№ 60-сабақ Жалаң және жайылма сөйлем (3 сынып, II тоқсан )

Пән: Қазақ тілі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: «Сәулет өнері»
Сабақ тақырыбы: № 60-сабақ Жалаң және жайылма сөйлем
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме) 3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлеу;
3.4.2.8 мұғалімнің көмегімен жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату;
3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің қолдауымен негізгі ойды анықтау;
3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
Сабақ мақсаттары:
Барлық оқушылар:
-сұхбаттасының айтқанын тыңдап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысады;
-үлгі негізінде жалаң және жайылма сөйлемдерді ажыратып, құрастырады;
-мұғалімнің қолдауымен мәтіннің тақырыбын, ондағы негізгі ойды анықтайды;
-кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі үлгі негізінде жазады
Оқушылардың көбі:
-қызығушылықпен тыңдап, сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді;
-сөйлем сызбасы негізінде жалаң және жайылма сөйлемдерді ажыратып, құрастырады;
-мәтіннің тақырыбын, мұғалімнің қолдауымен ондағы негізгі ойды анықтайды;
-кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі орта темппен жазады
Оқушылардың кейбірі:
-қызығушылықпен және комментарий айта отырып тыңдайды, түрлі жағдаяттарда жүйелі, сөйлеу мәдениетін сақтап сөйлейді;
-жалаң және жайылма сөйлемдерді ажыратып, құрастырады;
-мәтіннің тақырыбы мен ондағы негізгі ойды анықтай алады;
-кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі шапшаң жазады.
Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
(Ұ, Т) Тыйым сөздер.
Суға түкірме.
Суды лайлама.
Су ішетін құдыққа түкірме.
Бұлақты былғама.
Көкті жұлма.
Орманды өртеме.
Тыйым сөздердің мағынасын ашу.
ІІ. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтау.
Оқушылар сабақтың тақырыбы мен мақсатын оқып, бағалау критерийлерін бірге құрастырады.
ІV. Негізгі бөлім
3.1.3.1 (Т) Берілген жағдаяттан шығуда жоспарлы, жүйелі сөйлеу. Оқушыларға жағдаят ұсынылады.
Жағдаят үлгісі:
Мұғалім сабақта қалаға көркем туындылар көрмесі келгендігін айтты. Досың екеуің сабақтан соң сурет көрмесіне баруға келістіңдер. Кездесу уақыты мен жерін белгілеп, үйлеріңе тарастыңдар. Үйге келсең анаң сырқаттанып қалыпты. Сенен үйде қалып, ініңе қарауыңды өтінді. Досыңа қоңырау шалып едің, телефоны сөндірулі екен. Келесі күні сабақта досың сенімен сөйлеспей теріс айналып кетті..
Бұл жағдаяттан қалай шығар едің?
Жағдаят топтық жұмыста ұйымдастырылады. Жағдаяттан шығу жолын ұсынбас бұрын оқушылар бірін-бірі бағалаудың критерийлерімен таныстырылады. «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісімен бір-бірін бағалайды.
Бағалау критерийлері:
- жағдаят мазмұнына сай сөздер тізбегін тиімді қолдана алады;
- дәлелді ой тұжырымын жасайды;
- сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысады.
3.2.4.1 (МК; Ұ; Қ) 36-жаттығу. Мәтінді түсініп оқу. Мәтіннің тақырыбы мен ондағы негізгі ойды анықтау. Өз пікірін негіздеу.
-Мәтінде не туралы айтылған?
-Бейнелеу өнерінің жанрлары туралы не айта алсың?
-Саған қандай жанр ұнайды? Не себепті?
(Ө, Ұ) Тапсырма 1. Қосымша ақпарат алу.Сәйкестендіру. Түрлі дереккөздерді пайдалану.
Пейзаж жансыз заттар, бұйымдар
Портрет табиғат (табиғат көрінісі)
Натюрморт адам (адам келбеті)
Тарихи жанр хайуанаттар мен жан-жануарлар
Анималистік жанр оқиғалар (белгілі-бір оқиғалар)
(Ж) Тапсырма 2.
Дұрыс сәйкестендірген ұғымның екеуін таңдап алып, құрамында тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелері бар сөйлем құрап жаз. Содан кейін тұрлаусыз мүшелерді алып тастап жаз. Екі сөйлемді салыстыр.
Үлгі:
1. Натюрмортта жансыз заттар, бұйымдар бейнеленеді.
2. Заттар бейнеленеді. Бұйымдар бейнеленеді. Заттар, бұйымдар бейнеленеді.
Сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне талдау. Екі бағандағы сөйлемдерді бір-бірімен салыстыру арқылы құрамында тек тұрлаулы мүшелер болатын және тұрлаулы мүшелермен қатар тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлемдер болатындығын аңғарту.
(МК) Жаңа ақпаратпен жұмыс.
Ереже: Жай сөйлем жалаң және жайылма болып екіге бөлінеді. Бастауыш пен баяндауыштан құралған сөйлемді жалаң сөйлем дейді: Асан оқыды.
Тұрлаулы мүшелерден басқа тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлемді жайылма сөйлем дейді: Асан дауыстап оқыды.......