Журналистика | Бұқаралық ақпарат құралдары және мемлекет

Мемлекет және БАҚ.
Журналистің, бұқаралық ақпарат құралдарының азаматтық жуапкершілігі, әсіресе, мемлекеттік пен домократияның қалыптасу кезеңінде ерекше жоғары. Мөралдық – адамгершілік тұрғыдан біздің жетістігіміз төлемдік қаблеті өсті, мұнің өзі БАҚ тың қомамдық саладағы өзіндік ролінің әсері.
Бүнінде біз барлық салалардағы реформаларымыздың елуеулі нәтижелер бреді. Ал біздің азаматтарымыз олардың өң жемісін сезініп отырғаны туралы айтатын болсақ, бұл бұқаралық ақпарат құралдарынына да қатысты. Бұл, әсілі қазақстандықтар күн сайын және сағат сайын көріп отырған реформалардың бірден – бір субъектісі. БАҚ – мен байлынысты мына бір мәселелерді де есте ұстаған дұрыс. Қайсы бір мемлекеттік органдардың немесе ченеуліктердің БАҚ тың толық мемлекеттік билік бақылауына алғысы келтініде, ал БАҚ тың трапынан, әрине, керісінше, бұл тәуелсіздікке аңсайтындары да бар. Шындығына келсек біздің пікірімізше, бүгінгі күндік қоғамдық ахуалға, үрдіске сай келмейтін мақсаттар. Қазірде еліміз журналистер қауыымдастығының «журналистың касыптык етникасы кодексы» әзірлеу үстінде екендігі көпке мәлім. Тисті орталық өкілеттік билік органдары осы қабылданбақ кодексте мынадай нормалардың болуына ықпал жасаса дейміз. Ақпараттың дәлділігі, обьективтілілігі айқындығы; журналистің мемлекет алдында оның инистуттарын, заңдар мен міндеттрін құрметтеуге міндетті болуға жауапкершілік алу. Журналистің жеке басының адалдығы... журналистерды жұмыс берушінің қысымы мен қанауынан қорғау. Еліміздегі билік тармақтары ішіне парламент пен БАҚ тың қызметіндегі, табиғатындағы ортақ принсптері мен белгілер олардың бірлескен қызметіне кең өріс ашады. Қазірде БАҚ тың маңызының артқаны сондай, оларды мемлекеттің толық бақылауына алуға болмайды және ол енді мүмкін де емес. Сонымен бірге оларды жеке капиталдың қолына беру де дұрыс емес. Қоғам үшін халықты адам – бұл істе жалпы меншіктік, ұлттық, тіпті стратегиялық мүдделер бар екені белгілі.
Бұған дамыған елдердегі БАҚ – қа, үстемдер, не топтар келісе қоймай, бұл талапты қолдай қоймай жатыр. өйткені ақпараттық жүйе де табыс көзіне, оның өнімі тавар түріне айналады. Сондықтан мұны да өздері ғана билегісі, пайдасын өздері ғана көргісі келеді. Бұл үшін ақпраттық саясатты нақтыламай, жүйелемей, заңдастырмай, жасырын, жабық жүргізуге тырысады. Сонда ғана ол оларға тиымды. Сонда ғана төменгі топтар оның қанаушылық жағын, езушілік ниетін аңғара қоймайды. Ненің заңды, ненің заңсыз екенін түсінбейді. әрине ақпарат жүйесіндегі ұлттық саясатты жүргізу тізгінін алғаш қожайындар қолында болды. Бірте – бірте касби қызметкерлер – редактор, журналистер, дикторлар, суретшілер, т.б. тарапынан ондағы ұйымдастыру құрлымында басқарушылар әдіс - тәсіліне қарсылық күшейеді. Сонан соң билеушілер өзінің ақпараттық саясатын өзгертуге, ішкі демократияны жетілдіруге, бұрынғы шешімдерін қайта қарауға оған касып иелерін, еңбек адамдарын, қатыстыруға мәжбүр болды.
БАҚ тың міндеттері туралы
Бұқаралық ақпарат құралдарының тағы бір қызметі – елдің дамуына бақылау жасау. Қазақстандық БАҚ – ның негізгі міндетінің қғам мен мемлекет үшін өмірлік маңызы бар мәселелерді шешуге азаматтрдың белсенділікпен қатысуына жәрдемдесу, өнімді қоғамдық сананы ынтымақтастықпен қалыптастыру да, азаматтарды жетілдіру керек. Осыған байланысты бүкіл БАҚ қоғамдастығы алдында түрған бірнеше басты міндеттерді ата өту керек.
4. Аймақтық және обылыстық БАҚ қа мемлекет көмегі және олардың даму жағдайы.
Мемлекет қамқорлығының ерекше бір саласы – аймақтық БАҚ, бұлардың экономикалық және өзгеде мүмкіндіктері жалпы республикалық басылымдарға қарағанда сздау және шектеулілеу. Қазақстандық БАҚ – ның негізгі міндетінің қғам мен мемлекет үшін өмірлік маңызы бар мәселелерді шешуге азаматтрдың белсенділікпен қатысуына жәрдемдесу, өнімді қоғамдық сананы ынтымақтастықпен қалыптастыру да, азаматтарды жетілдіру керек. Бұл орайда қазақстанның ақпарат рногн талдау деректері көрсетіліп, отырғанындай, обылыстық деңгейдегі аймақтық БАҚ дамуы жалпы республикалық қарқынрға сай емес. Сонымен бірге мұнда ақпарат құралдары рногының өзіне тән ерекшеліктері бар және бұл ерекшелік әр аймақты жеке алғандағы жалпы эконоимкалық сипаттамаларға тікелей байланысты. Егер кейбір аймақтарда БАҚ саны мен түрлерінің айтарлықтай өсімі байқалса, ал кей аймақтарда тіпті бұлда жоқ.
Елімізде сөз, баспасөз бостандығы беріліп, радио мен теледидарды еркін пайдалану мүмкіндігі қамтамасыз етілген. Қазіргі шақта азаматтардың сансының өсуіне, олардың қоға ісіне белсене араласуына, адамдардың жауапкершілігін арттыруға, қоғмдағы қарама – қайшылықтардың дұрыс, бұрыс екендігін ажырата білуге, басшылық бағытқа тәрбиелеуге ақпарат құралдарының жүргізіп отырған ықпалы өте көп, өте зор.
Біз бүгінде қазақстанда ақпараттық рнок орнықты деп сеніммен айта аламыз. Бұдан да ары таратып айтар болсақ, ол қалыптасу кезеңінен өтіп, тұрақты өсу кезеңіне өтті деуге болады.
Қортып айтқанда мемлекеттік көмек – аспаннан жауатын құймақ емес. Тек қазіргі демократиялық бағыттарға барынша мән беріп, БАҚ тың тікелей тума қасиеттеріе сай халық бұқаралық жұртшылығына нақтылы шындық пен ақиқаттан сусындатуды өзіне алғы шарт ету керек. сонда ғана БАҚ қоғамдағы өзінің ролін тіпті де сәулелі, жарқын жүргізуіне болады деп сенеміз.....