17.04.2021
  279


Автор: Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы

Надан би

Ғалының кәпір қашқан туларынан,
Дарияның бұлт шығады буларынан.
Тағы бір әңгіме бар ғакіш (қисса) болған,
Қазақтың ести берсең қуларынан.
Бір надан түк білмейтін адам өлген,
Жоқ екен құлдық жөнін бұрын білген.
Биі екен тіршілікте өз ауылына
Апарып өлгеннен соң халқы көмген.
Тепкілеп(текпілеп) терең қазып, халқы көміп
Жалғанда жаман болсын неге білген?!
Қырық қадам көмген жанлар кеткеннен соң,
Періште Мүңкір, Нәңкір бұған келген.
Қараңғы, сипаласа, айналасын:
- Жау тонап кетті ме, ойбай, сорлы басым!
"Бір келген жүгінгелі адам ғой!"-деп,
Көтеріп жерден биік алды басын.
Періште жауап сұрды (сұрады):-Ман раббік»
Бейшара шошып кетті: "Бұ не кеп?!"-деп.
- Қазақша айт, орысшаңды білмейтұғын
Бұлайша жауап берді:
- Тұршы тек! — деп,
Сұрайды: "Ман раббик!"- деп басқа тілмен.
-Ман раббик, сан раббыңды тіпті білмен!
Бұл қай жер, мені ап кеткен қай жау-шарам,
Бар болса, шақшаларың, aп кел бермен!
- Мә, шақша!-деп,күрзімен салып қалды,
Есі кетіп бейшара талып қалды.
Періште аялына қарағанда,
Көтеріп басын жерден, демін алды!
Беруге түк нәрсем жоқ жарайтұғын,
Адамды жерлерің бе тонайтұғын?!
Аңызы елдеріңнің қандай жаман,
Кісіні "шақша"-деген-сабайтұғын?!
Кімді ұр!"-деп, пайғамбарың айтқан жаза(және),
Биі едім төре бермес жемей пара.
Енді шақша демейін, жақтырмасаң,
Балалар, маған айтшы, бұл қай ара?
Күрзімен періште қалды салып,
Қапыда түстім қолға келіп қалып.
Біздің елден енді келе бермес,
Бүйтіп тыныш алсаңдар, мазаны алып!
Күрзімен періштелер ұрып кетті,
Қара жерге сол басы кіріп кетті.
Әуелде имансыз боп жаралған соң,
Түбіне жаһаннамның жаны жетті.
Тәубесіз өткен надан тәңірім қарғап,
Алладан таупық сұрап жүрмін зарлап.
Алғиаз билла сондай күннен
Ғазапқа шын жаратқан Тәңірім арнап.
Дүниеден жақсы да өткен, жаман да өткен,
Жын, пері, құрт, құмырсқа, адам да өткен.
Өзінің тағатына таңданам деп,
Тар сиса (зиса)былхым, бағұр тозақ кеткен.
Алма ақы сен адамнан үзіп-жұлып,
Жүре гөр жатсаң, тұрсаң тәубе қылып.
Қарақшы Ғиязұғлы фазыл пейіш
Өтіпті тәубесінен уәлі болып.





Пікір жазу