Пән: Алгебра
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Көпмүшелер
Сабақтың тақырыбы: Көпмүшелерге амалдар қолдану 1-сабақ
Оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 7.2.1.7 көпмүшелерді қосу және азайтуды орындау;
7.2.1.8 көпмүшені бірмүшеге көбейтуді орындау;
7.2.1.9 көпмүшені көпмүшеге көбейтуді орындау;
Сабақ мақсаттары: Оқушылар
Көпмүшелерді қосуды, азайтуды, көбейтуді үйренеді
Көпмүшелерге амалдар қолдану орындалатын мәтін есептерді шығарады.....

«Қу да қу түстен кейін жолдас-ты» деген емес пе? Бір күні түс ауа берген мезгілде табиғаттың гүлденіп, нұр беріп тұрған шақта оңаша ат шаптырғандай ашық даласында таз, жалақ, сулы көз – үшеуі кездесіпті. Біраз отырып, басынан өткен қызықты әңгімелерін қыздыра отырып, таз жолдастарымен: «бір нәрсе ойлап отырмын», – деді.
– Айт, айт! Біз үшеуміз жолымыз түсіп, қосыла қалған екенбіз. Күнде мұндай бас қосылып, көңіл көтеру табыла бермес. Сондықтан қыз күнімізге дейін ескерткіш болу үшін мен ойлағанымды орталарыңа салайын.
Менің жолым алыс, сендерді білмеймін, егер де мақұл көрсеңдер, маған біраз жерге серік болыңдар, бұл – бір. Екінші, сонау мұнарланған төбеге жеткенше мен басымды қасымаймын, сулы көз көзін сүртпесін, жалақ ернін жаламасын. Міні, осыны орындаған күнде біздердің қай жерде жүргенде де қулығымыз тірі жаннан кем болмайды, – деді. Сулы көз жалақ екеуі ақылдасады. «Мұның да айтқанын істеп көрейік. Осы бізден бұрын өткендер «өнерді үйрен де жирен» деп, неге айтты дейсің? О да осындай жастарына үйрене бер деген ақыл ғой, екеуміз де болады дейік, – деп, тазға келді.
Таз:
– Не ойладыңдар, мырзалар!......

Үш әйел суға барып кеңескенде не десіпті? Бірінші әйел айтады:
– Мен ер жеткен кезде әкем мені бір жігітке берді. Өзі әлді шаруаның баласы еді. Өзі сері жігіт еді. Домбырашы еді. Ол кезде қазақ пен қалмақ бірін–бірі шауып, әкетер еді. Елін, жерін қорғаймыз деп, азамат тегіс ат үстінде болушы еді. Осының бірі менің ерім еді. Бұл жастықты қойсаңшы, мен басқа жігітпен әуейі болдым. Ол кісім келіп, қойнымда жатып, ұйықтап қалыпты. Мен де ұйықтаған екем. Мырзамның атынан түсіп, атын белдеуге байлаған дыбыстан ояндым да, жатсам, төсегіне жатуға келер деп, атып тұра кеп, есік ашып, түндікті сырдым. Жігітті қымтап, жауып тастағанмын. Мырза үйге кіріп келіп, жүктің үстіндегі домбырасын алып, шертіп-шертіп жіберді. Мен айттым:
– Мырза, осы домбыраны адам көзімен тарта ма, көңілмен тарта ма? – дедім. Мырзам отырып:
– Көңілмен тартады, – деді.
– Мен көзбен тартар, – дедім.
– Егер көңілмен тартатын болса, мен көзіңді байлайын, тартшы, – дедім. Ер аңғал келеді ғой, «Қанекей, байла», – деп, қасқайып отырды. Мен көзді байладым да, домбырасын қолына бердім. Сонда күйшім «Бозайғыр» деп, күй тартты. Мен соның мәнісін сұрап, алдандыра бердім. Жігіт шығып кетті. Осындай сасқаным жоқ шығар. Амалдап, жігіттен зорға құтылғанмын, – деді......

Бір күні үш келіншек су алуға шелек алып, суға барады. Судың басында үшеуі бір-бірінен сыр сұрасыпты. Сонда бірінші келіншек айтыпты:
– Мен осы күнгі күйеуіме тигенде менен мынандай жақпастық қылық өтті, келіншек-ау... Осы бар ғой, бір күні тигеннен кейін бірнеше ай өткен соң күйеуімнің бір жақсы, жақын құрдасы болушы еді. Сол күнде-күнде келіп, «бер» деп, мазамды ала берді. Сонан бір күні қара басып, «беріп» едім. Бірақ та түннің іші масахана құрулы еді. Сондай тар жерде тамашалап жатқанда, күйеуім есік қақты. Жаңағы құрдасы, түспегір, қайда тығыларын білмей, сасқанынан ол маған:
– Енді қайттім? – деді. Сол кезде мен айттым: «Тырп етпе, жата бер», – дедім де, есікті аштым.
Қолына домбырасын алып, күйеуім де келді. Ол кірместен тұрып, көрпеше салып, жерге жата қойдым. Шамды жақтым да, көрпешеге отырғызып:
– Осы жұрт сені асқан ақын, жорғадай күйші дейді. Сен сол күйіңді тартшы, – дедім.
– Соны естуге құмартып отырмын, – деп, асыла түстім. Ол домбыраны алып, күйді күйлетіп отырды. Сонда мен:
– Осы сен күйші болсаң, көзіңді жұмып тартшы, домбыраның пернесіне қарамай, – дедім. Ол, байғұс, еш нәрсемен ісі болмай, көзін жұмып, тарта бастады. Ептеп еліктетіп, «Ой, сенің көзің ашық отыр», – дедім. Ол онан сайын көзін қатты жұмды. Сол кезде баяғы масаханадағы құрдас жігітті шығарып жіберіп, өзім қасына қайта келіп отырдым да:
– Ой, ақыным-ай, рақмет! Жұрт мақтарлықтай екенсің, – деп, көтеріп қойдым......

Серкебай деген байдың тіршілігінің арқасында үш ұл бірдей шырпы басын сындырмай, өмірді ылғи сылқым-серілікпен біркелкі өткеріп бара жатады. Күндердің күнінде Серкебай жасы жетіп, өмірі бітуге таянғандығын төңіректеп келген сырқаулықтан сезеді. Ес-ақылы бүтін, тіл-көмейі сау уағында үш баласын қасына шақырып алып, қоштасады.
Балаларына мынандай өсиет айтады: бірінші өсиетім: мал-мүлкімді үшеуің бөліп алыңдар, таласпаңдар, тартыспаңдар; екінші өсиетім – осы үйімнің үш бұрышына үш кесек алтын тықтым, бөліп алған мал-мүліктеріңді ішіп-жеп тауысқан соң сол алтынды тауып алып, қоректеніңдер. Үшінші өсиетім – ол алтынды тауысып алып, күн көру үшін кісі есігін іздестірсеңдер, үшеуіңе де айтқаным – зор мұрынды, қау сақалдау келген бір кісіге жалдана көрмеңдер, – дейді.
Серкебай өледі, мал-мүлкі бөлінеді, ол ішіп-желінеді. Алтын қазылып алынады, ол да ішіп болынды. Ең алдымен, үлкеннің қорегі таусылады, ол кәсіп іздеп, қаңғып кетеді. Адырақ көз, қау сақал адам жолығады.
– Е, не еткен жігітсің?
– Кәсіп іздеп жүрген жігітпін.
– Маған жалдан.
– Жұмысыңыздың түрі не?
– Жалғыз есегімнің боғын тазалайсың.......

Бір Келдібай Оразбайұлы деген байдың үш ұлы бар екен. Үлкен ұлының аты Үш вершок деген, ортаншы ұлының аты Екі вершок деген, үшінші ұлының аты – Бір вершок деген екен. Қашан, кім бұлардың атасы, тіпті-ақ, кәрілікке жетіп, өлер халге келгеннен кейін бүтіл өзіне қараған малдарын, сатып алған пұлдарын далаға, бір көлдің қасына көміп қойып, өзінің балаларын шақырып алып айтады:

– Балаларым, тез уақыт ішінде мен өлемін, менің байлығым сендердің біреуіңе тиеді, со мезгілде, егер де өлейін деп жатқан аталарыңның ең соңғы насихатын алғандарыңа ғана. Менім насихатым мынау: «Қасымызда көршілес болып отырған мырза Түлкінбай ұлыменен үш жылға шейін еш бір қатынаспаңдар. Бұ адамның өзі ғұмырынша жаман адам. Маған залалынан басқа нәрсесі болған жоқ», – деп айтып, шал өліп кеткен. Әкесі өлген соң балалары қалған пұлдарын қарасып, іздеп, қарамаған жер қоймай, ешбір таба алмай, ақыры, нашарлықпенен күндерін өткізе бастаған екен. Сонда бір күні олардың үйіне мырза Түлкінбай ұлы кіріп, үлкен ұлы Үш вершокке айтады:

– Маған мал бағуға келіп тұр, ақы беремін, бәлкім, сөйтіп барып, оны-мұны жиыстырып алып, шаруаңды түзетіп аларсың, – дейді. Сонда үлкен ұлы айтады: «Жоқ, саған қызметкер болмаймын, әкемнің айтып кеткен өсиеті бар, сен оныменен жаман тұрған екенсің, оған әрдайым жамандықтан басқа нәрсе қылмапсың», – дейді. Мырза кетіп қалып, келесі күні тағы келіп, Үш вершоктан сұрайды: «Қалай ойландың ба, маған қызметкер болып тұруды?» – деп.......

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтылық
Сабақ тақырыбы: Ғылымды, технологияны және қоршаған ортаның көрінісін түсіну үшін периодтық заңның маңызы 3-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.4 периодтық кестеде орналасуы бойынша химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттерін болжау;
10.2.1.6 периодтық кестенің ашылуымен байланысты дамыған ғылымдардың негізгі бағыттарын тізімдеу.
Сабақ мақсаттары: Периодтық кестеде орналасуы бойынша химиялық элементтерді және олардың қосылыстарын сипаттау;
Периодтық кестенің ашылуымен байланысты дамыған ғылымдардың негізгі бағыттарын тізімдеу.......

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Атом құрылысы
Сабақ тақырыбы: Молекулааралық күштер
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): - молекулааралық күштердің табиғатын түсіндіру
Сабақ мақсаттары: - байланыс полярлығының пайда болуын, оның себептері мен әсерін түсіну
- диполь-дипольдік күштерінің пайда болу себептері мен әсерін түсіну
- Ван-дер-Ваальс (индукцияланған диполь-диполь) күштерінің пайда болу себебі мен салдарын түсіну
- сутектік байланыстың түзілу себебі мен әсерін түсіну
- күштердің қарастырылған үш түрі мен олардың салдарын өзара салыстыра білу......

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтық заң және химиялық элементтердің периодтық жүйесі
Сабақ тақырыбы: Ғылымды, технологияны дамуының және әлемнің химиялық көрінісін түсіну үшін периодтық заңның маңызы 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.5 элементтер мен олардың қосылыстарының химиялық қасиеттерін периодтық кестедегі орнына байланысты болжау;
10.2.1.6 Периодтық заңның ашылуымен байланысты ғылымның негізгі даму салаларын атау;
Сабақ мақсаттары: Оқушылардың барлығы:
- Элементтерді ПК орны бойынша сипаттайды;
- Ғылымның дамуына Периодтық заңның ашылуының ықпалын түсінеді және түсіндіре алады;
- Ұсынылған элементтің оксидніңі/гидроксидінің формуласын жаза алады;
- Постер құрастыру үшін ПК ақпартатты қолдана алады;
Оқушылардың көбісі:
- Периодтық кестедегі орнына байланысты элементтің оксиді мен гидроксидінің қасиеттерін ұсынады;
Оқушылардың кейбірі:
- элемент оксидінің, гидроксидінің және сутектік қосылысының қасиеттерін салыстыруда логикалық тұрғыдан ойлау қабілеттерін қолданады;
- ПК мен ПЗ маңыздылыңын сипаттау және түсіндіру алады......

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтылық
Сабақ тақырыбы: Ғылымды, технологияны дамуының және әлемнің химиялық көрінісін түсіну үшін периодтық заңның маңызы 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.5 Периодтық жүйеде химиялық элементтердің және қосылыстарының қасиеттерін болжау
10.2.1.6 Периодтық заңның ашылуымен байланысты ғылым дамуының негізгі бағыттарын белгілейді
Сабақ мақсаттары: Оқушылар
• Химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттеріне сәйкес периодтық кестеде орналасуын болжау
• периодтық заңның ашылуымен байланысты ғылым дамуының негізгі бағыттарын атайды
• әлем үшін периодтық кестенің дамуының маңыздылығын және үлесін түсіндіру.....