28.02.2022
  231


Автор: Елена Әбдіхалықова

Шынар

Жөн сілтер алда жүгендей,
Жауына түскен шідердей
ерлердің биік бағасын,
батырын, биін, ағасын
басымда бақ деп білетін,
тілегін тілеп жүретін,
арзан бір сөзге алынбас!
сұйық бір ізге салынбас!
Сүйріктей ұлмен жалындас!
Қазақта бар-ды қарындас!
Ол қыздың аты – Шынар-ды!
Сөзіне әркім құмар-ды...
...Батырлар төрге жайғасты,
бағылан басы – қойды асты.
Бірінен бірі сөз алып,
Мән-жайды былай қозғасты:
Наурызбай батыр:
«Тек сұрасаң тегім бар,
кімнен менің кемім бар?
Ордалы тұқым, бегім бар,
Санаспаған адамға
Қайтпас қатал кегім бар».
Ағыбай батыр:
«Менің атым Ағыбай,
Дұшпанға сілтегенім
кеткен емес дарымай,
Біреулерге күнмін,
Біреулерге мұңмын,
Бірақ, қатынға жүрмін жарымай.
Осынымды ескерерсің, жаным-ай...»
Бұқарбай батыр айтты:
«Қас дұшпанға
қадалсам, қан алмастан бір тынбадым,
кеудемді кек, көзімді жас қысқанда
Күң еттім дұшпанымның сылқымдарын.
Қарын мен қайғы болмай ұртымдағым,
Жеп өстім жастайымнан жұртым қамын.
Ізетті бала едің, тәлімің бар,
Ісіме қанағат қып, іркіл, жаным.»
.... Сөз бітті – сусын ішіп, сыр алысты.
Үшеудің басылмады күмәні ішкі –
«Қыз біреу, құда төртеу» дегендей-ақ,
Таңдауы керек қыздың бір арысты.
Демейді мынаны – артық, ананы – кем,
Бәрі де өскен жандар дала әнімен,
Кетуге ыңғайланған батырлардан
Қыз бұйым сұрады сөз сабағымен.
Күткені осы сынды Ағыбайдың:
«Дұшпанға танытсақ та, жаным, айбын,
жан едік саяқ кілең, сезінбеген
жар құшып, жандасудың әлі қайырын.
Күш десе, атасы оның болғандаймыз,
Ат үсті, жау жағалап, жол қамдаймыз.
Мастықпен қызық қуып, ойын ойнап,
Қыздарды күзетпеген сормаңдаймыз.
Бас қосып өзіңіздей бір арумен,
Баянды үй болсақ деп армандаймыз!»
«Ендеше, –деді Шынар, мынау сөзім:
Төгіліп үшеуіңнен тұр-ау сезім,
Бағамды білген жанға басымды ием,
Тәңірден соны ғана сұраушы едім.
Наурызбай, батыр аға, төре тұқым,
Қастерлеп ел-жұрты пір көретұғын,
Ақ сүйегің арам боп азбайды ма,
Біздей қара болғанда өбетінің?
Жақсының жанын былғап, салтты бұзып,
Жағдайым жоқ қой Сізге еретұғын!
Ағалар,
бағы – жанжал батыр да – бір,
Қазығын жұлып ұшқан шатыр да – бір.
Арғымақтан түспеген саңлақ та – бір,
Жел айдаса жүйткіген қаңбақ та – бір.
Сіздер жау күзеткенде, мал күзеткен
мені де санайды жұрт шаңырақтағы ұл....
.... Ағыбай, асыл аға, ауылың қашық,
Әйтпесе, жіберер ем жалғап қазір....! »
Жауабы Бұқарбайдың берілмеді,
(дәстүр-ау бұл осындай о күндегі),
Шынар қыз бір қарады, үндемеді.
Шынайы ілтипатпен көңілдегі.
... Нық еді қыз кесімі.
Бас құрады.
Бұқарбай барын тойға шаштырады.
... Басталды тағы жорту, басылмай-ақ
той соңы, жар құшудың мастығы әлі....





Пікір жазу