Осыдан бірнеше жыл бұрын Айым өте бақытты болатын.Оқуын үздікке бітіріп,қуанышында шек жоқ еді.Бәленің бәрі сол диплом алған күні басталды.Сол күні достары диплом алғанымызды тойлаймыз дегенсоң Айымды құрбылары қоярда-қоймай сауық кешке алып кетті.Би билеп, достарымен өткен күндерді еске алып уақыттың қалай өтіп кеткенін байқамайда қалды.Айым сағатына қарап кеш боп кеткенін біліп кетуге қамданды.Құрбыларына кеттік десе олар көнбеді.Сыныптасы шығарып салам деп еді көнбей үйіне жалғыз кетті.Жолда келе жатып алдынан 2-3 бейтаныс еркек көрінді.Айымның жолын тосып,оған тиісе бастады.Біреуі:"Қарындас жарым түнде неге жалғыз жүрсіз?Оданда жүр менімен пәтерге көңіл көтереміз."деді.Бұл Айымның намысына тиді.Жыны келіп әлгінің бетінен ұрып жіберді.Сонан кейін жігіттер қызға жабысады.Көтеріп алып көлікке салайын деп жатқанды бір жігіт келіп бұзақылармен төбелесіп кетті.Кенет бұзақылардың бірі пышақ алып жігітке сұқпақшы болып еді,бірақ пышақ өзінің досына кіріп кетті.Жараланған жігіт жерге жатып тыпыршылап жатыр еді.Бұл кезде қалғандары ізін суытып үлгерген.Айым мен әлгі батыр жігіт жаралына аураханаға апарды.Қараңғыда бір-бірін көрмеген екен.Айдарды дәрігерлер операция столына алып кетті(жараланған жігіттің аты Айдар болатын).Сол кезде Айым өзін құтқарған жігітпен танысып алды.Оның аты Ермек екен.Бір-бірінің телефон номерін жазып алды.Содан кейін Ермек Айымды үйіне апарып салды да,өзі ауруханаға кетті......

Мұнан жиырма жыл бұрынғы бір жәйт есіме түсіп отыр. Бір танысым алты қыздан кейін ұлды болып, бесіктойға бардық. Сондағы әкенің қуанышын сөзбен айтып жеткізу қиын. Торсық шеке ұл сүйген ананың да бақыттан басы айналып жүргені анық. Осы отбасының мұнан бір жыл бұрын шаңырағы ортасына түсуге шақ қалғанын біреулер білсе, ендігі біреулер тіпті күмәнданбас. Оның тарихы былай.

Жанармай құятын стансада оператор болып істейтін. Тимурмен 90-шы жылдардың басында танысқам. Сол тұста жанармай құятын станцияда танысың болмаса, көлігің жүрмей қалатынын мұндайды басынан кешкендер жақсы біледі. Екеумізді таныстырған сол мұқтаждық еді десем, өтірік емес.
Бір күні бекетке барсам, Тимур ішіп отыр екен. Әйелімен ажырасатынын айтты. «Кім кінәлі?»
- Мен кінәлі, - дейді.
- Не бүлдірдің?
- Көзіне шөп салдым… - Тимурдың алты қызы барын білетінмін. Келіншегі де бір аяулы жан.
- Не болды? Қалай болды? Түсіндіріп айтсаңшы, - деймін қапелімде ыңғайсыз күйге түсіп.
Оның әңгімесінен ұққаным – бекеттің жанындағы бір үйде күйеуі қайтыс болған келіншек тұрады екен. Сол әйел шелегін көтеріп, бекеттегі колонкадан су алуға жиі келіп тұрады. Сөйтіп жүріп, бұл екеуінің таныстығы достық шеңберінен шығып кетеді. Күйеуінің жұмыста көңілдесі бар екенін «жанашыр» адамдар Тимурдың әйеліне жеткізеді. Ол айғайға басып, күйеуін үйден қуып шығады.
- Енді қайтпексің?.....

2011 жылдың көктемі еді... Мен колледждің 3 курс студенті болатынмын. Әдеттегінше түстен кейін жатақханаға келдім. Келсем бөлмедегі құрбыларым сыртқа шығып келейік деді. Мен шаршап тұрсам да құрбыларымның көңілін қимай, шығуға келістім. Бірақ сол күні шыққанымды ешқашан ұмытпаспын... Өйткені сол күні жүрегіме өшпес жара салған жанды кездестірдім...Оқиғаның қалай болғанын басынан бастап баяндайын...
Мен, Балнұр және Сая үшеуіміз жатақханаға жақын маңдағы аллейкаға қыдырып шықтық. Сөйтіп бір орындыққа келіп отырдық. Бізге қарама қарсы орындықта бір 3 жігіт отырды. Кішкене уақыттан соң олар біздің жанымызға келіп, таныса бастады. Арамыздағы әзілқойы Балнұр болатын. біздің әңгімеміз жарасып кетті. маған олардың ішіндегі Азамат деген бала ұнап қалды. олар біздің телефон нөмерлерімізді алды. Содан соң біз Азамат екеуіміз жақсы сөйлесіп кеттік. Біз бірнеше рет кездескеннен кейін, ол маған жүруді ұсынды. мен келісімімді білдірдім.Содан бастап менің бақытты күндерім басталып кетті. Ол дәл менің ойымдағы жігіт болатын. Мінезі көңілді, менің көңілімді көтеріп жүретін, сәл ашулансам өзінің сүйкімді қылықтарымен бәрін ұмыттырып жіберетін. Екеуміз жиі саябаққа баратынбыз, кинотеатрларға барып уақытымыздың қалай өткенін байқамай қалатынбыз. Кейін бәрі тез өзгере бастады, одан күмандана бастадым. Оның сылтаулары көбейіп, маған таныс емес достарымен жиі кездесіп қыдыра бастады. Оған звондасам ылғи жауап бермейді, жауап бергеннің өзінде қолының бос емес екенін айтып, кейін өзім хабарласамын деп, хабарласпай кететін. Мүмкін бір қиындықтар пайда болған шығар деп сұрасам "саған оның керегі не? деп дөрекі жауап қайтаратын. Мен оны қатты сүйгендіктен барлық дөрекі сөздерімен, жағымсыз қылықтарына еріксіз шыдадым. Бірақ оның неге осылай жаман жағына өзгеріп кеткенін түсінбедім...Екеуміздің арамызда бәрі де тамаша болатын, әлде оған қатты ғашық болғандықтан ба, оның ондай мінезі бар екенін байқамаппын......

Мен өз оқиғамды айтып шер тарқатқым келеді. Мен 7-сыныптын соңына қарай алғашқы махаббатымнан көнілім қалып кетти. Себебі ол менің атымнан агентте мені жақсы көретін бір балаға сөз салыпты. Ол баланы басында ұнатпайтынмын. Кейін ол балаға өзім емес екенімді айтып жүрмей ақ қояйык дедім. Содан екеуміз дос ретинде араласып жүрдік. Есімін Д деп айта берейін. Өзім кішкентайымнан бала ұксап жүргендіктен жігіттерге қызықпайтынмын. Алғашқы махаббатымды қанша қимасамда ұмытуға тырыстым. Отбасы жағдайына байланысты 8-сыныпты баска ауданда окыдым. Ұмыту үшін көп жігіттермен араластым. Әр демалыс сайын ауылға келетінмін. Д мен агентте ғана сөйлесетінмін. Кейін ватсапта да жазысып жүрдік. Анда санда телефонмен сөйлесетінбіз. Ол менен 1 сынып жоғары оқиды. Екеуміздің нөмеріміз екі түрлі болатын. Мен актив ол Теле 2. Д әр сөйлескен сайын маған Теле 2 номер алшы дейтін. Мен бір күні ашуланып алмаймын дедім. Ол жарайды өзін біл деп өшіріп қойды. Одан сон мүлдем қоңырау шалмады.

Жаз болды мен үйіме келдім. Бір күні теле 2 ном алдым. Бірақ Д ға айткан жоқпын. Сыныптастарымның көбісінде теле 2 бар еді солармен сөйлесіп жүре бердім. Бір күні Д ға звандадым. Біріншісінде не айтарымды білмей қойып қойдым. Ол өзі звандады. Солай күніге сөйлесіп жүрдік. Күннен күнге ұната бастадым. Бір күні сөз салды келістім. Жүріп жүрдік. .....

Ол — өте әдемі, әрі пысық келіншек еді. Алайда, осыдан бірнеше ай бұрын — жол апаты салдарынан, өмір бойы көзі көрмейтін зағипқа айналды. Операциядан соң, әйелінің соқыр болып қалғанын естіген күйеуі «— Оны ешқашан тастамаймын. Аяғына дейін қолдау көрсетемін» деп, өзіне сөз берді. «— Күйеуіме жүк болдым. Ауыртпалық салдым» деп, ойлай ойлай, әйелінің денсаулығы нашарлай түсті. Ал күйеуі болса, әйелін тез арада депрессиядан шығару керектігін ойлап, психолог мамандардың көмегіне жүгінді. Өйткені, жас әйел күннен күнге өзімен-өзі болып, ешкіммен сөйлескісі келмейтін. Ешқайда шыққысы келмейтін тұйық мінезді болып кетті. «— Әйеліме қалай көмектессем екен?» деп, жолдасы көп ойланды. Ақыры ескі жұмысы есіне түсіп, әйелінің тез арада жұмысқа кіруіне көмектеспек болады. Бірақ, сәл нәрсеге ренжіп қалатын, тез жылап қалатын, үйде көңілсіз отырғысы келетін әйеліне — оны қалай айтсын?!

Бір күні бар батылдығын жиып, енді әйелінің де жұмыс істеу керектігін айтады. Әйелінің үрейі ұшады.

— Мен соқырмын, білмеп пе едің!? Қалай жұмыс істей алады дейсің? — деп қатты ашуланады. Жолдасы оған қолғабыс болатынын, таңертең жұмысқа апарып, кешкісін жұмыстан өзі алып кететінін айтады. Әйел үмітсіздікпен келіседі. Өйткені, күйеуін жақсы көретін және оны ренжіткісі келмейтін. Осылай жұмысқа бірге барып, жұмыстан бірге қайтып жүрді. Көңіл күйі жақсара бастаса да, бұрыңғыдай әлі ашық, жарқын емес-ті. Күйеуі де осыны жақсы білетін. Бір күні:.....

Он екі жыл отбасылық өмірден соң, менің жан жарым ресторанда тамақ ішуге және киноға баруға өзге әйелді шақыруымды қалады. Ол :
- Мен сені сүйемін, бірақ сені менен де артық сүйетін бір әйел бар... Мен уақытыңды сол әйелмен өткізгеніңді қалаймын - деді.

Уақыт бөлу керек болған өзге әйел - менің Анам болып шықты. Ол 19 жылдан бері бөлек тұратын. Менің үш балам мен жұмысым анама көңіл бөлуіме кедергі болатын, сол үшін анда-санда барып тұрдым.
Сол түні оны кешкі тамақ пен киноға баруға шақыруға қоңырау сақтым.
- Не болды? Жағдайың қалай? - деп бірден сұрады.
Менің анам - егер телефон кеш шырылдайтын болса, жаман хабар ма деп ойлайтындардың қатарына жатады.
- Менімен бірге уақыт өткізуге қалай қарайсыз - деп сұрадым. Ол бір - екі секунд ойланып:
- Мен оны қатты қалаймын - деп келісімін берді......

Осыдан жеті жыл бұрын. Маусым айының он жетісі. Жайма шуақ күннің елесі де көрінбейді. Аспан қара-сұр түске боялып, жаңбыр тоқтамастан нөсерлетіп, құйып жатыр. Мен бар жоғы тоғыз жаста едім. Біздің үйіміздің дәл жанында орналасқан 304-пәтердің арғы жағындағы ащы зар қатты әсер еткен болуы керек, әлі күнге дейін есімнен кетер емес. Бұл үйде ұзын бойлы, қолы ашық, жүрегі таза еркек, иманды, өзгелерге тек жақсылық ойлайтын, күннің сәулесіндей шуағын шашып жүретін қамқор әрі мейірімді әйел, тәрбиелі, үріп ауызға салғандай сұлу, ақылы көркіне сай қыздары - Айманмен үшеуі тұрушы еді. Міне, бүгін ошақтың ұйытқысы болып отырған – аяулы жар, қамқор ана о дүниеге аттанды.
Содан бері үш жыл өтті. Айман екеуміздің арамыз жеті жас болса да құрбы едік. Қазір оның көзінен бұрынғыдай ұшқынды, бойынан бұрынғыдай сенімділікті байқай алмайсың. Анасының қазасынан кейін ашылып та сөйлемейді, үйінен де көп шықпайды. Жер басып жүруінің бір-ақ себебі бар. Ол - әкесі. Айманның орнына өзімді қойып көргем, сондықтан оның не ойлап, не сезетіндігін жақсы білем. Десе де, жас қыздың күннен күнге шынайы өмірден алшақтап бара жатқандығын көру, жаныма ауыр тиуші еді......

Бір күні кешкілік уақытта бір жас жігіт өзінің көлігімен жұмысынан келе жатыр екен. Оның сол кездегі көңіл-күйі тамаша еді! Оған да себеп бар, өйткені оны 2 демалыс күн күтіп тұрған. Көктем еді. Көшеде қаптаған қыдырып жүрген адамдар. Бір мезетте, оның машинасы бірдеңеге тірелгендей болды…

Ол лезде тормоз беріп, мән жайды білуге машинасынан шықты. Оның машинасының қасында қағылған 11-12 жасар бала жатыр екен… Ол бала еш қимылсыз жатты. Құжынаған адам қағылған баланың қасына тез жинала кетті. Араларынан біреу пульсын қарап: «Бұл бала тірі! Тезірек ауруханаға жеткізу керек!» деген аз да болса жұбатарлық хабар айтты. Әлгі жігіт баланы өзі апармақшы болып, салонына баланы жақсылап орналастырды да, дәл оқиғаның болған жерінен алыс емес бұрыштағы ауруханаға апарды. Ауруханада ол бір дәрігерді ұстап алды да мән-жайды түсіндірді. Баланы дәрігерлер «приемный покойға» апарды......

Мен сіздердің өз өмірлеріңізбен ел өмірін толыққанды, сәнді
және бояуы қанық ете алатындарыңызға кәміл сенемін.
Жаңа ғасырға Қазақстанды сіздер алып барасыздар!
Н.Ә.Назарбаев

Мен биылғы жылы он бес жасқа қадам бастым. Бала деуге келмейтін, бойжеткендеуге жетпейтін, жасөспірім кезеңге аяқ бастым. Білгенімнен білмейтінім, көргенімнен көрмегенім көп. Мен үшін жұмбақ, таңсық нәрселер жетерлік. Өзгермелі қоғамда, дамыған заманда болашағымды болжай алмасам да,келешекке үлкен сеніммен, алдағы өмірге деген үкілі үмітім бар.

XXI ғасырда болашаққа қарыштап қадам басқан елімнің жетістіктерін күнделікті баспасөз беттерінен оқып танысамын, теледидардан көріп марқаямын. Асқақтаған Астанам, көкпен таласқан Бәйтерегім, жұрттың көз-қуанышына айналған туған жерімнің табиғаты мен оны мекен еткен ұлыс пен ұлт өкілдерінің тату-тәтті тұрмысын мақтан етемін.Кім келсе де құшағын жая қарсалатын, нанын бөліп жеуге даяр тұратын, қызын аялаған, ұлын ардақ тұтқан, бейбітшілікті ту еткен ерекше елдің перзенті болғаным үшін шаттанамын. Елімнің қай түкпірін сөз етсем де туған жерге деген сезімім сана төріне сан түрлі ой, толқыныс әкеледі......

Бақыт жолы біліммен табылады...
Ахмет Йүгінеки

Қай заманның болмасын, өз қиындығы, өз тартымдылығы бар. Қазақ халқының басынан не өтпеді десеңізші!.. Оған дәлел, тарих айнасы – көркем әдебиет. Небір аласапыран кезеңдерді, аштық, соғыс, небір жылан үстіне бозторғай жұмыртқалаған мамыражай өмірді көз алдымызға әкелетін әдебиет емес пе? Сондай шығармалардың бірі – Жүсіпбек Аймауытовтың «Ақбілек» романы.

«Ақбілек» - Қазан төңкерісінен кейінгі азамат соғысы зардабының әсерінен қазақ ауылының өмір-тіршіліктері мен таптық тартыс кесірінен қорлық көрген қазақ қызының ауыр тағдырға берілмей, «көзі ашық, көңілі ояу» тұлғаға дейін көтерілгендігін баяндайтын туынды.

Ақбілек – ата-анасының бауырында еркелеп өскен, ауыл ішінде «Мамырбайдың Ақбілегі» болған, бір мезетте анасынан айрылса, сол мезетте өзін өлдіге санайтын оқиғаға ұшыраған, сөйте тұра тағдырға қасқая қарсы тұрған қайсар қазақ қызы. Оған дәлел – орыстың мазағынан соң жалғыз қалып, жапан түзде қасқырмен алысып, ерлікпен жеңуі. «Ақбілек аллалап, қасқыр абалап, Ақбілек сабалап» отты көзді жыртқыштармен көп алысты. Былайғы уақытта қарусыз түз жануары алпамсадай еркекке де оңай алғызбайды, ал Ақбілек еш қарусыз-ақ, «қасқыр оттан қорқады» дегенді есіне түсіріп, шоқты алаулатып жауын қуды. Осы тұста Ақбілекті қайсар, жауына оңай берілмейтін адам ретінде танимын......