ГМА қолданудың этикалық сұрақтарын талқылау. Биология, 10 сынып, дидактикалық материал.

Артықшылықтары:ГМА қазірдің өзінде көптеген мәселелерді шешуде. Көптеген елдерде халықты тағамдық өнімдермен қамтамасыз ете отырып, сонымен қатар өнімдердіқорғауда инскетид ретінде пайдалануда. ГМА климаттық жағдайға төзімді болып өнімділігін төмендетпейді. Қазіргі таңда халақаралық ашаршылықпен күресудің ең тиімді жолы екені белгілі.экологияға зиян тигізбей отырып миллиондаған адамды тағаммен қамтамасыз етуге болады.

Кемшіліктері: ГМА негізгі кемшілігінің бірі ол экожүйенің бұзылуы мен микроорганизмдердің көптүрлілігінің азаюы. Бірақ осы күнге дейін бұл дәлелденбеді. ГМА тағы бір кемшілігі аллериялық ауруларды тудыратын гендер тасымалдауы. Мысалға адамның апельцинге аллергиясы болса ол адам апельцин гені ендірген картоп жейтін болса онда ол адамда ГМ картоптан да алерия болады. ГМА өнімдері басқа да ауруларыды қоздырмайды деп айта алмаймыз ,соның ішіндегі белсіздік .

Қазіргі уақытта ғылыми технологиялардың жылдам үдемелі дамуы медицина, биология және ауылшаруашылық салаларындағы инновациялық жетістіктер нәтижелерін тәжіирбеде іске асыруға дейінгі уақытты айтарлықтай қысқартады. Осыған байланысты сұрақтар туындайды,мұндай шешімдердің қаншалықты ақылға қонымды және жақсы ойластырыра негізделгендігі жайлы мәселе туындайды.

Біздің жұмысымыздың мақсаты генетикалық түрлендірілген организмдердің этикалық принциптерін бақылауында болмауы, олардың өнімдерін практикада қолдану және оларды пайдаланудың салдарынан қауіпсіздік жүйесінің қалыптасуының маңыздылығын талдау болды.

Гендік инженерияның жетістігі, оның мемлекеттік тамақ саясатын, халықтың денсаулығын жақсарту, үшінші елдердің аштықтан зардап шеккен тұрғындарының тамақтануы, өмір сүру ұзақтығының артуы генетикалық түрлендірілген өнімдерді болашақ ұрпаққа пайдаланудың теріс салдары оңтайландыруы болып табылады.

Генетикалық түрлендірілген ағзаларды пайдаланудың барлық қауіптері үш топқа бөлінеді.

Тағамдық қауіп-қатерлер: токсикалық және аллергендік ГМО-трансдетті протеиндердің тікелей әсер етуі; Өсімдіктер зат алмасуына трансгендік нәруыз әсерінен туындайтын тәуекелдер; Гербицидтердің және олардың метаболиттерінің төзімді сорттар мен ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің түрлерінде жиналуына байланысты тәуекелдер; Трансгендік конструкциялардың көлденең трансформациялану қауіптілігі, ең алдымен адамдар мен жануарларға арналған симбиотикалық бактериялардың геномында.

Агротехникалық тәуекелдер

Медициналық көзқарастар , тамақтан аллергия дамыған елдердегі адамдар арасында жиі кездеседі. Бұл негізінен кең таралған экологиялық жағдай, дәстүрлі азық-түлік және азық-түлік өнеркәсібіне заманауи технологияларды енгізу есебінен. Сондықтан ГМА мәселесі ерекше назар аударуды талап етеді, себебі өсімдіктердің жартысы тәуелді нәруыздар аллергені болып табылады.

Мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігі мемлекет пен қауіпсіздіктің маңызды бағыттарының бірі болып табылады, өйткені ол өмір сапасы мен сапасына тікелей әсер етеді.

Азық-түлік қауіпсіздігі мәселелерін зерделеуге жүйелі тәсілдер мынадай талаптарға сай болу керек: азық-түлік қол жетімділігі, тұтынушылар үшін қол жетімділік; Азық-түлік нарығы тұрақты болуы керек. Сонымен қатар тұтынушылар өз денсаулығына сенімді болуы керек.

Қазіргі заманғы биотехнология дәстүрлі өсіру әдістерімен үйлесімде ауыл шаруашылығының, фармакологияның және көптеген басқа салалардың қазіргі кездегі мәселелерін шеше алатын жаңа әдістерді ұсынады. Бұдан басқа, гендік инженерия негізгі зерттеулер үшін қуатты құрал болып табылады. Трансгендік ағзалардың құрылуының арқасында зерттеушілер әр түрлі гендердің жұмыс істеуі, физиологиялық процестерді реттеу және тірі ағзалардың эволюциясы туралы жаңа ақпараттарды алады.

Гендік-инженерлік технологиясының арқасында, тек 2003 жылы егістік орындарында 172 миллион кг қарағанда пестицидтер саны аз қолданылды, ал парниктік газдар шығарындылары 10 млн кг-ға азайды, бұл жыл бойы жолдардан 5 млн. автомобильге жоқ болуына барабар. Бұл өте әсерлі нәтиже, әсіресе кейінгі жылдары ГМО дақылдарын пайдалану тек қана арта түскенін ескере отырып. Дегенмен, әрине, генетикалық түрлендірілген өсімдіктердің топыраққа әсерін, микробтық, өсімдік және жануарлар қауымдастықтарына, сондай-ақ адам денсаулығына әсерін ұзақ мерзімді зерттеулер қажет.

Қарама-қайшылықтар мен пікірталастарға қарамастан, биотехнологияның одан әрі дамуы сөзсіз. Алайда мұндай қуатты әдістің бақылаусыз қолданылуы шынымен теріс салдарға алып келуі мүмкін екенін есте сақтаған жөн және кез-келген жағдайда «қандай да бір ортақ шешім» табу керек. Биотехнологиялық компаниялар - тәуелсіз сарапшылар , ғалымдар мен мемлекеттік қызметшілер бақылауға тартылуы тиіс; Генетикалық модификацияланған дақылдарды нарыққа шығару және енгізу жөніндегі жұмыстар баспасөзде толығымен қамтылуы керек, өйткені ГМА қорқыныштар көбінесе халықтың ақпаратпен хабардар болмағандықтан туындайды.

Аударма.

http://cbio.ru/page/51/id/1919/

ГМО и риски их использования. Автор статьи: Куликов А.М, вице-президент ОАГБ по науке и образованию