Ас батасы, дастарханға бата
Ас батасы (дастарқан батасы деп те аталады) – алдыға дастарқан жайылып, ас келгенде немесе тамақтанып болып, дас тар қан ды жияр кезде жасалатын ықылас. Міне, бұл «ас батасы» деп аталады. «Азған елде бата болмайды, тозған елде мата болмайды» деп біл ген қазақ халқы, асқа (дастарқанға) бата жасамауды азғындықтың бел гі сі, сондай-ақ, көргенсіздік, тəрбиесіздік санап, дастарқан жайып, ас іш кен сайын қол жайып, «асқа адалдық, денге саулық бер» деп бата жасап, тілек тілеп отыруды өздерінің адамдық парызы деп білген. Қа зақ ұғымында астан ұлы, дастарқаннан қасиетті ешнəрсе жоқ. Себебі, ас – адамның арқауы, тіршіліктің кепілі жəне тірегі. Əдетте ас баталары да үй иелерінің ынта-ықыласы, əуесі, тілегіне қарай əртүрлі жасала береді. Мысалы:
Астарыңа адалдық берсін,
Бастарыңа амандық берсін!
Бала-шағаң бақ құшып,
Отбасыларыңа жақсылық енсін!
Дастарқандарың мол болсын,
Абыройларың зор болсын!
Көре алмаған дұшпаның,
Көрге кіріп жер болсын!
Дəмдеріңе дəм қосылсын,
Əндеріңе əн қосылсын,
Сəндеріңе сəн қосылсын,
Сан-санақсыз мол қосылсын!
Көк жайлауды жайласаң,
Тай-құлынды байласаң,
Сабаң толсын қымызға,
Шараң толсын уызға,
Өрісіңе мал толсын,
Ақ тілеуің жар болсын!
Аллаһуакбар! –дейді.