ВВЕДЕНИЕ
Среди многообразия поисков путей развития рынка средств производства, новых направлений деятельности коммерческо-посреднических организаций и предприятий вызывают значитель¬ный интерес научные исследования и практические новации, объ¬единяемые понятием логистики (от греческого logistike — искусст¬во вычислять, рассуждать).
Понятие логистики использовалось и используется в различ¬ных областях научной и хозяйственной деятельности, но чаще все¬го оно стало употребляться для определения взаимосвязанных функций транспортно-складского процесса. В последние 10-15 лет это понятие отождествляется в зарубежной литературе с физиче¬ским распределением продукции и в настоящее время трактуется большинством специалистов как управление товародвижением.
Если рассматривать процесс производственного обеспечения в условиях формирования рынка средств производства в совокупно¬сти всех стадий и уровней этого процесса, то выделяются три комп¬лекса задач: во-первых, коммерческая деятельность во всех ее про¬явлениях; во-вторых, экономико-организационное и правовое ре¬гулирование товарного рынка; в-третьих, управление и осуществ¬ление товаропередвижения в сфере обращения средств производ¬ства: формирование региональных хозяйственных связей, органи-зация передвижения продукции через места складирования, фор¬мирование и регулирование запасов продукции, развитие и органи¬зация складского хозяйства.
Как видно, управление товародвижением прежде всего нераз¬рывно связано с реальным обеспечением экономии всех видов ре¬сурсов, сокращением затрат живого и овеществленного труда на стыках различных отраслей. Соответствующие функции непосред¬ственно сопрягаются с механизмом регулирования рынка, способ¬ствуя развитию комплексности и эффективности этого механизма. Субъекты и объекты в логистической системе управления состав¬ляют элементы рыночной инфраструктуры, и поэтому от развития их во многом зависит становление рынка средств производства......

ВВЕДЕНИЕ
Приоритетной отраслью экономики становится транспорт, а транспортный ресурс - один из ведущих ресурсов его производственного потенциала, поэтому для современной экономики характерна все большая транспортная зависимость. В связи с переориентацией экономики развитых стран, - с производственного спроса на потребительский, за последние десятилетия изменилась и роль транспорта. Как показывают наблюдения, потребительский спрос населения по рангу значимости располагается в такой последовательности: продовольственные товары - жилье - транспорт.
Все более возрастают международные транспортные связи. Международные грузовые перевозки составляют 65-90% общего грузооборота индустриальных стран. Транспорт является необходимым условием производства материальных благ. Он играет важную роль в развитии экономики в целом и каждого предприятия в отдельности. Как отрасль народного хозяйства транспорт тесно взаимодействует со всеми другими его звеньями.
Потребность в транспорте возникает как при изготовлении продукции, так и при перемещении ее из пунктов производства в пункты потребления. В первом случае - в качестве органически неотделимого элемента самого производства, обеспечивая его технологические нужды. Такой транспорт называют внутрипроизводственным. Во втором случае транспорт перемешает различные виды сырья, топлива, материалов и готовой продукции между производителями и потребителями. Такой транспорт называют транспортом общего пользования, или транспортом сферы обращения.
Транспорт не создает новых материальных ценностей, а лишь перемещает готовую продукцию к местам ее потребления. В процессе перемещения, как правило, не ИЗМЕНЯЮТСЯ вещественные характеристики и качество перевозимых грузов. Однако, транспорт, осуществляя перевозки, производит важную материальную перемену - перемену местонахождения продукции по отношению к потребителю......

Логистиканың функционалды саласында пайдаланатын “тарату” термині ғылымда да,іс жүзінде де көп қолданылады.
Қазіргі орыс тілінің түсіндірмесөздігі бойынша , тарату дегеніміз - әрқайысына белгілі бір бөлікті бере отырып, біреулер арасында бірдеңені тарату. Мысалы, алынған табыс сомасын кәсіпорындар ,мемлекет және түрлі қорлар арасында тарату, алынған пайда сомасын акционерлік қоғамның мүшелері арасында тарату және т.б.
Эканомикадағы тарату- бұл ұдайы өндіріс үдерісінің фазасы: ең алдымен материалды игіліктерді өндіру қажет, содан кейін оны бөледі,яғни құрылған байлықтағы әр өндірушінің үлсін анықтайды. Мұнда өндірілген еңбек өніміне меншік құқығы бөлінеді.Өнімнің өздері,мысалы вагон құрушы зауытта құрастырылған вагондар өндірістік үдеріс қатысушылары арасында бөлінбейді.
Логистикадағы тарату- осы үдерісінің физикалық,сезілетін,заттай құрамы. Меншік құқығын таратумен байланысты зақдылықтарға бұл жерде, әрине, көңіл бөлінеді, дегенмен олар зерттеу мен оңтайландырудың негізгі пәні болмайды. Тарату логистикасындағы негізгі зерттеу пәні қолда бар материал қорларының физикалық бөлу үдерісін рационализациялау болып табылады. Өнімді қалай орау керек, қай маршрутпен жіберу керек, қойма торлары қажет пе (егер қажет болса,онда қандайы?), делдалдар қажет пе-міне бұлар тарату логистикасының айналысатын мәселелері.
Логистика материалды ағымдарды іштей басқаруды зерттейді және оны жүзеге асырады, сондықтан тарату сипатындағы түрлі мәселлерді шешуді,яғни кімде- кім арасында бір нәрсені таратуды барлық кезеңде оындап отыруға тура келеді.
• Тауар сатып алу барысында түрлі жабдықтаушылар арасында тапсырыстар бөлінеді;
• Кәсіпорынға келіп түскен кезде сақтау орындары бойынша жүктер бөлінеді;
• өндірістің түрлі учаскелері арасында материалды қорлар бөлінеді;
• сату үдерісінде материалды ағымдар бөлінеді және т.б.
Тарату логистикасының шекарасын белгілеу үшін үш сатылы капиталдың ұдайы өндіріс үдерісінің схемасын қарастырып өтелік.
Өндіріс құралдарын алу сатысындағы материалды ағымдар сатып алу логистикасының зерттеу және басқару объектісі болып табылады, өндіріс сатысындағы материалды ағымдар-өндірістік логистика объектісі. Материалды ағымдар дайын өнімді бөлу және өткізу сатысындағы тарату логистикасының объектісі болады.
Тарату логистикасының түсінігін жалпы логистика түсінігінің анықтамасы негізіндегі қалыптастыру оңай. Логистикада,материалды ағымдарды іштей басқару жөніндегі ғылым ретінде анықталады,оларға мыналар жатады:
• ағымды өндіріске дейін жеткізу;
• ағымның өндіріс ішінде өту үдерісін басқару;
• дайын өнімді тұтынушыға дейін жеткізу үдерісін басқару. ....

Логистика - клиенттердің немесе корпорациялардың талаптарын қанағаттандыру үшін бастапқы нүкте мен жеткізу нүктелелерінің арасындағы ресурстар ағымын басқаруды білдіреді. Логистика ұғымы ақпарат, тасымалдау, мүліктеу, қоймалау, қаптамалау және қауіпсіздік сияқты құраушылардың бірлесуін қамтиды.

Логистиканың негізгі мақсаттары
Логистика көптеген кәсіпорындардың негізгі функцияларының бірі болып табылады. Логистиканың негізгі көздейтін мақсаттарынжұмыс өнімділігіне және өзіндік құнға байланысты деп шартты түрде бөлуге болады. Оларға жататындар: қысқа жеткізу мерзімі, мүліктің төмен деңгейде ұсталуы және өндірістік қуаттарды жоғарғы деңгейде пайдалану.
Логистика салалары
Логистиканы келесідей салаларға бөлуге болады:
Қамтамыз ету логистикасы
Өндірістік логистика....

Қоймалар – тауарларды қабылдауға, орналастыруға және сақтауға арналған, оларды тұтынуға және тұтынушыға жіберуге дайындау үшін арналған үилер, ғимараттар және түрлі құрылымдар.
Логистика өз алдына қойма ішіндегі үрдістерді үйлесімді ұйымдастыру мақсатын, сондай-ақ қоймашылық үрдістерді қойманы қоршаған экономиклық ортада болып жатқан үрдістермен техникалық, технологиялық және жоспарлы – ұйымдық үйлестіру мақсатын қояды.
Қоймалар логистикалық жүйелердің маңызды елементтерінің бірі болып табылады.....

Маркетинг тауарлардың тиімді сатылыуын қамтамасыз ету үшін өндірісті рынок талаптарына сай икемдеуге мүмкіндік беретін басқару жүйесін білдіреді.
Маркетинг логистикаға қарағанда тарихи ертерек пайда болды,себебі сол кездегі тауарларды еткізу қиындықтарына байланысты практика жүзінде қажет етілген. ХХ ғасырдың ортасында өндірісті рыноққа қажетті тауарларды шығаруға бейімдеу және сүранысты зерттеуге,сұранысқа әсер етуде маркетингтік әдістерді қолдану бәсеке қабілеттілікті жоғарылататын шешуші фактор болды. Материалды ағымдарды іштей басқаруды қамтамасыз ететін жүйелерді қүру мәселесі ол кезде актуалды болмайды, себебі біріншіден экономикада мұндай жүйелерді құрудың техникалық мүмкіндіктерді жоқ еді,екіншіден, сол кездегі жаңа маркетингтік мысалдарды пайдалану есебінен күрт алға шығып кетуге болар еді.Бүгінгі жағдайларда тек қана маркетингті пайдалану негізінден (алға шығу) мүмкін емес.Маркетинг бойынша анықталған сұраныс уақытылы,тек және дәл жеткізу арқылы қанағаттандырылуы тиіс(тез жауап беру технологиясы).Пайда болған сұранысқа бұл ''тез жауап” тек бір қалыпқа түскен логистика жүйесінде ғана мүмкін болады.
Тарихи түрғыдан алғанда, логистика эканомикалық аренаға едәуір кеш шыққан, ол тұтынушыны,көлікті және жабдықтаушыны мобильді,техникалық-технологиялық және экономикалық үйлескен жүйеге байланыстыру арқылы маркетингті толықтырып дамытады.....

Логистика — тұтынушыларға шикізатпен жабдықтаушылардан тауарлар мен қызмет көрсетулерді алға бастырудың тиімді процесін ұйымдастыру, өнімдер, тауарлар, қызмет көрсетулер саласының жұмыс істеу, тауар қорларын басқару, тауар қозғалысының инфрақұрылымын жасау мәнін білдіретін мамандық. Логистиканың барынша кең таралған атауы оны әртүрлі жүйлердегі материалдық, ақпараттық және қаржылық ресурстар қозғалысын жоспарлау, басқару және бақылау туралы ғылым ретінде түсіндіреді. Ұйымдастыру менеджменті тұрғысынан логистиканы материалдар, бөлшектер және дайын керек-жарақты (техники және басқасы) сатып алу, жабдықтау, тасымалдау, сату және сақтау процесіндегі материалдық ағындарды стратегиялық басқару ретінде қарастыруға болады. Түсінік сондай-ақ тиісті ақпарат ағындарын, қаржылық ақпаратты басқаруды қамтиды. Логистика бір кәсіпорын шеңберіндегі сияқты, сондай-ақ кәсіпорындар тобы үшін де сервисті жасау, өткізу және сүйемелдеу процесін жаңартуға және кедергілерді оңтайландыруға бағытталған. Логист күні – 10-қаңтар. ....

Көлік логистикасы нақты бір аймақтағы немесе өндіріс саласының экономикалық-әлеуметтік бағдарламаларын орындау барысында маңызды орын алады. Ал көлік логистикасының тиімділігі сол экономикалық-әлеуметтік бағдарламаны орындау барысында нақты автокөлік кәсіпорыны үшін қаржыдай тиімсіз болуы немесе болмауы мүмкін. Демек қаржыдай тиімсіз болатын болса, автокөлік кәсіпорын сол арнаулы бағдарламаның есебінен бағдарламаны орындаушы тұлғадан, жіберіп алған пайдасының орнын толтырады. Күнделікті қатынастар көрсетіп отырғандай егер арнаулы бағдарлама бірнеше жылға арналған болса, оған жауапты тұлға өз ішінен, яғни құрама автокөлік кәсіпорынын ұйымдастыруы мүмкін. Ал егер арнаулы бағдарлама қысқа мезгіл арасында орындалуы тиіс болған жағдайда, бұрыннан жұмыс істеп тұрған автокөлік кәсіпорындарымен келісім шартқа отырып, нақты тасымалдау көлемінің бағасына келіседі. Бұл жағдайда тасымалдау бағасына автокөлік кәсіпорынының жоспарлы пайдасы міндетті түрде қосылады.
Сонымен қатар автокөлік кәсіпорыны қандай деңгейде тасымалдау жұмыстарына қатынасқанына қарамастан, өзінің ішкі нақты және келісімді тасымалдау бағаларының ең төменгі мөлшерін анықтауы міндет. Өйткені тасымалдау жұмыстарының түрлеріне, көлеміне қарамастан, автокөлік кәсіпорыны әрбір автомобильдің маркасына қарай өзін-өзі ақтау бағасын немесе ең төменгі тасымалдау бағасын білуі тиіс. Осындай дұрыс есептеулер негізінде автокөлік кәсіпорындары тізімдегі автомобильдерді пайдалану тиімділігін алдын-ала біліп отырады [1].
Мысалы үшін автокөлік кәсіпорынына бір маусым ішінде тасымалдауға берілген тапсырыстың уақытына қарай автомобильдерді пайдалану жоспарын орындалық. i–жүктің s-түрін k-көлемде r-қашықтыққа d-уақытта тасымалдау керек. Сонымен қатар осы жүктің түрін келесі жерге h-қашықтыққа d1 –уақытта тасымалдау жұмыстарын атқару жоспарлансын. ....