Негізі түйіндеменің басты мақсаты жұмысқа тұрушының  жұмысқа қабылдаушыға өзі жайлы мейілінше нақты және толық ақпарат беру. Төменде көрсетілген түйіндеме шағын ғана және өте қарапайым. Жұмыс түріне қарай түйіндеме де әркелкі болуы мүмкін. Әдетте, мемлекеттік мекемелерге белгілі бір стандарттарға сәйкес түйіндеме беру керек. Ол қысқа да нұсқа, маңызды деген ақпарат белгіленген, кейде сурет пен мақтау қағаздары, сертификаттар, ұсыным хаттарымен қоса жүреді.

Соңғы жылдары түйіндеме құжаты түрі кең таралып отыр. Түйіндеме кәсіпорынға, жұмысқа қабылдау алдында үміткерден түйіндеме (резюме) ұсыну талап етілуде. Жұмысқа қабылданушы үшін бұл түйіндеме құжатының басты мақсаты - өзін - өзі көрсету. Түйіндеме өмірбаян секілді жазылмайды. Түйіндеменің жасалуы еркін болады. Мұнда қызмет іздеп жүрген адам өзінің білімі, еңбек тәжірибесі, жеке жетістіктері, кәсіпқойлық деңгейі, басқа да дағдылары туралы мәліметтерді түйіндемеге қысқа әрі нұсқа етіп тізіп жазады. Жұмысқа алушы адам түйіндеме құжатына қарап....

Жігіт жүріп жүрген қызын үйіне әке шешесіне таныстыруға алып келеді. Үйіне кіріп келген жерде жігіттің әкесі күтіп алады, сол кезде қыз байқамай жел шығарып қояды. Қыз сасқаннан байқамай қалсын деп....

Қыз бен жігіт сәкінін (топчан) үстінде кездесіп отырады. Бір кезде қыз байкамай осырып қояды. Сол кезде жігіт сәкінің астында жатқан итке: ақтөс кет -дейді. ҚыздыҢ көнілі жайланып тағы да осырып жібереді жігіт тағы: ақтөс кет! Деп айкайлайды. Бір кезде қыз бәрібір иттен көріп жатыр ғой деп тағы осырып жібереді. Сол кезде жігіт......

Жақында Келімбет деген танысыма жолығып қалдым. Өзі көңілді, қуанышы қойнына сыймай бара жатқан секілді. Амандық-саулықтан соң келіншегінің босанғанын, соған перзентханаға....