Жұмбақ шешу (Бастауыш 1, 2, 3, 4 сынып)
Мұрты бар, сақалы жоқ,
Тоны бар, шапаны жоқ.
(мысық)
Мұрты бар, сақалы жоқ,
Тоны бар, шапаны жоқ.
(мысық)
Осман империясының соңғы дәуірінде өмір сүрген бір генералдың ұлы болады. Әкесі ұлын жақсы мінезді, дініне берік, күйеуіне адал жар болатын қызбен үйлендіргісі келеді. Генералдың жұбайы:
«Біздің үй күзетшісінің бір қызы бар екен. Өзім көрмедім, бірақ адамдар оны маған көп мақтаған. Әйупте қарапайым үйде тұрады екен. Сол қызды көрейік» - дейді. Генерал әйелінің....
Бір патша уәзіріне: «Маған сондай бір нәрсе жаса, қиналғанымда, соған қарап рахаттанайын, ашуланғанда соған қарап басылайын, патшалығыммен тәкаппарланғанымда....
Анам және әкеммен циркке билет алу үшін кезекте тұрған едік. Сәлден соң кезегіміз жылжып билет кассасымен арамызда бір ғана жанұя қалған еді.
Бұлардың 12 жасқа жетпеген 8 балалары бар еді. Баршылық ішінде өмір сүрмейтіні жағдайларынан белгілі еді. Үстеріндегі киімдері бағалы еместі, бірақ тап-таза еді. Балалар әкесінің артынан екі-екіден қол ұстасып, тәрбиелі түрде қатармен тұрды. Жүздерінен қуаныш, қобалжу сезімдері білініп тұрды. Пілдерді көретінін, қызықты, ерекше....
Баяғы заманда бір патша сарайға кіретін жолдың үстіне үлкен тас қойдырып, өзі терезеден бақылап отырыпты. “Көрейік не болады екен?...”Елінің ең бай саудагерлері, ең күшті керуеншілері, сарай қызметшілері жолда келе жатып тасты айналып өтіп ешнәрсе істемей кіріп...
Бір дәруіш ұзақ жол жүріп бір ауылға келеді. Алдынан шыққандардан қонақтайтын мекен сұрайды. Сонда ауылдықтар Садық деген байға баруын айтады. Дәруіш келе жатып, бірнеше ауылдарға жолығады. Олардың сөздерінен сол жердің ең бай адамы Садық және одан кейінгі бай....
Көршілерінің үйінде болған бір күн бұрынғы тойдың әңгүдігінен кейін, оның өмірі астан-кестен болған еді. Бұл үйде, бұл көшеде, бұл маңайда бұдан былай қала алмайтын еді.
Соншама жыл бірге өмір сүрген болса да, тіпті әйеліне де «Қош бол!» деп айтпай есіктен үнсіз шығып кетті. Артынан әйелі....
Бір адам он жасар баласын ертіп, егіннен жаяу келе жатса, жолда аттың ескі тағасын көріп, баласына:
— Балам, анау тағаны, ала жүр! — дейді. Бала әкесіне:
— Әке, сынып қалған ескі таға ғой, пайдасы жоқ, не қыламыз оны, — дейді. Әкесі үндемейді. Тағаны өзі иіліп жерден алады да, жүре береді.
Олар қалаға жақындайды. Қаланың шетінде....