Мұғалімдер оқушыларға ең маңызды дүниелерді үйреткеннің орнына көптеген қиын тапсырмалар береді. Көбі мектепті аяқтаған соң қарапайым өмірлік тапсырмаларды орындай алмай жатады. Алайда мектеп пәндері адамның болашағы жарқын болуына көмектесетін құрал емес пе еді?

Сәтемір жеті жасар күнінде атасынан жетім қалыпты. Күндерде бір күн Сәтемір далада ойнап жүріп, бір ескі тамның түбінде шаршаған соң сүйеніп, жан-жағына қарап жатса, бір аяғы ақсақ құмырсқа тамның төбесіне қарай өрмелеп барады да, орта шеніне барғанда құлап түседі.Тұра салып тағы да өрмелейді, манағыдан гөрі жоғарырақ.....

Шоқанның шын аты — Мұхамедханафия. Анасының еркелетіп қойғаны — Шоқан. Шоқыдай биік, таудай асқақ деген мағынаны білдіреді.

Шоқан бес жасында хат таныған. Әкесі Шыңғысқа ескі жыр....

Ақ таңнан алса мазаны дүбір,
Арманға бастар асыл мұң.
Ақындық тағдыр.....

Шексіздікке шырмалған бір шерлі едім,
Сезімі елткен сағымға.
Ең аяулы әнім болдың сен менің,
Әлдилейін жанымда.

Әлди, әлди... алыстағы аңсарлы ән,
Көңіл сенсіз.....

Өзімді іздедім, сезімді іздедім,
Мейрімге зәру ғасырдан.
Уақытқа айтар сөзімді іздедім,
Мыңжылдықтарға шашылған.

Басымнан көшкен тағдырға налып,
Сезімге малдым.....

Өмір барда өтеді бастан сынақ,
Күндерің де өтеді шашқан шуақ.
Жүрегімді төседім жолыңа әкеп,
Жанарыңнан кеткенде жас тамшылап.

Шабыт іздеп, шарқ ұрған шетте қалып,
Ақын едім мен де бір.....

Қара түннің құшағында ой налып,
Тағы отырмын жүрегімде күз жылап.
Тәнім - мұңға, жаным - жырға айналып.

Неге мені адастырды жолдар кіл?
Аспанымда Ай жүзеді.....

Бұл жолы Бәйгеторы бәйге алмады,
Бақыттың осы шығар айналғаны.
Көмбеге бұрын жетті көз алдында,
Көлбеңдеп Көк теңбіл ат қай-қайдағы.

Торының «тақтан» солай тайғаны ма?
Қалды енді бұл тірлікте.....

Пері қызын іздеп шықтым жолға мен,
Сеңгір-сеңгір таулар асып сорлап ем.
Желмаяға мініп алып жер шалдым,
Ілбіп басып келе жатыр ол да әрең.

Апырма-ай, қай бағыттан табамын?
Қармағымды қай өзенге.....