Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы 5–6 - сыныптар үшін «Қазақ тілі» пәнінен типтік оқу бағдарламасына сай құрастырылған. Әр сыныпқа ғылымдық және тәрбиелік мәні бар мәтіндер енгізіліп отыр. Оқу-әдістемелік құрал (оқыту қазақ тілді) қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімдеріне ұсынылып отыр.
Пікір жазғанғандар: А.А.Токкужин Новоселов орта мектебінің жоғары санатты қазақ тілі мен әдедиет пәні мұғалімі Г.Б. Бекиш Аудандық білім бөлімінің әдіскері
Пән: қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Мерекелер. Демалыс мәдениеті Сабақтың тақырыбы: №4-сабақ. Наурыз көже мазмұндама жазу. Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 3.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер/фото/диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау 3.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу; 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап диалогке қатысу Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар: - жетекші сұрақтар көмегімен сурет бойынша мәтін мазмұнын болжайды; - көрген материал бойынша бірлесіп жоспар құрады, үлгі бойынша мазмұндама жазады;; - сұхбаттасының айтқанын тыңдап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысады Оқушылардың көбі: - тақырып пен сурет бойынша мәтін мазмұнын болжайды; - тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша мазмұндама жаза алады; - қызығушылықпен тыңдап, сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді Оқушылардың кейбірі: - сурет бойынша жасаған болжамын негіздей алады; -жоспар құрып, көрген материал бойынша мазмұндама жаза алады; - қызығушылықпен және комментарий айта отырып тыңдайды, түрлі жағдаяттарда жүйелі, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді.....
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар: Су-тіршілік көзі Сабақ тақырыбы: №10-сабақ Мазмұндаманы тексеру Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін) өз көзқарасын білдіру 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, қазақ тілінің орфографиялық сөздіктері мен анықтамалығы арқылы түзету 3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар: • бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне өз көзқарасын білдіреді; • кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу жазады; • жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзетеді. Оқушылардың көбі: • бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне келісу/келіспеушілігін білдіреді; • кең жолды дәптерде үзбей және біркелкі орта темппен жазады; • жіберілген қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, қазақ тілінің орфографиялық сөздіктеріне сүйеніп түзетеді; Оқушылардың кейбірі: • бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне келісу/келіспеу себебін білдіреді; • кең жолды дәптерге үзбей және біркелкі жазу қарқынын жеделдетіп жазады. • жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, қазақ тілінің анықтамалығы арқылы түзетеді. тыңдаған материалдар бойынша жоспар құрады, мазмұндама жазады ....
Пән: Қазақ тілі Бөлімі: Өнер Тақырыбы: №11-сабақ Мазмұндама Оқу мақсаты: (Оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес) 3.3.3.1 өз бетінше оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама жазу 3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, орфографиялық сөздік пен анықтамалық арқылы түзету 3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру 3.4.2.4 негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау Сабақтың мақсаты: Барлық оқушылар жасай алады: - тыңдаған материал бойынша бірлесіп жоспар құрады, үлгі бойынша мазмұндама жазады; - мұғалімнің қолдауымен жіберілген пунктуациялық, грамматикалық қателерді тауып, түзетеді - мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтарға жауап береді, берілген сұрақтарды пайдаланып пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастырады; - сөз құрамы сызбасы негізінде негізгі және туынды сын есімдерді анықтайды; Оқушылардың көбі жасай алады: - тыңдаған материал бойынша бірлесіп жоспар құрады, тірек сөздерді қолданып мазмұндама жазады - жіберілген пунктуациялық, грамматикалық қателерді үлгі/талдау негізінде тауып, түзетеді - мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастырады және сұрақтарға жауап береді; - негізгі және туынды сын есімдерді ажыратады; Оқушылардың кейбірі жасай алады: - тыңдаған материал бойынша жоспар құрады, мазмұндама жазады - жіберілген пунктуациялық, грамматикалық қателерді тауып, түзетеді - мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастырады және өз жауабын негіздеп жауап береді - туынды сын есімдер жасай алады....
Пән: Қазақ тілі Бөлімі: Сәулет өнері Сабақ тақырыбы: 14 сабақ. Бейнематериал бойынша мазмұндама жазу (Қысқа ғана тарихи сәулет туындысын алуға болады. Мысалы, Арыстан баб кесенесі) Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін ) өз көзқарасын білдіру 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап диалогке қатысу Сабақтың мақсаты: Оқушылардың барлығы: • аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін ) өз көзқарасын білдіреді • сұхбаттасының айтқанын тыңдап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысады; • қызығушылықпен тыңдап, сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді; • сұхбаттасын тыңдап, оның айтқанын түсінеді • көпшілік алдында сөйлеуге қойылатын талаптарды біледі Оқушылардың көпшілігі: • бейнематериал бойынша мәтін мазмұнын болжайды, мазмұндама жаза алады • қызығушылықпен және комментарий айта отырып тыңдайды, түрлі жағдаяттарда жүйелі, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді; • диалогке белсенді қатысады; • көпшілік алдында сөйлеуге қойылатын талаптарды анықтайды Оқушылардың кейбірі: • бейнематериал бойынша оқушылар бір-біріне сұрақтар қояды, ой қорытындысын жасайды • диалогте рөлдерді (тыңдаушы, сөйлеуші) еркін алмастыра алады • көпшілік алдында сөйлеуге қойылатын талаптарды ұсынады....
Пән: Қазақ тілі Бөлімі: Сәулет өнері Сабақ тақырыбы: №7 сабақ.Бейнематериал бойынша мазмұндама жазу (Қысқа ғана тарихи сәулет туындысын алуға болады. Мысалы, Қожа Ахмет кесенесі) Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін ) өз көзқарасын білдіру 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап диалогке қатысу Сабақтың мақсаты: Оқушылардың барлығы: • аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін ) өз көзқарасын білдіреді • сұхбаттасының айтқанын тыңдап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысады; • қызығушылықпен тыңдап, сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді; • сұхбаттасын тыңдап, оның айтқанын түсінеді • көпшілік алдында сөйлеуге қойылатын талаптарды біледі Оқушылардың көпшілігі: • бейнематериал бойынша мәтін мазмұнын болжайды, мазмұндама жаза алады • қызығушылықпен және комментарий айта отырып тыңдайды, түрлі жағдаяттарда жүйелі, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді; • диалогке белсенді қатысады; • көпшілік алдында сөйлеуге қойылатын талаптарды анықтайды Оқушылардың кейбірі: • бейнематериал бойынша оқушылар бір-біріне сұрақтар қояды, ой қорытындысын жасайды • диалогте рөлдерді (тыңдаушы, сөйлеуші) еркін алмастыра алады • көпшілік алдында сөйлеуге қойылатын талаптарды ұсынады....
Пән: Қазақ тілі Бөлімі: Жанды табиғат Тақырыбы: Мазмұндама жазайық Оқу мақсаты: 3.3.3.1 өз бетінше оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама жазу; 3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету; 3. 3.7.2 қаратпа, қыстырма сөздерді ажырату және тыныс белгілерін дұрыс қою. Сабақтың мақсаты: Барлық оқушылар: -тыңдаған материал бойынша бірлесіп жоспар құрады, үлгі бойынша мазмұндама жазады; -үлкен жазу жол дәптерінде бас әріп пен кіші әріп биіктігін және көлемін бағдарлап үйренеді; -кесте негізінде сөйлем құрамында қыстырма сөздің қызметін түсінеді, сөйлем сызбасы негізінде тыныс белгісін қолданады. Оқушылардың көбі: -тыңдаған материал бойынша бірлесіп жоспар құрады, тірек сөздерді қолданып мазмұндама жазады; -кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі орта темппен жазады; -сөйлем құрамында қыстырма сөздің қызметін түсініп, ажырата алады, сөйлем сызбасы негізінде тыныс белгісін қолданады. Оқушылардың кейбірі: -тыңдаған материал бойынша жоспар құрады, мазмұндама жазады; -кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі шапшаң жазады; -сөйлем құрамында қыстырма сөзді ажырата алады және тыныс белгісін қолданады......
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар Тірі табиғат Сабақ тақырыбы: Өмір кезеңдерінің тілін зерттеу. Мазмұндама Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, бойынша мәтіннің мазмұнын болжау 3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру 3.3.3.1* тыңдаған материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру, мазмұндама жазу Сабақ мақсаттары: Барлығы: • жетекші сұрақтардың көмегімен берілген суреттер бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды; • тыңдаған мәтін бойынша тірек сөздерді белгілей біледі, мәтін мазмұны бойынша жабық сұрақтарға жауап береді; • тыңдаған материал бойынша бірлесіп жоспар құрады, үлгі бойынша мазмұндама жазады; Көпшілігі: • тақырып пен сурет бойынша мәтін мазмұнын болжайды; тыңдаған мәтін бойынша тірек сөздерді белгілейді , мәтін мазмұны бойынша ашық және жабық сұрақтарқұрай алады .; • тыңдаған материал бойынша бірлесіп жоспар құрады, тірек сөздерді қолданып мазмұндама жазады Кейбірі: • сурет бойынша жасаған болжамын негіздей алады; • тыңдаған мәтіннен тірек с-здерді өз бетінше табады, мәтін бойынша ашық және жабық сұрақтар құрастырады және нақты тұжырыммен жауап береді; • тыңдаған материалдар бойынша жоспар құрады,мазмұндама жазады .....
Кіріспе Бастауыш мектепте жазу жұмыстарының жүйесін белгілеу өте маңызды. Онсыз оқушыларды өз беттерімен жұмыс істеуге де, сауатты жазуға да үйрету мүмкін емес. Жазу тілі сауаттылықты қажет етеді. Бастауыш мектеп оқушыларын дұрыс жазуға үйрету үшін, олардың есту сезімдеріне, сөйлеу аппараттарына, көру сезімдеріне, қол қимылы мен ой қызметтеріне ерекше көңіл бөлген жөн. Өйткені, жазуға үйретуде олардың әрқайсысының маңызы зор. Мысалы, белгілі бір сөзді қатесіз, дұрыс жазу үшін оны ести де көре де, айта да, жаза да білу керек және оның қалай дұрыс жазылатындығын есте сақтай да білу қажет. Бастауыш сынып оқушылары әліппе кезеңінен бастап, естіген сөздерінің дыбыстық құрамын ажыратып, әр дыбыстың әріптерін қағаз бетіне дұрыс түсіріп бере алатындай дәрежеде болулары керек. Егер ауызекі сөздерді дұрыс ести білуге дағдыланбаса, оқушыларға емле ережелерін үйрету қиынға соғады.....
Кіріспе Зерттеудің көкейкестілігі: Еліміздің егемендік алу нәтижесінде қоғамдық өмірдің барлық салаларында әлемдік стандарттарға сай жаңа технологиялар енгізілуде. Жаңа технология шығарылатын өнімнің сапасын көтеруге негізделген. Бұл Қазақстан Республикасында өндірілетін өнімнің әлемдік тауар айналымында өз орнын алуға ұмтылыстан туған үрдіс. Мұндай үрдістен білім беру салалары да шет калған жоқ. Соның әсерінен қазақ тілін оқыту үрдісі жетілуде. Бұл мектептегі оқыту үрдісін жаңа әдістер мен технологиялар арқылы ұйымдастыруға алып келді. Бұл үрдіс оқушының білімін арттырып қана қоймай, оның сана-сезімін, ойлау қабілетін, тұлғалық қасиеттерін жан - жакты дамытуға арналған. Елбасымыз өзінің биылғы жолдауында білім беру және білікті кадрлар даярлау жүйесі жайлы сөз етті. Бізге экономикалық және қоғамдық жаңару қажеттіліктеріне сай келетін осы заманғы білім беру жүйесі қажет екенін айтқан. Сондықтан он екі жылдық оқуға көшу шеңберінде техникалық және кәсіби білім беретін оқу орындарында одан әрі оқуды таңдағысы келетіндерге он жылдық орта білім беруді жоққа шығаруға болмайды. Адамның өмір бойы білім алуына жағдай жасауымыз керек делінген. Сонымен қатар ЖОО-дың мәртебесі мен мамандыққа қарай мемлекеттік гранттардың құнын саралауды ойластыруымыз керек делеіген.....
