Білім – арзан,
білу – қымбат
Зерттеудің тақырыбы: Ертегілердегі өлшем бірліктер
Зерттеудің мақсаты:
Қазақы өлшемдер жайлы іздену, мағлұматтар жинау және қазақ ертегілерінде кездескен қазақы өлшемдерді табу
Зерттеудің нәтижелері:
Мектеп бағдарламасында, күнделікті өмірде қазақы өлшемдердің нақты қолданылмауы, қазақ ертегілерінде кездесетін өлшемдерді мысал ретінде сабақта жиі қолданса, оқушаларға кеңінен мағлұматтар берілуге бағытталған ұсыныстар.

Халық өлшемдерінің түрлері
- ұзындық өлшемі
- салмақ өлшемі
- көлем өлшемі, мөлшері
- уақыт және мезгіл өлшемдері
- ауа райы өлшемдері.....

«Бесік жыры - тәрбиенің қайнар көзі» тақырыбында жазған ғылыми жобасына
Пікір
Оқушының «Бесік жыры - тәрбиенің қайнар көзі» тақырыбында жазған ғылыми жобасы қазіргі таңда өмірде қолданыла бермейтін тың тақырыптардың бірі.
Ол бұл ғылыми жұмысында тәлім - тәрбиенің бүгінгі көрінісі өз халқының өткені мен бүгініне байланысты екендігін түсіндіре алған. Сәбиіне баяу ырғақпен айтылған анасының әлдиі, бесік жырының тәрбиелік мәнін және қазіргі таңдағы бесік жырын айта алмайтын аналар туралы айтылған. Бесік жырының басты қызметі мен тәрбиелік мәнін ашып көрсеткен.
Жұмысында ауыл әжелерінің айтқан бесік жырлары енгізілген. Бір - біріне сазы да, сөздері де ұқсай бермейтін, бірінен - бірі асып түсетін осы бір «әлди әндерді» жазып алып, жинақ етіп шығару қолға алынса нұр үстіне нұр болар еді – деп қорытындылаған. .....

Өткен күн, кеше, тарих
Келер күн, ертең сыр
Ал бүгінгі күн - үлкен сый
«Ұлытау аймағы аспан астындағы алып мұражай»
Ұлытау – ұлт ұясы, ұлы даламыздағы талай тарихтың куәсі болған қасиетті мекен. «Қазақ халқының бесігі», «көшпелі халық мәдениетінің, дала өркениетінің алтын кіндігі» аталған бұл өлкенің бүккен шежіресі көп. Сондықтан да қазақ үшін қасиетті бұл мекеннің төрінде Елбасының тарих жайлы ой - толғауының өзі үлкен мағынаға ие.
Ұлытау – өте қасиетті жер. Ұлытау деп аталуының өзінің тарихи мәні бар деп жалпыны Ұлытауға қатысты тарихымыздан ұлағатты тағылым алуға шақырған Елбасы қазақтардың «кеше ғана пайда бола салмаған» халық екенін айтады. Ел тарихының түпкі бастауы сонау ғұндардан, одан кейін Алтын Орда дәуірі, артынша Қазақ хандығының өмір сүруімен байланысатынын, бұның барлығы қазіргі таңдағы егеменді ел болып отырған Қазақстанның тәуелсіздігіне ұласқанын Елбасы тарихшылардан артық айтпаса кем айтқан жоқ. Мұның өзі Мемлекет басшысының белді саясаткер ғана емес, халқының тарихына қанық, ұлтының болашағын ойлаған тұлға ретінде де бейнесін аша түседі. Ал тәуелсіздігіміздің қаншалықты қадірлі екенін Нұрсұлтан Назарбаев «¬Қазақ халқы сан ғасырлар бойы өзінің егемендігі мен тәуелсіздігі үшін күресіп келді. Өзінің ең жақсы қасиеттерінің: қатер төнген сәтте бірігіп, ұйымдаса білуінің, сондай-ақ, басқа халықтармен бейбітшілік, келісім мен тату көршілік жағдайында тұруға деген ынта - ықыласының арқасында ол тарих тасқынының астында қалып қоймай, өзінің мемлекеттігін қалпына келтіре алды», деп бұрындары да айтқан болатын......

Зерттеу жұмысының өзектілігі.
«Графиктер өмірде қерек пе, оларды өмірде пайдалана аламыз ба?» деген сұраққа мен жауап іздеп, оны зерттеу барысында сұрағыма жауабымды таптым. Біз графиктер тақырыбын 6 сыныпта өткен болатынбыз. Оқулықта бұл тақырып өте қысқа болғандықтан, графиктердің басқа салада қолданылу менің қызығушылығымды тудырды. Сол уақыттан бастап, графиктерді зерттеуді бастадым. Зерттеу жұмысы кезінде жоба жетекшім Маржан Жұмағазықызы екеуіміз басқа сала қызметкерлерімен танысып, графиктерді өз тілінде қалай оқитынын біліп қайттық. Зерттеу жұмысымның өзектілігі - графиктің өмірде қолданысын көрсету, сабақта алған білімдерін күнделікті өмірді пайдалана алу болып табылады.
Мен алда «Айналамыз толы графиктер» зерттеу жұмысымды одан әрі жетілдіріп, графиктердің басқа да салаларда қолданылатынын зерттегім келеді......

Планеталардың түрлеріне жалпы сипаттама
Күннің төңірегінде оның тарту күшінің әсерінен жерді қоса есептегенде 9 ірі аспан денелері болған. Олар: Меркурий, Шолпан, Жер, Марс, Плутон айналып жүреді. Олар – планеталар (грекше – кезбе деген сөз).
Планетаның Күн төңірегіндегі жолы орбита деп аталады (латынша – із, жол). Күнге ең жақын орналасқан Меркурий, одан кейін Шолпан, Жер, Марс, Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун, ең қашықтығы Плутон. Олардың өлшемі де түрліше – жерден үлкен, кішісі, сонымен шамаластары бар.
Планета – өзінен жарық шығармайтын салқын дене. Дегенмен, түнгі аспанда олар да жұлдыз сияқты жылтырап, көрінеді. Олай көрінетін себебі: планетаның бетіне күннен түскен сәуленің шағылысуына байланысты екен. Планета – «кезбе жұлдыз» деген мағынаны беретін грек сөзі. Жұлдыздар сияқты планеталар да белгілі бір орында тұрмайды, үздіксіз қозғалып аспан әлемінде жүреді. Себебі олар күнді айнала қозғалады. Планетаның пішіні шар тәріздес келеді және барлығы да осінен айналады. Күн шығар алдында және кешке күн батқаннан кейін Шолпан жарқырап ерекше көзге түседі. Күн жүйесіндегі аспан денелері топтасқан – «Құс жолы» галактикадағы шоқжұлдыздардың бірі. Құс жолы көзге қарай аспан әлемінде айқын көрінеді. Құс жолы қазіргі телескоптармен байқағанда көмескі жарқыл шығаратын аса көп жұлдыздар шоғырын көреміз, ал жай көзге ол тұтасқан шұғыла болып көрінеді. Құс жолы орасан зор жұлдыздар жүйесі. Галактика құрамына кіретін жұлдыздардың негізгі бөлігі. Галактикағы сонымен қоса жер аспанда байқалатын басқа да жұлдыздар мен өз жұлдызы күн де жатады. Галактикадағы жұлдыздардың жалпы саны орасан көп – шамамен 100 миллиардтай. Күн – Галактиканың қарапайым жұлдыздарының бірі......

Бұл жұмыста жеке отбасылық шаруашылықтағы сиыр тұқымы туралы мағлұматтар жинақталды. Дүкенде сатылатын сүттің құнары мен құрамы са - лыстырылды. Жылдың әр мезгілдерінде жеке отбасылық шаруашылықтағы сиырлардың жеген азығына байланысты алынатын сүттің майлылығы өзгеретіні анықталды. Сүттің және сүт өнімдерінен жасалатын тағамдардың жасалу жолдары қарастырылды. Сүт пен сүттен жасалған тағамдардың адам ағзасына тигізер әсері жайлы мағлұматтар қарастырылды
Пікір
ШҚО, Семей қаласының №27жалпы орта білім беретін мектебінің 4 «В» сынып оқушысы Ергалиева Аружанның «Сүт тағамдары және оның денсаулыққа пайдасы» атты зерттеу жұмысын жүргізді. Бұл жұмысында сиыр малының тұқымы, онан алынған өнімдердің алуан түрлілігі мен құнарына, адам ағзасына тигізетін әсеріне тоқталды. Сүт өнімдерінің сиырдың жыл мезгілдеріне байланысты жеген азығының құнарына байланысты өзгеретінін салыстырып дәлелдеді. Сүт өнімдерінің отбасына қаржы жағынан пайдасы бар екенін есептеді. Сондықтан бұл жұмыс маңызды және актуалды деп есептеймін......

Ғылыми жұмыстың міндеті: ізденімпаздық қасиеттерге жетелеу, ойы орамды, шығармашылығы дамыған, шешен, адамгершілігі мол тұлға қалыптастыру
Жас ұрпақты сапалы да саналы ой еңбегіне тәрбиелеуде математиканың алатын орны ерекше. Қазіргі заман – математика ғылымының өте кең, жан – жақты тараған кезеңі. Ал талапқа сай математикалық білім берудің басты шарты – математикалық мәдениеттіліктің деңгейін көтеру болып табылады.
Математика сөзінің өзі грек тілінде білім, ғылым деген мағынаны білдіреді. Олай болса ежелгі замандардан – ақ математикалық білімді ғылымдықтың жоғары дәрежесі ретінде қабылдаған.
Математика – ғылым болмысынан балама ұғымдар. Сондықтан да математика барлық ғылымдардың логикалық негізі – күре тамыры ретінде қарастырылады;
Математика ең алдымен оқушылардың дұрыс ойлау мәдениетін қалыптастырады, дамытады және шыңдай түседі......

Домбыра туралы ұғым алу
Аталар мұрасы - халық қазынасын сақтау
Домбыра құрылымын білу
Домбыра тәрбиесінің маңызы
Ата - бабамыздан қалған дәстүрді жалғастыру
Домбыра аспабын бүкіл әлемге таныту

Жобаның өзектілігі:
Ұлтымыздың әдет - ғұрпымен салт - дәстүріне жан бітіріп оның құнды қалпын сақтау. Ата - бабамыздан қалған асыл мұраны жаңғырту. Отанға деген, еліне деген сүйіспеншілік қасиетін арттырады.

Жобаның болжамы:
*Қазақтың рухын көтеретін – қоңыр үнді домбыра. Қоңыр үнді қалыпқа келтіру арқылы қазақ жастарының ақыл - ойы, санасы өзгерер еді.

*Егер де әр қазақтың үйінде төрінде домбыра болса және оны балаға
жастайынан үйретсе, «Домбыра тартқан бала ешқашан жамандыққа бармайды»,
«Домбыра тартқан бала адаспайды» деп ертеде ата - бабамыз текке айтпаған......

1 – тарау Перифраза туралы жалпы түсінік
1. 1 Перифраза туралы түсінік
1. 2 Перифразаның зерттелуі
1. 3 Перифраза фразеологизмнің қомақты салаларының бірі
2 - тарау Перифразаның құрылымдық типтері
Есім перифразалар
2. 1 Ақын – жазушылар тіліндегі есім перифразалар
2. 2. Халық ауыз әдебиетіндегі есім перифразалар
Етістікті перифразалар
2. 3 Ақын – жазушылар тіліндегі етістікті перифразалар
2. 4 Халық ауыз әдебиетіндегі етістікті перифразалар
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Анотация
Зерттеу жұмысымның тақырыбы: Қазақ тіліндегі перифраза табиғаты

Зерттеу жұмысымның мақсаты: Қазақ тіліндегі перифразалардың пайда болуы мен қалыптасуына барлау жасап оның құрамы мен басқа да тілдік құндылықтармен байланысын анықтау.

Гипотеза: Қазақ тілі ұлт болмысын танытатын бейнелі тіркестерге бай. Ұлттың ментальдық өрісінің ауқымы мен көркемдік ойлау қабаттарын және қазақ тілінің есепсіз тіл қуатының молдығын білу үшін ұлт тіліндегі көркем сөздерге жүгінген жөн. Халықпен бірге жасап келе жатқан эмоциялық мазмұны жоғары образды тіркестердің өміршеңдігін оның қолданысынан байқауға болады. Осындай образды көркем сөздердің қатарына перифразаларды да енгізуімізге әбден болады. Бірақ перифразалар жазба әдеби тілдің қатталған беттерінде қалып бара жатыр, ал бүгінгі ұрпақтың ауызекі сөйлеу тілінен жиі ұшырату қиын. Қазіргі қазақ ұлтының ой терең болғанымен тілі жұтаң. Ал жастар тілі қасаң тартып, қысқа қайрылатын сөздер мен тіркестерге ауысуда. Осындай қоладаныстан шығып бара жатқан құндылықтарымыз келешек ұрпақтарымызға жетпей қалуы мүмкін......

Өсімдік - өмір нәрі, өмір сәні.
Өсімдіктер әлемі – тірі табиғаттың бір бөлігі. Өсімдіктер адам өмірімен және жануарлар әлемімен де тығыз байланысты. Табиғатта өсетін өсімдіктердің адамзатқа тигізетін пайдасы зор. Олардың кейбіреуін тамаққа пайдаланса, енді бір тобын әртүрлі шаруашылықта пайдаланады. Өсімдіктер адам өміріне қажетті ауаны оттегімен байытады. Өсімдіктер қалалар мен ауылдарды шаң - тозаңнан қорғайды. Яғни, өсімдіктер адам көңіл - күйіне ерекше әсер етеді. Бөлмеге жасыл өсімдік өсірсеңіз, өзіңізді бөлмеде емес, ерекше бір орында отырған сияқты сезінесіз. Өсімдік адамның денсаулығын нығайтып, бойына күш береді. Қоғамдық орындарда, бөлмелерде өсімдік өсірілсе, олардың хош иісі мен сәнді реңі адамның жүйке жүйесінің жұмысын жақсартып, көңіл - күйін шаттандырады. Адам өсімдіктерді сәндік үшінде өсіріп эстетикалық ләззат алады. Өсімдіктер айналадағы шуды да бәсеңдетеді. Ал шудың адамның жүйке жүйесіне жағымсыз әсер етіп, қан қысымын көтеретіні белгілі. Ағаштар жол жиегіне неғұрлым жиірек орналасса, соғұрлым дыбысты жақсы басады......