Кіріспе
Тақырыптың көкейтестілігі. Ежелгі түріктер қысқа уақыт ішінде әлемдік дәрежедегі мемлекет құрып, сол уақыттағы әлемдік тарих сахнасындағы ең ірі мемлекеттермен байланыс орнатып, тіпті олардың кейбіреулерін кіріптар қылып қойды. Түрік державасының геосаяси орнының өзін “Түркі мемлекетінің құрылыуы бүкіл адамзат тарихында белгілі бір дәрежеде бетбұрыс кезең болды өйткені сол кезге дейін орта теңіз мәдениеті мен Қиыр Шығыс мәдениеті, бір – бірінің дүниеде бар екенін білсе де, басы қосылмаған еді” – деп Лев Гумилев дәл анықтап көрсеткендей, Түркі қағанатының басқа мемлекеттермен қарым – қатынасындағы Батыс пен Шығыс арасындағы транзиттік функциясы мықты болды. Өз кезегінде Түркі қағанатының саяси дамуы көрші мемлекеттермен тайпаларға ықпал етіп, әлсіздерін өздеріне бағындырып отырды.
Түркі әлемінің тарихтың қай белесінде де сан түрлі мәдениеттер мен діндердің өзара тығыз алыс берісі, барыс – келісі белсенді жүріп жатты. Сан қилы мәдени дәстүрлер мен сыртқы қарым – қатынастардың нәтижесінде көшпелі қоғамдардың дәстүрлі құрылымдық негізі трансформацияға түсті, мұның өзі бұл ұлттар мен ұлыстардың тарихи дамуының сипатына, мазмұнына және ерекшелігіне әсер етпей қойған жоқ. Осындай көкейкесті мәселелер теориялық, ғылымдық және практикалық маңыздылығын арттыра түсетіні анық.
Мәселенің өңделуі. ....

Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: Адамгершілік сезім тақырыбы ғылыми зерттеу нысыны ретінде тұтастай алып, талдауды қажет етеді. Бұл-адамзат баласы дүниеге келгеннен бастап бүкіл жұтшылықты толғандырып келе жатқан күрделі мәселе.Адам өмірінде адамгершілік мұраттардың көрініс табуы көне заманнан желі тартып келе жатқан күрделі мәселе.
Адамның дүниеде болуы оның рухани құндылықтарымен анықталатындығына ертеден назар аударылып келсе де, ХХI ғасыр үшін бұл сұрақ адамзат тағдырын шешер негізгі мәселелердің бірі бодып саналмақ.ХХI ғасырдың көкейкесті мәселелері тоғысқан кеңістігінде тұрған адамзат болашағын бағыттауға қажетті рухани күш, ізгі ілім, адамгершілік сезім туралы нақыл сөз, өшпес үлгідегі ақыл-кеңестердің көне мұралардан табылып, танылуы- мәдениетіміз тіліміз бен дініміздің бүгініне, ертіңіне де негіз әрі тірек болары белгілі. Қ.А. Яссауи, Ж.Баласағұн, М.Қашқари, Әл-Фараби секілді түркі ғұламаларының адамгершілік сезім туралы терең ой-пікірлерін жинақтап, зерттеп келешек ұрпаққа жеткізу- бүгінгі ұрпақтың міндеті екені анық. Сондықтан, демократиялық қоғам талаптары рухани құндылықтардың қайта жаңғырып, мәдени-философиялық тұрғыдан зерттелінуін қажет етеді. Ортағасырлық мәдени туындылардың қайсібіріне болмасын ықпалын тигізбей қоймаған Ислам дініндегі қазақ дүниетанымындағы ізгіліктік идеяларымен үндестігінің мәнін ашықтап, талдау – тақырыптың өзектілігінің мәселенің маңызды тағы бір қыры. Адам тақырыбын нысанаға алып, адамзаттық ізгілік ілімін кеңінен де тереңнен де байта білген дамыта білген философиялық, әдеби және ғылыми еңбектерін дүниеге келуіне негізгі себеп – Ислам дінінің игі әсері екендігіне назар аудару қазақ дүниетанымындағы ізгілік ілімін жан дүниесін дұрыс түсінуіміз үшін, қазіргі, бар рухани мәдениетіміз жоғары болуы шарты қайта айналып көне мұралар мен түпкөздерге тоқталары анық. ....

Кіріспе.
Жұмыстың өзектілігі:
Егеменді Қазақстан өзінің тәуелсіздігін нығайта түсуімен қатар алыс және жақын шет елдердегі қазақ диаспорасына ерекше көңіл бөле бастады. Кезінде қазақ жерінен әр түрлі себептермен көшіп кеткен қандастарымыз тәуелсіз мемлекетімізге орала бастады. Сондықтан оларға «оралман» деген атау да берілді. Басқаша айтқанда, халықаралық деңгейде «репатриант» деп аталатын бұл құбылыс өзінің өзектілігімен күннен күнге маңыздылығын арттыра түсуде. Өйткені қазақ халқының біршама бөлігі өзінің тарихи Отанының сыртындағы елдерде өмір сүріп жатыр.
Жалпы қазіргі кезеңде жаһандану процестері әлеуметтік-этникалық кеңістіктің барлық салаларын қамтуда. Сондықтан қазақ диаспорасы мәселесін зерттеу барысында халықаралық деңгейде маңыздылық танытатын күрделі үрдістерді де ескерту қажеттілігі болды. Ал бұрынғы тұрғыдан алғанда тәуелсіз Қазақстандағы көптеген саяси, мәдени процестер оңды бағытта өрбуде. Осы үрдісті әрі қарай дамыту үшін этносаралық қатынастардың үйлесімді өрби түсуі қажеттілігі бар. Оны қазақ диаспорасын жан-жақты жүйелі зерттеусіз жеткілікті түрде жүргізу мүмкін емес. Сонымен қатар бұл мәселе қазақ халқы тарихында шындықты, әлеуметтік әділеттілікті қоғамда орнатудың бір тетігі болып табылады.....

Кіріспе
Түркеш қағанатының тарихы әлі де жүйелі түрде зерттеле қойған жоқ. Кезінде академик Әлкей Марғұлан мен Мұсатай Ақынжанов бастаған атақты ғалымдардың көз майын тауысып, зерделеуге үңіле түскен қадамдары өз жалғасын таба қоймады. Өткен ғасырдың 80-жылдарыңда Қытайдағы Нығмет Мыңжан, Жақып Мырзахан бастаған қазақ тарихшылары түркештер туралы көлемді зерттеулер жүргізіп, қазақ халқын құраған ру-ұлыстарға ұйытқы болған алғашқы, дербес этностық одақ ретінде қарастыра бастады. Орыс тарихшыларынан алғашқылардың бірі болып Л.Н.Гумилев түркештер туралы жан-жақтылы мағлұмат жинақтап, талай жаңалықтардың бетін ашты. Ал, қытай тарихшылары Лин Ган мен Шуе Зұң Жың қатарлылар соңғы жиырма жылда көктүріктер мен түркештер жөнінде өте қызғылықты тың деректер берді.
Жоғарыда аты аталған шетелдік және отандық авторлардың зерттеу еңбектері негізінен Қытайдың "Таңнама" (Көне және жаңа таңнама)."Таң Хуей Яу". "Сы Фу Иуан Гуй", "Зы Жы Тұң жияы", "Тұң дян" сияқты жылнамалары мен орда хаттамаларынан алынған үзінділерге сүйене жазылғаны белгілі. Осынау аса бағалы тарихи жазбаларда бәрі бірдей еш қатесіз және түпкі ақиқат емес болатын. Ұлы хандық шовинизммен бұрмаланған, қара дүрсін әскери рапорттар тілімен жазылғандары да жиі кездеседі. ....

Қазақ - сөз қадірін өз қадірім деп білген халық . Кеңдігін де, елдігін де, кемеңгерлігін де, көсемдігін де сөзге сыйғызған жұрт. Оның тарихы да, тағдыры да, тәлімі мен тәрбиесі де, даналығы мен дала көңілі де сол сөзде табылады.
Сайын дала төсінде мал - жан тіршілік қамымен көбіне аттың жалы, түйенің қамында көшіп қонып жүрген дарынды халқымыз көршілес Батыс - Шығыс елдеріне қарағанда жазу - сызу мәдениеті кенжелеу дамығанмен, мазмұны мен сапасы, көлемі жағынан алғанда қай халықтікінен болса да кем түспейтін, олқы соқпайтын орасан бай ауыз әдебиетін жасады. Халқымыздың мақтанышына айналған көне ауыз әдебиетінің інжу - маржаны деуге боларлық бір түрі - шешендік сөздер.
Бұл сөздердің қаны мен жаны-төзім, мәрттік, кеңдік, адалдық, ақ жүрек, қайырымдылық сияқты халық қасиеттері еді.
Шешендік сөз суырып салма ақындық өнермен туыстас.
"Түйеге мінгеннің алты ауыз өлеңі бар", - демекші, кез - келген үлкен-кіші, әйел-еркек, "ауылдың алты ауызын", "қонақ кәде", бет ашар, "той бастарды" домбыраға қосып әндете жөнеледі.
Небір аумалы - төкпелі, алмағайып замандарды бастан кешірсе де, халықтың алты ауызы жоғалмады, халықтың өзінен басқару жүйесі болды, ел қамын жеген ерлері, сөзін сөйлеп жағдайын жайлаған шешендері, білімпаз билері болды. Би - халықтың көкейіндегісін айтқан, көмейіндегісін жарыққа шығарған әділет жоқшысы. Би байлық та, барлық та, жасай алмаған .Би тұғырына топты жарып таразы басын тең ұстап, әділін айтқан, қара қылды қақ жарған кісі көтерілген. Би - табиғи дарын, асыл текті ақыл, арғыны көре білетін көсем, ақпа - төкпе шешен. Осы би - шешендер даулы мәселені төрт -ақ ауыз сөзбен тындырып отырған. ....

Кіріспе
Зерттеу өзектілігі:Томас Джефферсон - әлемдік тарихтағы көрнекті қайраткер. Оның өмірі мен өз еліне сіңірген еңбегі адамзат ойында мәңгілікке қалды. Томас Джефферсон тарихта тек ірі мемлекеттік қайраткер ғана емес, сонымен қатар ол философ, гуманист, лингвист, ботаник, географ, архитектор, этнограф, полеонтолог ретінде ізін қалдырды. Томас Джефферсонның саяси көзқарастары эволюциялық дамуға сәйкес келеді. Сонымен қатар, демократиялық бағытты жақтаушы көзқарастары демократияның дамуына өз әсерін тигізді. Әсіресе американдықтарға тәуелсіздігін алу жолындағы үлесі орасан зор.Атап айтатын болсақ, АҚШ тәуелсіздік декларациясын жазған бірегей тұлға.Томас Джефферсон адам құқығын жоғары сатыда тұру керек деп есептеді, себебі адам жаратылысынан ешкімге бағынышты емес және де адамдар бір-бірімен тең деді.Ол адам нәсіліне, ұлтына, жынысына, әлеуметтік жағдайына қарамау керек деп есептеді. Көріп отырғанымыздай Томас Джефферсон демократиялық принциптерді жақтаушы және оның жүзеге асуына барлық үлесін қосқан қайраткер. Томас Джефферсон әлемдік саяси тарихқа өшпес ізін қалдырды. Томас Джефферсон республикалық партияның құрамында болатын, ол партия туралы былай деді: «Халықты бағалау оған қамқорлық жасау біздің партияның принципі, халықтан қорқу және оған сенбеу –басқа партияның принципі». Байқап отырғанымыздай Томас Джефферсон халықтың қамын ойлайтын қажеттілігін, мүддесін қолынан келгенше қамтамасыз етуге тырысқан халық қамқоршысы.Томас Джефферсон барлық азамат табиғатынан тең, сондықтанда олар тең болып өмір сүру керек деген принципті ұстанған.Ол азамттардың теңдігін жақтаушы, адамдарды езуге, қоғам байлығын әділетсіз бөлуге қарсы болған саяси қайраткер.....

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі
Жаңа заман кезеңінде Жапония да басқа елдер саясаты феодалдық – аграрлық мемлекет болды.
Азиядағы феодалдық қатынас неғұрлым дамыған Жапонияда алғашқы капиталистік қатынастардың укладтарыда байқала бастады.
Бұған мысыл ретінде XVII ғасырда қалыптаса бастаған мануфактуралық өндіріс өсімқорлық және товар – ақша қатынастарының шығуы. Бірақ бұл укладтардың түрліше феодалдық орнығуына монархиялық деспотизм мен феодалдық қатынас мұрсат бермейді.
Жапонияда басқа мемлекеттер тәрізді мықты орталықтанған билік болмады, елді ресми счун билігімен княздер мен феодалдар оның билігін мойындамады. Оңтүстіктегі сацума, Тесю, Тоса және Хидзэн сияқты неғұрлым дамыған княздіктер сегунді мойындамады, өзі – өздеріне қожайын болды. Бұл уақытта батыс Европада үлкен тарихи өзгерістер орын алып жатты. Ұлы географиялық ашылымдар су жолының маңызын дамулар Ренесанс кезеңі батысқа жаңа импульстар берді. Xvғ өн бойы Шығыс пен батыс арасы тең сияқты еді бірақ жоғарыда айтылған оқиғалардан кейін Батыс керемет жылдамдықпен дами бастады.
Теңіз жолын игерген батыс елдері өз товарларын өткізкгк ыңғайлы рыноктар қарастыра бастады. Әрине бұндайда әлеуметтік шіріген феодализм үстемдік еткен шығыс елдерін колониялау өте қолаьйла болды.....

1. Қазақ даласында шаруа отарлауы туралы алғашқы мәселе қашан қозғалды?
А) XIX ғ. 60-шы жылдардың ортасында
Б) 20 ғ. басында.
В) XVIII ғ. бірінші жартысында.

2. ХІІІ-ХVII ғғ. Қазақстанның исламдануы қандай түрде жүрді?
А) Суннизм.
Б) Шиизм.
В) Суфизм.

3. Ерте тас ғасыры тұрақтарының ең көне ескерткіштерінің табылған жері:
А) Шақпақата, Арыстанды
Б) Бөріқазған, Шабақты
В) Арыстанды,Шабақты

4. «Қасірет дәуірінің» (XIX ғасырдың 40-60 жылдарындағы) поэзиясының көрнекті өкілдері:
A) Дулат Бабатайұлы, Шортанбай Қанайұлы, Мұрат Мөңкеұлы.
Б) Сүйінбай Аронұлы, Ақан Сері Корамсаұлы....

Кіріспе
Театрдың пайда болу сипаты
Театр – грек сөзінен аударғанда ойын-сауық деген мағынаны білдіреді. Театр өмір көріністерін драмалық әрекет арқылы көрермендердің көз алдында актерлер күшімен бейнеленетін сымбатты өнердің бір түрі, ойын-сауықтар, сонымен қатар жалпы мәдени шаралар өткізілетін орын-жай.
Театрдың әрекет пен сауыққа негізделген мән-мағынасы тарихи тұрғыда, оның өмірге алғаш келіп тууымен байланысты айқындалады. Адамзат тарихымен қоса жасап келе жатқан театрдың қайнар көзі ежелгі замандағы аңшылық пен ауыл шаруашылық ойын-сауықтарына халық мерекелері мен салт-жораларына саяды. Осы негізде пайда болған алғашқы трагедиялық және комедиялық характердегі дәстүрлі ойын-сауықтар мазмұнынан драмалық тартыстар мен сюжеттердің нышандары, сондай-ақ хор әндері, билер, диалогтар, киім киіп сән-салтанат құру, маскамен бет-әлпетін өзгерту секілділері бой көрсетті. Ойын-сауық әрекетінің діни-салттық негізден бірте-бірте арылып бөлінуі, қаһарманның хор тобынан алдыңғы қатарға шығуы және көпшілік мейрамдарын арнайы ұйымдастырылған ойын-саыққа айналдыру әдеби дарамалардың тууына қолайлы жағдай жасады. Актерлермен көрермендерге жіктеліп бөліну театрдың аса маңызды қоғамдық функциясын айқындай түсті. Бұл процесс европаның театр өнерінің өркен жаюына зор ықпал жасаған. Ежелгі Греция театрында айқын көрініс тапты.....

Орындалу уақыты – 120 минут
Максимальді балл саны – 25

I. Жазба жұмысы (10 б.)
Тақырыбы: Сақтардың қоғамдық құрылымы. (оқушы өз жұмысында сипаттама, салыстыру, түсіндіру, анықтау әдістерін қолданып, тарихи деректерден мысал келтірулер арқылы тақырыпты ашукерек)
II. Дұрыс жауап алдында (дөнгелек ішінде) «+», дұрыс......