Ғылымды, технологияны дамуының және әлемнің химиялық көрінісін түсіну үшін периодтық заңның маңызы 1-сабақ (Химия, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Периодтылық
Сабақ тақырыбы: Ғылымды, технологияны дамуының және әлемнің химиялық көрінісін түсіну үшін периодтық заңның маңызы 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.5 Периодтық жүйеде химиялық элементтердің және қосылыстарының қасиеттерін болжау
10.2.1.6 Периодтық заңның ашылуымен байланысты ғылым дамуының негізгі бағыттарын белгілейді
Сабақ мақсаттары: Оқушылар
• Химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттеріне сәйкес периодтық кестеде орналасуын болжау
• периодтық заңның ашылуымен байланысты ғылым дамуының негізгі бағыттарын атайды
• әлем үшін периодтық кестенің дамуының маңыздылығын және үлесін түсіндіру

Сәлемдесу. Сыныпта жағымды атмосфера орнату
Нәтижелі жұмысқа бағдар
Сабақ тақырыбын таныстыру
Оқыту және сабақ мақсаттарымен таныстыру
ҚАЙТАЛАУ: «СӨЛЕМДІ АЯҚТАҢЫЗ»
• Алдыңғы сабақтағы мәтіндегі сөйлеммен жаңа сабқты бастаңыз
Қышқыл – негіздік қасиеттердің период бойынша қосылыстардың өзгеруі____________
Қышқыл – негіздік қасиеттердің топ бойынша қосылыстардың өзгеруі_________________
• Оқушы тақтаға шығып өзінің жауаптарын басқалармен бөлісуін сұраңыз
• Жіктелудің маңыздылығы туралы талқылаңыз
• Оқушылар периодтық кесте элементтердің жіктеудің бір түрі екендігі ретінде қарастыруы мүмкін және көптеген қасиеттері бар екендігін периодтық кесте арқылы анықтауы мүмкін.
• Периодтық кесте туралы жеке ойларын ортада талқылау
• Сабақтың келесі бөліміне өтіңіз

ОЙ ШАҚЫРУ: БЕЙНЕ ЖАЗБА ГАРРИ ПОТТЕР
• Белгілі кітаптарда жазылған және Голливуд жұлдызы периодтық кестедегі элементтердің барлығын жатқа білетіндігі туралы айтып, оқушылардың қызығушылығын арттырыңыз.
• Периодтық кестедегі барлық элементтерді жатқа білетін атақты жұлдыздарды анықтасын
• Бейне жазбаны қосыңыз
• Оқушылардан сұраңыз: сіздердің қолдарыңыздан келеді ме?
• Сұрақ қойыңыз:
Периодтық кестедегі элементтердің маңыздылығы қандай?
Ғалымдар мұндай келісімге қалай келген?
• Периодтық кестенің дамуы жайлы әңгіме жүргізіңіз
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз.
ТАПСЫРМА 1: ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕНІҢ ДАМУЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНУ ҮШІН ОҚУ
• Сыныпқа айтыңыз: оқылымдағы мәліметтер бойынша түсініктерін периодтық кестенің құру кезіндерінде қолданады.
• Оқушылар кестені 5 минут қарастырады
• 5 минуттан кейін оқушылар келесі сұраққа жауап береді:
Периодтық кестенің құрылуы. Периодтық кестеде әрбір химиктің үлестері туралы хат жазыңыз. Әрбір әріп бір рет қана қолданылады.
1. Дмитрий Менделеев
А. элементтер атом санымен реттелген
2. Г. Moзли
B. элементтер үш топқа топтастырылған
3. И.В. Деберейнер
C. ашылмаған үш элементтердің бар екендігін және олардың қасиеттерін болжады
4. Джон А. Ньюлендс
Д. сегіз элементтен кейін қасиеттері қайталайтын қатарларды октавалар деп атады
• Оқушылардың жауаптарын тексеру
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз.

ТАПСЫРМА 2: ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕНІҢ ДАМУЫ ТУРАЛЫ СЫНЫППЕН ТАЛҚЫЛАУ
• Тұжырымдарды және идеяларды қолдана отырып, ғалымдардың периодтық кестенің дамуына қосқан әртүрлі үлесі туралы түсіндіріңіз
• Заманауи периодтық кестені қолдана отырып, әртүрлі ғалымдардың жұмыстарынан мысал келтіріңіз
• Түсіну үшін сұрақтар қойыңыз.
• Доберейнер, Ньюлендс, Менделеев және Мозли заманауи периодтық кестені құруға қалай көмек берген?
• Периодтық кестені не үшін Ньюлендстің атымен емес Менделеевтің атымен атаған?
• Заң қалай ашылды? Бұл заң қандай негізге бағытталған? Бұл заңның ашулуыңа қандай себептер болды?
• Периодтық заңның құрылуына кім жауапты болған?
• Оқушылардың жауаптарын талқылаңыз
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз.
ТАПСЫРМА 3. ТОПТЫҚ ЖҰМЫС: ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕ ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТТЕРДІ ОҚУ
• Жұмысты сауалнамамен бастаңыз: Ғалымдар өздерінің элементтер жинақтарын қалай ұйымдастырды? Осы элементтердің әр қайсысын қалай елестеткен?
• Периодтық кестедегі элементтер қасиеттерін өзгеруі бойынша орналасуы туралы оқушыларға айтыңыз
• Осы форманы ойын түрінде өзінің әріптесімен жұмыс жасауын ұсыныңыз (dyad әрекеті)
• Периодтық кестеге мәліметтерді толтырыңыз
• Оқылымнан кейін тапсырма ұсыныңыз, ойынның нұсқаулықтарын беріңіз.

• Ойынды бірінші аяқтаған топ жүлдеге ие болады.
• Тапсырмасыны толықтырып, қарап шығу
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз......