Атамекен. Ел. Халық
- Абыройды ақ отау жапты.
- Алтын, күміс жауған жерден де Туып-өскен ел артық.
- Аспандағы бұлтқа қарама, Жердегі жұртқа қара.
Туған жер-адамның кіндік қаны тамған,қанаты қатайған,арманы асқақтаған қасиетті мекені. Туған жері жайлы жүрек тебірентер өлең шығармаған ақын,әсем әнін арнамаған әнші,бояумен махаббатын жеткізбеген суретші жоқ. Олар туған өлкелеріне деген ыстық махаббатарын сөзбен немесе суретпен,күймен немесе әнмен жеткізген.Ал мен өз кезегімде еліме деген шексіз махаббатымды осы мақаламмен жеткізгім келеді.Егер бұл мақалам кем дегенде бір адамның жүрегіне жетсе,авторы ретінде менің арманым болмас еді.
Осы мақаланы жазу барысында менің....
Туған жер – алтын ұям,байтақ мекен
Мен оның түнін сүйем, күнін сүйем,
Ағынды өзен, асқар тау, гүлін сүйем.
Мен оның қасиетті тілін сүйем,
Мен оның құдіретті үнін сүйем.
Бар жәндігін сүйемін қыбырлаған,
Бәрі маған: «Отан» деп сыбырлаған.
Жаным менің,
Кеудемді жарып шық та,
Бозторғайы бол оның шырылдаған!,- Мұқағали Мақатаев ағамыз жырлап кеткендей туған жеріміз алтын ұямыз. Кең байтақ сахарамыз бойында қасық қаны қалғанша жан алып жан беріп арпалысып өткен бабаларымыздың батырлығымен бізге жеткен ұлы даламыз. Миллиондаған жылдардың белесінде....
Әлемнің ұстазы саналатын Аристотельдің айтуынша, адам туған топырағына тартып туады. Рас, қазақтың киелі топырағы от тілді, орақ ауызды ақындарды, би-шешендерді, жаужүрек батырларды дүниеге әкелді. Топырағына тартып тумаса маң-маң дала Маңғыстауда Махамбеттер дүниеге келер ме еді? Ақ түтек бораны буырқанған Жуалы Бауыржандай батырды бізге берер ме еді? Сұлу Көкше Сәкендей асылды жарық дүниеге әкелер ме еді? Ежелден-ақ көзі қарақты, көкірегі ояу ұлыларды тудырған Семей қазаққа Абайдай дананы берді емес пе? Сондықтан да болар, біздің халық даналығында....
Туған жер ұғымы ең асыл, ардақты қасиетті ұғымдардың бірі. Бұл әрбір адамның дүние есігін ашып, кіндік қаны тамған жер. Тәй-тәй басып, мектепке ең алғаш қадам басқан, өсіп-өңген асыл мекені. Ең бастысы Туған жер – ол отбасың мен жақындарың, жанында бола алатын. Жүрегінің төрінен ерекше орын алып, алыстасаң ақсайтын құт мекен. Менің туған жерім ол дархан қазақ даласы, құс ұшса қанаты талатын, кең-байтақ, жан-жайсақ қазақ елі. Мен....
Аманаты бабамның
Туын тіккен көгіне.
Қасиеті даламның
Нұрын төккен жеріне.
Еуразия кіндігін
Алып жатқан кең далам.
Анам түріп....
Қажеті жоқ Пантеон, Кеңсайың да,
Қауымымен бір жату жөн шайырға.
Өлгеннен соң Доссорға іздеп келсін,
Оқырман білем десе мен жайында.
Осында әжелерім, ағалар да,
Қанша жас қияды екен маған Алла.
Бір орын бұйырма...
Бұл жаһан-дүние жер бетіне адам болып аяқ басқаннан кейін шарайна ғаламшардан бір мекен бұйырары анық. Дегенмен көшіп-қонып, мұхит асып, өзге топыраққа табан тіреп, күн кешіп жүргендер де баршылық. Тағдыр жолы қай арнаға бұрып, қай өлкеден ғұмыр бұйырары беймәлім. Әйтсе де кез келген саналы адамзат баласы үшін жердегі жұмақ мекен «Туған жер» деген атау алған. Өзінің туған жерін мақтан тұтып немесе өзгемен салыстырсадағы мың артық болып көрінетіні де сіз бен біз үшін де өзіндік ақиқат.
Жарық ғаламға іңгәлеп көз ашқанда кіндігіңді...
Туған жер-ай, күнім де сен, дінім де сен,
Тағдыр сендей сүйесе, сүрінбес ем.
Керегі жоқ басқа атақ,
Басқа абырой,
Жетіп жатыр тек өзің ұлым десең!
Қадір МЫРЗА ӘЛИ
Қазақстан – Орталық Азияның жүрегінде орналасқан, «Ұлы Даланың» төрінен орын алған, көрінісінен әсерлі сурет қалған, сонау Батыс пен Шығысты, Солтүстік пен Оңтүстікті жалғастырар «Азия қақпасының кілті», әрі қойнауында тарихы сыр шерткен, өзінің тәуелсіздігіне қол жеткізген ежелден келе жатқан ұлы....