Пән: Биология Ұзақ мерзімді жоспарлар бөлімі: Тұқымқуалаушылқ пен өзгергіштік заңдылықтары Сабақ тақырыбы: «Түр» ұғымының анықтамасы. Түрдің құрылымы. Түр критерийлері Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 9.2.5.5 түрдің құрылымы мен критерийлерін сипаттау Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар: - түр туралы алдыңғы білімдерін пайдалану; - түр критерийлерді анықтау; Көпшілік оқушылар: - түрдің құрылымын білу; Кейбір оқушылар: - кез-келген түрді критерий арқылы анықтауды ұсыну.....
Салт-дәстүр. Әдет-ғұрып. Жөн-жоралғы. Ырым-тыйым. Наным-сенім. Жазылмаған ереже. Қазақ халқы өркениетіндегі осындай ұлттық құндылықтардың сан алуандылығы таңдайды қақтырады. Ал бұл мәдени мұраның елдің бүкіл тірлік-тынысы, қадір тұтатын ардақты жебеушісі, бұзылмас тірегі, ата-бабалар мен өскелең ұрпақты байланыстыратын көпірі болып табылатыны айдан анық. Ежелден елімізде балғын бүлдіршіндірге осы рухани тағылым тумысынан ана сүтімен беріліп, ес білгенінен құлағына құйылса да, қазіргі таңда жастар ата-баба мызғымас заңын бағаламайды, жадына сақтамайды. Өздерінің ұстанымын дәлелдеу үшін тозығы жеткен салт-дәстүрлердің көрнекті өмір даму ағымына ілесе алмайтындығын мысалға келтіреді. Осы өрімдей жастардың айтқаны сенуге келеді ме? Еңкейіп барып батқан күндей әдет-ғұрыптарды ұмытқан дұрыс па?Әлде халық болып өркендеуімізге көмектескен мәдениет элементтерін жандандыру керек пе? Үндістан премьер-министрі, политик Джавахарлал Неру дәуірден қалған дәстүрлер туралы өз пікірін өсиет ретінде қалдырған: «Өткенмен байланыстыратын өткелдерді сақтау керек, бірақ біздің алға жылжуымыз үшін кері әсерін тигізетін салт-дәстүрлердің құлдығынан қашу керек». Бұл сөзді жоққа шығаруға болмайды. Бұл тұжырымға «қыз алып қашу» мысал бола алады. Дәстүрді дұрыс жорымаған жігіттер қыз келісімін алмай, зорлықпен алып қашып жатады. Бұл қылықтың соңы Қазақстанның қылмыс кодексі, 125 бап, «адам ұрлығы» жайты бойынша 7-12 жылға дейін қылмыскерлердің бас бостандығын айыртқызуына әкеледі.
Халқымыз «бала беру» дәстүрі бойынша балалы отбасы перзентін ұрпақсыз жанұяға беретін болған. Бұл жағдай баланы 9 ай көтерген, туысқандық байланысы бар анаға үлкен соққы болатын. Өсе келе асыранды екенін білген балаға да бұл жағдай оңай емесі анық. Күнделікті өмір сүру салтымыздан алып тастануы керек ережеге Зейнеп Ахметова қозғаған той мәселесі жатады. Қазақтың әр дәстүрді тойға ілестіруі алқымызды қысады, нағыз өркениет өрнектері бейнесін бұзады, қажетті мен қажетсізді шатастырады.......
Пән: Қазақстан тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 8.4А XIХ-XX ғ. басындағы Қазақстанның мәдениеті Сабақ тақырыбы: Қазақтардың XIX ғ. соңы– XX ғ. басындағы ауызша тарихи дәстүрдің дамуы 4-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме):7.2.3.4 – Шәкәрім Құдайбердіұлы, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы, Қ.Халид еңбектерін тарихи дерек ретіндегі маңызын айқындау Сабақ мақсаттары: Ш. Құдайбердіұлы, М. Көпейұлы және Қ. Халидтің тарихи дерек негізінде жазылған шығармаларының мазмұны мен мәнін зерттеу....
Пән: Қазақстан тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 8.4А XIХ-XX ғ. басындағы Қазақстанның мәдениеті Сабақ тақырыбы: Қазақтардың XIX ғ. соңы– XX ғ. басындағы ауызша тарихи дәстүрдің дамуы 3-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 7.2.3.4 – Шәкәрім Құдайбердіұлы, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы, Қ.Халид еңбектерін тарихи дерек ретіндегі маңызын айқындау Сабақ мақсаттары: Ш. Құдайбердіұлы, М. Көпейұлы және Қ. Халидтің тарихи дерек негізінде жазылған шығармаларының мазмұны мен мәнін зерттеу....
Пән: Қазақстан тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 8.4А XIХ-XX ғ. басындағы Қазақстанның мәдениеті Сабақ тақырыбы: Қазақтардың XIX ғ. соңы– XX ғ. басындағы ауызша тарихи дәстүрдің дамуы 2-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 7.2.3.4 – Шәкәрім Құдайбердіұлы, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы, Қ.Халид еңбектерін тарихи дерек ретіндегі маңызын айқындау Сабақ мақсаттары: Ш. Құдайбердіұлы, М. Көпейұлы және Қ. Халидтің тарихи дерек негізінде жазылған шығармаларының мазмұны мен мәнін зерттеу...
Пән: Қазақстан тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.4А XIХ-XX ғасырдың басындағы Қазақстанның мәдениеті Сабақ тақырыбы: Қазақтардың XIX ғ. соңы– XX ғ. басындағы ауызша тарихи дәстүрдің дамуы 1-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 7.2.3.4 – Шәкәрім Құдайбердіұлы, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы, Қ.Халид еңбектерін тарихи дерек ретіндегі маңызын айқындау Сабақтың мақсаты: Ш. Құдайбердіұлы, М. Көпейұлы және Қ. Халидтің тарихи дерек негізінде жазылған шығармаларының мазмұны мен мәнін зерттеу....
Әлемдік әдебиеттердің өзара байланысы, түрлі халықтардың көркем сөз өнерінің бір-біріне ықпал-әсерін зерттеу жан-жақты зерттей түсуді қажет етіп отырған көкейкесті мәселе болып отыр. Әсіресе, мұсылмандық Шығыс елдері классикалық поэзиясы мен қисса-хикаяттарының қазақ әдебиетіне жасаған ықпалы ерекше назар аударады. Соңғы жылдары бұл салада бірқатар зерттеулер жарық көрді. Олар: Ө.Күмісбаев, Ш.Сәтбаева, Б.Әбдіғазиев, Н.Келімбетов, [1] т.б. ғалымдардың осы мәселе жөніндегі зерттеулері. Алайда Шығыс әдебиетінің әсері арқылы қазақ көркем сөз өнерінде пайда болған нәзира дәстүрі күні бүгінге дейін кең көлемде, арнайы зерттеу объектісі болған емес десек артық айтқандық емес. Ал қазақтың өзіндік төл әдебиетінің қалыптасуына негіз болған қайнар бастаулардың бірі - Шығыстың классикалық поэзиясы екені мәлім. Шығыстың классикалық поэзиясы өзінің көп ғасырлық тарихы бар нәзира дәстүрі арқылы қазақ әдебиетін тақырып, мазмұн, форма, көріктеу құралдары, стиль және тілдік жағынан едәуір байытып, сөз өнеріне тың екпін, өзгеше ажар берді. Енді Шығыстың классикалық поэзиясындағы нәзира дәстүрінің тарихына тоқталсақ. Шығыс поэзиясында барша оқырман қауымға бұрыннан мәлім болған белгілі бір сюжетті бірнеше ақын өзара жарысып, шеберлік сынасып жырлай беретін болған. Осылайша аға буын жырлап кеткен тақырыпты кейінгі толқын інілер қайта жырлап, көркем әдебиетке тың туындылар әкелетін дәстүр бар. Шығыс поэзиясында осылайша ақындар бір-біріне өз шеберлігін танытатындай туындылар жазу арқылы жауап («жауап»-арабша «нәзира», ал парсы тілінде - «татаббу» деп аталады) беріп отырған. Шығыстың ұлы шайырлары мұндай туындыларды ешқашанда аударма деп те, еліктеу деп те танымаған. Абай және Шығыс классиктерінің әдеби-творчестволық байланысын сөз еткенде нақтылы зерттеу нысанасына алынбай келе жатқан күрделі де өзекті тақырыптың бірі Абай шығармаларындағы Шығыстық белгілердің бір тармағы болған нәзирагөйлікке келіп тіреледі. Бұл жөнінде де алғаш рет абайтану тарихында, Мұхтар Әуезов зерттеулерінде ғана қолға алынып, пікір сабақталды. Ақындар нәзиргөйлікті өз жанына ұялап, ойына қозғау салған келелі мұрат - мақсаттарын уақыт талабына орай қайта жырлап берудің әдеби тәсілі ретінде пайдаланып отырған. Бұл әдіс ақын ойын, мақсат -мүддесін жырлауға икемді әрі өтімді болуы себепті, жалпы Шығыс поэзиясы тарихында ерекше орын алатын тұрақты дәстүрге тікелей байланысты туындап отырған.....
Мақсаты: Қазақ халқының салт - дәстүрін көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу. Тәрбиешінің қиын да қызықты жұмысын насихаттап, педагогикалық ізденістерін, өнерін ортаға салу. Жүргізуші: Құрметті ұстаздар, ата - аналар, қонақтар! Әр адамның қалыптасуына тәрбиеші ерекше орын алады. Балғындар үшін тәрбиешілердің орны тіптен де бөлек. Міне, осы тәрбиешінің қиын да қызықты жұмысын насихаттап, педагогикалық ізденістерін, өнерін ортаға салу мақсатында ұйымдастырылған “Салт – дәстүрді ұстанған тәрбиешілер” атты тәрбиешілер сайысына қош келдіңіздер.
1 - жүргізуші: Жүріңіздер тамашаға басып аяқ, Қалыс қадам болмасын мекен - саяқ. Ән шырқап би билейтін қауым болып, Тұрмайық уақыт келді өнерді аяп. .....
Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт - дәстүрлері, ырымдары өте көп. Қазақ «қазақ» деген атын осы кезге дейін қазақи салт - дәстүрлерімен, ырымдарымен, той - мереке, әдеп - ғұрыптарымен талай елді таң қалдырып келеді. Тәуелсіз елімізде ата – бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңартатын ендігі болашақ ұрпақ - біздің қолымызда. Жұмыстың міндеттері: 1. Қазақтың салт – дәстүрлерінің бірі -«Ерулік»тарихына зер салу. 2.«Еру», «Көрші», «Айрылысар көже»салттарын ажырата білу. 3. Еруліктің бала тәрбиесіндегі маңызына тоқталу 4. Сыныптас достарыма «Ерулік»туралы айту, іздену жұмысыммен таныстыру......
