Қолына уақыт пен кеңістіктің байланысын ұстап, кіршіксіз балалық әлеміндегі күш- қуат пен ақылды, талантты ашып, барлық күрделі нәрсені қарапайым тілмен жеткізе білетін, дүниенің жанды сұлулығын көрсетіп, жан дүниесінің бар болмысын көре білетін адам- жаңа тұрпатты мұғалім. ХХІ ғасырдың жан- жақты біліммен қаруланған, алған білім білік дағдыларын кез-келген жағдайда тиімді пайдалана алатын жеке тұлғасын қалыптастыру үшін жаңашыл мұғалім ролі зор. Жалпы адамзатты толғандырып, әлемнің басты проблемасына айналған «Мұғалімдер оқушыларды ХХІ ғасырға қалай дайындайды?» деген сұрақтың аясында мен де ойлана келе, өз тәжірибемді барынша жаңашылдыққа бағыттау қажет деп қарастырдым.
Пән: Биология Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Тірі ағзалардың көп түрлілігі. Биосфера және экожүйе Сабақ тақырыбы: Экожүйедегі энергия тасымаланың тиімділігі. Энергия ағыны және қоректік тізбектер. Экологиялық пирамида түрлері. Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 9.3.1.2 - энергия ағымының тиімділігін есептеу 9.3.1.3 - энергия, биомасса және сандар пирамидаларын салыстыру Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар: қоректік тізбек құрады қоректік тізбекте өндірушілер, тұтынушылармен ыдыратушыларды анықтайды пирамиданың үш түрін суретінен анықтайды Оқушылардың көпшілігі: ресурстардағы веб-сайттың көмегімен өздерінің қоректік тізбектерін құрайды.есептеулерді жұпта орындайды. энергия ағыны тұрғысынан экологиялық пирамиданы сипаттайды Кейбір оқушылар: қоректік тізбектегі энергия ағымы мен заттардың айналымын талдайды.Есептеулерді өз бетімен орындайды. .....
Еліміз тәуелсіздік тәжін кигеннен бері көптеген қазақ тілшілері латын әліпбиіне көшу мәселесін көтеріп келеді. Латын әліпбиіне көшу туралы ой-пікірлер 1926-1929 жылдардан бастап бастау алғаны баршамызға тайға таңба басқандай белгілі. Ағартушы-педагог ғалым Ахмет Байтұрсынұлы айтып кеткендей, «Ұлттың сақталуына да, жоғалуына да себеп болатын нәрсенің ең қуаттысы – тілі» деген.
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 12 сәуірдегі Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру мақаласында еліміздің әлемдегі дамыған 30 елдің қатарына қосылу мақсатында нақты атқаратын мақсат-міндеттерді айқындап, бірнеше жоба ұсынды. Солардың бірі қазақ тілін біртіндеп латын әліпбиіне көшіру жұмыстары болып табылады. Бұл мәселе жөнінде Елбасы 2012 жылғы желтоқсан айында жария еткен «Қазақстан-2050» стратегиясында «2025 жылдан бастап латын әліпбиіне көшуге кірісуіміз қажет деген болатын.
Н.Ә.Назарбаев өз мақаласында:
латыншаға көшудің тиімділігі қазіргі заманғы технологиялық ортаның, коммуникацияның, сондай-ақ, ХХІ ғасырдағы ғылыми және білім беру процесінің ерекшеліктеріне байланысты сонымен қатар, мектеп қабырғасында балаларымыз ағылшын тілін оқып, латын әріптерін онсыз да үйреніп жатыр. Сондықтан, жас буын үшін ешқандай қиындық, кедергілер болмақ емес. 2017 жылдың аяғына дейін ғалымдардың көмегімен, барша қоғам өкілдерімен ақылдаса отырып, қазақ әліпбиінің жаңа графикадағы бірыңғай стандартты нұсқасын қабылдау керек .....
Пән: География Ұзақ мерзімдік жоспардағы тарау: Табиғатты пайдалану Сабақтың тақырыбы: Табиғатты тиімді пайдаланудың қағидаттары №3 Оқыту мақсаты: 10.3.1.4 тиімді табиғатты пайдаланудың қағидаттарын анықтау; 10.1.1.1. зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық мониторинг әдістерін қолдану; 10.3.1.5 табиғатты пайдалану түрлерінің тиімділігін арттыру жөнінде ұсыныстар әзірлеу (жергілікті / аймақтық компоненттің негізінде); Сабақтың мақсаты: Оқушылар сабақ барысында табиғи ресурстарды тиімді пайдалануды, қоршаған ортаға ұқыптылықпен қарауды қалыптастыру қағидаттарын сақтауды үйренеді......
Пән: География Бөлім: Табиғатты пайдалану және геоэкология Сабақтың тақырыбы: Табиғатты тиімді пайдаланудың қағидаттары №2 Оқыту мақсаттары: 10.3.1.4 тиімді табиғатты пайдаланудың қағидаттарын анықтау Бағалау критерийлері табиғатты тиімді пайдаланудың қағидаттарын сипаттайды....
Пән: География. Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Табиғатты пайдалану және геоэкология. Сабақ тақырыбы: Табиғатты тиімді пайдаланудың қағидаттары №1 Сабақ мақсаттары: 10.3.1.5 табиғатты пайдалану түрлерінің тиімділігін арттыру бойынша шешімдер әзірлеу жергілікті /аймақтық компонент негізінде....
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлім: Уақыт - ұлы күш. Сабақтың тақырыбы: Күн тәртібі – уақыт тиімділігін арттыру кепілі №2 Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: Ж4. Мәліметтерді жинақтау 7.Ж4.Тақырып бойынша мәліметтерді жинақтап, презентация түрінде ұсыну Сабақ мақсаты: Оқушылардың барлығы Ақпаратты мақсатқа сай қолданған. Презентацияда жаңа ақпарат берілген. Сыныптастарын қызықтыра алды. Оқушылардың көпшілігі Ақпаратты құрылымды қолданған. Презентацияда таныс ақпарат берілген. Сыныптастарын қарата алды. Оқушылардың кейбірі Ақпаратты ретсіз қолданған. Презентацияда берілген ақпаратты өңдей алды. Сыныптастарын қарата алмады......
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлім: Уақыт - ұлы күш. Сабақтың тақырыбы: Күн тәртібі – уақыт тиімділігін арттыру кепілі №1 Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: Т1. Болжау 7.Т1.Мәтін үзінділері арқылы оқиғаның дамуын болжау. Сабақ мақсаты: Оқушылардың барлығы Өз болжам жауабы мен мәтін жауабы негізінде, өзінің қатесін таба алды. Оқушылардың көпшілігі Өз болжам жауабы мен мәтін жауабы негізінде, өзінің қатесін түзете алды. Оқушылардың кейбірі Өз болжам жауабы мен мәтін жауабы негізінде, өзінің қателесу себебін түсіндіре алды......
Қазақстанның инвестициялық саясаты шетелдік, сондай-ақ отандық инвестицияны тартудың қажеттілігімен тікелей байланысты. Өткен кезеңде инвестициялық қызмет жүргізу барысында негізінен, инвестицияның басты әрі нақты көзі болып табылатын шетел инвестициясын тарту мен пайдалануға айрықша назар аударылады. Әйтсе де, мемлекеттің шетел инвестициясын ынталандыруға бағыталған құқықтық базаны қалыптастыру және инвестицияның енуіне қолайлы жағдай туғызу секілді шараларды жүзеге асырғанына қарамастан, қазіргі шетелдік инвестициялау моделі күткендегідей нәтиже бере қоймады. Бұған ұзаққа бармай-ақ, экономиканың көптеген салаларын кеңінен қамтыған, әсіресе, өндіріс саласындағы терең инвестициялық дағдарысты атасақ та жеткілікті. Қазақстан өз егемендігін алған күннен 1997 жылдың соңына дейінгі аралықта сырттан 6,4 млрд. доллар алды. Оның ішінде 3,2 млрд.доллар тікелей инвестиция құраса, соманың қалған бөлігі - әртүрлі қарыздар. 1997 жылы Қазақстан шетел инвестициясы көлемі жағынан таяу шетелдер арасында, тіпті халқының саны мен жер көлемі жағынан бізді бірнеше орап алатын Ресейдің өзін артта қалдырып, бірінші орынды иеленсе, Венгриядан кейінгі екінші орында тұрды. Сол уақытта Қазақстан Республикасының инвестицияға деген сұранысы шұғыл артып, мамандардың болжауынша ол 50 млрд. долларды құраған. Десекте, осында келтірілген мәселелерді назарда ұстай отырып, қазіргі тартылған күүйіндегі шетел инвестициясы Қазақстан экономикасының ірі де күрделі проблемаларын шеше алады деп айту қиын. Пайда табу мақсатында Қазақстан Республикасының қаржылық және қаржылық емес активтеріне салынған барлық шетел капиталдары екі үлкен топқа: тікелей инвестиция және сырттан қарыз бөлу болып бөлінеді. Қазіргі кезде халқаралық қаржы институттары мен шет мемлекеттер Қазақстанға тікелей инвестициядан гөрі кредит беруге құштар болып отырғаны анық байқалуда. Мұның сыры өзінен-өзі түсінікті. Несие үкімет кепілдігімен жақсы қорғалған. Ал инвестициялық салымның қайтарымы ұзақ мерзімді қажет етеді әрі мұнда тәекелдің үлесі жоғары ....
Алғашқы экологиялық зерттеулерінің элементтерін біз көне дәуір оқымыстылары Эмпедокл, Гиппократ, Аристотель, Теофраст еңбектерінен көреміз. Табиғат құрылыстарын зерттеушілер өсімдіктер мен жануарлар тіршілігіндегі морфологиялық, физиологиялық бейімдеушіліктерді оның қоршаған табиғи ортасына тәуелділік шеңберінде экологиялық тұрғыдан қарастырады. "ЭКОЛОГИЯ" терминін ғылымға 1866 ж.. неміс ғалымы Э.Геккель енгізді.Геккель ұлы ғылымды былай тұжырымдайды: "Экология деп біз табиғат экономикасына қатысты барлық бөлімдерді- жануарлардың оны қоршаған органикалық және бейорганикалық ортамен әсіресе, өзімен тікелей немесе жанама қатынаста болатын жануарлармен және өсімдіктермен өзара ынтымақтастық немесе қатыстық жаулық әрекеттерінің бүкіл жиынтығының зерттеулерін түсінеміз. Қазіргі кезде экология кең, әлі толық қалыптасып бітпеген іргелі және қолданбалы комплексіне айналып отыр.Осы жайлы ғалымдардың ойлары: Н.Ф.Реймерс (1992 ж) "Үлкен экология" еңбегінде "Қазіргі жағдайда экология қазіргі заманғы кең мағынада алғанда биоэкологиялық шеңберінен шықты. Ол қоғамдығы мен ішкі мазмұны бойынша жер туралы физика-математикалық, химия-биологиялық және қоғамдық ғылымдар цикліне тең келетін білімдер цикліне айналды."-деп жазған. Ю.Одум: "Экология-табиғат пен қоғамдағы көп деңгейлі жүйелердің құрылысы мен тіршілік қызметі және олардың өзара байланысы туралы пәнаралық білімдер саласы."-деп айтқан. Н.А.Воронков: "Қазіргі заманғы экологияны ағзалардың,соның ішінде адамның қоршаған ортамен өзара қатынасын адамзат қоғамының қоршаған ортаға әсерінің шекті дәрежесін, осы әсерлерді кеміту немесе олардың толық нейтралдау мүмкіндіктерін және олардың ауқымын анықтай отырып зерттеулер мен айналысатын ғылым ретінде қарастыру қажет. Стратегиялық тұрғыдан алған экология адамзаттың өзінің тіршілігін сақтауы және экологиялық дағдарыстан шығуы туралы ғылым." Ф.Дре: "Экология- болашақтың ғылымы, себебі адамның біздің планетамызда өмір сүруінің өзі прогресімен анықталуы мүмкін." А.К.Бродский: "Тек биологиялық жүйелер экологияда ғана классикалық экологияның міндеттері мен функциясы сақталды. ....
