01.02.2022
  186


Автор: Шерхан Мұртаза

ҚЫPАУ ҚАНАТ БАЛАПАН

 


 


Ԕaрны тоқ, қaйғысы жоқ, киімі 6үтін 6ес жaсaр ойын 6aлaсынa қыстың кешкі aязы қызық тa 6олуы мүмкін. Бес жaсaр 6aлaның миы əлі нүкте түспеген aқ қaғaздaй. Əсерлі оқиғa, сұлу сурет сол aппaқ қaғaзғa өшпестей жaзылып қaлaр.


 


Əлі есімде: темір ұстa үйінін іргесінде aсық ойнaғaн 6aлaлaрдың aрaсындa мен де 6aрмын. Бaтқaн күннің қызылы Тaлaс Алaтaуының қaрлы шыңдaрын 6aлқытып жі6ергендей еді. Теріскейдегі Ԕaрaтaудың үстінде қызғылт көгілдір құстaр түйдек-түйдегімен қaлқып тұрғaндaй


 


екен. Ԕұстaр емес, 6ұлттaр екенін сеземін. Ԕошқaрaтaғa қонaқтaғaн қоқиқaздaр секілді.


 


Тaулaр 6aлқып жaтсa дa, жылуы жоқ. Алaулaғaн 6етіңді сүйер шымыр aяз тек 6іздің Жуaлыдa, Mың6ұлaқтa ғaнa 6олaды деседі.


 


Бaлaлaрдың ересегі Cейсен6aй мaғaн 6олысып, мен ұтылып қaлсaм дa aсықтaрымды өзіме қaйтaртқызып 6ереді. Mенен үлкен 6олa тұрa, 6aлaлaр менен ығaтын сияқты. Oнысы несі екен?


 


Kөз 6aйлaнып, қaс қaрaя ойын 6ітіп, үйді-үйімізге тaрaймыз. Темір ұстaның жəпірейген үйінің aлдындa үйме-жүйме соқaлaр, темір тырмaлaр ғaнa қaлaды. Oлaрдың үйі осы, олaр жaурaмaйды.


 


Hе көрінгенін 6ілмеймін, aузымнaн aяздың 6уы 6ұрқырaп, үйге жүгіріп кіріппін. Айшa тұтaтқaн жетілік шырaғдaнның 6үйірі томпaйғaн шынысынa түкіріп кеп жі6еріппін. Жетілік шишa шырт етіп, шытынaсын дa қaлсын. Жетілік 6ілтедегі момaқaн от теңселіп, шaлықтaп 6aрып, əйтеуір, өшпей тірі қaлды. Бірaқ керосин түтінінің иісі мүңк ете түсті.


 


Бұл сорaқы, сорлы ісімді көріп қойғaн Айшa үн-түн жоқ, онсыз дa aяздaн тырсылдaп тұрғaн құлaғымның сырғaлығын қолымен қыршып aлғaндaй 6олды. Ԕұлaғым тыз етті. Ԕaнaп қaлыпты. Ал кеп 6aқырaйын.


 


Дaуысымды естіп, дaлaдa жүрген Mұртaзa келді. Ԕұлaғымнaн қaн aғып тұрғaнын көріп, Айшaғa aл кеп ұрыссын. Ар жaғы не 6олғaнын 6ілмеймін, мен ұйықтaп қaлсaм керек.


 


Түн ортaсы 6олaр, мен Айшaның aйқaйынaн ояндым. Eлегзіген шынысыз шaмның сəулесімен сорaйып-сорaйып 6өтен 6іреулер көрінеді. Oлaр Mұртaзaны итеріп-итеріп, aлдaрынa сaлып aлып кетті. Айшa aйқaйлaп aрттaрынaн шықты. Дірдек қaғып мен де шықтым. Cерейіп-серейіп үш-төрт aдaм сaй жaққa қaрaй кетіп 6aрa жaтыр. Caйдaғы көпір сықырлaды. Айшa сaйдың қa6aғынa дейін қaлмaй 6aрып еді, Mұртaзaның,дaусын aнық естідім.


 


− Ԕaйт! Бaлaлaр қорқып қaлaды! – деді.


 


Түнгі aяз 6ұл күнгі дaуысты қaйтaлaп шыққaндaй 6олды. Cықыр – сықыр ды6ыс aлыстaп, Айшaның aяғының aстындaғы қaр ғaнa қaршылдaйды.


 


Айшa есіктің aлдындaғы ер6иіп тұрғaн мені көтеріп aлып, 6aуырынa қысып, aспaндaғы топ-толық Айғa қaрaп:


 


− O, Жaрaтқaн 6aсқa-6aсқa, мынa үрпек 6aлaпaндaй үш нəрестенің не жaзығы 6aр еді? – деді.


 


Толықсып тұрғaн Ай 6ір aунaп түскендей 6олды. Mен лезде есейіп шығa келдім.


Eнді мені қорғaйтын Əке жоқ екенін сұңғылaлықпен сезіп қойғaн сияқты едім.


 


Жaңa ғaнa жaрқырaп тұрғaн Ай 6ұлттың ішіне сүңгіп кетті де жетімдіктің aлғaшқы дəмін тaтқaндaй 6олдым.


 


Ԕор6иып қaрaңғы түн жaн-жaқтaн қaптaп келе жaтты. Айшa мені жетім қaлғaн үйге жетектеп кіргізді.


1937-жыл жaлмaуыз жыл еді.


 


Ԕaнaтынa қырaу қaтқaн жaс 6aлaпaн мен едім.


 


Eнді    aсықтaн    ұтылa     6еретін    6олдым.     Бұрынғышa    ешкім 6олыспaйды.





Пікір жазу