31.01.2022
  216


Автор: Болат Үсенбаев

Мінез

Қонаққа төр ұсыну - ғұрыбы елдің,
Көлденең көк аттыға жүгінер кім?
Қос қонақ Фаризаның төрінде отыр,
Шалғайдан: бірі - Мәскеу, бірі - Берлин.
Жік жаппар сый қонаққа аңқылдасып,
Шай ішті көр-жерді айтып, қауқылдасып.
Отырды аударманың жайын сөз ғып,
Алатау етегінде мауқын басып.
Ет келді...
Қойдың басын ымдай беріп,
Қос әйел жын түрткендей күлді-ай келіп.
Ақынның аңқылдаған ақ пейілі
қалғандай құмға сіңген судай болып.
Бұлт шалды ақ көңілін тұнық таңдай,
Келемеж бе,
Мазақ па,
Кім ұққан жай?
Қонақтардың күлкісі бітер емес,
астан үлкен емесін ұмытқандай.
Күлгендей бәз біреудің жыртығына,
Төзбеді күлегештер жырқылына.
Мың жерден еуропалық болса-дағы,
ұнамай тұрды өрескел сұрқы мына.
«Кетті, деп, қой елестеп көгалдағы»,
Жуып-шайып күнәсін амалдады.
Шақ тұрды Фаризаны ашу қысып,
Көзі айтты: «Төрді босат, жоғал, кәні!»
Жын шығар,
Сайтан шығар қысқан, сірә,
Жөн бе екен арсыз күлкі ұстамдыға.
- Қазақтың әдет-ғұрпын қорламаңдар,
шығыңдар! - деді апай сұстанды да.
«Дені сау күле ме асқа атауындай»,-
дейді Әбіш: Әй, Фариза, шатағыңды-ай!
Ұлтының намысын ол таптатпады,
Қалды өлеңі неміске қотарылмай.
Ол солай қонағының қақты жынын,
құрбан ғып бір кітаптың сәтті күнін.
«Қонағыма салтымды таба қылып,
таппай-ақ қойдым, - деді - бақ тұғырын».
Қазаққа тіл мен дәстүр - ең құндысы,
Танытты екендігін төр кімдікі.
Қанында Махамбеттің мінезі бар,
көкжалдық - Фаризаның сол күнгі ісі.
Тік мінез, мәймөңкесіз дауыл ақын,
ұлтының намысы үшін ауыратын.
Әділдіктің жолында бәрін қиған,
көкжалдыққа дауа жоқ, не қыласың.
Бұл да бір нағыз ердің ісі емес пе,
буырқанған намыстың күші емес пе?
Жақтырмаса бетке айтқан жалтақтамай,
Баукеңнің "Шагом маршы" түседі еске...

Алматы.
12 наурыз, 1998 ж.





Пікір жазу