (кіргізу) ~-бы / впускная ~ induction manifold кабель ~-бы / ~ кабельная ~ cable trunk

қозғалыс ~-бы / ~ движения main traffic artery қуат беретін ~ питающая ~ supply main (line) қуат беретін ~ силовая ~ power trunk

майлау ~-бы / смазочная ~ lubrication manifold

майлы ~ масляная ~ oil line

отын ~-бы / топливная ~ fuel main (line)

өрт ~-бы / пожарная ~ fire main

сақина ~-бы / кольцевая ~ ring main

су жүргізетін ~ водопроводная ~ water main

сығылған ауа ~-бы / ~ сжатого воздуха pressed-air system сығып толтыратын ~ нагнетающая ~ feed [pressure] line тежеуіш ~-бы / тормозная ~ brake line

төгетін ~ сливная ~ drain pipe, drain line

ТОРА/П ІІ (АУ, ЖҮЙЕ, ТАРМАҚ) сеть:

бөліп тұратын ~ распределительная ~ distribution network

газбен жабдықтау ~-бы / ~ газоснабжения gas supply system

газды бөліп тұратын ~ газораспределительная ~ gas distribution network газды жинайтын ~ газосборная ~ gas-collecting [gas-gathering] system кеуектік ~ поровая ~ porous network

қуат беретін ~ силовая ~ power line, power mains

қуат беретін кəсіпшілік ~-бы / силовая промысловая ~ oil-field power net- work, oil-field distribution system

құбыр желілерінің ~-бы / ~ трубопроводов network of pipelines

құбырлы біріктірулердің ~-бы / ~ трубных соединений pipe manifold мұнайды жинайтын ~ нефтесборная ~ oil-collecting [oil-gathering] system сызаттар ~-бы / ~ трещин Assuring [fracturing] pattern

электр желілері немесе сымдардың ~-бы / ~ электрических линий или про- водов network, electric mains

ТОРА/П ІІІ (ТҮЙІН) уз/ел 1. assembly, block, component, unit 2. (теніз –

морской) knot

айқасқан ағынның ~-бы / ~ перекрестного потока cross-over assembly, cross-over shoe

аспалы бүркеншіктің бір рейсті ~-бы /~ однорейсовый ~ подвесной головки

single-trip hanger assembly

байланыс ~-бы / ~ связи communication(s) center

басқару ~-бы / ~ управления control assembly, control unit

бекітпе ~-бы / замковый ~ locking unit

берілісті автоматты бақылау ~-бы / ~ автоматического контроля подачи

automatic feed-off control unit

бұрғылау қондырғысының ~-бы / ~ буровой установки drilling rig part

бұрғылау сорғысы штогының ~-бы / ~ штока бурового насоса mud pump rod assembly

бұрғылау сорғысының ~-бы / ~ бурового насоса mud pump unit

бұрғылауды автоматты бақылау ~-бы / ~ автоматического контроля буре- ния automatic drilling control unit

бұрып алып кету құрылғысының қосу ~-бы / ~ вставки отводного устрой- ства diverter insert assembly

кен жынысы үлгісі снарядының сорғыту қақпақшасының ~-бы / ~ дренаж- ного клапана кернового снаряда vent valve assembly of core barrel

коммутациялық ~ коммутационный ~ switching center, switching point

қақпақшалы ~ клапанный ~ valve unit

қосу ~-бы / ~ вставки insert assembly

пышақтарды беріп тұру (ішкі құбыр кескіші) ~-бы / ~ подачи ножей (вну-

тренней труборезки) knife block

сағалық бүркеншіктің ~-бы / ~ устьевой головки wellhead housing assembly

соратын қақпақшаның ~-бы / ~ всасывающего клапана suction-valve as- sembly, suction-valve unit

су асты сағасында ұңғыманы ұстап тұру бағанасы салпыншағының тығыздағыш ~-бы / уплотнительный ~ подвески обсадной колонны на подво-

дном устье wellhead casing hanger packing unit

су бөлетін бағана секциясының бекітпе ~-бы / замковый ~ секции водоот- деляющей колонны riser pipe locking assembly

су бөлетін бағананың түйістірмелі ~-бы /~ стыковочный ~ водоотделяю- щей колонны (marine) riser stab assembly

сығып толтыру қақпақшасының ~-бы / ~ нагнетательного клапана

discharge valve assembly

теміржол ~-бы / железнодорожный ~ railway junction

теңіздің су бөлетін бағанасының төменгі ~-бы / нижний ~ морской водоот- деляющей колонны lower marine riser package

топсалы ~ шарнирный ~ flexible [hinged] joint тығыздағыш ~ уплотнительный ~ packing unit тығынды ~ пробковый ~ plug assembly

ұңғыманы ұстап тұру бағанасы салпыншағының тығыздағыш ~-бы /

уплотнительный ~ подвески обсадной колонны casing hanger packing unit

ұңғыманы ұстап тұру бағанасының аспалы бүркеншігінің ~-бы / ~ подвес- ной головки обсадной колонны casing-hanger system

шар тəрізді топсалы ~ шаровой шарнирный ~ universal ball joint

жүйенің ірі ~-бы / крупный ~ системы subsystem

ТОРПЕДА торпеда (string) shot, torpedo

асбоцементті сырт қабы бар ~ / ~ с асбоцементным корпусом asbestos-ce- ment case shot

бауы бар ~ шнурковая ~ backoff shot

кумулятивтік ~ кумулятивная ~ shaped charge shot, jet cutter, jet torpedo ұңғыманы тереңдеп атуға арналған ~ / ~ для прострела скважины shell фугастық ~ фугасная ~ demolition torpedo

ТОРПЕДАЛАУ торпедирование blasting, shot-firing operations, shooting

кенді (ұңғыманы ұстап тұру бағанасымен бекітілмеген) ұңғыманы ~ / ~ за- боя скважины (не закрепленной обсадными трубами) open hole shooting

құбырларды ~ / ~ труб bump-shooting of pipes

мұнай ұңғымаларын ~ / ~ нефтяных скважин shooting of oil wells

ұңғымаларды ~ / ~ скважины (well) blasting, shooting

ұңғымаларды кумулятивті зарядпен ~ / ~ скважины кумулятивным заря- дом shaped-charge shooting

ТОСҚАУЫЛ (БӨГЕТ) преграда:

табиғи ~ естественная ~ natural barrier

ТОТТАЛУ ржавчин/а rust

~-ды кетіру / снимать ~у derust, clean from rust, rub off the rust

ТОТТАНУ ржаветь corrode

ТОТЫ/Қ І (ОКСИД) оксид oxide

алюминийдің ~-ғы / ~ алюминия alumina, aluminum oxide

бір жарымдық ~ полуторный ~ sesquoxide

калийдің ~-ғы / ~ калия potassium oxide

кальцийдің ~-ғы / ~ кальция calcium oxide, quicklime

көміртегінің ~-ғы / ~ углерода carbon monoxide, carbonic oxide

кремнийдің ~-ғы / ~ кремния silicon oxide қышқылды ~ кислотный ~ acid oxide магнийдің ~-ғы / ~ магния magnesium oxide натрийдің ~-ғы / ~ натрия sodium oxide негізгі ~ основный ~ basic anhydride

сусыз ~ водный ~ hydroxide, hydrate

темірдің ~-ғы / ~ железа iron [ferric] oxide

темірдің күкіртті қышқыл ~-ғы / сернокислый ~ железа ferric sulphate темірдің сусыз ~-ғы / безводный ~ железа anhydrous oxide of iron, red hematite хромның ~-ғы / ~ хрома chromium oxide

цинктің ~-ғы / ~ цинка zink oxide, zink bloom

ТОТЫ/Қ ІІ перекись peroxide

сутегінің ~-ғы / ~ водорода hydrogen peroxide

ТОТЫҒУ окисление oxidation

баяу ~ медленное ~ quiescent oxidation

бейтарап ортада ~ / ~ в нейтральной среде neutral oxidation

жылдам ~ быстрое ~ rapid oxidation

көмірсутектерінің ~-ы / ~ углеводородов oxidation of hydrocarbons мұнайдың анаэробты ~-ы / анаэробное ~ нефти anaerobic oil oxidation мұнайдың аэробты ~-ы / аэробное ~ нефти aerobic oil oxidation тікелей ~ непосредственное ~ direct oxidation

фракциялы ~ фракционное ~ selective oxidation

электролитті ~ электролитическое ~ electrolytic oxidation электрохимиялық ~ электрохимическое ~ electrochemical oxidation ТОТЫҚТАНУШЫЛЫҚ окисляемость oxid(iz)ability ТОТЫҚТЫ оксидный oxidic

ТОТЫҚТЫРҒЫШ окислитель oxidant, oxidizer ТОТЫҚТЫРУ окислять acidize, oxidate ТОТЫҚТАНДЫРУ окисляться oxidate ТӨБЕСІ крыша roof

қыртыстың тұрақты ~ устойчивая ~ пласта firm formation top, hard [solid] formation roof

сыйымдылық ыдысының ~ / ~ резервуара tank deck, tank roof

сыйымдылық ыдысының дем алатын ~ / дышащая ~ резервуара breather tank roof

сыйымдылық ыдысының қалқымалы ~ / ~ плавающая ~ резервуара floating tank roof

ТӨГУ отсыпь:

тасты ~ каменная ~ enrockment

ТӨГІЛГЕН МҰНАЙДЫ ЖИНАЙТЫН КЕМЕ судно-сборщик проли- той нефти skimmer

құбыр төсейтін кеме ~ судно-трубоукладчик pipe lay ship

ТӨГІП ТАСТАУ опорожнять discharge, empty

сыйымдылық ыдысын ~ / ~ резервуар bleed

ТӨГІП ТҰРУ заливать:

отынмен ~ / ~ топливом fuel up

ТӨЗІМДІ І восприимчивый sensitive

бұрғылау ерітіндісіне ~ / ~ к буровому раствору drilling mud sensitive

ТӨЗІМДІ ІІ (БЕРІК, КҮШТІ, МЫЗҒЫМАС) стойкий:

мүжілушілікке ~ / ~ к коррозии corrosion-resistant сілкінулерге ~ / ~ к толчкам shake-proof ТӨЗІМДІ ІІІ (ТҰРАҚТЫ) устойчивый:

қышқылдануға қарсы ~ / ~ против окисления oxidation-resistant мүжілуге қарсы ~ / ~ против корррозии corrosion-resistant мүжілуге қарсы ~ / ~ против эрозии erosion-resistant

соққылар немесе дүмпулерге қарсы ~ / ~ против ударов или толчков shock- proof

ТӨЗІМДІЛІК І восприимчивость susceptibility

бұрғылау ерітіндісіне ~ / ~ к буровому раствору drilling mud susceptibility

кері ~ братная ~ inverse susceptibility

көлемді ~ объемная ~ volume susceptibility қайтымды ~ обратимая ~ reversible susceptibility магниттік ~ / магнитная ~ magnetic susceptibility ТӨЗІМДІЛІК ІІ выносливость endurance, durability

акустикаға ~ акустическая ~ acoustic [sonic] endurance

соққыға ~ ударная ~ impact endurance

теңселіске ~ вибрационная ~ vibration endurance, vibration strength

тозуға ~ усталостная ~ fatigue strength

ТӨЛЕМ плата:

жүкті алып өткені үшін ~ / ~ за провоз груза freight

жүкті тиеу-түсіру үшін ~ / ~ за погрузку-разгрузку handling charges

ТӨЛЕУ оплата payment

бұрғылау жұмыстарын фут бойынша ~ пофутовая ~ буровых работ footage rate

күнбе-күн ~ поденная ~ daily wage

сағаттық ~ почасовая ~ hourly wage

ТӨЛКЕ втулка 1. bush(ing), collar, sleeve 2. (сорғыш-насоса) liner, barrel,

sub

бұрғы ұстағыштың ~-і / ~ буродержателя chuck bush(ing)

дөңгелектің ~-і / ~ колеса boss

жылтыратылған штоктың ~-і / ~ полированного штока polished rod liner крейцкопф сұққысының ~-і / ~ пальца крейцкопфа crosshead pin bushing құрылғылық барабанның аяқ жағындағы тиектің ~-і / ~ концевого шипа

инструментального барабана bull wheel box муфтаның ~-і / ~ муфты coupling box плунжердің ~-і / ~ плунжера plunger bushing

сорғыштық-компрессорлық бағананың аспалы бүркеншігін бағыттауға

арналған ~ / ~ для ориентации подвесной головки насосно-компрессорной ко- лонны tubing hanger orienting bushing

сорғыштың ~-і / ~ насоса liner, barrel

сырғанау мойынтірегінің ~-і / ~ подшипника скольжения friction bearing bush

тереңнен сорғыштың ~-і / ~ глубинного насоса barrel of oil well pump

төменгі тіреуіштің (турбо бұрғы) ~-і / ~ нижней опоры (турбобура) lower bearing bush(ing)

ТӨЛҚҰЖАТ паспорт:

бұрғылау жарылыс жұмыстарының ~-ы / ~ на буровзрывные работы

blasting chart

зауыттық ~ заводской ~ factory [manufacturer’s] certificate

өндірме ~-ы / ~ выработки chart of working патентті ~ патентный ~ patent form техникалық ~ технический ~ technical passport ТӨМЕНДЕТКІШ понизитель:

бұрғылау ерітіндісін сүзгішті ~ / ~ фильтрации бурового раствора drilling mud filtration additive

кен жынысының қаттылығын ~ / ~ твердости горных пород rock hardness reducer

қаттылықты ~ / ~ жесткости softener

мұнайдың қату температурасын ~ / ~ температуры застывания нефти oil congelation temperature depressant

су берілісін ~ / ~ водоотдачи fluid loss reducer

тұтқырлықты ~ / ~ вязкости viscosity reducing agent, viscosity reducer, thinner

тығыздықты (цементтің) ~ / ~ плотности (цемента) light weight additive

үйкелісті ~ / ~ трения friction reducer ТӨМЕНДЕТУ І снижение descent, fall, drop бір сəтте ~ резкое ~ fall-off

қашауға жүктеме түсуге байланысты ұңғу жылдамдығын ~ / ~ скорости проходки из-за перегрузки долота bit floundering

қисықтықты ~ / ~ кривизны decrease of inclination

құбырдан тыс кеңістікте қысымды ~ / ~ давления в затрубном простран- стве annular pressure drop

қыртыстағы қысымды ~ / ~ давления в пласте reservoir pressure decrease

қысымды ~ / ~ давления decompression

өндіруді ~ / ~ добычи decline of production

сорғының пайдалы əсер коэфицентін ~ / ~ коэффициента полезного дей- ствия насоса loss of pump efficiency

ұңғыманың дебитін ~ / ~ дебита скважины well production rate decrease цементтің беріктігін ~ / ~ прочности цемента cement strength retrogression іріктеу екпінін ~ / ~ темпа отбора production drawdown

ТӨМЕНДЕТУ ІІ (НАШАРЛАТУ) ухудшение:

қыртыстың коллекторлық құрамын ~ / ~ коллекторских свойств пласта

formation damage

пайдаланушылық көрсеткіштерін ~ / ~ эксплуатационных показателей

degradation of [loss in] performance

ТӨМЕНДЕУ (ТҮСУ) понижение decline, decrease, drop, fall

бұрғылау жылдамдығының ~-і / ~ скорости бурения decrease [reduction] of drilling speed

жер асты су деңгейінің ~-і / ~ уровня грунтовых вод water table depression қыртыстағы қысымның ~-і / ~ давления в пласте pressure drop in-situ қысымның ~-і / ~ давления pressure decline [drop]

ұңғымадағы деңгейдің ~-і / ~ уровня в скважине drawdown of a well

ТӨМЕН ТҮСЕТІН нисходящий descending, downward

ТӨМЕН ТҮСІРУ І опускать:

құбырды қысым күшімен ұңғымаға ~ / ~ трубы в скважину под давлением snub

құбырды ұңғымаға ~ / ~ трубы в скважину run pipes into a well

құралды кенді ұңғымаға ~ / ~ инструмент на забой run tools to bottom ұңғыманы ұстап тұру бағанасын ~ / ~ обсадную колонну run casing string in ТӨМЕН ТҮСІРУ ІІ снижать:

қысымды жылдам ~ быстро ~ давление flash down

ТӨМЕН ТҮСІРУ ІІІ (ТҮСІРУ) спускать:

өздігінен ағатын етіп ~ / ~ самотеком chute

суды ~ / ~ воду bleed

ұңғымаға (құралды) ~ / ~ в скважину (инструмент) run in hole, RIH

ТӨҢКЕРУ опрокидывать dump, overturn ТӨҢІРЕК местность terrain; ground; country жері жазық ~ равнинная ~ flat ground көлбеулігі бар ~ / ~ с уклоном sloping site көлденең ~ горизонтальная ~ level ground ойлы-қырлы ~ пересеченная ~ rugged terrain орманды ~ лесистая ~ woodland

төмпешікті ~ холмистая ~ rolling country

ТӨРТ БҰРЫШТЫ (диаграммада) четырехугольник quadrangle, tetragon;

(на диаграмме) box

ТӨРТ ЖҮРІСТІ четырехходовой four-way

ТӨРТКІЛДЕШ (тісті) рейка strip, stick; (зубчатая) rack

доғасы бойынша майысқан тісті ~ зубчатая ~, изогнутая по дуге rack circle

қисық тісті ~ косозубая ~ helical rack нысаналы ~ визирная ~ sighting batten өлшейтін ~ замерная ~ gage rod, gage stick су өлшейтін ~ водомерная ~ depth gage тіке тісті ~ прямозубая ~ spur rack

тісті ~ зубчатая ~ gear [toothed] rack, rack (bar)

тісті доңғалақ айналып тұратын тісті ~ зубчатая ~, по которой вращается зубчатое колесо rack rail

шылаушын тəрізді (ирек) ~ червячная ~ wonn rack

ТӨРТ ҚАЛАҚТЫ четырехлопастный four-bladed

ТӨСЕМ І (ТӨСЕНІШ) настил floor(ing), deck(ing); (тақтайдан – из до- сок) boarding; (тас тақтадан – из плит) plating

ТӨСЕМ ІІ подкладка:

мінбе тіреуішінің ~-і / ~ ног вышки footer plate

ағаш ~ деревянный ~ timber boarding

палубалық (теңіздік негіз) ~ палубный ~ (морского основания) decking

тақтай ~ дощатый ~ board flooring

тас ~ брусчатый ~ planking

торланған ~ решетчатый ~ grating, grill(e) flooring

ТӨСЕМ ІІІ (АРАЛЫҚ ҚАБАТ) прокладк/а:

ернемектер арасындағы ~ / ~ между фланцами joint liner, joint packing

кабелдің ~-і / ~ кабеля cable laying

құбыр желісінің ~-і / ~ трубопровода laying of pipe

өзен немесе басқа кедергі арқылы құбыр желісінің ~-і / ~ трубопроводов через реку или другое препятствие crossing

трасса (құбыр желісінің) ~-і / ~ трассы (трубопроводов) laying out

тығыздама ~-і / ~ сальника gland

ТӨСЕМЕ трап 1. (сепаратор – сепаратор) separator, trap 2. (саты – лест- ница) gangway, ladder

газды ~ газовый ~ gas trap

сынамаларды іріктеуге арналған ~ / ~ для отбора проб sample trap

ТӨСЕУ (ҚАЛАУ, САЛУ) укладка:

бетонды ~ / ~ бетона placing [casting] of concrete, concrete placement

кабелді ~ / ~ кабеля cable laying

қат-қабат ~ / ~ в штабель piling

құбырларды (құбыр желісін салу кезінде) ~ / ~ труб (при строительстве трубопровода) stringing

құбырларды жерге ~ / ~ труб на землю pipe laying

құбырларды көпіршелерге ~ / ~ труб на мостки racking of pipes

құбырларды қат-қабаттап ~ / ~ труб в штабеля stacking of pipes

сорғы-ауа сығымдағыш құбырларды көпіршелерге ~ / ~ насосно-компрес- сорных труб на мостки racking of tubings

трассада құбыр желісін ~ / ~ трубопровода на трассе pipeline construction

түйірлерді (жыныстарды) ~ / ~ зерен (породы) grain packing

ТӨСЕУШІ (САЛУШЫ) укладчик (асфальтты – асфальта) spreader; (бе-

тонды – бетона) placer; (жүктерді түпқоймаға – грузов на поддон) palletizer

құбыр желісінің трассасы бойында құбырды ~ / ~ труб вдоль трассы тру- бопровода stringer

ТРАВЕРС траверса yoke, cross-member, cross-piece

бағыттаушы (вентилдер немесе ысырмалар) ~ направляющая ~ (вентиля или задвижки) yoke

жоғарғы ~ верхняя ~ upper yoke assembly

станок-тербеткіш ~-і / ~ станка-качалки equalizer beam

төменгі ~ нижняя ~ lower yoke assembly ысырманың ~-і / ~ задвижки gate-valve yoke ТРАЕКТОРИЯ траектория trajectory, path, track

алмас қозғалыстарының (қашаудағы) ~-сы / ~ движения алмазов (на до- лоте) diamond path

бөлшектердің ~-сы / ~ частицы particle path

еңкіш ~ наклонная ~ inclined trajectory

қозғалыс ~-сы / ~ движения mechanical trajectory тік сызықты ~ прямолинейная ~ straight path ұңғыманың ~-сы / ~ скважины well [hole] path ТРАКТОР трактор tractor

батпақта жүре алатын ~ болотоходный ~ swamp tractor

оқпаны бар ~ / ~ со стрелой boom-cat

шынжыр табанды ~ гусеничный ~ caterpillar ТРАКТОР-АМФИБИЯ трактор-амфибия buffalo ТРАНСМИССИЯ трансмиссия transmission

басты (бұрғылау жүкшығыры) ~ главная ~ (буровой лебедки) main transmis- sion

бұрғылау жүкшығырының ~-сы / ~ буровой лебедки drawworks compound transmission

гидравликалық ~ гидравлическая ~ hydraulic transmission

күш беретін ~ силовая ~ power transmission

фрикциялық ~ фрикционная ~ friction transmission, friction drive

ТРАНСФОРМАТОР трансформатор transformer вольт қосып отыратын ~ вольтодобавочный ~ booster күш беретін ~ силовой ~ power transformer

кіру ~-ы / входной ~ input transformer

шығу ~-ы / выходной ~ output transformer ТРИНИТРОТОЛУОЛ тринитротолуол trinitrotoluene ТРИПЛЕКС-СОРҒЫ триплекс-насос triplex pump ТРИПОЛИФОСФАТ триполифосфат tripolyphosphate натрий ~-ы / ~ натрия sodium tripolyphosphate ТРИЭТАНОЛАМИН триэтаноламин triethanolamine ТРИЭТИЛЕНГЛИКОЛЬ триэтиленгликоль triethylene glycol ТРЮМ трюм hold

мұнай ~-і / нефтяной ~ oil hold ТУМБЛЕР тумблер toggle switch ТУРАЛАУ (КӨЗДЕУ) наводка:

қожды ~ / ~ шлака slag formation

ТУРБИНА турбина turbine

арыны жоғары ~ высоконапорная ~ high-pressure turbine арыны төмен ~ низконапорная ~ low-pressure turbine белсенді ~ активная ~ impulse turbine

белсенді-реактивті ~ активно-реактивная ~ impulse-reaction turbine

біліктік ~ осевая ~ axial-flow turbine

бір сатылы ~ одноступенчатая ~ single-stage turbine

газды ~ газовая ~ gas turbine

жоғары айналымды ~ высокооборотная ~ high-speed turbine

жоғары сəтті ~ высокомоментная ~ high-torque turbine

көп сатылы ~ многоступенчатая ~ multistage turbine

көп сырт қапты ~ многокорпусная ~ multicylinder [multicas-ing] turbine

реактивті ~ реактивная ~ reaction turbine

ТУРБО АУА СЫҒЫМДАҒЫШ турбокомпрессор centrifugal [non- positive, radial flow, turbine] compressor, turbocomp-ressor

ТУРБО БҰРҒЫ турбобур hydraulic turbine [hydroturbine] downhole motor, turbodrill

ТУРБО БҰРҒЫЛАУ турбобурение turbodrilling

ТУРБО ГЕНЕРАТОР турбогенератор turbogenerator ТУРБО СОРҒЫ (ТУРБОСОРАП) турбонасос turbopump ТУРБО ТАХОМЕТР турботахометр turbine shaft rpm meter

ТУРБО ТРАНСФОРМАТОР турботрансформатор hydraulic torque converter

ТУРБУЛЕНТТІ турбулентный turbulent

ТУРБУЛЕНТТІЛІК турбулентность eddying, turbulence

ТУРБУЛИЗАТОР (ұңғыманы ұстап тұру бағанасында) турбулизатор

turbulizer, turbulator; (на обсадной колонне) cementer бағана сыртындағы ~ заколонный ~ open-hole turbulizer ТУРБУЛИЗАЦИЯ турбулизация turbulization

ТУФ туф sinter, tuf(a)

ТУЫНДЫ дериват:

мұнайлы ~ нефтяной ~ petroleum derived

ТҰҒЫР помост access board, gallery

жоғарыда жұмыс істейтін жұмысшыға арналған ~ / ~ для верхового рабо- чего stabbing board

ТҰЗ соль salt

ТҰЗАҚ (ІЛМЕК) петля loop; hinge

бекітулі ~ замкнутая ~ closed loop

гистерезистің ~-ғы / ~ гистерезиса hysteresis loop

жүк көтеретін ~ грузоподъемная ~ sling

теңгермелік (орнын толтырушылық) ~ уравнительная (компенсационная)

~ loop expansion pipe

ТҰЗДАН АРЫЛТУ обессоливание desalting

мұнайды ~ / ~ нефти desalting of oil, oil demineralization

мұнайды термохимиялық ~ / термохимическое ~ нефти thermochemical desalting of oil

өнеркəсіптік жиіліктің электр өрісін пайдалану арқылы мұнайды ~ / ~ неф- ти с использованием электрического поля промышленной частоты electric

desalting of oil

электр статикалық өрісті пайдалану арқылы мұнайды ~ / ~ нефти с исполь- зованием электростатического поля electrostatic desalting of oil

ТҰЗДАУ солить salt

ТҰЗДЫ соленый saline, salty

ТҰЗДЫҚ рассол brine, salt water

қаныққан ~ насыщенный ~ saturated brine

ұңғымадан шығатын ~ / ~ выходящий из скважины return brine

ТҰЗДЫЛЫ/Қ соленость salinity алғашқы ~ первичная ~ primary salinity екінші ~ вторичная ~ secondary salinity

су фазасының ~-ғы / ~ водной фазы water-phase salinity

ТҰЗДЫҢ АСТЫНДАҒЫ подсолевой subsalt ТҰЗЫ БАР соленосный saliferous, salt-bearing ТҰЗФЛЮКАЦИЯ солифлюкция solifluction ТҰМАН (БҰЛДЫР) туман mist, fog ТҰНБА І муть sludge

ТҰНБА ІІ осад/ок deposit, sediment; pi (метео) precipitation абиссалды ~-лар / абиссальные ~ки abyssal deposits алевритті ~-лар / алевритовые ~ки aleurite sediments аналық ~-лар / материнские ~ки source sediments

атмосфералық ~-лар / атмосферные ~ки atmospheric precipitation ашық теңіздің ~-сы / ~ открытого моря offshore sediments əктасты ~ известковый ~ calcareous sediment, lime deposit бассейндік ~-лар / бассейновые ~ки basin sediments

биогенді ~ биогенный ~ biogenic [biogenous] sediment

бұрғыланған сұйықты сүзгенде қалатын қалдық ~-сы / ~ бурового шлама

sludge settling

доломитті ~-лар / доломитовые ~ки dolomitic sediments

жас ~-лар / молодые ~ки recent sediments жұмсақ ~ пушистый ~ fluffy precipitation жылдық ~-лар / годовые ~ки annual precipitation

карбонатты ~-лар / карбонатные ~ки carbonaceous sediments кластикалық ~-лар / кластические ~ки clastic [denial] sediments конвекциялы ~-лар / конвекционные ~ки convective precipitation кіріп кетпейтін ~-лар / непроницаемые ~ки impervious sediments қабатты ~ слоистый ~ bedded [stratified] sediment

қатты көмірсутектерінің ~-сы / ~ твердых углеводородов solid hydrocarbon scale

қопсыған ~ рыхлый ~ loose precipitation

қышқыл майдан шыққан ~ / ~ из кислого масла coke

мақта түріндегі ~ хлопьевидный ~ flocculated sediment

механикалық ~-лар /механические ~ки mechanical sediments

мұнай майшытынан тұратын сыйымдылық ыдысының түбіндегі ~ / ~ на дне резервуара, состоящий из эмульсии нефти basic sediment

өзендегі ~-лар / речные ~ ки fluviatile, fluvial deposits пегнитогенді ~-лар / пегнитогенные ~ки pegnitogene sediments пелагиялық ~-лар / пелагические ~ки pelagic sediments

пелитті ~-лар / пелитовые ~ки pelitic sediments

рифтік ~-лар /рифовые ~ки reef deposits

сазды ~ глинистый ~ argillaceous sediment

су түбіндегі ~-лар / донные ~ки bottom settings, bottom sediments

сумен алып жүруге болатын ~-лар / переносимые водой ~ки water-born sedi- ments

сүзгіленген ~ отфильтрованный ~ strained sediment

сүзгіште сығылған ~ отжатый ~ на фильтре cake

сыйымдылық ыдысының түбіндегі ~ донный ~ в резервуаре bottom sludge, bottoms

таяз судағы ~-лар / мелководные ~ки shallow-water sediments

теңіздегі ~-лар / морские ~ки marine sediments

терең судағы ~-лар / глубоководные ~ки deep-sea sediments терригенді ~-лар / терригенные ~ки terrigene sediments түйіртпекті ~-лар / комковатые ~ки lumpy .sediments тығыздалған ~ уплотненный ~ compacted [consolidated] sediment флокулирленген ~ флокулированный ~ flocks

хемогенді ~ хемогенный ~ chemical sediment

шоғырланған ~-лар / консолидированные ~ки consolidated [compacted] sediments

шомбал ~-лар / массивные ~ки massive sediments

ТҰНБА ІІІ (ТОРТА) отстой sediment, sludge, bottom(s), residue

ТҰНДЫРҒЫШ І осадитель precipitant

ТҰНДЫРҒЫШ ІІ отстойник:

бастапқы ~ первичный ~ primary settler

дірілдеуік елеу алдындағы ~ / ~ перед виброситом possum belly

құмға арналған ~ / ~ для песка sand collector

сұйықты сүзгенде қалатын қалдықты ~ шламовый ~ slurry [sludge] tank ТҰНДЫРМА (ШӨГІНДІ) осадочный sedimentary ТҰНДЫРМАЛАУ осаждаться settle, deposit, precipitate

қыртыстың үстіңгі бетінде ~ / ~ на поверхности пласта bridge across the face of the formation

мақта түрінде ~ / ~ хлопьями flocculate

ТҰНДЫРУ осаждение settling, precipitation, deposition адсорбциялы ~ адсорбционное ~ adsorptive precipitation баяулап ~ замедленное ~ hindered settling

бөлшектеп ~ дробное ~ fractional precipitation бір дерлікте ~ одновременное ~ coprecipitation екінші рет ~ вторичное ~ reprecipitation

еркін ~ свободное ~ gravity sedimentation

қаспақты ~ / ~ накипи scaling

қойып қою арқылы ~ / ~ отстаиванием sedimentation, settling

қыртыста қатты фазаны химиялық ~ химическое ~ твердой фазы в пласте

chemical deposition of solid in formation

қысылысып ~ стесненное ~ crowded precipitation

мақта түрінде ~ / ~ хлопьями flocculation

парафинді ~ / ~ парафина wax [paraffin] precipitation

үздіксіз ~ непрерывное ~ continuous sedimentation

электростатикалық ~ электростатическое ~ electrostatic precipitation

ТҰНДЫРЫЛҒАН осажденный deposited, sedimented

ТҰНУ отстаиваться settle

ТҰНШЫҚТЫРУ глушить choke; kill; shut down; cut; muffle; silence

ұңғыманы ~ / ~ скважину kill the well ТҰРАҚСЫЗДЫ/Қ І неустойчивость instability ағыстың ~-ғы / ~ потока flow instability термиялық ~ термическая ~ thermal instability тік ~ вертикальная ~ vertical instability

үйкеліс кезіндегі ~ / ~ при трении viscous instability

ТҰРАҚСЫЗДЫ/Қ ІІ (ТҰРАҚТАМАУ) текучесть flow, fluidity, yield(ing)

ТҰРАҚСЫЗДЫҚ АЙЫБЫ неустойка эк. penalty шарттық ~ договорная ~ penalty under a contract ТҰРАҚТАНДЫРҒЫШ стабилизатор stabilizer ағынның ~-ы / ~ потока flow stabilizer

бұрғылау бағанасының ~-ы / ~ бурильной колонны column stabilizer, drill string guide

ерітіндінің ~-ы / ~ раствора deflocculant

УБТ-ға бекітілген ~ / ~, укрепленный на УБТ drill-collar stabilizer

ТҰРАҚТАНДЫРУ стабилизация stabilization

бұрғылау бағанасын ~ / ~ бурильной колонны stabilization of drill string қысымды ~ / ~ давления pressure leveling-off, pressure stabilization сазды ~ / ~ глин clay control

ТҰРАҚТЫЛЫ/Қ І постоянство:

қыртыстың ~-ғы / ~ пласта continuity

ТҰРАҚТЫЛЫ/Қ ІІ (ОРНЫҚТЫЛЫҚ) устойчивост/ь stability

ағыстың ~-ғы / ~ течения flow stability

бұрғылау ерітіндісінің ~-ғы / ~ бурового раствора drilling mud stability

бұрғылау ерітіндісінің термиялық ~-ғы / термическая ~ бурового раствора

drilling mud thermal stability

бұрғылау ерітіндісінің химиялық ~-ғы / химическая ~ бурового раствора

drilling mud chemical stability, drilling mud chemical resistance гидродинамикалық ~ гидродинамическая ~ hydrodynamic stability діңгекті мінбенің ~-ғы / ~ мачтовой вышки mast stability жүктеме астындағы ~ / ~ под нагрузкой stability under load жүктеменің ~-ғы / ~ нагрузки load stability

жүктемесіз ~ / ~ без нагрузки unloaded stability

ity

жылулық қартаюға ~ / ~ к тепловому старению heat-aging resistance мұнарадағы мінбенің ~-ғы / ~ башенной вышки derrick stability мүжілуге ~ / ~ к коррозии corrosion resistance

платформаның жылжуға ~-ғы / ~ платформы на сдвиг platform shear stabil-

статикалық ~ статическая ~ static stability

төңкерілуге қарсы (теңіз негізі) ~ / ~ против опрокидывания (морского

основания) tip stability

ұзына бойына ~ продольная ~ longitudinal stability ТҰРҒАН ЖЕРІ местонахождение occurance, site, location ТҰРҒАН ОРНЫ местоположение location, position, site географиялық ~ географическое ~ geographical position

ұңғымадағы құбырдың ~ / ~ трубы в колонне pipe position in the string

ұңғыманың ~ / ~ скважины well location

ТҰРҚЫ (СЫРТЫ) корпус body; case; frame; housing

жыныс үлгісін жұлып алғыштың~ / ~ кернорвателя core catcher adapter

кеменің ~ / ~ судна hull

қашаудың ~ / ~ долота bit body, bit frame, bit [drill] shank

қозғалтқыштың ~ / ~ двигателя engine body, motor frame

өздігінен көтерілетін бұрғылау тұғырының ~ / ~ самоподъемного бурового основания jack-up [self-elevating] drilling unit hull

сағалық құрал-жабдықтың ~ / ~ устьевого оборудования wellhead body, wellhead housing

сыйымдылық ыдысының ~ / ~ резервуара shell of tank, tank bed

танкердің ~ / ~ танкера tanker hull

түрпітастың ~ / ~ шарошки cutter shell

ТҰТАНҒЫШТЫҚ      І     возгораемость     combustibility,     inflammablity, ignitability

ТҰТАНҒЫШТЫҚ  ІІ  воспламеняемость  амер.  flammability;  англ.

inflammability, ignitability, combustibility ТҰТАНДЫРҒЫШ воспламенитель blasting cap, igniter детонатордың ~-ы / ~ детонатора fuse

ТҰТАНУ І возгораться ignite, catch fire, get inflamed

ТҰТАНУ ІІ воспламенение combustion, ignition ТҰТАНУШЫЛЫ/Қ возгорание inflammation, ignition, combustion газдың ~-ғы / ~ газа gas inflammation

ТҰТАНЫП ЖАТҚАН І возгорающийся inflammable, ignitable

ТҰТАНЫП ЖАТҚАН ІІ воспламеняющийся     ignitable,     inflammable, combustible

ТҰТАНЫП КЕТЕТІН воспламеняемый combustible, амер. flammable;

англ. inflammable

жеңіл ~ легко ~ deflagrable

ТҰТАНЫП КЕТУ воспламенять(ся) ignite, fire, kindle, set on fire

ТҰТАСТЫРҒЫ стяжка rod, tie, brace

бұрамалы ~ винтовая ~ screw (coupling) box ТҰТҚА (САП) ручка handle, knob, shaft басқару ~-сы / ~ управления control knob бұрамалы ~ заводная ~ crank

тежеуіштің ~-сы / ~ тормоза brake crank

ТҰТҚЫР (қатты денелер туралы) вязкий ductile, viscous, stringy; (о твер- дых телах) tough

ТҰТҚЫР АҒАТЫН вязкотекучий viscous-flow, plastic ТҰТҚЫРЛЫҒЫ АЗ маловязкий low-viscous, low-viscosity ТҰТҚЫРЛЫ/Қ вязкость viscosity

ақиқи ~ истинная ~ intrinsic [internal] viscosity аномалиялық ~ аномальная ~ anomalous viscosity ауыспалы кезеңдегі ~ критическая ~ ultimate viscosity бастапқы ~ исходная ~ initial viscosity

бастауыш ~ начальная ~ initial viscosity

бұрғылау ерітіндісінің ~-ғы / ~ бурового раствора mud viscosity

бұрғылау ерітіндісінің турбулентті ~-ғы / турбулентная ~ бурового рас- твора turbulent viscosity of drilling mud

газдың ~-ғы / ~ газа gas viscosity

даусыз ~ абсолютная ~ absolute viscosity

динамикалық ~ динамическая ~ dynamic viscosity

ерітілген газ құрамы бар мұнайдың ~-ғы / ~ нефти, содержащей раство- ренный газ gas-oil fluid viscosity

жалған ~ кажущаяся ~ apparent viscosity кинематикалық ~ кинематическая ~ kinematic viscosity көлемді ~ объемная ~ volume viscosity

кіші ~ малая ~ low viscosity

қалыпты ~ нормальная ~ Newtonian viscosity

қашау саптамасындағы ~ / ~ в насадке долота bit viscosity

құрылымдық ~ структурная ~ structural viscosity Марш бойынша ~ / ~ по Маршу funnel viscosity меншікті ~ удельная ~ specific viscosity мұнайдың ~-ғы / ~ нефти oil viscosity

өрмелеуші ~ / ~ ползучести creep viscosity пластикалық ~ пластическая ~ plastic viscosity Редвуд бойынша ~ / ~ по Редвуду Redwood viscosity салыстырмалы ~ относительная ~ relative viscosity Сейболт бойынша ~ / ~ по Сейболту Saybolt viscosity серпімді ~ упругая ~ elastic viscosity

соққылы ~ ударная ~ impact elasticity

Стормер бойынша ~ / ~ по Стормеру Stormer viscosity

судың ~-ғы / ~ воды water viscosity

табиғи ~ естественная ~ natural viscosity

тиімді ~ эффективная ~ effective viscosity

турбулентті ~ турбулентная ~ eddy [turbulent] viscosity

турбулентті ағыс кезіндегі ~ / ~ при турбулентном течении turbulent vis- cosity

флюидтің ~-ғы / ~ флюида fluid viscosity

шартты ~ условная ~ funnel viscosity

шартты градустағы ~ / ~ в условных градусах Engler viscosity

ығыспалы ~ сдвиговая ~ shear viscosity

Энглер бойынша ~ / ~ по Энглеру Engler viscosity ТҰТҚЫРЛАЙТЫН вяжущий binding, cementing, cementitious ТҰТҚЫР СЕРПІМДІ вязкоупругий viscoelastic ТҰТЫНУШЫ потребитель consumer

энергияны ~ / ~ энергии power consumer ТҰТЫНУШЫЛЫҚ потребление consumption, demand көрсетілген ~ номинальное ~ rated consumption

оттегіні биохимиялық ~ биохимическое ~ кислорода biochemical oxygen demand

энергияны ~ / ~ энергии power consumption

ТҰЩЫ ЕТУШІ опреснитель desalter, desalting unit

ТҰЩЫТУ опреснение desalting, desalinization

ТҮБЕГЕЙЛІ ӨЗГЕРІС (ҚАЙТА ЖАҢАРУ) преобразование conversion

энергияның ~-і / ~ энергии conversion of energy

ТҮ/БІ дно bottom, floor, bed

баспалдақты ~п / ступенчатое ~ shelvy bottom

қатты ~п / твердое ~ sub-bottom

қопарылмаған ~п / невзорванное ~ шпура socket лайлы ~п / илистое ~ muddy [silty] bottom мұхиттың ~ / ~ океана ocean [deep-sea] bottom тастақты ~п / каменистое ~ rocky bottom теңіздің ~ / ~ моря sea floor, sea bottom ТҮБІРТЕ/К квитанция receipt

депозиттік ~ депозитная ~ deposit receipt

жүк ~-гі / грузовая ~ goods receipt

қойма ~-гі складская ~ warehouse receipt

тауармен ілесе жүретін ~ товаросопроводительная ~ freight warrant

теміржол ~гі / железнодорожная ~ railway receipt

ТҮГЕНДЕУ (ТІЗІМГЕ АЛУ) инвентаризация:

бұйымды ~ / ~ в натуре physical stock-taking

қорларды ~ / ~ запасов stocks survey

ТҮЗЕТУ І выпрямление (оқпанды, құбырды – ствола, труб) straightening жыншылған құбырларды ~ / ~ смятых труб straightening of bended pipes майысқан оқпанды ~ / ~ искривленного ствола hole straightening ұңғыманың оқпанын ~ / ~ ствола скважины well straightening

ТҮЗЕТУ ІІ (ӨЗГЕРТУ) поправка correction

аз жылдамдықтар аймағына ~ / ~ на зону малых скоростей weathering cor- rection

ауырлық күшіне ~ / ~ на силу тяжести gravity correction

биіктікке ~ / ~ на высоту elevation correction

жергілікті жер бедеріне ~ / ~ на рельеф местности terrain correction

стандартты ~ стандартная ~ normal correction температураға ~ / ~ на температуру temperature correction топографиялық ~ топографическая ~ topographic correction

ұңғымаға ықпал етуді ~ / ~ на влияние скважины correction for borehole effect

ТҮЗЕТУ ІІІ (ТҮЗУЛЕУ) правка:

құбырды ~ / ~ труб pipe [tube] straightening

ТҮЗЕТУ IV (ЖӨНДЕУ) (күрделі түрде) ремонтировать repair; (капи-

тально) overhaul

ТҮЗЕТУ V (ТЕГІСТЕУ) рихтовать unbend, straighten, align

бұрғылау ерітіндісінің ~-ғы / ~ бурового раствора fluidity of drilling mud

ТҮЗУЛЕУ выправлять 1. (майыстыру – разгибать) unbend 2. (түзету – ис- правлять) correct, set right 3. (қанатын жаю – расправлять) straighten, flatten, smoothen

ТҮЙІРШІК АРАЛЫҚ межзернистый intergranular

ТҮЙІСУ контакт contact

газ мұнайдың ~-і / ~ газонефтяной - gas-oil contact

газ судың ~-і / ~ газоводяной ~ gas-water contact

мұнай – кен жынысының ~-і / ~ нефть – порода oil-rock contact

салмағына ~ / ~ на массу frame connection

стратиграфиялық кешендер арасындағы ~ / ~ между стратиграфическими комплексами contact between stratigraphic series

су мұнайдың ~-і / ~ водонефтяной ~ water-oil contact

сұйықтардың ~-і / ~ жидкостей liquid-liquid contact

сұйықтың – газдың ~-і / ~ жидкость – газ liquid-gas [fluid-gas] contact

сұйықтың – қатты дененің ~-і / ~ жидкость – твердое тело liquid-solid contact

формациялардың ~-і / ~ формации formation contact

ТҮ/П днище bottom, end, head

бортталмаған ~ неотбортованное ~ unbeaded bottom

жалпақ ~ плоское ~ flat bottom

жартылай батырылған бұрғылау негізінің төменгі сырт қабының ~-бі / ~

нижнего корпуса полупогружного бурового основания lower hull bottom

жүзетін ~ плавающее ~ floating bottom коникалық ~ коническое ~ conical [taper] end қайырмалы ~ откидное ~ flap [drop] bottom қорапты ~ коробовое ~ torispherical head шығыңқы ~ выпуклое ~ dished head, convex end эллиптикалық ~ эллиптическое ~ ellipsoidal head ТҮРПІТАС абразив abrasive

алюминий тотығының ~-ы глиноземный ~ aluminum oxide abrasive

кремнийдің көміртекпен қосылу ~-ы карборундовый ~ silicon carbide [carborundum] abrasive

металлдан жасалған ~ металлический ~ metallic abrasive синтетикадан жасалған ~ синтетический ~ synthetic abrasive ТҮРПІТАСТЫ абразивный abrasive, abradant ТҮРПІТАСТЫ ЕМЕС неабразивный nonabrasive

ТҮРПІТАСТЫҚ абразивность abrasiveness, abrasivity, abrasive power

ТҮРТКІ (СОҚҚЫ) толчок:

гидравликалық ~ гидравлический ~ fluid knock

кабелдің (токтың ағуынан) ~-сі / ~ кабеля (от протекания тока) kicks of cable

ТҮС (РЕҢ, ӨҢ, ТҮР) цвет:

шикі мұнайдың ~-і / ~ сырой нефти crude (oil) color

ТҮСУ І осыпание sloughing, heaving

ТҮСУ ІІ (ТҮСІМ) поступление:

құмның қыртыстан ұңғымаға ~ / ~ песка из пласта в скважину formation entry

сұйықтың ұңғымаға ~-і / ~ жидкости в скважину inflow

ТҮСІП БІТУ перепад difference, differential, drop, gradient

бұрғылау қашауындағы қысымның ~-і / ~ давления на буровом долоте

pressure drop across drilling bit

газ қысымның ~-і / ~ давления газов gas pressure loss

есептегіштегі қысымның ~-і / ~ давления в счетчике pressure drop in meter

жылудың ~-і / ~ тепла heat drop

қашау саптамасындағы қысымның ~-і / ~ давления на насадках долота bit nozzle pressure drop

құбырдағы қысымның ~-і / ~ давления в трубе pressure differential across tube ends

қысымның ~-і / ~ давления pressure difference, pressure differential, pressure drop қысымның мəжбүрлі ~-і / принудительный ~ давления pressure drawdown ламинациялық ағыс кезіндегі қысымның ~-і / ~ давления при ламинарном

течении pressure drop in laminar flow

пайдалы қазбаларды байыту əдісінің ~-і / гравитационный ~ gravitational drop

температураның рұқсат етілген ~-і / допустимый ~ температур permissible temperature drop

турбинадағы қысымның ~-і / ~ давления в турбине pressure drop across turbine

турбинаның қалақты аппаратындағы қысымның ~-і / ~ давления в лопа- точном аппарате турбины pressure drop across turbine blades

турбулентті ағыс кезіндегі қысымның ~-і / ~ давления при турбулентном течении pressure drop in turbulent flow

ТҮСІНДІРМЕ (ЕСКЕРТУ) оговорка юр. clause

айналымы жоқ ~ безоборотная ~ «without recourse» clause

бағаның жоғарылағаны туралы ~ / ~ о повышении цен rise price clause

бағаның құлауы туралы ~ / ~ о падении цен fall price clause барлық тəуекелдер туралы ~ / ~ о всех рисках all risks clause валюталық ~ валютная ~ currency clause

ең үлкен жағымды жағдай туралы ~ / ~ о наибольшем благоприятствова- нии most favored nation clause

мөлтек валюталық ~ мультивалютная ~ multiple carrency clause

төрелік соттағы ~ арбитражная ~ arbitration clause

форс-мажор туралы ~ / ~ о форс-мажоре force majeure clause

ТҮСІРМЕ съемка survey(ing)

аэромагнитті ~ аэромагнитная ~ aerial magnetic survey жергілікті жер биіктігінің ~-сі / ~ высот местности leveling кабельді ~ кабельная ~ wireline well logging

құбыр желісін төсеу алдындағы ~ / ~ перед прокладкой трубопровода

pipeline survey

магнитті ~ магнитная ~ magnetic survey

пайдалы қазбаларды байыту əдісінің ~-сі / гравитационная ~ gravity survey

теңіздегі ~ / ~ на море marine surveying

ТҮСІРУ І высадка:

бүркеншіктерді ~ / ~ головок heading

құбыр соңдарын ~ / ~ концов труб pipe end upset

құбыр соңдарының сыртқы ~-і / наружная ~ концов труб external pipe end upset

құбыр соңдарының ыстық ~-і / горячая ~ концов труб hot pipe end upset

құбыр соңдарының ішкі ~-і / внутренняя ~ концов труб internal pipe end upset

құбыр соңдарының ішкі-сыртқы ~-і / внутренне-наружная ~ концов труб

internal-external pipe end upset

тойтарма шеге бүркеншігін ~ / ~ головки заклепки rivet heading

ТҮСІРУ ІІ высаживание jumping, upsetting

ТҮСІРУ ІІІ нанесение:

гальваникалық ~ гальваническое ~ electroplating жамылғыны ~ / ~ покрытия (application of) coating картаға ~ / ~ на карту charting

үстіңгі қабатты ~ ~ покровного слоя coating

шашырату арқылы жамылғыны ~ / ~ покрытия разбрызгиванием application (of a coating) by spraying

ТҮСІРУ IV опускание:

изостатиялық ~ изостатическое ~ isostatic sinking

кесектеп ~ глыбовое ~ block faulting

құбыр желісін (траншеяға) ~ / ~ трубопровода (в траншею) lowering(-in) the pipeline

өздігінен жүзеге асырылатын ~ самопроизвольное ~ spontaneous sinking

тектоникалық ~ тектоническое ~ tectonic subsidence

шекті ~ предельное ~ ultimate subsidence

ТҮСІРУ V (ЖҮКТЕН БОСАТУ) разгрузка:

балластты ~ / ~ балласта deballasting қашауды ~ / ~ долота unloading of bit қозғалтқышты ~ / ~ двигателя racing of engine

құбыр желісін ~ / ~ трубопровода line discharge құбырларды ~ / ~ труб unloading of pipes машинаны ~ / ~ машины overspeeding of machine танкерді ~ / ~ танкера tanker unloading ұңғыманы ~ / ~ скважины well relieving ТҮСІРУ VІ (ТҮСУ) спуск:

бағананы ~ / ~ колонны casing running(-in)

бұрғылау бағанасын ~ / ~ бурильной колонны drilling string running(-in)

бұрғылау құбырын ~ мен көтеру / ~ и подъем бурильной трубы handling the drill pipe

діңгекті мінбені ~ / ~ мачтовой вышки lowering of mast

кəсіпшілік суларды ~ / ~ промысловых вод disposal of brine

құбырларды параллельді түсіру ~ параллельный ~ труб concurrent run of pipes қысымның күшімен ұңғымаға ~ / ~ в скважину под давлением snubbing сорғы штангасын ~ / ~ насосных штанг sucker-rod string running(-in) суға ~ / ~ на воду launching

сұйық ыдыстағы су мен ластықты ~ / ~ воды и грязи из резервуара tank bleeding

сұйықты ~ / ~ жидкости bleeding

ұңғымадағы құралды кезекпе-кезек ~ мен көтеру / попеременный ~ и подъ- ем инструмента в скважине jostle

ұңғыманы ұстап тұру бағанасын ~ ~ обсадной колонны casing running(- in), lowering of casing string

ТҮСІРІЛГЕН высаженный (құбыр соңдары туралы – о концах труб)

upset

ТҮСІРІП ҚОЮ І наносить:

бөлінуді ~ / ~ деления divide жамылғыны ~ / ~ покрытие coat картаға ~ / ~ на карту chart ТҮСІРІП ҚОЮ ІІ снос:

шайқалу кезінде қапталға ~ боковой ~ при качке sway шайқалу кезінде ұзына бойға ~ продольный ~ при качке surge ТҮТІ/К трубка pipe, tube

бүрмеленген ~ гофрированная ~ bellows вакуумды ~ вакуумная ~ vacuum tube Вентура ~-гі / ~ Вентури Venturi tube

газ тарататын ~ газозаборная ~ gas probe

демалу (сұйық қоймадағы) ~-гі / дыхательная ~ (в резервуаре) tank breather tube

имектеулі ~ изогнутая ~ crane (tube) капиллярлы ~ капиллярная ~ capillary (tube) оқшаулаушы ~ изоляционная ~ insulating sleeve Пито ~-гі / ~ Пито Pitot tube, pitometer, pitot

ТЫҒЫЗДАҒЫШ уплотнитель packer; (топырақты – грунта) compactor

ТЫҒЫЗДАЛМАҒАН неуплотненный unconsolidated

ТЫҒЫЗДАЛУ уплотняться consolidate; (ізі байқалу – слеживаться)

pack, cake

ТЫҒЫЗДАЛУШЫЛЫҚ уплотняемость compatibility ТЫҒЫЗДАМА сальник packing [stuffing] box, seal, gland бұрандалы ~ резьбовой ~ screw-type stuffing box

бұрғылау қашауындағы ~ / ~ на буровом долоте ball on drilling bit бұрғылау сорғысының ~-сы / ~ бурового насоса mud stuffing box гидравликалық ~ гидравлический ~ hydraulic stuffing box

екі қатарлы ~ двухрядный ~ two-row seal

жоғары қысымды ~ / ~ высокого давления high-pressure stuffing box

Кері жууға арналған ~ / ~ для обратной промывки stuffing box for back washing

лубрикатор (сым астында) ~-сы / ~ лубрикатора (под проволоку) measwrng line stuffing box

майлы ~ масляный ~ oil-stop head

манжетті ~ манжетный ~ cup-type mud seal

НКТ арналған ~ / ~ для НКТ tubing packer

өздігінен тығыздалатын ~ самоуплотняющийся ~ self-sealing packing box

сағалық ~ устьевой ~ casing-head stuffing box

сазды ~ глинистый ~ shale collar

сақтандырғыш (мұнайдың шашылуына қарсы) ~ предохранительный ~

(против разбрызгивания нефти) oil saver

теңестіретін ~ уравнительный ~ pipe-expansion joint

тиянақ қалыптың ~-сы / башмачный ~ bottom-hole packer, shoe packing

төменгі ~ нижний ~ bottom packer

цилиндрдің ~-сы / ~ цилиндра cylinder stuffing box

штангты ~ штанговый ~ tight head

шығарып тастауға қарсы ~ противовыбросовый ~ blowout prevention stuffing box

ТЫҒЫЗДАМА ҚҰРАУЫШ (бұрғылау қашауында) сальникообразование

(на буровом долоте) balling, packing (on drilling bit)

ТЫҒЫЗДАП ЖАБЫЛМАҒАН негерметичный nonhermetic, untight

ТЫҒЫЗДАУ опрессовывать pressure test ТЫҒЫЗДЫ/Қ (ҚАЛЫҢДЫҚ) плотность density АНИ градусындағы ~ / ~ в градусах АНИ API gravity

ауырлатқыштың ~-ғы / ~ утяжелителя density of weighting material баламалы ~ эквивалентная ~ equivalent circulating density булардың меншікті ~-ғы / удельная ~ паров relative vapor density

бұрғылау ерітіндісінің ~-ғы / ~ бурового раствора mud density, mud weight meter

газды конденсат қоспасының ~-ғы / ~ газоконденсатной смеси gas- condensate mixture density

газдың ~-ғы / ~ газа gas density

кен жынысының ~-ғы / ~ горной породы rock density

кеуектегі жыныстар мен флюидтердің жалпы ~-ғы / общая ~ породы и флюидов в порах bulk density

көлемді ~ объемная ~ bulk density меншікті ~ удельная ~ specific density мұнайдың ~-ғы / ~ нефти oil density

мұнайдың оптикалық ~-ғы / оптическая ~ нефти optical oil density перфорациялау ~-ғы / ~ перфорирования shot [perforation] density сазды ерітіндінің ~-ғы / ~ глинистого раствора sludge density сазды қабықтың ~-ғы / ~ глинистой корки filter cake density салыстырмалы ~ относительная ~ relative density

солай көрінетін ~ кажущаяся ~ apparent density

суға батырылған күйдегі ~ / ~ в погруженном состоянии submerged density

судағы ~ / ~ в воде submerged density судың ~-ғы / ~ воды water-mass density сұйықтың ~-ғы / ~ жидкости liquid density

тақтатасты саздың ~-ғы / ~ сланцевых глин shale density

тиімді ~ эффективная ~ effective density

түйірдің ~-ғы / ~ зерен grain density

ұңғыма торының ~-ғы / ~ сетки скважин pattern arrangement

ұңғымаға кіретін жердегі бұрғылау ерітіндісінің ~-ғы / ~ бурового раство- ра на входе в скважину drilling mud density in

ұңғымадан шығатын жердегі бұрғылау ерітіндісінің ~-ғы / ~ бурового рас- твора на выходе из скважины drilling mud density out

ұңғыманы орналастыру ~-ғы / ~ размещения скважин well spacing density

іс жүзіндегі ~ фактическая ~ actual density

ТЫҒЫЗДЫҚ ӨЛШЕУІШ плотномер densitometer пневматикалық ~ пневматический ~ pneumatic densitometer ұңғымалық ~ скважинный ~ downhole densitometer

ТЫҒЫЗ ЕМЕС неплотный (біріктірмелер туралы – о соединениях) leaky

ТЫҒЫЗ ТҰТАСТЫРУ смыкание closing сызаттарды ~ / ~ трещин closing of fractures ТЫҒЫН І затычка bung, plug

ТЫҒЫН ІІ (КЕПТЕЛІС) пробка plug; block

əуе (құбыр желісіндегі) ~-ы / воздушная ~ (в трубопроводе) air block