Галактикалардың құрылымы мен пайда болуы туралы зерттейтін космологиямен ғылымымен қатар космогония (грекше: “гонейа” – туылу деген мағынаны білдіреді) – космостық денелер мен олардың жүйелерінің шығу тегі мен дамуын зерттейді (космогонияның планеталық, жұлдыздық, галактикалық түрлері бар). Галактикалар дегеніміз, тек шар тәрізді ғана емес, спираль, эллипс, т. б. тәрізді ортасында ядролары бар жұлдыздар мен олардың жүйелерінің алып жиынтықтары болып саналады. Галактикалар миллиардтап саналады, сондай – ақ олардың әрқайсысында миллиардтаған жұлдыздар бар.
Болжамдар бойынша галактикалар ең ауыр элементарлық бөлшектер - гиперондардан тұрады, кейін жұлдыздар заттардың фрагменттелуі нәтижесінде түзілген. Бұл заттар галактикалардың ядросында әлі де кездеседі деген жорамалдар да бар. Кеңейетін Ғаламның теориясы астрономияның прогресіне себеп болған, бірнеше қиындықтармен кездесті. Үлкен жарылыстан кейін шексіз тығыздығы бар нүктеден ұшып шыққан зат, өзара тартылыс әсерінен бір – бірін тежеп, олардың жылдамдығы төмендеу керек. Бірақ тоқтау үшін бүкіл Ғаламның массасы да жетпейді. Осыған байланысты ғылымда 1939 жылы Ғаламдағы “қара ойықтар” туралы гипотеза пайда болды. Бұл ойықтар көзге көрінбейді, бірақ олар Ғаламның массасының 9/10 бөлігін құрайды.
Сонымен “қара ойықтар” дегеніміз не? Егер кез келген заттың белгілі бір массасы сол массаға шекті болып табылатын аз деңгейге жетсе, онда бұл зат өзінің тартылыс күші әсерінен тығыздала бастайды. Тығыздалу әсерінен затың массасы көбейіп, сәйкесінше заттың тартылыс күші де жоғарылай бастайды. Бұл тартылыс күшін жеңу үшін заттың жылдамдығы жарықтың жылдамдығынан да жоғары болуы тиіс. Сондықтан да “қара ойық” сыртқа ештеңі де шығармай, ешқандай жарықты шағылыстармайды, яғни көзге де көрінбейді. Сондай ақ “қара ойықтың” ішінде кеңістік өз бағытынан ауытқып, уақыт баяулайды. Осы “қара ойықтар” галактикалардың ядросын құрап, өте қуатты энергия көзі болған және олар жұлдыздарға дейінгі зат, яғни олардан жұлдыздар пайда болған деп жорамалданады.
1963 жылы квазарлар (квазижұлдыздық радиосәуле көзі) - ғаламдағы радиосәулелердің аса қуатты қайнар көзі ашылды. Олардың жарығының күші галактикалардың жарығынан жүздеген есе артық, ал көлемі олардан ондаған есе аз. Квазарлар – жаңадан түзілген галактикалардың ядролары болып табылады, яғни галактикалар әлі түзілу үстінде деген болжамдар бар.....

Атқан таң, арайлы күн,
Әсем бүгін.
Жас қосқан жасыңызға,
Бүгінгі шырайлы күн.
Нұрлы күн,
Күнтізбеде дара....

Өмір сондай тамаша,
Сезім оты оянса.
Жақсы көріп, ұнатып,
Жүрек оны қаласа.
Сүю деген ұнатудан бір басқа,
Сәл көрмесең сағыну.
Біреулерге қиялдау мен күйзелу,
Армандаумен өз-өзінді жұбату.
Ғашықтықты талай....

Бақыт деген бала күнгі кездерің,
Балалармен асыр-салып жүргенің.
Шаттықпенен күлкі ойнап жүзіңнең,
Ата-анаңмен бірге жүрген күндерің.
Бақыт деген бой жетіп,
Арман қуған кездерің.
Болашаққа көз салып,
Қиял қуған күндерің.
Бақыт деген уақытпенен жанару,
Сәбиліктен бойжеткенге....

Қолға қолы жақындап,
Сезім оты жарқырап.
Білгенінен жаңылып,
Іштен ұғып түсінген.
Ғашық қылған,
Бір біріне асық қылған,
Әр күніне шаттық қылған,
Кездер-ай....

Туған күнің құтты болсын,
Армандарың асқақ болсын.
Әрбір ойдын бағасы боп,
Даналығын арта берсін.
Текті жердін тұқымысын,
Билік айтқан Абылайдын заманыңда.
Сегіз бидін семіз биі атанған,
Байдалы-би....

Бойы сұнғақ, ойы шалғақ,
Жаны жомарт, кен пейілді.
Мейірімді жаны жайсан, рухы биік,
Ол менің Әбіш атам.
Тумаса да туғаныңдай әлпештеп,
Зура менен Серікті.
Өз қызыннан кем көрмей,
Еркелетіп өсірген.
От басының....

Өмір өзен арнасы мен тоғысқан,
Өмір өзен толқынымен жарысқан.
Өмір өзен ағып жатқан тоқтаусыз,
Өмір өзен өтіп жатқан білінбей.
Өмір ғажап, атып жатқан әр таңың.
Өмір ғажап, өтіп жатқан әр күнің.
Өмір өзен қос жағадан....

Әке деген асқар тауың білесің бе,
Әке деген асқар шыңың сезесің бе.
Әке деген аққан бұлақ нәр беретін,
Әке деген жол көрсетер ақылшың.
Әке деген бар жылуды жинап алған,
Ай мен күн.
Әкең барда қанат бітіп,
Құс сияқты ....

Сен алғаш маған ана деп сөйлеуді үйреттің,
Мейірімді жүрегіңмен.
Сен маған тәй-тәй басып жүруді үйреттің,
Болашаққа бағыт беріп.
Сен маған күлуді үйреттің,
Қуанышқа бөлеп мені.
Сен маған жамандықтан....