Көмірсулардың жіктелуі: моносахаридтер, дисахаридтер, полисахаридтер. Химиялық құрылым. Көмірсулардың қызметтері мен қасиеттері. Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

Раздел 1. 10.1А Молекулалық биология және биохимия

Мектеп:

Күні :

Мұғалімнің АТӘ

Сыныбы:

Қатысқандар:

Көмірсулардың жіктелуі: моносахаридтер, дисахаридтер, полисахаридтер. Химиялық құрылым. Көмірсулардың қызметтері мен қасиеттері.

10.4.1.2 Көмірсулардың құрылымы, құрамы мен қызметтері бойынша жіктеу

• Көмірсулардың құрамын, құрылымын және қасиеттерін зерттеу
• Моносахаридтер, дисахаридтер және полисахаридтер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтау
• Крахмал мен глюкозаның молекуласының үлгісін жасау

• Көмірсулардың құрамын, құрылымын және қасиеттерін зерттейді
• Моносахаридтер, дисахаридтер және полисахаридтер арасындағы ұқсастықтардың және айырмашылықтардың ерекшеліктерін анықтайды
• Крахмал мен глюкозаның молекуласының үлгісін жасайды

Пәнге тән лексика мен терминология:

Көмірсу, моносахарид, дисахарид, олигосахарид, полисахарид, қасиеті, биологиялық қызметі, құрылысы.

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Көмірсулардың энергетикалық қызметі ......

Полисахаридтерден тұрады…….

Моносахаридтердің молекуласы …..

Дисахаридтерден тұрады……

Көмірсулардың құрылымдық қызметі ...…

Ынтымақтастықты дамыту, қазақстандық патриотизм, еңбекқорлыққа және шығармашылыққа, өмір бойы оқыуға

Химия

Презентация

Биологиялық полимер және мономердің жалпы мінездемесі.

Жұмыс барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

0 – 10

минут

10-15

минут

15-17

минут

17-25

минут

25 – 40

минут

41 – 50

минут

50-65

минут

62-70

минут

Мұғалім крахмалға сапалық реакцияны демонстарциялық столда жасап көрсетеді.

Поверхность картофеля окрашивается в синий цвет. Шикі кортоптың үстіне пипеткамен иод ерітіндісін тамызады.

• Мұғалім сұрақ қояды: Йодтың түсі қоңыр болып көрінсе де, неге картоп түсі көк түске айналды?

Оқушыларға ойлануға 1 минут уақыт береміз және олар өз жауаптарын жұптарымен талдайды. Содан кейін бірнеше оқушыдан сұраймыз.

Миға шабуыл түрінде талқылауды өткізуге болады.

Мұғалім кішігірім тәжірибе жүргізеді: кішкене қантты қыздырады, мөлшері шағын қаңылтыр ыдысқа қантты салып ол жанғанша оны одан әрі қыздырыңыз.

Немесе көмірсулардың бір қызметі энергияны босату екенін көрсететін глюкозаның жағылуын көрсететін осы бейнені көрсете аласыз:

Талқалаудан кейін сабақтың тақырыбына шығыңыз: Қандай органикалық заттар тірі жасушада кездеседі?

Сіз тірі жасушаның қандай органикалық заттарымен таныстыңыз?

Адамдар мен спортшылар өзінің салмағы мен тұлғасын бақылағанда қандай заттарға ерекше назар аударады?

Сабақтың тақырыбына шығу

Мақсаты

• Көмірсулардың құрамын, құрылымын және қасиеттерін зерттеу
• Моносахаридтер, дисахаридтер және полисахаридтер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтайды
• Крахмала және глюкозы молекуласының модельін анықтайды

Оқытушының кіріспе дәрісі:

Мұғалім көмірсулар туралы жалпы ақпарат береді:

Көмірсу (сахаридтер) —Жалпы атауы кеңінен қарастырылған табиғи органикалық қосылыс. Атауы «көмір» және «су» деген сөздерден тұрады. Себебі, алғашқы белгілі көмірсулар Cx (H₂O) y өрнектегі формуламен сипатталады, ресми түрде көміртегі мен судың қосылыстары болып табылады.Моносахаридтердің жалпы формуласы С_n(Н₂О)_n

Былай жазылады.

Көмірсулар мынадай топтарға бөлінеді:

1. қарапайым (моносахарид)

2. олигосахариды

3. күрделісі ( полисахарид).

Моносахарид – көмірсулардың мономері және бір молекуладан тұрады. Оларға мыналар жатады: рибоза, дезоксирибоза, глюкоза, фруктоза, галактоза. Моносахаридтің айқын мысалы - бұл глюкоза. оның формуласы  (C₆H₁₂O₆). Глюкоза молекуласының үлгісін көрсету

Олигосахарид (немесе ди-сахарид) моносахаридтің 2-9 молекуласынан тұратындар. Оларға жататындар мальтозы, сахароза, лактоза

Полисахариды өз кезегінде полимерлер болып табылады, яғни олар 10 немесе одан да көп моносахарид молекулаларынан тұрады. Полисахаридтердің мысалдары крахмал, хитин, гликоген, целлюлоза болуы мүмкін.

Жаңа ақпаратпен өздігінен жұмыс. Оқушылар мәтіндерді (қосымша) оқып, тапсырманы орындауға шақырады: мәтінді зерттеу, қарындашпен мәтіннің шеттеріне жұмыс істеу кезінде ескертпелер жасайды

V- мен мынаны білемін

+-Мен үшін жаңа ақпарат

! - өте құнды ақпарат.

? - маған қызық бірақ түсініксіз.

- - басқаша ойладым

Ақпаратты есте сақтау үшін құрылымды ұйымдастыру. Оқушылар қорытындыларды талқылайды

Кестені толтырады

Топтағы оқушылар крахмал және глюкоза үлгілерін жасайды; олар глюкоза үлгісін бір-бірден бастайды, сосын топтар бір үлкен молекуланы крахмалды құруға жинайды.

Оқушылар көмірсулардың энергия бөлудің негізгі қызметтерін талқылайды.

Оқушылардан өсімдік глюкозаны емес неге крахмалды сақтайтынын сұраңыз?

70-78

минут

Рефлексия:

В парах написать синквейн - загадку об углеводе, который изучили. Жұппен Сквейн әдісін жазыңыз- зерттелген көмірсулар туралы жұмбақ

• 1) зат есім
• 2) Екі сын есімді
• 3) Үш етістік
• 4) Тақырыпқа қатысты қарым-қатынасты көрсететін төрт сөзден тұратын сөз тіркесі
• 5) Зат есім-синонимі

Синквейны оқылады, балалар жұмбақтарды шешеді.

78-80

минут

Үй тапсырмасы: Глюкозаның моделін пласталиннен немесе басқа материалдардан жасап келу.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?