01.06.2021
  1387


Автор: Әйтеке би

Тәуке хан

Тарихи деректерде әз Тәуке хан осы атақты билерді «Жеті жарғыны» қабылдағаннан кейін сынамақшы болып, қайсысы қандай жауап берер екен деп тіл қатады.


-Дауға билік айтқанда, алдымен жасы үлкеннің бастауы, жасы кішінің  қоштауы  жөн бе, әлде жасы кіші бастап, жасы үлкеннің қоштауы жөн бе?


Сонда ұлы жүз биі Төле:


-Төбеде тұрған кісі төрт жағын түгіл көргенде, төменде  тұрған екі жағын, беткейде тұрған бір жағын әрең көреді. Сондықтан жасы үлкеннің, оңы мен солын, алды-артын болжаған  ағаның алдымен билік айтқаны дұрыс қой,- депті.


Орта жүзі биі Қазыбек би тұрып:


- Жасы үлкен аға төреші бола алмайды. Себебі, оның артында қаймығары жоқ. Жасы кіші іні де төреші бола аламйды. Себебі, артында қайырылары жоқ. Сондықтан алдында  айбынарлық ағасы бар, артында именерлік інісі бар, алды-артына қарайлап, билігін абайлап жүргізетін ортаншы бидің төрелік айтуы орынды ғой, - депті.


Ең соңында Кіші жүз биі, әрі жасы кіші Әйтеке:


- Ағасы келсе, ардақтап атын байлағандай, қонағы келсе, құрметтеп  жайланғандай, тындырымды інісі болса, қанаты-құйрығы сай болып, көңілі жай болып, ағаның алар тынысы болса, інінің міндеті басқару, ағаның реті бас бағу емес пе? - деген екен.


Осы мәжілісті басқарып отырған Тәуке хан билердің, әсіресе Әйтекенің  берген жауабына риза болып, шын ықыласын білдіріпті.





Пікір жазу