Зерттеудің өзектілігі: Қазақстан Республикасы – әлемдегі табиғи ресурстары мен шикізат қорына бай дамушы мемлекет. Оның экономикасының жетекші салалары түсті және қара металлургия, көмір, мұнай және химия өнеркәсібі, астық шаруашылығы мен етті-жүнді қой шаруашылығы. Сондықтан, Қазақстанның Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) құрамындағы көптеген республикалармен және өзге де алыс-жақын шет елдермен экономикалық байланыстары жақсы дамып келеді. Дүниежүзіндегі экономикалық қарым-қатынастар орнатпастан қазіргі заманғы шаруашылықты серпінді әрі жан-жақты дамыту үрдісіне ілесу мүмкін емес.
Қазақстан Республикасының қазіргі өндіргіш күштерді орналастыру ұстанымдары – өндірісті шикізат аудандарына, отынды тұтынушыларға жақын орналастыру. Қазақстанның барлық түкпірлерінде экономикалық орталықтардың пайда болуы, кеңінен дамыған территориялық - өндірістік кешендердің қалыптасуы республикада мүлде жаңа экономикалық және әлеуметтік географияны қалыптастырудың барынша айқын көрсеткіштері болып табылады. Еуропа мен Азияның аралығында орналасқан Қазақстан территориясы ежелден-ақ қызу сауда-саттық және саяси байланыстар сахнасы болып келді. Қазақстан қазіргі кезде де Еуропа, Орталық Азия және тез дамып келе жатқан Тынық мұхит аймағы арасындағы байланыстырушы буын ретінде маңызды рөл атқарып отыр. Қытайдың шығыс теңіз порты Лянюньганнан Нидерландтың Роттердам қаласына жететін, әрі едәуір бөлігі Қазақстан территориясы арқылы өтетін Азия аралық темір жол құрылысы Қазақстанның геосаяси және экономикалық байланыстағы маңызын тіпті де асыра түсті. Алайда республикада ашық теңізге шығатын жолдың жоқтығы, оның дүниежүзілік қатынас құралдарынан шалғай орналасуы Қазақстанның халықаралық экономикалық байланыстарға қатысуын қиындатуда. Сондықтан, ол үшін дүниежүзілік қатынас құралдарына жол ашатын өзара тиімді достық байланыстарды ең алдымен Ресеймен және Қытаймен дамытудың зор маңызы бар. Қазақстан үшін шекарасы ортақ, шаруашылық байланыстары қалыптасқан, халқының тарихы және мәдени-этникалық қауымдастығы бір Орта Азия мемлекеттерімен өзара тығыз қарым-қатынас орнатудың да маңызы ерекше.
Қазақстан Республикасы өз тәуелсіздігін жариялап, егемен ел ретінде жаңа заман талаптарына сай нарықтық экономикаға өту үрдісіне көшіп, сыртқы экономикалық қатынастарын орнату барысында туындаған көптеген мәселелер болды. Яғни, нарықтық экономиканың құрылымы мен мазмұны, оның жұмыс істеу қағидалары, сыртқы экономикалық қатынастарды орнатуда негізгі сүйенетін принциптер мен ұстанатын бағыттың ерекшелігі болып табылады. Осы мәселелерге қатысты арнайы ғылыми зерттеулерді Қазақстанның географ ғалымдары Е. Ахметов, К.Б. Ахметова, С.Е. Ердаулетов, Ш.М. Надыров, М.Ш. Ярмухамедов және т.б. жүргізген болатын.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттері: Қазақстан Республикасының нарықтық экономикалық ерекшеліктері мен халықаралық экономикалық қатынастарын зерттеу. ....

Қазақстан Республикасының тәуелсіздік туын тіккеннен бергі уақытта өткен күрделі әлеуметтік – экономикалық реформалар елдің экономикалық дамуына өзіндік ықпалын тигізді. Қазіргі Қазақстан экономикасы, соның ішінде несие -ақша және қаржы шаруашылығы; ақша-несие жүйесін реформалау; қатаң инфляция жағдайында бізде бұрын-сонды болмаған жаңа ақша-несие қатынастары; несие-қаржы институттарының жаңа түйінді түрлерінің пайда болуы; нарық экономикасымен және меншіктің көп түрлі формасына бейімделген екі буынды банктік жүенің қалыптасуы; жоғары дәрежеде монополиаланған мемлекет тік банктердің құрылым дардың әкімшілік-әміршілік басқа ру жүйесінен пайда табуға, коммерциялық жетістіктерге қол жеткізуге бағытталған жеке және ұжымдық меншікке негіз делген несиелік мекемелерге өту тәрізді бірқатар маңызды өзгерістерді жүзеге асыруда. Экономиканың нақты секто рын, яғни өнеркәсіпті дамыту және халықаралық нарықтық жүйенің бәсекелестігінің қатаң талаптарына жауап бере алатын тұрақты экономиканың жүйесін құру, экономиканың несиеге деген қажеттілігін арттыруда. Осыған байланысты үкімет пен Ұлттық Банктің құрған бағдарламаларына сәй кес экономикаға несие 4,5 есе өсірілді. Сонымен қатар, ипотекалық несиенің қажеттілігінің артуына байланысты банктердің халыққа берген несие соммасы 8 милиард теңге ге жетті. Алайда, Қазақстанда табысы аз халықтардың үлесі жоғары болуына байланысты көп адамдар әзірге ипотека лық несиеге қол жеткізе алмайды.
Несие категориясының қазіргі таңда экономикалық мәні жоғары болып отыр. Сондықтан несиелеудің Қазақ стан Республикасындағы жалпы жағдайымен банктердің эконо микасы несиелеудегі пайдалана отырған әдіс-тәсілдерін қарастыру және экономиканы қаржыландырудың негізгі көзі ретінде несиенің мәні қаншалықты терең екенін түсіну мақсатында аталған тақырыпты таңдадым.
Несиелеу проблемаларын қарастыруда оның құқықтық негіздері болып табылатын Қазақстан Республикасының заң дары пайдаланыл ды. Несиелеу банктер жүйесі арқылы жүр гізілетіндіктерінен реттейтін негізгі құқықтық-норматифтік актілер Қазақстан Респубкасының “Ұлттық банкі туралы” заңы, “банк және банк қызметкері туралы” Қазақстан Республикасының заңы, “ипотекалық несие туралы” заң, “тұтынушылық несие туралы” заң болып табылады.
Курстық жұмысты орындау мақсатында аталған тақырыптың мазмұнын ашу үшін 1-бөлімде несиенің мәні, қажеттілігі, құрылымы, түрлері қарастырылған.
2-бөлімінде несие жүесі және Қазақстан Республикасын дағы не сиенің экономиканы дамыту қызметтері мен рөл дері қарастырылған.
Ал, 3-бөлімде Қазақстан Республикасындағы банктердің экономиканы тұрақтандырудағы рөлі қарастырылған.....

Ертеде банкирлер қаржылық құжаттарды теріден жасалған дорбаларда, яғни “портфель” деп аталатынында ұстаған. Қазіргі кезде қаржылық есеп құжаттар көрінбейтін бухгалтерлік электрондық есеп айырысулар түрінде болып жатыр, ал “портфель” деген термин сақталды. Яғни, бүгінгі таңда бұл банктің барлық активтер мен пассивтердің жиынтығы дегенді білдіреді.
Портфельдік инвестициялардың мақсаты болып, инвесторлардың едәуір тиімді жұмыс істейтін кәсіпорындардың, бағалы қағаздарға және сонымен қатар мемлекеттік пен жергілікті билік органдарымен шығарылатын бағалы қағаздарға салынған қаражаттардан максималды пайда табу. Портфельдік инвестор, тікелей инвесторларға қарағанда инвестицияланатын объект- кәсіпорындарға қатысты жақтық бақылаушының ұстанымына ие болады және көбінесе оны басқаруға араласпайды.
Әрі жоғары табысты, әрі жоғары сенімді, әрі жоғары ликвидті бағалы қағаздарды табу өте қиын. Әрбір бөлек қағаз ең көбі осы қасиеттердің екеуіне ғана ие бола алады. Портфельдік инвестициялаудың мәні, әртүрлі активтер топтарының арасында инвестициялық потенциалды тиімді бөлу болып табылады. Бастапқыда белгілі бір портфельдің қалыптасуында қандай мақсаттар мен міндеттер тұрғанына байланысты әртүрлі активтер типтерінің арасында белгілі бір пайыздық арақатынас таңдалынып, инвестордың портфель құраушылары болып келеді. Инвестордың қажеттіліктерін дұрыс ескеру және тиімді табыстылық пен мөлшерленген тәуекелді байланыстырып, активтер портфелін құрастыру -әрбір қаржылық мекемедегі менеджердің негізгі міндеті.
Сондықтан менің бұл тақырыпты таңдаған себебім, портфельді басқару саласы біздің елімізде енді ғана дамып келе жатыр. Мұнда талдайтын, қарастыратын мәселелер өте көп, саланың даму барысы да қиыншылықтарға дұшар болуда.
Бұл тақырыптың өзектілігі де мемлекетіміздегі саланың жаңашылдығында яғни, портфельді қалыптастыруда қандай негізгі қағидалар, бағыттар және әдістер қолданатының жазып өтемін.
Бітіру жұмысым екі тараудан тұрады.Бірінші тарау портфельдік инвестициялаудың теориялық негіздері деп аталады. Мұнда мен жалпы дүниежүзілік тәжірибеде қолданылатын портфельдің типологиясы мен оны қалыптастыруда қолданылатын негізгі қағидаларын және мүмкін болатын тәукелдерді, портфельдің тиімділігін өлшейтін көрсеткіштер, портфельдің иммунизациясы мен оптимизациясын қарастыруды жөн көрдім.
Екінші тарауда, мен портфельдік инвестицияларды басқару барысында жалпы және біздің мемлекетімізде саланың дамуы ерекшелігіне байланысты туатын проблемаларымен,оларды шешу жолдарын іздестіруге тырыстым.
Бұл жұмысымды жазу барысында маған А.С. Шапкиннің «Экономические финансовые риски, оценка, управление портфельными инвестициями» (М, 2003), Лоренц Дж.Гитманның «Основы инвестирования» және Уильям Ф.Шарптың, Гордон Дж. Александер, Джефри В. Бэйли мен Майкл Д. Джонктың «Инвестиции», сонымен қатар «Энциклопедия финансового риска-менеджмента» А.А. Лобанов, А.В. Чугунова басқарумен шыққан, т.б. еңбектер көп көмегін тигізді. Осы жұмыста таңдаған тақырыпты барынша ашып көрсетуг ....

Бұқаралық ақпарат құралдары халықтың, әсіресе, жас ұрпақтың рухани мәдениет құндылықтарынан білім алуына зор ықпал етеді. Осылардың ішінде ұрпақ тәрбиесіне тікелей ықпал ету мүмкіншілігі басым тұрған мерзімді баспасөз. Өйткені, газеттер қоғамдық пікірді қалыптастыруда халыққа бір табан жақын.
Еліміздің тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан-2030» даму стратегиясы мен «Ішкі және сыртқы саясаттың 2004 жылға арналған негізді бағыттары» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Біздің бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамымызды демократияландыру барысындағы рөлі мен орнын айқын анықтап алуымыз керек...ең демократияшыл бұқаралық ақпарат құралдары ұлттық мүддені қрғауға келгенде айқын тұғырда тұрады» деп атап көрсеті.
Мерзімді баспасөз жұртшылыққа бағыт-бағдар беруде, тәлім-тәрбиеге қатысты өзекті жайтарды қозғауда негізгі құрал болып табылады.
«Газеті жоқ жұрт, басқа газеті бар жұрттардың қасында құлағы жоқ керең, тілі жоқ мылқау, көзі жоқ соқыр секілді. Дүниеде не болып жатқанын көру жоқ, не сөйлеп жатқанын есту жоқ, өз пікірін айту жоқ» дей отырып, А.Байтұрсынов «Қазақ» газетінің тұңғыш санында «Әуелі, газет-халықтың көзі, құлағы һәм тілі, екінші, газет-жұртқа қызмет ететін нәрсе, олай дейтінім жұрттың білімді, пікірлі, көргені көп көсемдері, оқығаны көп адамдары газет арқылы халықтың алдына түсіп, жол көрсетіп, жөн сілтеп, басшылық айтып тұрады, үшінші, газет-халыққа білім таратушы, төртінші, газет-халықтың даушысы» деген.[1] ....

Халық саны жағынан әлемде алғашқы орынды иеленетін, жер көлемі жағынан әлемде үшінші орын алатын Қытай елі көптеген ғалымдардың қызығушылығын тудыруда. Бұл көбіне Қытай елінің экономикалық өсімі жағынан алдыңғы қатарлы елге айналғандығымен байланысты.
Қытайдың экономикалық дамуы мен оның әлемдік экономикадағы орнын көптеген ғалымдар зерттеген. Қытай еліне Ресей, Қазақстан экономисттері қызығушылық танытуда. Ұсынылып отырған жұмыста Қытайдың Хайнань университетінің экономика ғылымдарының докторы Хуан Дингуй, ҚХР қоғамдық ғылымдар академиясының ғалымдары Ван. Лолинь, Вэй Хоукайдың мақалалары қолданылды. Сондай-ақ Ресейдің экономика ғылымдары докторы Владислав Иноземцев, Санкт-Петербург экономика және қаржы университетінің профессоры А.С.Селищев сияқты ғалымдар Қытай экономикасының мәселелерімен айналысқан. Дегенмен, Қытай экономикасының дамуы жөнінде ғалымдар бір шешімге келе алмай отыр, экономикалық жетістіктердің себептері әр түрлі етіп көрсетіледі. Сонымен бірге Қытай экономикасының дамуының Қазақстан үшін қандай әсері бар екендігін біздің ғалымдар терең қарастырмайды.
Ал біздің ел үшін әлемдік нарыққа ену кезінде әрі көрші, әрі серіктес, әрі бәсекелес болып келетін Қытай сияқты алып мемлекеттің экономикасының даму ерекшеліктерін зерттеу аса маңызды болып келеді. Қытай халық республикасы дүние жүзілік сауда ұйымына 2001 жылы мүше болған. Қазақстан Республикасының осы ұйымға мүше болуға үлкен дайындық жасап жатқандығы белгілі. Осыған орай, әлемдегі алдыңғы қатарлы 50 мемлекеттің қатарына қосылуды мақсат етіп отырған Қазақстан үшін, Қытай сияқты көршіміздің экономикалық дамуын білу өте қажет. ....

Әлемдік экономиканың жаһандануы, яғни шаруашылық өмірдің барлық аспектілерінің интеграциялануы мен интернационализациялануы, сайып келгенде әлемдік шаруашылықтарының түрлі салаларының өзара байланыстылығын нығайта түсуде. Жаһандану барысында салық саясаты мен салық жүйесінің өзара үйлесімділігі көрініс табады.
Салық жүйесі мемлекет қаржы көздерін жасақтаудың ең негізгі құралы болуымен қатар ел экономикасын қайта құрып, оның дамуына, ұлғаюына, саяси әлеуметтік істердің толығымен іске асуына мүмкіндік туғызады.
Нарықтық экономиканың қалыптасу кезеңінде салық саясатының негізгі бағыты немесе салық саясатының басты мақсаты - салық жүйесін құру және оның тиімді қызмететуіне мүмкіндік беретін салық механизмін іске асыру.
Салық мемлекет бюджет кірісінің негізгі көзі ретінде мемлекттік әлеуметтік-бағдарламасын орындауда маңызы зор. Салықтар мемлекеттің өмір сүруінің барлық кезеңдеріне тән құбылыс. Олардың басты міндеті - әр қоғамның дамуын қамтамасыз ететін өндірістік емес саланы қаржыландыру болып табылады.Сонымен бірге салық жаңадан құрылған қосымша құнды алудың тәсілі ретінде салық төлеушілердің қаржылық күйіне шешуші әсер жасайды. Салықтың мәні әлеуметтік-экономикалық мәні мен құрылымы мен рөлі қоғамның экономикалық және саяси құрылысымен, сондай-ақ мемлекеттің табиғаты және қызметімен анықталады.салықтар қоғамдық өнімнің бір бөлігі ретінде мемлекеттік бюджеттің кірістерінің негізгі қайнар көзі ретінде құрылуы, ертеден келе жатқан дәстүрлердің бірі және бұл дәстүр нарықтық экономикада да әрекет етеді.
Жаңа қайта құру жағдайларында Қазақстанның салық жүйесін экономикалық даму мен жаһандану құбылысына сай қалыптастыру—еліміз үшін стратегиялық маңызы бар мәселе. Сондықтан өз Отанымыздың салық жүйесінінің қазіргі жағдайын зерттеу және жетілдірудің ғылыми негізделген әдістерін табу—объективтік қажеттілік болып табылады.
Осы жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, мен дипломдық жұмысымның тақырыбын «ҚР салық жүйесі: қалыптасу кезеңдері мен даму перспективалары» деп таңдап алдым. Менің бұл дипломдық жұмысымда салықтардың экономикалық мазмұнынан бастап, ҚР салық жүйесінің экономикалық мәні мен құрылымы, оны дамытудың перспективалары мен стратегиялық жоспарларын қолдану мүмкіндіктері сияқты мәселелер талданып қарастырылған. ....

Қазіргі таңда Қазақстан Республикасы егемендік алып, дербес мемлекет болған және белсенді түрде рыноктық экономикаға өту кезінде салық жүйесі елеулі орын алады. Өзінің тәуелсіздігін және дербестігін алған кез-келген мемлекетке тұрақты, әрі күшті қаржылық база қажет. Дамыған елдердің тәжірибесі көрсетіп отырғандай нарықтық экономика жағдайында мемлекеттің қаржылық негізі шаруашылық субъктілерден және халықтан жиналған салық болып табылады.
Салықтар біздің өмірімізде бұрыннан үйреншікті жағдайға айналған. Олар күрделі бюджеттік мәселелерді шешудің негізгі құралы болып табылады. Мұнда коперативтік табыс салығы да маңызды рол атқарады.
Салық – нарықтық қатынастардың құрамды бөлiгi және мемлекеттiк саясатты жүзеге асырудың құралы. Бұл орайда салықтың әлеуметтiк-экономикалық мәнiн түсiне бiлудiң, оның iс-әрекет етуiнiң ерекшелiктерiн терең ұғынудың, Қазақстан экономикасын тиiмдi және тұрақты дамыту мақсатымен салық жүйесiн неғұрлым толық және ұтымды пайдаланудың әдiстерi мен амалдарын көре бiлудiң маңызы зор.
Сондықтан мен курстық жұмысымның тақырыбын “Қазақстан Республикасының салық жүйесi” деп алдым.
Осы мемлекеттiң қаржы ресурстарының бастапқы категориясы және мемлекеттiк қызметтердi iске асырудың негiзi болып табылатын салықты жан-жақты талдап, салық салу механизмiнiң қызмет етуiн, салықтың негiзгi элементтерiн және осылардың басын қосып, ұйымдастырып отыратын салық жүйесiн жанжақты талдау осы тақырыптың өзектiлiгi болып табылады.
Бұл тақырыпты орындаудағы мiндеттерiм келесiдей:
• Салықтың жалпы экономикалық мәнiн ашу;
• Салық салудың негiзгi элементтерi мен оның құрылымдарын талдау;
• Салықтың экономикадағы атқаратын қызметтерiн көрсету;
• Салық салу қағидаларын жан-жақты қарастыру; ....

Бұл курстық жұмыстың мақсаты қазіргі кездегі сақтық рыногының жағдайы мен оның дамуын талдау болып табылады. Жұмыстың бірінші бөлімінде сақтық рыногының мәні мен оның қатысушылары туралы айтылады. Себебі кез келген экономикалық рыноктың өзіне тән жүргізілетін тәртібі және оның операцияларын жүргізетін қатысушылары (брокер, дилер, сақтық ұйымдары, уәкілетті органдар т.б). болады. Ал екінші бөлімінде сақтандыру рыногын дамытудың 2004-2006 жылдарға арналған бағдарламасы қарастырылады. Бұл бағдарлама елдің осы рынокты дамыту мақсатында алдыға қойған міндеттемелерді белгіленген мерзімде орындауүшін жасалған. Себебі қазіргі нарықтық экономикаға сәйкес кез келген елдің экономикалық жағдайын тек арнайыбағдарламалар арқылы көтеруге мүмкіндік бар. Кез келген бағдарламаның өзіне тән мақсаттары мен бағыттары болуы керек, сол себептен бұл мәселе бөлек бөлімше ретінде қарастырылады. Осы бағдарламада Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 28 шілдедегі № 753 қаулысымен мақұлданған Қазақстан Республикасының қаржы секторын дамыту Тұжырымдамасында айқындалған отандық сақтандыру рыногын дамыту жөніндегі негізгі шараларды іске асыру көзделген.
Соңғы бөлімінде сақтандыруды қадағалауды дамыту мен тиімділігін арттыру мәселелері қарастырылады.
Отандық сақтандыру рыногының жедел дамуы және оның әлемдік сақтандыру кеңістігіне кіру қажеттігі сақтандыру индустриясы кадрларының кәсіби біліктілігін түбегейлі түрде көтеру қажеттілігін қойып отыр. ....

Қоғамдық өндірісті интенцивтендіру негізінде экономиканы құрлымдық қайта құрудың міндеттері жаңа инвестициялық саясатты ұсынады.
Әрбір кезеңдегі құрлымдық өзгерістер дәрежесін жағымды жағдай деп қарауға болады, ол мынаған тәуелді:

а) өнім өндірудің жалпы өсу қарқына;

б) салалық эстетикалық өсімге.
Соңғысы өнім өндіру қарқынының бүкіл өңдеуші өнеркәсіптің өсу қарқыны қатынасын көрсетеді. Осыған орай өнеркәсіптің салалық көрсеткіштерін үш топқа бөлуге болады:


1. Өсудің жоғары эластикалық саласы, яғни орташа жылдық өсу қарқынын тұтас алғанда өңдеуші өнеркәсіптің орташа жылдық өсу қарқынан асып түсуі. Қазіргі кезеңде мұндай салаға ең алдымен ғылымды қажет ететін салалар жатады.

2. Эластикалық өсу салалары бірге жуық, яғни орташа жылдық өсу қарқыны шамамен өңдеуші өнеркәсіптің орташа жылдық өсімімен бірдей.

3. Эластикалық өсу төмен, яғни орташа жылдық өлшем бүкіл өңдеуші өнеркәсіптің орташа жылдық өсімінен төмен !
Қазіргі экономикалық теорияда ең аз зерттелген мәселе –қоғамның экономикалық жүйесінің бір типінен екіншісіне көшудің салдары мен өтпелі экономиканың мән –жағдайы. Бұл дүниежүзілік қауымдастықтағы барлық елдердің өзінің даму деңгейі мен экономикалық жағдайының сипаты тұрғысынан әр түрлі күйді кешуімен түсіндіріледі. Сондықтан экономикалық теорияда қоғамның даму баспалдағы құбылысының критериіне әзірше біркелкі көзқарас жоқ.
Демек, қоғамның бір күйден екіншісіне көшудің мән –жағдайы


жайында біркелкі түйінделген ой да жо ....

Курстық жұмыстың тақырыбы: "Қазақстан Республикасының қаржы жүйесі және әлемдік практика." Менің бұл тақырыпты таңдау себебім, еліміздегі қаржы жүйесін зерттеу, құрылымын терең түсіну және қазіргі таңда бұл мәселе өте актуалды болып табылады. Болашақ қаржыгер ретінде, Республикамыздың тәуелсіздік алғаннан бергі жағдайын салыстыра келе қаржы жүйесінің өзгерісін білу.
Біз білетіндей, 14 жыл ішінде тек қаржы жүйесінде ғана емес сонымен қатар, экономиканың басқа да секторлары елеулі түрде ілгері дамыды.
Курстық жұмыс барысында, мен қаржы жүйесі жайлы біраз мағлұматтарды жаздым. Астана қаласындағы елбасы--- Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың 18 ақпанда халыққа арналған жолдауында қаржылық сектор жайлы үшінші бөлімде көрсетілген. Бұл бөлімшеде әлеуметтік-экономиканың дамуында қаржы жүйесінің маңызы зор болып табылатындығы көрсетілген. Қаржы секторын одан әрі дамыту үшін 2005-2007 жылдар аралығындағы бағдарламалар қадылданды. Ендігі біздің мақсатымыз білімімізді шыңдап, білікті маман болып шығу. Халықаралық стандарттарға сай болу арқылы қаржы жүйесін жетілдіру.
Жалпы, қаржы жүйесінің қалыптасуына энономиканың даму деңгейі, жұмыспен қамтамассыз етілу деңгейі, халықтың қолындағы қаражаттар тікелей әсерін тигізеді. Сондықтан ең алдымен халықтың қал-ахуалын жақсартып, содан кейін жүйені қалыптастыру қажет. Сонымен қатар нормативті-құқықтық актілерді ретке келтіріп, заңдар енгізу өзекті болып отыр.
Мен білетіндей 1995 жылдары еліміздің қаржылық жағдайы өте нашар болды. Ал қазір ол көрсеткіштер өзгерген. 2004 жылдың 10-шы маусымында шыққан газетке жүгінсек, парламент бюджетті 121 млрд теңгеге көбейтуді ұсынған және бұл жүзеге асқан. Бюджеттің кіріс бөлігі, оның ішінде ішкі өнім 18,4 пайызды құрайтын жаңа параметрлері 934,3 млрд теңге көлемінде, ал шығыс бөлігін бюджеттің 92,7 млрд теңге дефицитін сақтай отырып, яғни ішкі өнімнің 20,2 пайызы 1027 млрд теңгеге бекітуді көздеген. Бұл мәлімет біз үшін көз қуантарлық болып отыр.
Біздің ендігі мақсатымыз осы даму деңгейін ары қарай жетілдіре отырып, халықаралық аренада тек жақсы жағымен көріне беру. Келешек мемлекетіміздің мамандары біз боламыз, сондықтан әрбір студент өзіне жүктелген міндеттерді сезіне отырып білім алса, біздің болашақ қаржы жүйесі жаман болмайды деп сенеміз.
Әлемдік практиканы өз елімізге ендіре отырып, тек тиімді жақтарын алуға тырысу қажет. Қаржы жүйесі функцияларын дұрыс анықтап, дефицит деңгейін мейлінше төмендетіп, макроэкономикалық көрсеткіштерді ескере отырып әлемдік стандарттарға сүйену қажет.....