Қылмыстың субъектвтік жағы бұл негізінен адамның психологиялық іс-әрекетінің қылмыс істеуге тікелей байланысты жағының көрінісі болып табылады.
Қылмыстың сыртқы жағын бейнелейтін объективтік жаққа қарағанда субъективтік жақ қылмыстың ішкі мәнін, мазмұнын білдіреді.(Бұл жерден шығатын қорытынды қылмыстың объективтік және субъективтік жағының белгілері өзара тығыз байланысты, белгілі бір бірлікте болады.
Қылмыстың субъектвтік жағының мазмұнын мынадай заңдылық белгілері: кінә, қылмыстық ниет, мақсат құрайды. Осы белгілердің жиынтығы қылмыс істеген, яғни қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған адамның жан-дүниесінде орын алған ішкі өзгерістерді, оның санасы мен еркінің өзара байланысын бейнелей береді.
Аталып өткен қылмыстың субъективтік жағанын осы белгілерінің, заңдылық маңызы біркелкі емес, керісінше әр түрлі. Кінә кез келген қылмыс құрамының субъективтік жағының міндетті белгісі брлып табылады. Кінәсіз қылмыстың құрамы болмайды. Мұньің өзі кінәсіз жағдайда қылмыстақ жау аптылық туралы сөз болуы мүмкін емес дегенді білдірді. Қылмыстық ниет және мақсат, кінәға қарағанда, кейбір құрамдар үшін заңда көрсетілген реттерде қажетті белгі болады. Ал олай болмаған жағдайларда, ниет пен мақсат қылмыс құрамының факультативті белгісі ғана болып саналады.
Ілестелмекші болған қылмыс жөніңдегі абыру, өкініш білдіру немесе жазадан қорқу психологаялық әрекеттің элементтері болып табылмайды, сондықтан ол қылмыстың субъективтік белгісіне жатпайды.....

1.1. Қылмыстық субъективтік жағының түсінігі және оның маңызы.
Егер қылмыстың объективті жағы - қылмыстың сыртқы сипаты болса (қоғамдық қауіпті әрекет немесе әрекетсіздік, қоғамдық қауіпті салдар, себепті байланыс, қылмыс жасау орны, уақыты, тәсілі, жағдайы, қаруы мен құралдары), субъективті жағы оның ішкі (объективті жаққа қатыстылығынан) сипаты. Бұл қылмыскердің өзі жасаған қылмысқа ішкі, яғни кінәмен, ниетпен және мақсатпен сипатталатын адамның қылмыс жасау кезіндегі психикалық қатынасы. Қылмыстың субъективті жағын құрайтын белгілерге, аталып өткендей, қылмыстық кінәсі, себебі мен мақсаты, сонымен қатар, қылмыс жасау кезіндегі тұлғаның сезім күйі жатады. Бұл белгілердің әр түрлі мазмұнына қарамастан олар субъективті жағын құрайтын бір топқа бірігеді, себебі олардың барлығы қылмыс жасаушы тұлғаның психикасында болатын процестерді сипаттайды.
Психика адам өмірінің ішкі мазмұнын, оның ойын, сезімдерін, ниетін, еркін білдіреді. Психикалық процестер, әдетте, интеллектуалдық, сезімдік және еркіне қарай болып бөлінеді. Сөйте тұра мұндай бөліну шартты түрде ғана екенін, мұндай процестер жекелеп (әрқайсысы өз бетімен) өмір сүрмейтіндігін ескеру керек. Тек бірлікпен, интеллект (таным), сезім мен еріктің тығыз бірлігімен ғана адамның психикасының түрі, қылмыстық, тұтас алғанда, субъективті жағы сияқты, оны құрастырушы белгілердің де мағынасы мен мазмұнын анықтау үшін, психиканы қүрастырушы элементтерге көңіл аудару пайдалы ғана емес, қажет те.....

Кіріспе
1. Қылмыстың объективтік жағының түсінігі мен маңызы
Қылмыс құрамының обьективтік жағы қылмыстық- құқықтық нормаларының диспозицияларында көрсетілген қылмыстық әрекеттердің сыртқы белгілерінің жиынтығында тұжырымдалады. Адам жасаған кез- келген әрекетте көптеген ішкі және сыртқыбелгілері болады.
Нақтылы қылмыстық- жазаланатын әрекеттер әркезде де жеке- дара сипатта болады. Бұл жерде адамның жай дене қозғалысын емес, оның саналы қызмет-әрекетінің қарастыруымыз керек. Адамның мұндай қызметі- егер онда оның ойы, сезімі немесе көңіл-күйі емес, тек қимыл-әрекетті нақты көрініс тапқан жағдайда ғана қандай да бір қылмыстық заң нормасына сәйкес келеді және сол норманың ықпалында болады.
Қылмыстық нақты құрамының обьективтік жағы- оны қоғамға қауіпті және қылмыстық құқыққа қарсы дап тануға, сондай-ақ оны қылмыстың аралас құрамдарынан ажратуға қажетті белгілердің ғана жиынтығын құрайды.
Мысалы, ұрлықтың обьективтік жағы (ҚК-тің 175-бабы)- бөтеннің мүлкін жасырын ұрлау; зорлаудікі- күш қолдану арқылы жыныстық қатынас жасау, жәбірленуші немесе жәбірленушінің дәрменсіздік жағдайын пайдаланып (ҚК-тің 120-бабы); бұзақылықтікі- қоғамды анық құрметтемеуін білдіретін, азаматтарға қарсы күш қолданумен не оны қолданамын деп қорқытумен, сол сияқты бөтеннің мүлкін жоюмен немесе бүлдірумен не ерекше арсыздықпен ерекшеленетін әдепсіз іс-әрекет жасаумен ұштасқан қоғамдық тәртіпті тым өрескел бұзушылық (ҚК-тің 257-бабы), және т.б. ....

КІРІСПЕ
Бұл тақырыптың өзектілігі еліміз тәуелсіздіктің туын тік көтеріп демократиялық, құқықтық мемлекет құру жолына түскен шақта қылмыстық кодекс баптарына жаңаша қарауды қажет етті.
1997 жылы шілденің 16-сында Қазақстан Республикасының я Қылмыстық кодексі қабылданып, ол 1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап заңды күшіне енді. Қылмыс субъектісі болып қоғамға қауіпті іс-эрекет жасаған және заңға сәйкес сол үшіи қылмыстық жауаптылықты көтеруге қабілетті адам болып табылады. Сөйтіп, қылмыстық субъектінің түсінігінің мәнін ашып, қылмыс субъектісінің белгілерін айқындап, қылмыстың субъективтік жағы түсінігі және оның маңызын көрсеткен. Зерттеудің ғылыми жаңалығы бұл диплом жұмысы қылмыс субъектісі түсінігінің мәнінің толық табиғатын ашып көрсетіп отыр. Жаңа нарықтық экономикаға өтуге сәйкес, қылмыс субъектісінің түрлерінің өзгеруіне байланысты қылмыс субъектісіне басқаша қараууды қажет етеді. Қылмыстың арнаулы субъектісі бар қылмыстық-құқық нормалары жеке тарауларға біріктіріліп, арнаулы субъектінің белгілі көрсеткен. Қылмыстыц субъективтік жағының белгілерін анықтап, анықтаудың маңызы ерекшеленген.
Абайсыздық туралы ұғымның мәні ашылып, оның түр. белгіленген. Бұл жұмыста қылмыс субъектісі мен оның түрлері қылмыстың субъективтік жағы және оның маңызын толық ашқан. Қылмыстың субъективтік жағының міндетті белгілері де айқын көрсетілген. Сондай-ақ іс-әрекеттің қылмыс екендігін жоятын мән жайлардың түсінігі және түрлері талданған.....

Кіріспе
1. Қылмыстың объективтік жағының түсінігі мен маңызы
Қылмыс құрамының обьективтік жағы қылмыстық- құқықтық нормаларының диспозицияларында көрсетілген қылмыстық әрекеттердің сыртқы белгілерінің жиынтығында тұжырымдалады.
Адам жасаған кез- келген әрекетте көптеген ішкі және сыртқыбелгілері болады.
Нақтылы қылмыстық- жазаланатын әрекеттер әркезде де жеке- дара сипатта болады. Бұл жерде адамның жай дене қозғалысын емес, оның саналы қызмет-әрекетінің қарастыруымыз керек. Адамның мұндай қызметі- егер онда оның ойы, сезімі немесе көңіл-күйі емес, тек қимыл-әрекетті нақты көрініс тапқан жағдайда ғана қандай да бір қылмыстық заң нормасына сәйкес келеді және сол норманың ықпалында болады.
Қылмыстық нақты құрамының обьективтік жағы- оны қоғамға қауіпті және қылмыстық құқыққа қарсы дап тануға, сондай-ақ оны қылмыстың аралас құрамдарынан ажратуға қажетті белгілердің ғана жиынтығын құрайды.
Мысалы, ұрлықтың обьективтік жағы (ҚК-тің 175-бабы)- бөтеннің мүлкін жасырын ұрлау; зорлаудікі- күш қолдану арқылы жыныстық қатынас жасау, жәбірленуші немесе жәбірленушінің дәрменсіздік жағдайын пайдаланып (ҚК-тің 120-бабы); бұзақылықтікі- қоғамды анық құрметтемеуін білдіретін, азаматтарға қарсы күш қолданумен не оны қолданамын деп қорқытумен, сол сияқты бөтеннің мүлкін жоюмен немесе бүлдірумен не ерекше арсыздықпен ерекшеленетін әдепсіз іс-әрекет жасаумен ұштасқан қоғамдық тәртіпті тым өрескел бұзушылық (ҚК-тің 257-бабы), және т.б.....

КІРІСПЕ
Қылмыстық құқық қылмыстық заңнаманың міндеттері мен қағидаларын, қылмыс ұғымын, қылмыстық жауапкершіліктің негізін, қылмыстың түрлері мен белгілерін, жазаны, қылмыстық жауапкершілік пен жазадан бостудың негіздерін анықтайтын заңды нормалардың жиынтығы.
Мемлекеттің, жеке және заңды тұлғалардың мүдделерін қыл¬мыстық қол сұғудан қорғау барысында туатын қоғамдық қатынастар қылмыстық құқықтың пәні болып табылады. Қылмыстық құқықтың субъектісіне қылмыс жасаған жеке тұлғалар мен мемлекеттің құзыретті органдары (тергеу, проку¬ратура, сот т.б.) жатады. Аталған субъектілердің өзара құқықтары мен міндеттері осы қатынастың мазмұнын құрайды. Мем-лекеттің құзыретті, құқық қорғау органдары қылмыс жасаушыларды жауапқа тартуға құқы бар әрі міндетті. Сол сияқты қыл¬мыс жасаған субъектіде заң алдында жауап беруге міндетті....

Қоғамда болып жатқан процестер экономикаға да, саясатқа да өзінің кері әсерін тигізіп, оның өмірде белең алуы жиі кездесіп жатады. Нарықтық қатынасқа көшу, шаруашылықтың жаңа нысандарын пайдалану, қоғамдық сананың бірден өзгеруі - қазіргі идеологияның, құқық жүйесі, моральдық нормалардың тоқырауға ұшырауына әсер етіп, қылмыстың белсенді бағыт алуына алып келді.
Егер 1996 жылы Қазақстанда 183977 мың қылмыс тіркелсе, 2002 жыл жоғарыдағы көрсеткіш 219901-ге өскенін көрсетті. Қылмыс әлемінде Қазақстан «қайта құрудан» өскенін дәлелдесе, ол қылмыстың ауыр түрлерінің өскенінен көрініп отыр. Мәселен, 2002 жылы 2625 қасақана адам өлтіру тіркелсе, бұл 2001 жылға қарағанда 7 %-ке өскенін көрсетіп, он жыл бұрынғымен салыстырғанда екі есе көп екенін дәлелдеп берді.
Жалпы қылмыстылықтың жас жеткіншектерге әсерін тигізбей қоймайтынын олардың қолымен іске асқан қылмысынан көріп, жасы толмағандар арасындағы қылмыстылықтың өсіп отырғанын байқауға болады. 1996 жылы Қазақстан бойынша кәмелетке жасы толмағандар қылмысы 13724 санын көрсете, 2001 жылы 16244-ке жеткендігімен ерекшеленеді.
Кәмелетке жасы толмағандар қылмысының сан-салалығы олардың күнделікті қылмысынан өз көрінісін табуда.78,2% қылмыс олардың мүліктік қылмысқа барғанын көрсетсе, 49,4% қылмыстың жеке адам мүлкін урлауға бағыт алғанын, ал,17%-тің мемлекет және қоғам мүлкін тонауға, 11,2% қылмыстың тонау мен шабуыл жасап тонауды құрағанына куәгер боламыз.
Қылмыстық процесс ғылымында шешуін таппаған күрделі проблемалардың бірі ретінде қоғамға жат әрекеттерімен көрінген кәмелетке жасы толмағандарды ерте бастан тауып, алдын алу жолдарын қарастыру мәселесі болып қалып отыр. Ал, бақылаусыз қалған жасөспірімдердің неліктен ондай халге жеткендігінің себеп-салдарын анықтау жеке тұрақты зерттеуді қажет етері сөзсіз. ....

Қоғамда болып жатқан процестер экономикаға да, саясатқа да өзінің кері әсерін тигізіп, оның өмірде белең алуы жиі кездесіп жатады. Нарықтық қатынасқа көшу, шаруашылықтың жаңа нысандарын пайдалану, қоғамдық сананың бірден өзгеруі - қазіргі идеологияның, құқық жүйесі, моральдық нормалардың тоқырауға ұшырауына әсер етіп, қылмыстың белсенді бағыт алуына алып келді.
Егер 1996 жылы Қазақстанда 183977 мың қылмыс тіркелсе, 2002 жыл жоғарыдағы көрсеткіш 219901-ге өскенін көрсетті. Қылмыс әлемінде Қазақстан «қайта құрудан» өскенін дәлелдесе, ол қылмыстың ауыр түрлерінің өскенінен көрініп отыр. Мәселен, 2002 жылы 2625 қасақана адам өлтіру тіркелсе, бұл 2001 жылға қарағанда 7 %-ке өскенін көрсетіп, он жыл бұрынғымен салыстырғанда екі есе көп екенін дәлелдеп берді.
Жалпы қылмыстылықтың жас жеткіншектерге әсерін тигізбей қоймайтынын олардың қолымен іске асқан қылмысынан көріп, жасы толмағандар арасындағы қылмыстылықтың өсіп отырғанын байқауға болады. 1996 жылы Қазақстан бойынша кәмелетке жасы толмағандар қылмысы 13724 санын көрсете, 2001 жылы 16244-ке жеткендігімен ерекшеленеді.
Кәмелетке жасы толмағандар қылмысының сан-салалығы олардың күнделікті қылмысынан өз көрінісін табуда.78,2% қылмыс олардың мүліктік қылмысқа барғанын көрсетсе, 49,4% қылмыстың жеке адам мүлкін урлауға бағыт алғанын, ал,17%-тің мемлекет және қоғам мүлкін тонауға, 11,2% қылмыстың тонау мен шабуыл жасап тонауды құрағанына куәгер боламыз.
Қылмыстық процесс ғылымында шешуін таппаған күрделі проблемалардың бірі ретінде қоғамға жат әрекеттерімен көрінген кәмелетке жасы толмағандарды ерте бастан тауып, алдын алу жолдарын қарастыру мәселесі болып қалып отыр. Ал, бақылаусыз қалған жасөспірімдердің неліктен ондай халге жеткендігінің себеп-салдарын анықтау жеке тұрақты зерттеуді қажет етері сөзсіз. ....

Біздің уақытта интернет пен комьютерлік технологиялар заманы туғандықтан компютерлік қылмыс жасау қоғамдық өмір шындығы болып отыр. Негативті тенденциялар айтарлықтай деңгейде ғылыми –техникалық революциялардың (ҒТР) дамуының өте қарқынды процесімен белгіленеді. Бұл революция өз соңынан қоғамдық қатынастар мен ресурстардың жаңа ақпараттық түрінің пайда болуын алып келді. Ерекшеліктердің тұтас бір қатары бар, олар ресурстардың басқа түрлерінен ақпараттық ресурстарды ажыратады.
• олар қолданысқа ие емес және олар физикалық емес, моральдық тозуға бейім
• олар өздері жүзеге асырылатын материалдық емес және физикалық тасуға келтірілмейді
• оларды пайдалану ресурстардың өзге түрлерін тұтынуды бірден қысқартады, ол соңғы қорытындыда қаржыны өте көп үнемдеуге әкеледі.
• оларды жасау және қолдану процесі компьютерлік техника көмегі арқылы жүзеге асырылады.
Ақпарат қоғамдық қатынастардың өнімі бола түседі, тауарлық қасиетті иеленуді бастайды, сатып алу-сату нысанына айналады. Ақпараттық процестердің салдары – жаңа қоғамдық қатынастардың туындауы мен қалыптасуы және іс жүзіндегілердің өзгеруі. Қазіргі кезде ақпаратты дайындауға байланысты, тапсыруға, жинақтауға және қолдануға байланысты түрлі формалардағы келісімшарттық қарым-қатынастардың үлкен көлемін сақтап қалуға мүмкіндік бар.
Осыған орай жаңа ақпараттық технологиялар тек қана қоғамның өрлеуі ауқымында ғана қадам жасап қоймай, сондай-ақ қылмыстың жаңа түрлерінің туындауы мен дамуына ықпал етті. Компьютерлік техника саласындағы революция қылмыскерлерге жаңа техникалық құралдарға қол жеткізу жағынан кең мүмкіндіктер беріп отыр. Қазіргі заман жағдайында қылмыскерлік элементтер жаңа электрондық құралдарды, технологиялық жаңалықтарды тиімді қолдану, қылмыстарды дайындау, жетілдіру, жасыру үшін өзінің кәсіби білімі мен біліктілігін тиімді қолдануға бейім және құқыққорғау органдары жұмыстарына белсенді түрде қарсы әрекет жұмыстарын жүргізетін жетіспеушілікті сезінбейді.
Осындай кәсіби мамандар әскери-өнеркәсіптік кешендер құрылымына түрлі ғылыми –зерттеу орталықтарда, лабораториялар мен институттарға қызмет көрсеткен қысқартуға түскен жоғарыкәсіби мамандар. Компьютерлік қылмысты дәл анықтау, бұл көріністің мағынасын бірыңғай түсіну мүмкіндігі болмауы құқық қолдану органдарының онымен күресудің бірыңғай стратегиясын жасаудағы міндеттерін анықтауды айтарлықтай қиындатады.....