Эволюция үдерісіне әсер ететін факторлар. Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

Тарау 10.3С Эволюциялық даму. Селекция негіздері. Тірі ағзалардың алуантүрлілігі

Мектеп: Семей қаласындағы ФМБ «Назарбаев Зияткерлік мектебі» филиалы ДББҰ «Назарбаев Зияткерлік мектебі»

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы: Эволюция үдерісіне әсер ететін факторлар

Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары (оқубағдарламасына сілтеме)

10.2.6.2 эволюция үдерісіне әсер ететін факторларды талдау

 Сабақ мақсаттары

• Генетика мен эволюция ұғымдарына анықтама беріп, негізгі биологиялық терминдерді атау
• Тірі ағзаларды эволюциялық өзгеріске алып келетін мысалдардан өзгергіштік түрлерін таңдап,аргумент келтіру
• Оқушыларға тұқымқуалаушылық өзгергіштігі эволюцияның факторының бірі ретінде қарастыру
• «Тұқымқуалайтын өзгергіштік механизмдері» тақырыбын талдау

 Топтық жұмыстың бағалау критерийлері

• Тақырыбына сәйкес постер жасайды
• Тақырыпқа түсініктеме мен ұғымдарға жақсы анықтама береді
• Тақырыпқа нақты факторлар мен олардың мысалдары келтіреді
• Постердің толық бетті қамту керек
• Тақырыпқа сәйкес бейнежазба қосуға болады (1-2.30 минут)
• Жасау уақыты 15 минут
• Тек қажетті суреттерді қолдану керек
• Өз тақырыптарыңызды қорғауға 5 минут беріледі

 Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика мен терминология: генетика, эволюция, түр өзгергітік, тұқым қуалау, генотип, фенотип, хромосома, ген, мутация, миграция, адаптация, табиғи сұрыпталу, адаптация\бейімделу,тіршілік үшін күрес, ген дрейфі,популяциялық толқын, қоршаған орта.

Диалог құруға / жазылымға қажеттісөздер топтамасы:

эволюциялық өзгеріске алып келетін ..............................

мутация ол - .............................................,

Тіршілік үшін күрес дегеніміз - .......................................................

Табиғи сұрыпталуға ............................................... жатады

 Құндылықтарды дамыту

Оқушылар бір – бірінің ойындарын тыңдап, өзара сыйластықты көрсетеді.

Оқушалар бір-бірін әділ бағалайды

Оқушылар бір-бірінің пікірін тыңдап, жалпы қорытынды жасай отыра, кері байланыс жасай алады

 Пәнаралық байланыстар

Тарих – адам эволюциясы

 АКТ қолдану дағдылары

Оқу үрдісін активтендіру үшін интерактивті тақталарды пайдалану;

Берілгенсілтемелерді пайдаланып, ақпараттарды талдайды және сараптайды.

Оқушылар бейнежазбаны желі арқылы іздеп қорғай алады

Бастапқы білім

Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары – 8, 9 сыныптар.

Селекция негіздері және эволюциялық даму – 9 сынып.

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

(Ұ) Адаптация. «Тұқымқуалайтын өзгергіштік механизмдері» талдап, бейнематериалды көру

Популяциядағы әртүрлілік неліктен маңызды болып табылады?

Өзгеріп жатқан жағдайларға бейімделу үшін ағзалар қалай дамиды?

Сұрақтарға жауап беріп, бейнематериалды көру

(Ж) Оқушыларға тірі ағзалардың адаптациялық өзгеріске әсер ететін факторларды анықтауын сұрау.

(Т)Оқушыларға эволюция үдерісіне әсер ететін: жеке түрлер арасындағы генетикалық айырмашылық, табиғи сұрыпталу және жыныстық рекомбинация факторларын зерттеуіне байланысты үш топқа бөледі.

бірінші топ - жеке түрлер арасындағы генетикалық айырмашылық

екінші топ - табиғи сұрыпталу

үшінші топ – жыныстық рекомбинация

Топтың зерттеуіне байланысты бағалау критерийлері беріледі

• Тақырыбына сәйкес постер жасайды
• Тақырыпқа түсініктеме мен ұғымдарға жақсы анықтама береді
• Тақырыпқа нақты факторлер мен олардың мысалдары келтіреді
• Постердің толық бетті қамту керек
• Тақырыпқа сәйкес бейнежазба қосуға болады (1-2.30 минут)
• Жасау уақыты 15 минут
• Тек қажетті суреттерді қолдану керек
• Өз тақырыптарыңызды қорғауға 5 минут беріледі

Нақты факторлар:

• мутация;
• жыныстық іріктелу;
• қолдан сұрыптау;
• гендер дрейфі.

(Ж) Топтар өз тақырыптарын қорғап жатқанда, басқа топтар тыңдап, өздеріне қорытынды ретінде қысқаша дәптерлеріне/жұмыс парақтарына жазып алуды сұрау

(Ұ) (ҚБ) «Даңқы минуты» ойынын ұсыныңыз.Эволюция үдерісіне әсер ететін факторларға байланысты сыныпқа сұрақтар қойыңыз. Егер сынып бірден дұрыс жауап бермесе, «-х» ұпайына ие боласыз; дұрыс жауап берсе, олар «+х»ұпайға ие болады.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Сабақ бойы кіріспе, негізгі, бағыттаушы сұрақтар арқылы

Қабілетті жоғары оқушылар топқа бөлгенде өздерін көшбасшы ретінде топты басқарып, міндеттерге бөледі

Сыныпта ой толғау арқылы оқушылардын сыни тұрғыда ойлау деңгейлдерін қарастыру

Өзін – өзі және бір-бірін бағалау

кері байланыс жасау арқылы

«Даңқы минуты» - КДЖ- Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар орындаған кезде

Осы сабақ жоспарында зертханалық және практикалық жұмыстар жоқ

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқумақсаттары дұрыс қойылғанба? Оқушылардың барлығы ОМ қолжеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралыда, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?